Dagblad mor Schieda/mQ Omstreken. De Oorlog. 41ste Jaargang. Maandag 7 October 1918. No. 12260 üe vrede in zicht. Wapenstilstand. Bmteuiantiscii Nieuws. FEUILLETON, BOEN RETIRO, Bureau: Koemarkt 4. Telef. 85, na kantoortijd no. 148. Postbus: 39. Abonnementen per 3 maanden ƒ1.50, per week 12 cent, franco p. post ƒ2— p. kwartaal. Afzonderlijke nummers 3 cent. Incassokosten worden berekend. Advertentiën: 15 regels fl.30; elke regel daarboven 25 ct. 3 maal plaatsen wordt 2 maal berekend. Ingezonden meaedeelingen 50 ct. p. regel. Speciale conditiën voor herhaaldelijk adverteeren. Tarieven worden op aanvrage toegezonden. Op alle advertentiën 20 °/o oorlogs toeslag. Incassokosten worden berekend. verzekering bij levenslange geheele invaliditeit wordt gewaarborgd door bij verlies van een hand, voet of oog; de Hollandsche Algemeene Verzekeringsbank te Schiedam bij verlies van een duim; verlies van wijsvinger bij verlies van eiken ande ren vinger; IDUITSCIILAND VRAAGT VREDESONDER HANDELINGEN. Zaterdag is de Duitsche Rijksdag bijeenge komen. Er was enorme belangstelling. Aan de Bondsraadtafel waren gezeten Rijks kanselier Max van Baden, von Payer, Solf, Krause, graaf Rödern, Stein, Friedberg, Drews, Gröber, Scheidemann, Erzberger en Bauer. Na een inleidend woord van den voorzitter Fehrenbach waarbij hij de nieuwe regeering en den rijkskanselier aan de vergadering voorstelde en op de beteekenis wees van de persoonswis selingen, sprak de rijkskanselier prins Max van Baden. Overeenkomstig het Keizerlijk besluit van 30 September heeft het Duitsche rijk een fun- damenteele hervorming zijner politieke leiding ondergaan. Als opvolger van graaf Hertling. die hooge verdiensten voor het vaderland heeft verworven, ben ik door Z. M. den Keizer aan bet hoofd der nieuwe regeering geroepen. Het is in overeenstemming met het wezen van de thans bij ons ingevoerde regeerings- wijze, dat ik den Rijksdag zonder dralen in bot openbaar de grondbeginselen uiteenzet, volgens welke ik mijn zoo verantwoordelijk ambt denk te voeren. Deze grondbeginselen zijn, alvorens ik tot het overnemen der kanseliers aangelegenheden heb besloten, in overeenstem ming met do verbonden regeeringen en met de leiders der meerderheidspartijen van dit Huis vastgesteld. Zij bevatten niet slechts mijn eigen politieke geloofsbelijdenis, doch ook die van het sterk overwegende deel der Duit sche volksvertegenwoordiging, der Duitsche natie dus. De schouders van een enkeling waren te zwak om alleen de ontzaglijke verantwoorde lijkheid te kunnen dragen, welke tegenwoordig aan de regeering wordt opgelegd. Slechts wanneer het volk in het beschikken van zijn lot in den meest ustgebreiden omvang een Werkzaam aandeel neemt en de verantwoor delijkheid zich dus mede op de meerderheid van zijn gekozen politieke leiders uitstrekt, kan de leidende staatsman zijn aandeel daarin, in dienst van het volk en het vaderland met vertrouwen aanvaarden. Het program waarop ik steun, bevat aller eerst een erkenning van het antwoord der vroegere rijksregeering op de nota van den Paus van 1 Augustus 1917 en de onvoorwaar delijke instemming met de rijksdagresolutie van 10 Juli van hetzelfde jaar. Het verkondigt voorts de bereidwilligheid zich aan te sluiten bij een algemeeuen volken bond, op den grondslag van rechtsgelijkheid voor allen, de sterken zoowel als de zwakken. ;-vDe oplossing van het veel betwiste Belgi sche vraagstuk richt zich naar een vol komen herstel van België, in het bizonder ten opzichte van de onafhankelijk heid van zijn gebiedsomvang. Ook zal naar een vergelijk in het vraagstuk nopens de s.c h a de loosstelling worden gestreefd. liet program wil de tot dusver gesloten vredesverdragen geen hinderpaal voor den alge meenen vrede laten worden. Het streeft er in het bizonder naar dat zich in de Oostzeelanden in Litauen en Polen spoe dig op een breeden grondslag volksvertegen woordigingen zullen vormen. Het tot stand brengen der daarvoor noodzakelijke voorwaar den, zullen wij zonder dralen door het invoeren van burger-besturen bevorderen. Elk gebied zal zijn staatsinrichting en zijn betrekkingen tot de naburige volken zelfstandig regelen. De rijkskanselier besprak daarna zijn stand punt in zake de binnenlandsche politiek. Hij stelde o.m. wijziging van het kiesrecht in Prui sen in het onmiddellijk vooruitzicht en twijfel de er niet aan of ook de bondsstaten zullen het Pruisische voorbeeld volgen. Duitsche regeering zal er bij de vredesonder handelingen op afsturen, dat in de verdragen voorschriften over arbeidersbescherming en -ver zekering worden opgenomen, die de verdrag sluitende regeeringen zich verbinden in hun landen binnen een redelijken termijn in te voe ren. Dit moet ook gelden voor een minimum van gelijksoortige of althans gelijkwaardige instel lingen ter beveiliging van leven en gezondheid, zoomede ter verzorging van de arbeiders bij ziekte, ongeval en invaliditeit. Ik reken bij de voorbereiding op den des kundigen raad der arbeidersverenigingen zoo méde die der ondernemers. Laten wij onze dappere troepen herdenken, die onder schitterende leiding gedurenden den geheelen oorlog bijkans bovenmenschelijke din gen hebben verricht en wier daden stellig waar borgen dat ons aller lot ook verder in ver trouwbare handen ligt. In het Westen woedt sedert maanden een moorddadige slag. Dank zij de onvergelijkelijke heldhaftigheid van ons leger is het front ongebroken. De trotsche be wustzijn doet ons met vertrouwen in de toe komst zien. Juist echter omdat wij door dit gevoelen en deze overtuiging zijn bezield, is het onze plicht om ons zekerheid -te verschaffen dat de bloe dige en zware offers vereischende worsteling niet één enkele dag langer wordt gevoerd dan het tijdstip waaróp ons een einde van den ooi log mogelijk schijnt, dat onze eer niet aan tast. Ik heb daarom ook niet tot heden ge wacht alvorens handelend ter bevordering der vredesgedachte op te treden. Stemmende op de instemming van alle daartoe geroepen per sonen in het rijk en op de goedkeuring van de gemeenschappelijk met ons handelende bond- genooten, heb ik in den nacht van 5 October door MARIE BERNHARD. is Haar scherpe oog en konden met den besten wil geen verandering in het gezicht van haar dok ter ontdekken, het had zijn gewone rustige uit drukking, maar het was toch een feit; hij had een jonge dame een narcis in het haar gestoken! Enq al was de zo tienmaal Margats kind en al kon rij zijn eigen dochter zijin, en ,al deed zij tien maal alsof het haar niet aanging en zat zij daar nl's half in slaap, vermoeid en bleek als een zwa re zieke het feit bleef bestaan; 'dootioi1 tor- melis Roder had een jonge dame een narcis in het baar gestoken, i Iptusschen was dit bet ©enige teeken, dat Mam- Séllchen in langen tijd kon opmerken. Zij legde het zeer behendig aan, sloop zacht als een kat onhoorbaar om beiden been, stond dikwijls onver dacht voor hun oogen en kwam op geheel omgö-, done lijden pnder voorgeven van huiselijke bezig heden iri kamer en tuin, toch nam ze volstrekt' niets verdachts meer waar, niet den geringstjen Valstrik van de zijde der jionge vrouw, niet het Pdnste toeken van ontluikende liefdie van de zij door de bemiddeling van Zwitserland een notagerichtaan denpresidentder Vereen igde Staten waarin ik hem ver zoek het tot stand brengen van den vrede ter hand te nemen en daartoe met alle oorlogs voerende staten in verbinding te treden. De nota zal reeds heden of morgen in Was hington aankomen. Zij is gericht tot den pre sident der Vereenigde Staten, daar deze in zijn congres-boodschap van 8 Januari 1918 en in zijn latere verklaringen, in het' bizonder ook in zijn rede van New-York, den 27en Septem ber, een program voor den algemeenen vrede heeft opgesteld, dat wij als grondslag voor onderhandelingen kunnen aanvaarden. Ik heb dezen stap op den weg der verlossing niet slechts in het belang van Duitschland en zijn bondgenooten, doch ook in dat van de geheele, sedert jaren onder den oorlog lijdende menschheid gedaan ook daarom, wijl ik ge loof dat de op het toekomstig geluk der vol ken gerichte denkbeelden, welke president Wil son verkondigt, zich volkomen in overeenstem ming bevinden met de algemeene denkbeelden, welke ook de nieuwe Duitsche regeering en met haar de overgroote meerderheid van ons volk aanhangt. Aan het slot zijner rede zeide prins Max: Ik ken de groute en geweldige krachten, die iDiok thans nog in ons volk aanwezig zijn en ik heb de onweerlegbare overtuiging dat alle krach- ion zouden verdubbelen indien het er om zou gaan om voor ons hees taan als natie te strijden. Ik hoop echter, ter wine van de geheele mensch heid, dat de president der Vereenigde Staten het zoo zal opvatten, als wij het meenen, dan zou de deur voor een spoedigen, eerVollen Vrede van het recht en de verzoening, zoowel voor ons als voor onze tegenstanders geopend zijn. Na de rede van 'den rijkskanselier spirak de voorzitter: De hoogst belangrijke uiteenzettingen van den rijkskanselier zullen in de komende zittingen het onderwerp van uitvoerige besprekingen zijn. Doch veroorlooft mij over het vredesaanbod ijan pre sident Wilson een kort woord'te zeggen. Vrede 1 Welk een troostend, hoopvol woord. Het zou de verlossing der menschheid van een plaag van jaren beduiden.-Vrpuwen en kinderen zouden de zen vrede, zij het met tranen, blijde begroeten en onze soldaten zulten ihem met vreugde be groeten, wanneer zij in harden strijd Voor een werkelijken vrede door vergelijk den weg heb ben gebaand, die alle waarborgen der duurzaam heid in zich draagt. Ons volk ziet met trots, naar zijn beproefd leger en marine op. Evenals elke soldaat op het front is- eike Duitschef thuis be reid voior het vaderland, indien het zou worden geëischt, elk offer te brengen (bijval). Moge ons intusschen deze offers bespaard blijven, want het Duitsche volk wenscht den vrede. de van haar heer. Inderdaad scheen het na dien eersten dag, waailop de dokter het voor zijn plicht gehouden had, zijn gast met huis en hof bekend te maken en zich als heer des hui zes met de jonge vrouw bezig te houden, een stilzwijgende overeenkomst van heiden te zijn, zich zoo weinig als slechts ©enigszins mogelijk was om elkander te bekommeren. Hun wedfer- zijdsche indeeling van den dag kwam daaraan overigens te gemoet. Terwijl Röder vroeg op stond en zijn werk, dat nu juist goed van stapel liep, gaarne in den morgenstond verrichtte, sliep Gabriede, die dikwijls eerst in den morgen eeni- gen éiaap vond, tot het volle dag was. Als de dokter dan brieven schreef of naar dé* stad ging, of wel las, wandelde zij met haar hangmat naar aen Vijver, rustte daai' urenlang, zonder boek lóf handwerk, in de schaduw der oude schoone hoornen, de oogen droornerig op; den donkeren wa terspiegel gericht pf in de beschouwing van bet frissche groen van het dichte bladerwerk ver diept. 1 f 1 Eerst aan tafel' zagen zij elkander, maar look dan ontstond er geen druk gesprek, niet de een of andere opgewekte gediachtenwi'sseling. De geestelijke, zoowel als de lichamelijke, krachten der jonge vrouw schenen in gelijke mate afge mat te zijn en onbekwaam weer tot zich zelf te komen. Zoo kwam het, dat C omelis Röder, over biet geheel een (gopd menschgnkenner en De Voorzitter stelde voor, de zitting te ver dagen. Seijda (Pool) verzette zich tegen verda ging. .1 De socialist Ebert verdedigde het voorstel van den voorzitter. Het voorstel van den voorzitter werd, met de stemmen der Polen en onafhankelijke socialisten tegen, aangenomen. BERLIJN, 7 October (officieel). Duitschland, Oostenrijk-Hongarije en Turkije hehbeu aan president Wilson een algemeenen wapenstil stand aangeboden te land, te water en in de lucht. Detekstvan de nor a's a a n W i 1 s o n. De tekst van de nota van Duitschland aan president Wilson is aldus „De Duitsche regeering verzoekt den presi dent der Vereenigde Staten van Amerika het herstel van den vrede ter hand te nemen, alle oorlogvoerende staten van dit verzoek te ver wittigen en hen uit te noodigen tot afvaardi ging van gevolmachtigden voor het aangaan van onderhandelingen. Zij aanvaardt het door den President der Vereenigde Staten van Ame rika in zijn boodschap aan het Congres 8 Ja nuari 1918 en m zijn latere uitingen, met na me de rede van 27 September, opgestelde program als grondslag voor verdere onderhan delingen. „Om verder bloedvergieten te voorkomen ver zoekt de Duitsche regccring, onverwijld een al gemeenen wapenstilstand te land, te water en in de lucht teweeg te brengen." (w.g.) Prins Max van Baden, Rijkskanselier. Oostenrijk-Hongarije heeft aan president Wilson het volgende geseind „De Oostenrijk-Hongaarsche Monarchie, die den oorlog steeds als verdedigingsoorlog heeft gevoerd en herhaaldelijk haar bereidwilligheid heeft betuigd om aan het bloedvergieten een einde te maken en tot een rechtvaardigen en eervollen vrede te geraken, wendt zich door dezen tot den president der Vereenigde Staten van Amerika met het voorstel, met hem en zijn bondgenooten onverwijld een wapenstil stand te land, ter zee cn in de lucht te sluiten, en in eamiddellijke aansluiting daarmee in on derhandelingen te treden over bet sluiten van een vrede, waarvoor de 14 punten der bood schap van den heer president Wilson aan het Congres van 8 Januari 1918 en de 4 in de rede° van den heer president Wilson van 12 Februari 1918 vervatte punten als grondslag zouden hebben te dienen en waarbij ook de uiteenzettingen van den heer president Wilson van 27 September in aanmerking komen." ze or geneigd van Mai'gofe dochter een studie te lnaken, na den veertienden dag van hun samen zijn nog niet wijzer was geworden dan den eer sten. 1 Had zij een innerlijk rijke natuur, of wel wa ren dit vermoeid stilzwijgen en deze afgetrok kenheki teekenen van aangeboren traagheid, die zich doorgaans niet liet ovei'winnen? Sluimerde haar verstand of was zij van nature niet be gaafd, en toonde zij1 eenvoudig, boe zij' was? Be zat zij karakter en wilskracht, beide slechts door lichamelijk lijden onderdrukt, of waren haar die ontzegd Hem werd dagelijks hetzelfde tooneel vertoond een bleeke, zwakke vrouw met vermoeide oogOn en langzame bewegingen, met slependen gang en zachte stem, onveranderlijk in datzelfde grij ze kleedje, dat haar fijne gestalte nauw om sloot, zonder versiersels; zonder vreugde voor alles, wat haar omgaf, gewillig, maar kort zjjn vragen beantwoordend, overigens zichtbaar ver heugd, wamieer men haai1 aan haarzelf overliet, ©ogenschijnlijk zich nooit Vervelend, zonder ver langen naar geestelijk voedsel, naar verstrooiing of genoegen bevende bij de enkele gedachte, van naar de stad te rijden en menschen le zien. 1 Ook zijn avondwandelingen maakte do heer des huizes alleen. Hoe zou lhj van G abri olie kunnen vorderen een verren loop te ondernemen, wanneer hij zag, dat zij op haai' korte wandeling, naar den vijver onderweg in het prieel of hij een der hier' en daar staande banken moest (ophou den, daar haaf krachten haai' begaven? De koude baden schenen haar meer kwaad dan goed te doen, zij zag er op die dagen nog meer afgemat uit en de schaduwen om haar treurige groote oogen waren dieper. Zoo kwam het, dat Röder tusschcnbeide ge heel vergat, dat de dochter van rijn- pleegzuster bij hem woonde, en zich dan met bepaalden schrik baar aanwezigheid herinnerde. Al zijn geheime angsten van gestoorden werktijd, veranderde le venswijze en beleefde zelfoverwinning waren on- nnodig- geweest, zijn „Buen Retiro droeg nog altijd zijn naam met recht. Zelfs Mams'eitehcn bracht haar argwaan tot rust met de troostredenen: „Hij zal toch niet zoo'n slechten smaak hebben en verliefd worden op dezen treurwilg? Altijd in het grijs en geen le ven, geen kleurtje in het gezicht, en dwaalt in Onzen lieven Heers schoone natuur en in mijn doctors schoonen tuin als een bleek'Spooksel om! Neen, God beware en behoede hem, wanneer hg dan toch nog eens verliefd mocht worden, dan moeten daarvoor toch anderen komen (Wordt vervolgd). I f

Gemeentearchief Schiedam - Krantenkijker

Nieuwe Schiedamsche Courant | 1918 | | pagina 1