Binnenland.
föemeeiitüraad.
Stads- en tiewescelyk Nieuws.
betamelijkheid en dat de voorstellers van het
ïecht van initiatief een verkeerd gebruik heb-
ben gemaakt. Het ontwerp' is niet een eigen
lijk initiatief-ontwerp, doch een vulgair plagi
aat (zie ,,De Tijd" van 8 Mei).
Allons Laten wij ons trachten te ontwor
stelen aan onze boosheid over het linksch ge
doe, en de zaken zoo objectief mogelijk trach
ten te beschouwen. Ik verkeer daartoe in een
schoone gelegenheid omdat ik voor Mr. Loeff
een soort ik zoude haast zeggen kin
derlijken eerbied bezit, ik zie tot hem op, wijl
ik in hem zie den rechtschapen man, den vu-
rigen Katholiek, den onkreukbaren veteraan,
den kloeken staatsman, den scherpzinnigen ju
rist. Dit is geen kleinigheid, maar ik meen dit
ten volle,
Wanneer ik nu Marchant op een schier
vischwijven manier mr. Loeff hoor uitmaken
voor al wat leelijk is, dan want ik heb
ook achting voo* Marchant, waarachtig
breekt mij het hart. Ik sta versteld dat ik al
zoo gehard ben in het politieke strijdperk dat
ik niet wegloop maar blijf luisteren. Oh, als
de pers der S.D.A.P. (en ook de neutrale) in
het „Haarlemsche" mij uitscheldt, dan grinnik
ik en knip de heerlijke artikeltjes uit om in
te plakken als aanwinst voor mijn verzameling.
Maar dat hoogstaande mannen in de II
Kamer der Staten Generaal elkander zóó be-
oordeelen, dat betreur ik, dat acht ik een
en Wacht. Ik voor mij, een honderdste van
de honderd, maar tweemaal grooter als rechtsch
deeltje voel mij bereid (om died kleinen man)
de Radenwet te herzien (te vereenvoudigen),
j de rente uit I alma's invaliditeitswet (op 70
jaar) uit te breiden tot veel breeder lagen
des volks, ik ben bereid mijne zoetste wen-
sehen te begraven, ik ben gaarne bereid wedu-
wengeld en geneeskundige hulp in te voeren,
ik wil schier alles doen om tot een overeen
komst te geraken ter wille van den arbeider
en den oude van dagen. Ziedaar 1 Maar waar
de linksche uitstellers van Talma's wetten ïn
Staatspensioengerei de zaken zóó stellen als
zij dezer dagen alweder doen zal mijn stem
met 45 broeders onverbiddelijk moeten luiden
bij de stemming over Duys' voorsteltegen
Ik hoop niet afwezig te zijn, maar ben ik het
dan weet men het.
Rijkskantoor voor kleeding.
Binnenkort is' te verwachten de instelling1 van
een rijk skan foor voor kleeding, onder directie van
den heer Em. Hertzberger te Rotterdam.
Hooi.
Kaar men verneemt, ligt het in het voornemen
\an den minister van landbouw den hooioogst
1918 te distribueeren.
Haarlem.
Mr. Bomans.
ramp.
Het aanzien van het Parlement moet aldus
noodwendig dalen.
Niet onmogelijk dat ik een ietwat afzonder
lijken kijk op die dingen heb. Als fel partij
man, waarop ik hoog ga, betreur ik toch der
gelijk debat. Ik betreur het mede om de ouden
van dagen. t
Wanneer men immers weet dat de oude
Heldt in 1885 (ja, in 1885) voor het eerst in
de II Kamer het onderwerphulp aan de
ouden van dagen ter sprake bracht, dan meen
ik reden te hebben op 8 Mei 1918 «ebatten
te mogpi betreuren, die de II Kamer naar
beneden halen en vruchteloos zijn voor de
ouden van dagen
Oh! zonder twijfel zoude ik even fel ge
weest zijn als Beumer, Rutgers, v. Vuuren
en Loeff als ik de debatten tegen Talma
en de akelige obstructie van Duys c.s. in 1912/13
had meegemaakt, ik wil dat gaarne gelooven,
doch juist wijl ik toen de zaak slechts van
verre volgde, hoop ik nuchterder beschouwing
te kunnen ventileeren.
Hebben niet achtereenvolgens Goeman Bor-
gesius, v. Tienhoven, Tak v. Poortvliet, Roëll
van Houten, Borgesius als minister (onder
Pierson), Lely (in een vroeger ministerie),
Kuyper, Veegens, Talma, Treub, Lely (thans)
en Duijs zich met dit onderwerp „onledig"
gehóuden Hebben wij niet gekend een avant-
projet Lely, wetsontwerpen Kuyper, Veegens,
Treub en de wetten van Talma
Van 1885 tot 1918. En nog zijn de f 2.
phantastisch, doch dat is het ergste nietde
verzekering wordt nog steeds door den arbeider
gemist.
Ik wil de zaak objectief beschouwen, zoo
zakelijk ik het vermag.
In deze zoude ik beide helften der Kamer
willen toeroepen helpt toch de ouden van
dagen! Doch neen, dit is niet'het voornaam
ste, want voor een groot deel zijn zij geholpen
door Talma zelf, maar vooralSchenkt den
arbeider zijne verzekering tegen de schadelijke
gevolgen van ziekte, invaliditeit en ouderdom,
helft mede de weduwen en weezenDoet
water in uw wijn, maar doet iets
Doet niet zooals gij doetelkander vruchte
loos met verwijten overladen.
Doch hier zit juist de knoop der geheele
kwestie welke aan iederen arbeider bekend
moet zijn of worden Talma deed iets en met
hem deed rechtsEr bestaan verzekerings
wetten van Talma. Na heeten en langen strijd
had de arbeider wat wij hem nu nog gunnen
zijne verzekering. In 1916 moesten de wetten
ingevoerd, links stelde uit en links stelde tot
heden af om een leuze Staatspensioen, de nog
steeds fantastische gift op 70 jaren, de fop
speen van f2.(voor zoover Talma art. 369,
370 Inval, wet die niet daadwerkelijk gaf). En
waarvoor, in 's hemels naam waarvoor De
wetten-Talma waren niet volmaakt in uw oog,
linkerzijde l Wie onzer zal zich vermeten vol
maakte wetten te maken Zegt het oprecht,
alle linksche mannen, gaven de verzekerings
wetten niet geweldig veel Gaf Talma niet
meer d^n Bismarck. Gaf Talma niet 90 °/0 van
wat links had willen (en kunnen) geven als
wij al de linksche beloften en woorden om
zetten in honderd procent gelijkwaardige
daden
Alg. Bond van r.k. kiesvereenigingen.
Mr. A. baron van Wijnbergen heeft heden bij
de opening van de jaarvergadering van den
algemeenen bond van r.k. kiesvereenigingen
een terugblik geworpen op de actie der kath.
Staatspartij sinds Juli van het vorig jaar.
Al is de tijd ongeschikt voor algemeene ver
kiezingen en al zijn er teleurstellende zaken
gebeurd, toch mag dankbaar worden gewag
gemaakt van de verleende medewerking, die
dikwijls met persoonlijke offers gepaard ging.
Baron van Wijnbergen dankte ook de pers,
maar wees er op dat er nog veel actie gevoerd
moet worden.
Wanneer op 21 Mei de candidatenlijsten zul
len vaststaan zal aan de kiezers de plicht
moeten worden voorgehouden om no. 1 van
de lijst te stemmen.
Daartoe zullen vergaderingen gehouden, ge
schriften verspreid moeten worden daartoe
zal vooral huisbezoek moeten worden gedaan.
Al bieden in deze tijden verkiezingen aan par
tijen van orde en rust niet de beste vooruit
zichten, nu, 'zij, die meenen te mogen specu-
leeren op de ontevredenheid des volks, ontegen
zeggelijk een goede kans hpbben een deel van
ons volk op een dwaalweg te voeren, door
tijdige, rustige, zakelijke voorlichting zal die
kaas tot geringe afmeting kunnen worden
teruggebracht.
Spreker omschreef nader waarom de actie
voor de zegepraal van een Ghr. Staatkunde
juist in dezen tijd moet worden gevoerd.
Het program dat heden zal worden vast
gesteld zal worden geïnspireerd door de denk
beelden die Paus Leo XIII bestempeld heeft
met den naam van Christelijke democratie
Baron van Wijnbergen wees er vervolgens
op, dat de linkerzijde tot tweemaal toe on
machtig was gebleken de regeering te aan
vaarden.
Ter rechterzijde is nog steeds zoodanige be
ginselovereenstemming aanwezig, dat zij be
reid en in staat is, ons volk in Christelijken
zin te regeeren.
Voorlichting omtrent dit alles is echter in
de komende weken noodzakelijk.
Met een beroep op aller medewerking ein
digde spreker zijn rede met de bede dat God
zijn zegen aan de te voeren actie zal verleenen.
Na deze rede namen de discussiën over het
program een aanvang.
Saboteerende boeren.
Naar de „Msb." bïji' geruchte verneemt, zou de
ontevredenheid der landbouwers over de door
de Regeering bevolen onderzoekingen en inbe
slagname van voorraden zich uiten in schan
delijke represaille. Hier en daar zouden zij
zelfs de thans te velde staande tarwe en rogge
hebben omgeploegd'.
Wiji hopen van harte, dat de geruchten geen
waarheid bevatten, daar een dusdanige sabo
tage een misdaad is tegenover de volksvoeding.
Indien men wil protesteeren, laat men dan
een anderen weg volgen, maar zich niet aan
dergelijke niet, te verantwoorden daden schul
dig maken, waarmee men bovendien toch het
beoogde doel niet bereiken zal.
De onderhandelingen met Duitschland.
Uit Berlijin wordt dd. 10 Mei aan de „Köln.
Ztg. gemeld', dat de onderteektening van de
overeenkomst met Nederland ieder ogenblik 1
te wachten is.
Neen, het kan niet waar zijn dat zij den
ouden man, maar vooral den invaliden arbeider
en de weezen dier arbeiders liet wachten omdat
gij aan rechts, aan Talma, dit grootschen
socialen werk niet gundet. Men heeft mij dit
mw°°rugeflUiSterd' Ik kón het n'et gelooven.
Was bet dan om wat gij zegt Was het
W1J g»J allereerst het Staatspensioen aan den
zeventigjarigen burger en zeventigjarige bur
geres van Nederland hebt willen schenken
Maar voelt gij dan niet dat deze voorwaarde
ten faveure van den burger, aan den arbeider
het machtig offer kostte: geen verzekering.
Neen, neen, niet onze schuld: gij, links aii
alleen hebt de wetten Talmaniet uitgevoerd Wij
willen uw goede trouw in allen deele aanne
men, maar dan moet het waar zijn de poli
tiek heeft u met blindheid geslagen, en ook u
arbeiders, zoo gij uw blinden linkschen gids
nog langer volgt.
Ik betreur den gang van zaken in hooge
mate. Juist voor den arbeider en kleinen man
en den oude van dagen die wacht en wacht
De lading van dc „Java" en de „Stella."
Volgens hier te lande ingekomen berichten
j zal de lading van de „Java" bestaan uit 1500
j ton mais, 2000 ton meel en 2600 ton graan, en
de lading1 van de „Stella" uit'2000 ton tarwe
en 1600 ton meel.
Verwacht kan worden, dat deze schepen nü
dezer dagen gereed zullen zijn om de reis naar
Nederland te aanvaarden.
Graan uit Amerika.
Thans is 'definitief besloten, dat de Neder-
landsche Regeering zeer spoedig zal beginnen
met gebruik' te maken' van het aanbod der
Geassocieerden in zake het halen van graan
uit Amerika.
Daartoe edhter moeten nog eenige moeilijk
heden uit den weg worden geruimd, die betref
fen een afspraak me;t Duitschland in 'zake de
veiligheid onzer schepen, Men verwacht ech
ter, idlat ze geen hinderpaal meer zullen vor
men voor onze Regeering, om nu zeeT binnen-
koi t het graan te laten halen, hoewel er op
gewezen dient te worden, dat een definitieve
verklaring van Duitschland wel lang uitblijft.
Als zich thans geen onverwachte bezwaren
voordoen, kan reeds vrij! spoedig het eerste
met graan of meel geladen schip uit Amerika
hier te lande worden verwacht.
Het is echter niet overbodig er den nadruk
op te leggen, dat daaruit niet aanstonds zal
voortvloeien een vermeerdering van het brood
rantsoen. Onze Regeering stelt zich pp het
standpunt, dat eerst een betrekkelijk groote boe-
veelheid graan hier te lande moet zijn aangek»- 1
men, alvorens tot die vermeerdering zal kunnen
worden overgegaan. (Tel)
Zitting van Vrijdag 10 Mei.
INTERPELLATIES.
Weth. Houtman krijgt thans het woord»
teneinde de interpellatie-Maas over de
Schiedamsche Tramweg Mij
te beantwoorden.
De weth. leest het navolgende antwoord
voor
Door den heer Maas zijn de volgende vra
gen gesteld
a. op grond van welke bepalingen der con-
cessie hebben Burgemeester en Wethouders in
de staking van het Trambedrijf berust b,
f hebben zij maatregelen tegen den exploitant
genomen c. zijn met hun toestemming de
rails opgebroken
I Daarop kan het volgende worden geant-
woord
j ad. a. in de geheele concessieakte is ons
geen ander middel van verweer tegen het
stopzetten van het trambedrijf gegeven dan u
voor te stellen de concessie in te trekken en
j het waarborgfonds van f 1000 te naasten, ad
b. Neen. ad. c. Ja.
Nu wij de vragen van den heer Maas heb
ben beantwoord willen wij van deze gelegen
heid gebruik maken ons standpunt voor uwe
vergadering wat breeder uiteen te zetten.
Wij hebben de paardentram geleidelijk meer
leeren beschouwen als eei^ reeds van den aan
vang ten doode opgeschreven onderneming.
Naar den stand van de tegenwoordige tech-
mek is het werkelijk te betreuren, dat niet
reeds in 1901 met wat meer ernst aan electri-
teit is gedacht.
Een paardentram was reeds voer den oor-
og niet meer als rendabele onderneming te
beschouwen.
Gedurende den oorlog werd het een immer
sneller en hooger steigende verliespost.
Toen nu de termijn naderde waarop het
tractiecontract zou afloopen, trachtte de Maat
schappij ons haar bedrijf over te doen op
voorwaarden, die vermoedelijk veel voordee-
hger zouden geweest zijn dan art. 7 der con
cessie aangaf.
Voor wij ons echter uitgesproken hadden
werd de Maatschappij, blijkbaar voor haar
zeer onverwacht, overvallen door een weige-
ringom het tractie-contract te vernieuwen.
Zij verzocht ons daarom verlof te exploi
tatie 3 maanden stop te mogen zetten.
j^Dat was een spoedboodschap en wij wensch-
ten zonder uwe vergadering niet te beslissen.
um den indruk van een eigenmachtig stop
zetten te voorkomen en van uwe vergadering
een geheel vrije beslissing te krijgen drongen
wij er bij de Maatschappij op aan, eerst de
beslissing van uwe vergadering af te wachten.
Met belangrijke financieele offers gaf de
Maatschappij aan dien wenk gevolg.
By de behandeling van de zaak in uwe ver
gadering van den 18en Januari 1918 (zie pag.
41) was het de heer Maas, die toen wij er op
wezen, dat wij het verlof slechts wilden geven
„onder voorbehoud van alle rechten" zeide
„Jawel onder voorbehoud van alle rechten,
o e h a 1 v e beëindiging van de concessie".
„Door het toestaan van het gevraagde ver-
lof verbeurt u zelf het recht de Maatschappij
I in gebreke te stellen omdat ze de exploitatie
heeft gestopt."
I ,..,DfZe u>Da tingen wezen er o. i. ten duide
lijkste op, dat de heer Maas zich had aange
sloten bij de groote meerderheid die in de
paardentram een belemmering zag voor de
I ontwikkeling onzer stad.
In deze omstandigheden kon het bezwaar
lijk van ons verwacht worden, dat wij de
maatschappij zouden dwingen de exploitatie
voort te zetten, een exploitatie die, bij het
overgroote deel van het publiek, slechts wei-
nlg sympathie heeft en voor den exploitant
een groot verlies oplevert.
Wanneer hetzij in eigen beheer, hetzij
®J vvyze van concessie hier ooit weder een
ram komt, zal dat in ieder geval gëen paar
dentram, vermoedelijk een electrische tram zijn.
.De tegenwoordige rails kunnen daarvoor
met dienen.
De rails worden in de straat geduld als er
een tram over kan gaan. Zij zijn een belem
mering m het verkeer van andere voertuigen
en maken het onderhoud van de straat
duuqjer.
Waar de maatschappij bereid was de rails
zoo vlug op te breken, als de herstelling van
de straat zou gedoogen en zij bovendien werd
bewogen op grond van onze opvatting der
concessie het vereischte straatwerk voor
haar rekening te nemen, met uitzondering
van werk, waartoe de Mij. niet verplicht is,
kwam het ons voor, dat er geen enkele aan-
leiding bestond de zaak op niet vriendschap
pelijke wijze te regelen.
Wij hebben daarom de zaak als beëindigd
beschouwd met de verklaring van de Maat
schappij dat door de buitengewone vergade
ring van aandeelhouders besloten is van de
verleende concessie afstand te doen.
En waar wij de wenschelijkheid om van de
tram af te komen, zoo dikwijls hadden hooren
uiten gelijk gezegd ook den heer Maas
meenden wij blijkens zijn uitlatingen onder
de sterke voorstanders daarvan te moeten
rekenen hadden wij gemeend, dat men
over den loop der gebeurtenissen over het al
gemeen niet ontevreden zou zijn geweest.
De 'heer M a, a s zegt tevreden te zijn met de
toelichting en verklaart dat niet anders gehan
deld ton worden. Hij! vindt ook dat de gemeente
over de flOOO niet moest chicaneeren. Ten stat
te viaagt hij .of de mogelijkheid is besproken o®
de exploitatie voort te zetten.
Weth. Houtman antwoordt dat er wel over
gesproken is, maar het college meende in ver
hand met 's Raads beslissing dat de Raad liever
van de Mij1, af wilde zijn. Daardoor zijn geen
verdere onderhandelingen gevoerd. Daar de ge
meente de H. IJ. S. M. ook' voor andere za
ken noodig heeft, zijn de lOnderhandelingen zoo
coulant mogplijfc vertoopen.
De heer Maas: Hebben R. en W. reeds over
wogen een vervoermiddel, voldoende aan de
eischen ides tijds, in de plaats van de paarde-
tram te stellen?
De Voorzitter antwoordt dat er wel eens
globaal over gesproken is, maar niet in finesses.
Het streven is om in betere tijdsomstandigheden
een electrische tram hier ter stede aan te leggen.
De heer M aas vraagt of er geen termen zij11
om dezen tijd te benutten en een speciale com
missie te benoemen, om den aanleg en exploita
tie van een electrische tram te bestudeeren, ten
einde niet een wel overwogen plan te komen.
De Voorzitter zegt dat hij! zal overwegen
of het 'wensclhelijjk is zoo'n ciommissie te be
noemen.
De interpellatie Maas wordt hiermede seslor
tea* 1 I- i M'. i i i
(Slot volgt).
Concert van de leerlingen der Muzieksehoo1
tot bev. der Toonkunst.
Zaterdag-avond werd in de gehoorzaal van
den R. K. Volksbond een concert gegeven door
de leerlingen der muziekschool van de.afd. Schie-
aam der Maatsoh. t»t bev. der Toonkunst met
welwillende medeweridng van het dameskoor der
afdeeling (directeur de heer M. Salomons) en de
oikestklasse van den heer Smalbroek.
Een met zorg .gekdzen en gevarieerd program
ma werd uitgevoerd.
De talrijke toehoorders hebben in niet gerin
ge mate kunnen genieten van al het schoons wat
dezen, avond ten gphoore is gebracht, want zéér
interessant was dit concert voor kunstliefheb
bers en belangstellenden.
Het «oncert werd geopend met Judex" van Ch.
Gounod. Zeer verdienstelijk is deze melodieuse
compositie door de orkestkiasse, onder leiding
van den heer Smalbroek', 'uitgevoerd.
Vervolgens werd door de jongejuffr. Jetty Du-
pont, „Rondo Mignon" van Baumfelder en door
de jongeheer Kees van der Linden „Polonaise"
van Reinecke op uen vleugel charmant vertolkt.
Be dames Tna Cool en Nel van Buysen zongen
prijzenswaardig „Noël" va,, C: v. Rennes, te*»#
e dames To|0s de Groot en Ina Qool eveneens
beschaafd en verdienstelijk „Absohied der Vö-
gel van E. Iiildaoh vertolkten.
Het dameskoor voerde onder leiding van den
heer M. Salomons zéér schoon uit „LentetolSr"
uit Samson en Dalila" van Saint Saens en „El-
tenc'hore" uit „Sommernacihtstraum" van Men-
uelssohn.
Het voornaamste nummer van de eerste afdee-
-iiig was voorzeker „La Folia" van Corelii, voor
gedragen op de viool door den heer Blaisse, met
orkest-beleiding. Be heer Èlaisse toonde in de
vertolking van dit niet geringe eischen stellend
nummer vergevorderd leerling te zijn; met veel
techniek', mooie vaste streek, fraaie nuanceering
en een rustige stokvoering is deze moeilijke com
positie met talent döor hem voorgedragen.
De orkestbegeleiding was bescheiden en volg
zaam en schonk aan het spel' van den solist
een beduidend reliëf.
Na de pauze werd door de jongejuffr. Trees
vlek uitmuntend en talentvol „AuffordeÉ-ung zu®
anz van Weber op den vleugei gespeeld.
Mevr. A. v. d. Eb—Koper zoog vervolgens met
aar fraaie sonore stem een drietal liederen „Die
bekehrte" van M. Stange, „Si mes vers avaient
des ailes" van R. Hahn en „Mijd liefken is
mijln Somer" van W. Nicolai.
j Zij schonk in de vertolking van deze liedereu
j door haar sublieme voordracht en zuiveren e»
beschaafden zang den toehoorders een onverdeeld
kunstgenot. i k
