Binnenland.
Stads- e?i Gewestelijk Nieuws
Crisismaatregelen.
torpedojagervoncooien. Door onze convooi-
schepen worden gemiddeld maandelijks l1/^
millioen mijlen afgelegd. Behalve dit eischt de
duikbootactie nog de ononderbroken werkzaam
heid van een geheele vloot patrouilleschepen,
welke in de Engelsche wateren opereeren en
niet minder dan 6 millioen mijlen maandelijks
afleggen.
Nog op den eersten November van het vorige
jaar zeide Geddes in dit Huis, dat .sedert het
begin van den oorlog tusschen de 40 en 50 pro
cent van de Duitsche duikbooten, welke in de
Noordzee, de Noordelijke IJszee en den Atlan-
tischen Oceaan opereerden, tot zinken waren
gebracht. In Maart van dit jaar kon de eerste
lord der admiraliteit verklaren, dat onze zee-
strijdkrachten met die der Amerikaansche te
zamen de duikbooten even snel tot zinken brach
ten, als zij gebouwd werden. Voordat het con-
vooistelsel werd ingevoerd, nam de tot zinken
gebrachte tonnemaat sterk af en in de periode
van Maart tot Juni 1918 zijn de verliezen op
de voornaamste overzeesche routes tot 1.23
procent gedaald, terwijl 93.8 procent der sche
pen geconvooieerd werden. Van de handelscon-
vooien welke te zamen 61.691 schepen telden,
werden 373 schepen tot zinken gebracht, zoo
dat de verhouding tusschen de verliezen en
het aantal uitgevaren schepen 0.61 procent
bedraagt.
Dc kabinetscrisis.
De „Maasbode-" meldt, dat de Nederlandsche
gezant bij het Vaticaan, jhr. O. van Nispen tot
Sevenaer, op weg is naar het vaderland, waar
schijnlijk in verband met de kabinetscrisis.
Het blad zou het zeer toejuichen, indien, na
de^ moeilijkheden met het vraagstuk van het
Premierschap ondervonden, dr. Nolens kon be
sluiten, den knoop door te hakken, en zelf
de verantwoordelijke leider van het Kabinet
wilde worden.
De „N. Ct." zegt, dat het nog onzeker is, dat
de heer Van Nispen tot Sevenaer de porte
feuille van Binnenlandsche Zzaken en het tij
delijk voorzitterschap van den ministerraad op
zich zal nemen.
Vreemde kinderen in ons land.
Naar het Haagsche Correspondentiebureau
verneemt, hebben in verband met den hier te
lande heerschenden noodtoestand de betrokken
Nederlandsche conculaire ambtenaren instruc
ties ontvangen om zich te onthouden van alle
aanmoediging van uitzending van vacantie-
kinderen naar Nederland.
Tevens zijn de coinite's hier te lande, die zich
dusver belastten met de huisvesting en voeding
van die kinderen, ingelicht, dat om bovenbe
doelde reden, voortaan geen vreemde kinderen
hier meer mogen worden opgenomen.
De steenkolenaanvoer uit üuitschland.
Heden wordt de steenkolenaanvoer uit
Duitschland hervat. Er zal iederen dag via
YVesel-1—Boxtel een trein loopen. (Tel.)
Onderhandelingen met Duitschland.
Uit de „Schiffahrt Ztg." van 3 dezer
De oeconomische eischen, thans aan Neder
land gesteld, zijn, naar in politieke kringen
in den Haag verluidtIn een bepaald tijdvak
moet Nederland aan Duitschland leveren
50.000 stuks vee, 5000 driejarige en 4400 een
jarige paarden, 5000 ton boter, 10.000 ton kaas,
2.000.000 eieren, 3000 ton gevogelte, 10.000 ton
suiker, 100.000 koe- kalfs- en paardenhuiden.
Dc Duitsche scheepsbouw na den oorlog.
De „Vossische Ztg." meldt
Om den bouw van Duitsche handelsschepen
na den oorlog te bevorderen, is in Hamburg
en Bremen het denkbeeld gerezen, na den oor
log aan de Hollandsche scheepswerven vol
doende middelen voor den bouw van Duitsche
handelsschepen te doen geworden en tot dit
doel aan de werven het noodige bouwmateriaal
te leveren.
Minister Posthuma naar Indie
In het „Soerab. Handelsblad" van 10 Mei
j.l. lezen wij, dat als opvolger van dr. H. J.
Lovink als directeur van den landbouw, minister
Posthuma genoemd wordt.
Als andere candidaat wordt in het blad ge
noemd de heer P. van Hoek, dir,-gen. aan het
het dept. van landbouw.
De „Koningin Regentes"
De Raad voor de Scheepvaart deed gisteren
uitspraak betreffende het op 6 Juni 1918 ten
gevolge van een ontploffing in de Noordzee
zinken van het stoomschip „Koningin Regentes"
bij welke ramp 7 opvarenden het leven hebben
verloren.
De Raad is van oordeel, dat de „Koningin
Regentes" den 6den Juni 1918 op ongeveer 21
mijl beoosten het Leman-lichtschip door een
torpedoschot is getroffen en tengevolge daar
van binnen enkele minuten gezonken. De ver
klaringen der getuigen laten daaromtrent geen
twijfel. Men heeft de torpedo en de bellenbaan
op het schip zien aankomen in de richting en
naar dat gedeelte van het schip waar onmid-
delijk daarna de ontploffing heeft plaats ge
had. Een der getuigen heeft bovendien op kor
ten afstand achter de plek waar hij de torpe
do zag, de periscoop van een duikboot waar
genomen, en het is bekend dat een torpedo,
nadat zij is gelanceerd, vaak even aan de
oppervlakte verschijnt alvorens zij haar diepte
gevonden heeft. Daar geen deelen der torpe
do gevonden zijn, onbreekt het onomstootelyk
bewijs van welke nationaliteit de duikboot was,
waardoor het fatale schot is gelost
Dat bij deze ramp zeven menschen zijn om
gekomen, is te wijten aan de hevigheid der
ontploffing en de snelheid waarmede de „Ko
ningin Regentes" is gezonken. Van eenig ver
zuim in het nemen der noodige maatregelen
tot redding is allerminst gebleken.
De „Poseidon"
De „Poseidon" van de Koninklijke Neder
landsche Stoombootmaatschappij, een der ge-
requireerde schepen is bij Virginia in aanva
ring gekomen met een stoomschip en gezon
ken.
Opgevorderde schepen.
In een vergadering der Rotterdamschen Am-
Bterdamsche reeders is, zoo meldt het *„Va-
derl" een commissie benoemd, waarin o. m.
ook de heer B. E. Riiys, directeur van den
Rotterdamschen Lloyd, zitting heeft, welke
zich naar Londen zal begeven om de belangen
der Nederlandsche handelsvloot te behartigen.
Zachte regeeringszeep.
De minister van landbouw nijverheid en han
del heeft tot de gemeentebesturen de volgende
circulaire gericht
Onder de verwijzing naar de op 3 dezer tot
u gerichte mededeelingen over de distributie
van zeep, meen ik niet te mogen nalaten te
uwer kennis te brengen, dat, ten gevolge van
de te Rotterdam uitgebroken staking der ha
venarbeiders, het vervoer van de voor berei
ding van de zachte zeep benoodigde grond
stoffen een belangrijke stagnatie ondergaat,
daar een groot gedeelte der vetzuren, die voor
de bereiding van deze zeep moeten worden ge
bezigd, uit de veemen te Rotterdam moeten wor
den vervoerd. Er zal dus zeer waarschijnlijk
ook in de aflevering der zachte regeeringszeep
vertraging moeten ontstaan, hoewel alles door
mij in het werk is gesteld om den aanmaak
en aflevering daarvan, in verband met de
heerschende zeepschaarschte, zooveel mogelijk
te bevorderen.
Japan en onze koloniën.
Het „Luzerner Tageblatt" acht, niettegen
staande het Engelsche dementi, de waarheid
van het aanbod der Nederlandsche koloniën aan
Japan waarschijnlijker, naarmate dit door de
Russische geheime archieven, die tot nu toe
getoond hebben een absoluut betrouwbare bron
te zijn, wordt bevestigd.
Het is een^fcit, dat in 1915, toen Amerika
nog neutraal was, tegenover de Amerikapnsche
argwaan jegens Japan, de plannen van dit land
geen gunstig resultaat konden hebben, zonder
tegelijkertijd het bondgenootschap van Ame
rika in gevaar te brengen.
Verder merkt het blad op
„De zeer correcte neutraliteitsopvatting der
Nederlandsche regeering heeft dit land de ach
ting der neutralen bezorgd, maar het is de
vraag, of zekere combinaties van mogendheden
Nederland daar dankbaar voor zijn.
Dezelfde politiek, die den Nederlandschen
koppman het verkeer met zijn Indische filialen
verhinderde die de Nederlandsche schepen in
de Amerikaansche havens in beslag nam en
die maatregelen tegen Nederland overwoog, die
vrijwel op een blokkade geleken, diezelfde poli
tiek kan heel goed alle Nederlandsche kolo
niën, als zijnde zonder bestuur, voor gebied
verklaard hebben, dat bezet moet worden.
Ook het „Be'rner Tageblatt" publiceert on
der het opschrift „Holland in nood" het plan
om Japan door de Nederlandsche koloniën
schadeloos te stellen voor zijn daadwerkelijke
hulp in den oorlog.
De „Impartial Vaudois" bevat het formeele
verdrag over het aanbod van de Nederlandsche
koloniën aan Japan.
Het blad zegt,, dat iedere mogelijkheid van
ingrijpen door Japan in de Europeesche
aangelegenheden, tegelijkertijd een bedreiging
beteekent van dit land tegen de sedert langen
tijd begeerde Nederlandsche koloniën.
Het blad constateert, dat noch Duitschland,
noch Rusland Japan kunnex dwarsboomen in
zijn plannen, terwijl de Entente zich wel wach
ten zal met Japan in conflict te komen. De
neutralen moeten toch overal het gelag betalen.
Verkrijgbaar in de week van 8—14 Augustus:
Op bon 243 1 ons kaas naar keuze.
Bij de slagers is te bekomen uitschotkaas,
jonge volvette 75 cent, met R. M. 72 cent,
op bon 243.
Op bon 245 1 reep gevulde chocolade 12'/a cent
Op bon 247 1/i pond suiker 28 ct. per pond
Op bon 249 V, ons haverdegort 13 cent,
vanaf Zaterdag.
Aardappelen 1 kiló per persoon Don
derdag op bon 233, Vrijdag op bon 235, Za
terdag op bon 237, Maandag op bon 239, Dins
dag op bon 241.
Groote 9 cent, poters 7 cent.
Kindermeel. Bon 22 kindermeel is deze
week geldig. Nieuwe aanvragen Dinsdag 13
Aug. van 23% uur aan het broodbureau.
V 1 e e s c h voor zieken. Nieuwe aanvragen
Maandag en Donderdag van 2—i1/^ uur aan
het Levensmiddelenbureau.
V i s c h. Op bon 100 en 163 verkrijgbaar
Va pond versche visch.
Koffie.
Gedurende het tijdvak, aanvangende op 1
Augustus en eindigende op 15 Augustus, zal
i door detaillisten aan verbruikers mogen wor
den afgeleverd op
J Eon no. 34 eener thee- en koffiekaart 0.05
K G koffie..
i Thee. Op bon 21 der oude kaart kan
tusschen 15 Juni en 15 Augustus 1% ons thee
ontvangen worden bij den leverancier, die met
inneming van bon 19 het lijf dier kaart haeft
I gewaarmerkt.
J Broodkaart. De broodkaart van het
62e tijdvak loopt van 10 Aug. tot en met 15
Augustus.
I Boter-, meiange-, marg a r i nekaar t,
bon 9e week geldig van 4 Aug. tot en met 13
Augustus
I Kolen. In Augustus zijn geldig bons
I 21, 22, 23, 24 en 25 van de grijze bonboekjes
1 nos. 1, 2 en 3 van de rose bonboekjes. De
bons van de rose boekjes geldig tot 30 Sept.
I Schoenenbons. Er wordt aan herin
nerd, dat in verband met de invoering van maxi-
j mumprijzen voor schoenwerk, de schoenenbons
1 Oct. a.s. vervallen.
Aanvragen om klompen- en schoenenbons
i kunnen gedaan wordenbewoners van het
stadsgedeelte Z.Z, van de N.-Ilaven lokaal
Rehoboth, Ploegstraat, de anderen in den Doele
Lokaal Rehoboth is open de 3 eerste dagen
der week voor schoenen, de laatste dagen voor
klompen van 912 en 25 uur.
J St. Joris Doele geopend de eerste 3 dagen
j voor klompen, de laatste dagen voor schoenen*
van 912 en 25 uur.
Domiciliekaart, trouwboekje en belasting
biljet (niet boven f 46.20 gem. Ink. Bel.) mee
brengen.
Zij, die op den dag verhinderd zijn, kunnen
Dinsdagsavonds 79 voor klompen en Vrijdags
avonds 79 voor schoenen terecht in den St.
Joris Doele. In Rehoboth Woensdagsavonds
7—9 voor schoenen en Donderdagsavonds 79
voor klompen.
H uishoudzeep. Deze week ver
krijgbaar op bon 231 naar verkiezing 1 stuk
Triomfzeep, circa 125 gram, 161/* cent1 stuk
Oorlogszeep circa 250 gram, 33 cent; 1 stuk
Sultanezeep, circa 125 gram, 1672centdubbel
stuk Sultanezeep circa 250 gram, 33 cent1/i
stuk Huishoudzeep 25% circa 100 gram 8 cent
dubbel stuk Huishoudzeep 25% circa 200
gram 16 cent.
Voor de stukken van 100 en 125 gram moet
I bon worden overgelegd voor die van 200
en 250 gram 2 bons.
N.B. Personen die bon 116 (zeep) nog in
hun bezit hebben, bewaren deze bon goed,
daar hieraan later eene nadere bestemming
zal worden gegeven.
G a s d r uk. Des avonds zal gasdruk gege
ven worden
van 310 Aug. te 9.20
van 10—20 Aug. te 8.50
van 20 Aug.—1 Sept. te 8.30
i i I i HJ
Kamer van Koophandel en Fabrieken.
Aan het jaarverslag over 1917 is het vol
gende ontleend
De branderij-industrie had in het afgeloopen
jaar geen reden tot klagen. De Regeering, in
aanmerking nemende het groote belang deze
industrie voor de broodbereiding en de veevoe
ding, zorgde voor een geregelde graanverstrek-
king, zij het in steeds meer beperkte mate,
terwijl ook kolenaanvoer vrij geregeld plaats
had. Hoofdzakelijk de zeer hooge moutwijnprij-
zen vyaren oorzaak dat de uitkomsten van het
bedrijf gunstig waren. De omvang van dat be
drijf heeft echter wëer een belangrijk deel van
zijn beteekenis verloren. Waren er n.l. in onze
gemeente aan het begin van het jaar 22 brande
rijen van de eerste soort eerste klasse in wer
king, aan het einde des jaars was het getal de
zer branderijen met 7 verminderd en dus tot
15 gedaald. Wel steeg het aantal branderijen
der eerste soort vijfde klasse van 4 tot 5, maar
de geproduceerde hoeveelheid gedistilleerd,
welke in 1916 214634.16 H.L. ad 50 bedroeg,
kwam thans slechts op 138569.35 H.L. ad 50
en bleef dus ruim 76000 H.L. beneden die van
het vorige jaar.
De export-distilleerderijen hadden zeer wei
nig werk en lange tegen het einde van het jaar
vnjwel geheel stil. Gebrek aan scheepsgelegen
heid zeer hooge vrachten en assurantiepremiën
hielden den uitvoer van jenever nagenoeg ge
heel stil. Hier kwam nog bij, dat de hooge prij
zen der grondstoffen belemmerend op dien uit
voer werkten en dat allerlei bepalingen in ver
schillende landen den invoer bemoeilijkten of
geheel verboden. De distilleerderijen voor het
binnenland hadden te kampen met gebrek aan
grondstoffen, vooral in het laatste kwartaal,
toen de door moutwijn- en spiritusfabrikanten
vastgestelde distributieregeling in werking trad.
^.an.ll on<^er N.O.T.-verband opgeslagen ge
distilleerd werden slechts onbeduidende hoe
veelheden vrij gegeven. Voor de distilleerde
rijen in 1917 dan ook een moeilijk jaar geweest
toch waren de uitkomsten van dat bedrijf vrij
bevredigend.
De kistenmakerijen ondervonden sterk de be-
volgen van den zeer geringen uitvoer van ge
distilleerd.
Hetzelfde was het geval met de glasfabrieken,
waarvan het meerendeel bovendien wegens ge
brek aan brandstoffen stil moest staan.
De moeilijkheden voor den scheepsbouw zijn
in den loop van 1917 ontzettend toegenomen.
Engeland en de Vereenigde Staten hebben, al
thans is de tweede helft van het jaar, bijna
geen materialen meer geleverd, terwijl Duitsch
land eveneens belangrijk achterbleef. Bij dit
gebrek aan materialen kwam nog het tekort
aan brandstoffen.
Verschillende andere industrieelen konden
eveneens de benoodigde grondstoffen en mate
rialen slechts in verminderde hoeveelheid of in
het geheel niet bekomen, hadden nadeel van
schaarschte aan brandstoffen of rantsoeneering
van electrischen stroom, verkeerden in de on
mogelijkheid om hun producten uit te voeren
of ondervonden op andere wijze de schadelijke
gevolgen van den Eurojjeeschen oorlog.
Wegens de moeilijkheid om de benoodigde
materialen te krijgen en de hooge bouwkosten
werd door particulieren slechts weinig gebouwd.
De vereenigingen „Volkshuisvesting" en „St.
Jozef" trachtten echter aan den woningnood
tegemoet te komen door het bouwen met steun
van Rijk en Gemeente van resp. 79 woningen,
waarvan 14 als voltooid werden opgenomen,
en 64 woningen, waarvan 35 voltooid. Afge
zien van deze woningen, werden in 1917 vol
tooid en ter bewoning in gebruik gegeven
41 ééngezins-, 14 tweegezins- en 3 viergezins-
woningen, benevens 8 heerenhuizen.
Hoewel niet al deze woningen werden ge
sticht op gronden, welke van de Gemeente wa
ren gekocht of in erfpacht gekregen, vermelden
wij in verband hiermee, dat door de Gemeente
in het geheel slechts werden verkocht 1594 M2.
grond tot een bedrag van f 13901. In erfpacht
werden door haar uitgegeven 31.535 M2., ver
tegenwoordigende een waarde van f 425.037,
waarvan 4.437 M2. aan de bouwvereeniging
„St. Jozef", 11.200 M1. aan de vereeniging
„Volkshuisvesting", 14.497 M2. aan Van der
Kuij en Van der Ree's Machinefabriek en
Scheepswerf, te Rotterdam, en 700 M2. aan de
Scheepsbouw-Maatschappij „Nieuwe Water
weg."
Tengevolge van stilstand en inkrimping van
bedrijven was de werkloosheid groot. Geluk
kig werkten enkele industrieën, voornamelijk
de groentendroogerijen en zouterijen er toe me 1de
om haar eenigszins te beperken.
De toestand van den kleinhandel was verre
van rooskleurig.
De resultaten van de vetmesterij en den vee
handel daarentegen, in het bijzonder die van
de ^chapenweiderij en -handel waren in door
snee bevredigend.
Verschillende perceelen weiland werden in
bouwland omgezet. De omgeving van de be
bouwde kom van onze gemeente onderging
daardoor als het ware een gedaanteverandering.
Waar men vroeger alleen of bijna alleen gras
zag, ziet men thans naast het gras ook land
bouwproducten.
Het aantal hier aangekomen zeeschepen (met
inbegrip van de zeevischschepen) en dat der
buitenlandsche riviervaartuigen en binnen
schepen waren veel geringer dan in 1916. Hun
inhoud was eveneens germger, die der laatst
bedoelde vaartuigen en schepen zelfs aanmerke
lijk.
Verschillende nieuwe zaken, zij het niet alle
even belangrijk, werden in onze gemeente op-
gericht. Verreweg de meeste, zoo niet alle,
werden gevestigd in bestaande panden.
Spraken wij in ons verslag over 1916 den wensch
uit, dat de voorgenomen uitbreiding van het
goederenemplacement der Hollandsche IJze
ren Spoorweg-Maatschappij spoedig haar be-
zou krijgen, met voldoening kunnen wij thans
vermelden, dat door deze Maatschappij in het
afgeloopen jaar een begin werd gemaakt met
de uitvoering der voor die uitbreiding noodige
werken.
Zooals uit het voorafgaande blijkt, was 1917
voor onze gemeente over het geheel genomen
zeker niet een voorspoedig jaar.
Gistermiddag om 31?2 uur stal
de 17-jarige D. P. v. d. M., wonende in Den
Haag, op den Singel uit de gang van een wo
ning een heerenrijwiel. De eigenaar van de fiets
bemerkte den diefstal, zette den dief, die de
fiets weg gooide, achterna én kreeg hem in
de Villastraat te pakken. De rijwieldief werd
aan de politie overgeleverd en op het
politiebureau aan de Markt in bewaring gesteld.
Geslaagd te Amsterdam voor
de Hoofdakte de eerw. Br. Asterius, in de we
reld de heer Theod. J. Trouwborst Adrz.
Bij het te Rotterdam gehouden
examen Teekenen M. O. (akte Mf.) is geslaagd
de heer P. G. Spierenberg alhier.
Van den Git y-B azar, Hoogstraat
15 alhier, ontvingen wij een nieuwe serie prent
briefkaarten van Schiedam. De kiekjes, w.o.
verschillende niéuwe stadsgedeelten, zijn zeer
goed geslaagd en keurig in kleurendruk uitge
voerd.
Hoogwater te Schiedam: Vrijdag
9 Aug. 6.25 v.m., 6.55 n.m.
UIT ROTTERDAM.
B. en W. van Rotterdam hebben afwijzend
praeadvies uitgebracht op het adres van bak
kerspatroons, om vergoeding van schade, ge
leden bij de op 13 en 14 April voorgekomen
wanordelijkheden.
Evenals het college van B. en W. is ook de
rechtsgeleerde raadsman der gemeente, mr.
bruin, van oordeel, dat de gemeente voor dc
geldelijke gevolgen van dergelijke oproerige be
wegingen niet aansprakelijk kan worden ge
steld.
Deze conclusie stemt overeen met de strek
king van het rechtsgeleerd advies, dat B. en W.
van Amsterdam dezer dagen ter zake van de
analoge vraag aan den Gemeenteraad aldaar
hebben overgelegd.
Wel hebben B. en W. van Amsterdam over
wogen in hoever hij schade aan den lijve gele
den op billijkheidsgronden vergoeding zou kun-
