Binnenland.
Stads-en Gewestelijk Nieuws.
Crisismaatregelen.
den minister van oorlog, die vorige sprekers heb
ben aangehaald, richt zich niet tegen de Rijksdag
motie van 19 Juli 1917. Het was den minister
van oorlog ter oore Igekomen, dat het centraal,
bureau voor' volkenrecht in vergaderingen de per
ken dier motie te 'buiten ging. Dientengevolge
'kwam de verordening van het generale kom-
mandio af. De beschikking van den minister van
oorlog betreffende de kiesrechtkwestie is al lang
ingetrokken.
Fischbeck (vioioruitstr. volkspart.) Wij hopen stel
lig op een spoedige verbetering in den militai
ren toestand, die ook thans nog niet benard
is. Het Pruisische kiesrechtvoorste 1 is ingediend
om met het volk en niet alleen tnet een bevoor
rechte kaste te kunnen samenwerken.
Nu moet de regeering toonen dat het haar met
het ontwerp ernst is. ÏDe idee van den volken
hond steunden wij volkomen te goeder trouw.
In Hindenburg en Ludendiorff stellen wij groot
vertrouwen, maar zij zijn in den politieken strijd
gehaald. De aanvoering heeft herhaaldelijk een
andere gedragslijn gevolgd dan de regeering des
rijks. Met betrtekkinig tot de gebeurtenissen in
Finland, Koerland en ook in Elzas-Lotharingen,
merkte de spreker op do politieke toestand i.s
niet van dien aard, dat dynastieën erover kun
nen redekavelen, hoe de jmacht vanhun huis
te vergroeien. ij
Stresemann (nat.-lib)het centrum heeft be
kend gemaakt, dat het zich wil plaatsen op den
bodem van het regeeringspnogram, dat von Payer
te Stuttgart heeft uiteengezet. "Hetzelfde kan ik
uit naam mijner grioep verklarenons leiden daar
bij dezelfde opvattingen als in den herfst van 1917.
Volgens de „Vossische Zeitung" zullen do be
raadslagingen in de centilale oommissie Zaterdag
eindigen. j f
De „Lokal Anzeiger" meldt, dat de staats
secretaris van buitenlandsohe zaken eergistermid-
dag de leden der centrale oommissie uitgenoodigd
heeft jom hem over een reeks belangrijke gebeurte
nissen van politieken aard van den laatsten tijd
in te lichten, Lil- j
Krijgsgevangenen.
De beide hnspitaalschepten zijn gister-middag
te Rotterdam binnengekomen.
Werkloosheid.
Tpn behoeve van de bestrijding van werkloos
heid bomt het aan bet departement van water
staat gewenscht voor, voortdurend op de hoogte
te worden gehouden van de gunningen van eeni ga-
zins Toelangrijke openbare werken, mede met het
doel, de organen der arbeidsbemiddeling (ar
beidsbeurzen) door middel' v,an het dagelijksch
bericht van de onder' het departement ressortee-
rende centrale arbeidsbeurs, hieromtrent zooveel
nciodig in te lichten, j "j
ln verband hiei'mtee hebben de commissarissen
der Koningin aan de gemeentebesturen verzocht,
in den VervioJgtet mcdedeeling te doen van de gun
ningen van de hunnerzijds aanbestede openbare
werken 1
Rantsoeieering ran schoenen- en zoelleJer.
Het Bureau voor Mededeelingen inzake de Voed
selvoorziening meldt
De beperkte voorraad zooileder jn ons l:and
maakt ook voor répara tiewerk van zolen en hak
ken een algemeene rantsioeneering noodzakelijk.
Ook dit reparatie werk zal' in het vervolg alleen
op bons kunnen plaats vinden. Deze rantsoenee
ring zal de geheele 'bevolking omvatten.
De gemeentebesturen zullen dus moeten uit
maken wie voor een reparatiebon in 'aanmerking
komen en ook in Welke verhouding in een be
paald tijdvak bons zullen worden uitgereikt voor
mans-, vrouwen-, ondermans- en kinderzolen en
hakken. 1
PALESTINA.
Van Engelsche zijde
Ten O. van de Jerdaan naderen de Britten
den vijand, die in deze richting terugtrekt,
nazettend, Amman. Bedoorden dit station heb
ben Arabische strijdkrachten de spoorlijn hier
en daar ernstig gehavend. Andere Arabische
strijdkrachten zitten den vijand op de hielen,
die van Maan noordwaarts wijkt. Het heele
aantal gevangenen is tot boven de 40.000 ge-
stegeu, terwijl niet minder dan 265 kanonnen
zijn genomen.
SERVIë.
De „Secoio" verneemt uit Korfoe dat de
Servische regeering zich in de Kamer vóór het
voortzetten van den oorlog heeft verklaard.
Het beantwoorden der Oostenrijkache nota zal
na Pasjitsj's terugkeer plaats vinden.
Leedwezen betuigd.
Het Departement van Ruitenlajndscho Zaken,
deelt het volgende mede:
Naar aanleiding van het protest, hetwelk door
Hr. Ms. gezant te Londen tot de Britsche Re
geering werd gericht in zake de schending der
Nederlandsche onzijdigheid dpor vijf Britsche
Watervliegtuigen 'nabij Ameland iop 30 Juni jl.
heeft de Britsche Regeering den gezant haar
leedwezen tover het gebeurde betuigd.
In antwoord op het protest, hetwelk Harer!
Majesteits Gezant te Londen tot de Britsche
Regeering had gericht naar aanleiding van
de schending van htet Nederlandsche rechts
gebied d)0|or twee Britsche vliegtuigen boven
het Oostgat der W|esterscheldë op 4 Juli j.ll,
heeft H e 1 Britsche Regeering doen weten dat
de bij haar ingekomen Happarten niet geheel over
eenstemmen met de hier te lande waargenomen
feiten 1 T f J
De Britsche Regeering; laat echter de moge
lijkheid ppen dat hare luchtstrijdkrachten zich
aan bedoelde gebiedsschending hebben schub'
dig gemaakt. Voor dat geval heeft zjj haai
leedwezen over het gebeurde betuigd.
RUSLAND.
Een bericht via Zürich, dat op zijn beurt
weer uit Russischen koker komt, meldt dat
de guerilla in de Oekraine opnieuw is aange
wakkerd. De spoorwegarbeiders hebben zich
bij de oproerige boeren gevoegd. Op een ver
gadering, door 3000 menschen bijgewoond,
werd besloten, de staking docr te zetten, in
weerwil van de afkondiging van den Duitschen j
bevelvoerder, die de weerspannigen met den
doodstraf bedreigt. Op generaal Kirbach, den
tegenwoordigen opperbevelhebber der Duitsche
troepen in de Ookraine, is een aanslag ge
pleegd.
Kleedingrantsoan.
Binnenkort zaï ook een rantsoeneering v,an
heerenkieederen worden ingevoerd. (N.C.)
Sniker.
De voorgenomen verhooging van het suiker-
rantsoen zal, nu de voorraden opgenomen zijn,
niet kunnen plaats hebben, meldt de Ned.
ALLERLEI NIEUWS.
Volgens het P. A. T. hebben de Engel- j
schen in Archangel den staat van beleg afge-
kondigd en alle socialisten laten gevangen ne- 1
men.
De oorlogscorrespondent van de „Times"
in het Enhclsche hoofdkwartier meldt, dat de
Duitschers tegenwoordig vele mannen aan de
verbindingslijnen, bij de anti-vliegtuigbatterijen,
den telefoondienst enz. weghalen en zooveel
mogelijk do< r vrouwen vervangen. Enkele van
die vrouwen doen zelfs dienst als telefonisten
in het hoofdkwartier van het leger. In hat ge
bied van het 4e leger worden alleen 15.000
vrouwen op de verbindingslijnen gebruikt. Ook
schooljongens, zegt de correspondent, worden 1
gemobiliseerd. In gedeélten van het Rijnland j
zijn, naar hij zegt te weten, alle jongens van
15 jaar en ouder opgeroepen om tot half Oc 1
tober bij de hulpdiensten hun medewerking
te verleenen.
Vetrantsocn.
Men deelt aan de Ned. mede, dat binnenkort
tot verlenging van de re trants oen kaar t zal 'wol-
den overgegaan. 1
Jam.
Onderwijs en Arbeid.
Men seint ons uit Den Haai:
De nieuwe departementen van Onderwijs, kun
sten en wetenschappen en Arbeid zijn thans in
gesteld en als hoefden daarvan benoemd: dr. J.
Th. de Visser en professor mr. P. J. M. Aalberse,
die heden op Het Loo door H. M. de Koningin
zijn beëedigd> 1
In een circulairë aan de burgemeesters deelt
de minister van Landbouw mede, dat het in
zijn voornemen ligt huishoud jam, waarnaar,
in verband met het (geringe ve trarits oen, grom
te vraag zaj' ontstaan, door tusschenkumst van
he t Rijks Centraal1 Administratiekantoor tooit
de Distributie van Levensmiddelen aam de ge
meenten te doen leveren, teneinde te' bereiken,
dat het artikel tot billijken prijk voor de inge
zetenen zal verkrijigbaar zjjn en teneinde te
voorkomen, dat het in den kettinghandel ge
raakt i
Het rantsoen is vastgesteld pp één ons per
hoofd en per week, ingaande 8 October; ter
wijl de kleinhandelprijs is bepaald op f 1.05 per
Kg. en f0.ll per ons uitgewogen.
De Crisis-politiek.
Naar de „Tel." verneemt, zal er binnenkort
opnieuw worden geconfereerd1 tusschen (de r)e-
geering en verschillende vooraans taande perso
nen op bestuursgiebiied in pms land. Zjjn wij
1 goed ingelicht, dan moet het de bedoeling zijn
j dergelijke conferenties af en toe te doen plaats
hebben, ten einde de grootst mogelijke mede
werking te krijgen van de verschillende v|0ojrr
naamsto organen in het land. 1
Bloembollen.
Er worden tjians ook geen consenten gegeven
voor ,'den uitvoer van bloembollen. Bij den
minister van landbouw worden stappen gedaan,
«m hierin verandering te krijgen.
Onze scheepvaart op Amerika.
Naar aan het ,,'Hbld." wordt meegedeeld houdt
hel uitstellen van het vertrek van de Hollan-
dia geen verband met eenige international^
moeilijkheid, doch gleldt het slechts een inter
ne regeling van den Kon. Hall. Lloyd.
Vleesch.
Naar wij vernemen, staat het aantal stuks
vee, dat door invriezing zal worden geconser
veerd als vleeschreserve, nog geenszins vast.
Het zal van de beschikbare koelruimte af
hangen, hoever men met de invriezing zal
kunnen gaan,
Van eene voorgenomen verhooging van het
vleeschrantsoen bleek ons te bevoegder plaatse
niets bekend. (Tijd.)
Duitsch patrouillevaartuig geïnterneerd.
(Officieel.) Het ministerie v,an buitenlandschei
zaken deelt het volgende mede:
In den namiddag' van 21 Augustus jl'. troffen
Nederlandsche toirpedobooten in de territorial^
wateren ten Noorden van Terschelling het pa
trouille vaartig' der Kon. Duitsche marine Nuren-
berg aan en gëleidden dat oorlogsschip naar1 de
haven van Terschelling,
Daar gteen geldige redten voor de aanwezigheid
van de NurenbieHg' in de Nederlandsche 'temt*
riale wateren kon worden aangevoerd', heeft de
reigeeiïng beslist, dat het oorlogsschip moet wal
den 'geintemeeitdl, 1 1 f
SehoMCB.
In verband met de maatregelen ten aanzien
van rantsioeneering van schoenen is de datum,
waarop de verkoop' van schoenen op toeslag bons
als geëindigd zal wiorden beschouwd, d-oor het
koninklijk Nationaal Steuncomité van 1 October
tot 1 Nioivlember a.s. Vtelrsc'hoVen.
Na, dien datum mogten de winkeliers dus geen
toeslagbons meer in ontvangst nemen.
Tneslagbons, welke' na 1 November a.s. nog
diOjor winkeliers worden aangenomen, zijn ongel
dig en komen dierhalve niet voor' verrekening
in aanmerking
Chili-salpcter.
Nu zwavelzuur ammoniak niet mteer dool En
geland en Japan naar Nederiandsch-Indië wordt
uitgevoerd (tot ongeveer' twee jaar geleden werd
onze Indische landbouw door deze landen v,an
stikstof voorzien) toont men op Java groote be
langstelling Voor Chilisalpetel
De hoev'eelheid salpeter, welke den laatsten
tijd naar Java weid' ver'scheept, overschrijdt reeds
belangrijk de vroegere aanvoeren.
Intusschen schijnt men zich in, Indië, blijkens
meded'eielingen in de pers, ./ongerust te maken
over de prijsregeling, .alsmede over de in Chili
aanwezige voorraden.
Naar aanleiding hiervan machtigt het Chi-
leensche 'gezantschap te 's Gravenhage het vol
gende te berichten: die yTaohtkwestie en de lort
ganisatie van den verkopp, die de hoofdfactoren
bij de prijsbepaling zijh, hebben de volle aan
dacht der Chileensche regeeringvoor uitputting
tier 'salpeterlagen in Chili behoeft voorloopig geen
vrees te bestaan. Dit is trouwens' al herhaaldelijk
officieel verklaard op grónd v,am deskundige on
derzoekingen. 1
De vaart op Skandinavië.
Naar de „Tel." meldt, geeft de regeering op
het oogenblik geen uitVaartvergunningen meer
voor Skandinavië, aangezien Duitschland Igjeen
Geleitscheine meer verstrekt. De oorzaak moet,
volgens het blad, gezocht worden in het geven)
van een uitvoervergunning voor Engeland aan
een onzer schepen. In de gisteren gehouden rcC-
■iersveilgadering kwam deze kwestie ter sprakje
en werd besloten, overleg met de regeering IA
plegen. i - f
Nachtvaart.
Naar het Ned. Gort. bureau ons meldt, zal
met ingang van 1 October van het verbod van
nachtvaart, dat indertijd werd. uitgevaardigd in
verband met de schaarschtc aan verlichtingsmid
delen, tot wederopzegging een algeheel'e onthef
fing worden verleend. j t
in de door de Rijkskolendistributie vast te
stellen hoeveelheid gas voor industrie, straat
verlichting voor openbare gebouwen enz. te
voorzien, wordt de eventueel overblijvende hoe
veelheid verdeeld over de gasbedrijven in die
gemeenten, welke, naar het oordeel der Rijks-
kolendistributie, door bijzondere plaatselijke
omstandigheden, daarvoor in aanmerking komen.
Aan alle gasbedrijven zal in deze maand ten
spoedigste worden medegedeeld, welke hoeveel
heid grondstoffen in het tijdvak van 1 October
1913 tot 31 Maart 1919 kan worden verwerkt.
Elke gemeente moet een zoodanig stelsel
van rantsoeneering invoeren, dat elke verbrui
ker zijn minimum-rantsoen ontvangt.
Wat electriciteit aangaat, moet aan alle
particuliere verbruikers worden verstrekt
I. als minimumrantsoenvoor verlichting
in October 14 K. W. U., in November 16
K.W.U., in December 18 K.W.U., ln Januari
17 K.W.U., in Februari 13 K.W.U., in Maart
12 K.W.U.
Een verbruiker, die zoowel op het gas-, als
op het electriciteitsnet is aangesloten, ontvangt
geen rantsoen voor verlichting.
II. als vast rantsoen
a. voor bijkoken (waterverwarming enz.)
40 K.W.U. voor eiken persoon, waaruit het
gezin bestaat.
Een verbruiker, die zoowel op het gas- als
op het electriciteitsnet is aangesloten, moet
voor bijkoken de keuze doen tusschen gas of
electriciteit
b. voor verwarming 120 K.W.U. in ruil
voor elke door de Brandstoffencommissie van
het aanvullingsrantsoen af te trekken brand-
stoffeneenheid, tot een maximum van 9 een
heden, welke ruiling slechts is toegestaan aan
hen, die in het vorige winterseizoen hebben
geruild.
Ter voorkoming van brandstoffenverspilling
tengevolge van overdadige verlichting is het
met het oog op de moeilijkheden in de kolen-
voorziening noodzakelijk, ook aan het electri-
citeitsverbruik voor verlichting een grens te
stellen.
Mitsdien bedraagt het maximumrantsoen
voor verlichting voor particulieren in Octo
ber 28 K.W.U., in November 32 K.W.U.,
in December 36 K.W.U., in Januari 34
K.W.U., in Februari 26 K.W.Ü., in Maart
24 K.W.U.
In vergelijking met de rantsoeneering over
het vorig wintertijdvak zij opgemerkt, dat het
lichtrantsoen van 120 M3, is teruggebracht tot
90 M3., hetgeen, lettende op de verbruiks
cijfers van den vorigen winter, zonder al te
groote bezwaren mogelijk geacht wordt. Het
gasrantsoen voor bijkoken is hetzelfde geble
ven als in den vorigen winter.
Rantsoencering van Gas- ©n Eleetrlciteit.
Het Bureau voor Mededeelingen inzake de
Voedselvoorziening meldt
De Rijks-Kolenindustrie heeft voor de rant
soeneering van gas en electriciteit voor het
tijdvak van 1 October 1918 tot en met 31
Maart 1919 de volgende regelingen vastgesteld:
Wat het gas betreft, moet aan alle particu
liere verbruikers worden verstrekt:
als minimumrantsoen: a.* voor verlich
ting in October 14 M3., in November 16 M3.,
in December 18 M3., in Januari 17 M3., in
Februari 13 M3., in Maart 12 M3.
b. voor bijkoken (waterverwarming enz.)
10 M3. per gezin per maand vermeerderd met
2 M3. voor eiken persoon, waaruit het gezin
bestaat.
H. als vast rantsoen voor verwarming, 45
M3. in ruil voor elke door de Brandstoffen-
commissie voor het aanvullingsrantsoen af te
trekken brandstoffeneenheid, tot een maxi
mum van 6 brandstoffeneenheden, welke rui
ling slechts is toegestaan aan hen, die in het
vorige winterseizoen hebben geruild.
In gemeenten, waar het gemiddeld gebruik
in het vorige wintertijdvak lager was dan bo
vengenoemd minimum-rantsoen, mag uit den
aard der zaak het minimum-rantseen niethoo-
ger worden gesteld dan het gemiddeld ver-
bruik in dat tijdvak. j
Nadat voor elke gasfabriek de hoeveelheid
grondstoffen is vastgesteld, noodig, zoowel om
bovenstaande rantsoenen af te leveren, als om
De Rijksmiddelen in Augustus.
De stijging in de lijn der opbrengst van
de Rijksmiddelen is in Augustus tot staan
gekomen, een daling, zij het ook nog zeer ge
ring, valt te constateerenAugustus 1917
bracht f 19.715,524 in kas, dezelfde maand
van 1918 gaf f 19.696.190, een verschil alzoo
van bijna f 20.000.
De oorzaak van die lagere opbrengst is bij
verschillende posten te zoeken het Personeel
gaf ruim 2 ton minder, de vermogensbelasting
was f 10.000 lager, het gedistilleerd gaf om be
grijpelijke redenen den hoogen inslag in
1917 en de huidige rantsoeneering nog geen
50 pCt. van de opbrengst in Augustus 1917
(14 ton tegen 331/! ton), de accijnzen, vooral
die op het vleesch, daalden, de invoerrechten
leverden ten gevolge van de tijdsomstandig
heden een betrekkelijke kleinigheid op, evenals
het statistiekrecht en de loodsgelden, en bleven
belangrijk achter bij Augustus 1917. Altemaal
bewijzen van den abnormalen economischen
toestand. Als het eindcijfer intusschen niet nog
lager is, dan is dit hoofdzakelijk toe te ichrij-
aan den suikeraccijns, die l1/, millioen meer
opbracht (f 4.200.000 tegen f 2.700.000 in Au
gustus 1917), de registratierechten, die 3 ton
meer gaven, een bewijs, dat er nog steeds za
ken worden gedaan en het sucessierecht dat
P/a ton hooger opbrengst gaf. Tot nu toe
heeft het jaar 1918 opgeleverd f 166.441.36
tegen f 155.434.934 in hetzelfde tijdperk van
1917. Wij zijn dus nog steeds een goede elf
millioen bij verleden jaar vooruit, terwijl de
raming voor die periode (f 144.522.666) met
bijna 22 millioen wordt overtroffen.
De belastingen in verband met de buiten
gewone omstandigheden brachten in Augustus
op f20.763.375, en in de eerste 8 maanden
van dit jaar te zamen f 158,270.833de op
centen ten bate van het Leeningifondi 1914
onderscheidenlijk f 3.326,708 en f 28.423.213.
Verkrijgbaar in de week van 26 Sept.2 Oct.
Op bon 212 P/j ons kaas naar keuze.
Op bon 258 1 reep chocolade 12'/i cent
verpakt, 12 cent onverpakt.
Op bon 260 Va pond suiker 28 ct. per pond,
Op bon 262 V, ons havermout, 16 cent per
pond, vanaf Zaterdag.
Aardappelen.
Op bon 246 Va^.g. Aardappelen op Donderdag.
248 Va »i Vrijdag.
250 1 Zaterdag.
252 V| n i, Maandag,
254 Vji i, Dinsdag.
256 1 Woensdag
Veen- of zandaardappelen 5x/2 cent, kleiaard-
appelen 9VS cent per kilo, poters 7 cent p. kilo.
Suikerkaar t. Op bon 6 is verkrijgbaar
Va pond suiker.
i
