Dagblad mor Schiedam en Omstreken.
Gratis Ongevallenverzekering I
De Oorlog.
41ste Jaargang.
Dinsdag 29 October 1918.
No. 12279
Westelijk Front.
FEUILLETON.
BUEN RETIRO,
Bureau: Koemarkt 4. Telef. 85, na kantoortijd no. 148. Postbus: 39.
Abonnementen per 3 maanden 1.50, per week 12 cent, franco p.
post f 2— p. kwartaal. Afzonderlijke nummers 3 cent.
Incassokosten worden berekend.
Advertentiën: 15 regels 11.30; elke regel aaarboven 25 ct. 3 maal
plaatsen wordt 2 maal berekend. Ingezonden menedeelingen 50 ct. p. regel.
Speciale conditiën voor herhaaldelijk adverteeren. Tarieven worden op aanvrage
toegezonden. Op alle advertentiën 20 ,°/o oorlogs toeslag.
Incassokosten worden berekend.
bij bij
levenslange A 1111 verlies van
geheele I 1111 een hand,
invaliditeitvoet of oog
De verzekering wordt gewaarborgd door de Hollandsche Algemeene Verzekeringsbank te
bij verlies
van
een duim;
Schiedam
bij verlies
van een
wij svinger
bij
verlies van
j eiken ande
ren vinger;
liuitenlandsch Nieuws.
HET EINDE NADERT.
De Londensche medewerker van de „Man
chester Guardian" schrijft
Het geweldige nieuws van heden (Zondaga
vond beteekent stellig het einde van den
oorlog. Turkije heeft afgedaan, Oostenrijk-Hon-
garije heeft feitelijk als rijk opgehouden te
bestaan. Daarbij komt het Duitsche antwoord
op de jongste nota van den president, die
diens strenge opmerkingen over De Duitsche
regeering geduldig slikt.
In een hoofdartikel onder het opschrift
„Het einde nabij", zegt de „Manchester Gu
ardian" De vooruitzichten op den vrede wor
den helder, alles beweegt zich in die richting.
Duitschland's nota, waarbij het Wilson's vori
ge nota feitelijk aanvaardt, bereidt den weg
voor de definitieve formuleering van den wa
penstilstand. Het heele debat, dat gevolgd is
op de mededeeling van den rijkskanselier in
den Rijksdag, wijst uit, dat Duitschiand alles
zal inwilligen wat Wilson verlangd heeft, hoe
bitter het sommigen ook mag toeschijnen. De
nieuwe faze komt nu, ais de geallieerden hun
voorwaarden voor den wapenstilstand formu
leeren. Maar vóór Duitschiand zich ontwapent,
heeft Duitschiand recht te weten op welke al
gemeene voorwaarden de vrede geregeld zal
worden. Met andere woorden, de preliminairen
voor den vrede moeten opgenomen worden in
de voorwaarden voor den wapenstilstand. Wat
Amerika betreft, is dat al gebeurt. De „Man
chester Guardian" doet daarom nu een beroep
op de geallieerden, om hun voorwaardén te
omschrijven.
De „Vioxwarts" schrijftj t
Men kan thans met veei waarschijnlijkheid
zeggen, dat deze wereldoorlog njog slechts da
gen duren zal1. Veel spreekt daarvoor. Twee da
gen geleden werd gemeld, dat Oostenrijk zich
had overgegeven. Het Qostemr'ijksch-Homgaar-
sche gezantschap te Berlijn verzocht toen die
pers, deze geruchten tegen te spieken. Heden
zou liet niet te vrjoég' zijn zich er rekenschap
van te geven wat het ze gt als Oostenrijk .ca
pituleert. „Dat beteekent, dat zijn gebied tojt
lopmarschgebied van den tegenstander gemaakt
wordt. Als Oostenrijk capituleert, is de Beier
sche, Saksische en Silezisch grfems en dan
München, Dresden en Bresiau niet meer veilig."
Men gelooft te droomen; maar neen, wij heb
ben tot dusver gedroomd en wij zijn thans bezig
te ontwaken. Die Diuifsche nota spreekt hare
verwachting uit, dat de Entente nu hare voor
waarden voioii' den wapenstilstand zal bekend
maken. In ieder' eval' isig' het tijd, dat wij deze
viO|orwaarden leeren kennen. Ze zullen een.
opgenblik van hartstochtelijke oipwelling|en
veroorzaken en de kreet tot den laatsten wan
door MARIE BERNHARD.
34
hopjgen strijd zal vele verborgen zenuwen van
ons gevoel in. bewegng btriengen, maar wij zul
len' dit tot ons zelf moeten zeg'gen, dat Avij
wel het recht hebben zelf te sferVen, maar niet
anderen te laten sterven. Het zal er thans ,oip
aan komen, doetoog boledvergieten te vermijd
den, en het is duidelijk, dat ieder bloedvergie
ten doelloos is geworden.
De taak Van de militairen zat daarmee ge.
eindigd £jjn en de taak van de diplomatie zal
daarvoor in de plaats komen. Het Duitsche violk
kan otok zonder wapens aan de vredestafel een
factor van betcekenis zijn en een volk van 70
millioen menschen, dat men niet kan uitroeien
en dat innerlijk vast bijeen blijft kan in de tog.
komst waarover beslist zal worden, koistbaa»
zijn als vriend en gevaarlijk als vijand.
De val en het verval van Oostenrijk sluit
den cirkel van dezen wereldoorlog. „Oostenrijk-
Hongarije, of liever zijn leidende bureaucraten
waren het, die door hun ultimatum aan Servië
de zwaarste schuld op zich laadden." Met het
oude Oostenrijk is ook de continantalé politiek
an het Duitvsche rijk ineengestort. De gnoote
lijn daatvan lag van Hamburg naar Bagdad.
Bagdad is sedert jaar en dag in de handen der
Fngelschen. Diopr het afvallen van Bulgarije
werd deze linie verkort fot aan den Donau.
«Door het uittreden van 0|OStenrijk uit het ver
bond, zal zij verder verkort worden tot Odes-
bach aan de Elbe. Nu liet oude ineenstort, moe
ten wij de kracht hebben het nieuwe -op tel
bouwen.
DE HOUDING DER ENTENTE.
De Duitscht nota wordt slechts beschouwd
als een bericht van ontvangst van de mede-
deelingen van den president, dat geen antwoord
vereischt. Daar Wilson de geheele correspon
dentie aan de geallieerden heeft doen toeko
men, moet de volgende stap uitgaan van de
geassocieerde oorlogvoerenden, die gemeenschap
pelijk optreden.
Volgens een bericht, dat de „Neue Zür-
cher Nachrichten" van „volkomen bevoegde
zijde" zegt te ontvangen, zou het zoo goed
als zeker zijn, dat de vreder-onderhandelingen
te Brussel plaats zullen hebben. Engeland en
Vereenigde Staten zouden steeds dezen wensch
gehad hebben en hun opvatting zou gezege
vierd hebben.
DE PAUS EN DE VREDE.
Volgens de „Koln. Volksztg." verluidt, dat
kardinaal von Hartmann te Keulen uit naam
van de bisschoppelijke conferentie te Fulda
den Paus om bemiddeling heeft gevraagd, op
dat de vijanden, die naar allen schijn de
Duitsche natie in haar bestaan bedreigen, hun
plan om Duitschiand te vernietigen laten va
ren. Den 1 aus is verzocht zijn gezag in de
schaal te werpen, opdat een vrede intrede in
overeenstemming met recht en rechtvaardigheid,
die aldus de gesplitste naties ter verzoening
zou kunnen leiden.
Nooit echter, ook niet yoor een half uur, stem
de zij met de algemeene uitgelatenheid in. In
haar meisjesachtiger!, liefelijken aard, haar fij
nen tact had zij' hem nooit zon aantrekkelijk toege
schenen ais in dezen tijd. Als een prinses bewoog
zij' zich in de eenvoudige witte kleederen, die
zij nu meestal droeg, onder den gei aasmakenden
troep van het ondernemende gezelschap. Ze
was steeds even vriendelijk tegiem iedereen en
had niets verhjoovaardig'ends over) zich. Toch kpn
het niet uitbl'ijVén, dat men hier en daar pp
den v ooi grond tredende terughouding en koel té
vo,or hoogmoed hield. Uitdrukkingen, als „Ga-
hrielle wil toch altijd iets bijzonders zijn!" „Ga
brielle rekent zich natuurlijk weer te goed vooi'
zul'ken omschuldigen onzin!" en dergelijke, kwa
men Bode dikwijls1 der poireover het geheel
schikte mén er zich echter in, evenals .pi den
enigszins zwaar rillenden aard van den heep
4es huizesmen was te vergenoegd en voelde
zich te wel1 ojm zich door zulke kleinigheden
ernstig te laten storen. i
De jonge Konsky behandelde Gabrielle rnet
zekere onderscheiding, dat was duidelijk. In den
laatsten tijd scheen de aardige mevrouw Tr'e-
lóiw geneigd, der' jonge weduwe dezen vereerde^',
in vvien zij een levfendig welgevallen vpnd, te be
twisten, een omstandigheid, die Gabrielle zee#
onverschillig scheen te laten; ze had voor Al
fred Konsky precies) hetzelfde lachje, dieizelfd^
gelaatsuitdrukking ;en stem als voor al de an
deren, met een enkelle uitzondering!
Haar houding' tegenover Rader was geheel ver
anderd. Ze vermeed hem, waar' ze maar kpn; z|e
had het.zoo weten aan te.leggen, dat zij gedu
rende de laatste weken ook1 niet voor twee mi
nuten met hem alleen was; ze sprak zonder
dringende noodzakelijkheid geen woord tot hem,
en wanneer zij het soms deed, was haar blik
onvast en haar spraak belemmerd. Hij geloofde
zijnerzijds nauwkeurig' te weten, wat hij! van dit
zeldzame wezen had te denkenzij vond het
pijnlijk, dat door' haar zooveel vreemde elemen
ten in huis waren gekomen, zooveel' storingen in
de rustige huisregels waren ontstaan; het druk
te haar, daartoe de aanleidende oorzaak te zijn
geweest, zonder' nu de macht te hebben ©en
verandering aan te brengen. Hij had haar daar-
vopr dank moeten weten, maar vérmocht het niet
TURKIJE.
Uit Constantinobel
De „Aksjan" vernam gisteren van bevoegde
zijde, dat de officieele onderhandelingen van
Turkije met de entente begonnen zijn. De ge
delegeerden zijn met generaal Townslrand ver
trokken.
Het bericht houdt de pers van heden bezig
en wordt meest in waardeerende zin besproken.
Omtrent de bekendgemaakte voorwaarden ver
neemt de „Tanin" daarentegen, dat alle der
gelijke berichten, ook uit officieele bron, zui
ver vermoedens zijn. Men kan aannemen, dat
een officieele persoonlijkheid dergelijke berich
ten gegeven om het opgewonden publiek te
kalmeeren. Waar schijnt het te zijn, dat de
onderhandelingen onofficieel zijn ingeleid. Het
vijandelijke antwoord is gisteren ontvangen.
De „Tanin" verklaart, dat men slechts kan
verzekeren, dat officieele kringen hoopvol ge
stemd zijn. Eenigen verzekeren, dat de vijan
delijke voorwaarden gunstig zijn en een spoe
dig einde aanstaande is. Anderen verwachten
dagenlange onderhandelingen en meenen dat
de voorwaarden hard zijn.
Volgens de tot dusver bekende uitlatingen
schijnt men te wenschen, dat' de zee-engte ge
opend wordt en de vloot kan binnenvaren zon
der dat er, op een kleine afdselin tot contro
leering der demobillisatie na, troepen aan land
zullen worden gebracht.
.De „Seman" noemt de bestraffing van ze
kere personen een ongepaste inmenging in Turk-
sche aangelegenheden.
De „Nakit" geeselt degenen, die, evenals bij
vroegeren gebiedsafstand zeiden „Wij zijn ze
kwijt".
De „Sabah" verwacht verder strijden van
Duitschiand en spreekt er zijn voldoening over
uit, dat Turkije zijn lot van dat van Duitsch
iand gescheiden heeft. Het blad verlangt op
hatelijken toon, onmiddellijk uitschakeling van
de Duitsche militairen uit het Turksche leger,
daar de vijanden anders niet aan de eerlijk
heid van Turkije's vredeswil gelooven.
De „Ikdam" bepleit ontbinding van het cen
trale comité en een nieuwen koere van de co
mité-politiek.
OOSTENRIJK-HONGARIJE.
Een telegram uit Weenen meldt
De keizer heeft de ontslagaanvrage van het
ministerie-EIussarek ingewilligd en hofraad Lam-
masch tot minister-president benoemd.
Men meldde gisteren uit Boedapest
Een groote drom menschen heeft Karolyi
gisteren aan het station ontvangen en naar
het gebouw der Karolyi-partij begeleid, waar
hij het volk toesprak. Hij zei, Z. M. zijn pro
gram te hebben voorgelegd, maar dit werd
niet aangenomen, weshalve hij niet tot minis
ter-president is benoemd.
Aartshertog Jozef is tot homo regius benoemd.
Hem is opgedragen met de leidende politici
te overleggen over de manier, waarop de crisis
kan worden opgelost.
De „Frankf. Ztg." verneemt d.d. 24 October
uit WeenenMen betwijfelt of zelfs een kabi-
net-Karolyi in staat zou zijn het uiteenval-
lingsproces tegen te gaan. Kroatië is reeds af
gevallen. In Agram heeft de revolutie zonder
bloedvergieten gezegevierd. Elet is uitgesloten,
dat de oprukkende legers der Entente in de
Zuid-Slavisehe gebieden eenigen tegenstand
ztllen ontmoeten. Men moet er rekening mede
houden, dat binnenkort Oostenrijk-IIongarije
volkomen kapituleert.
Reuter's correspondent bij het Fransche le
ger seinde Zondag:
De Hunding-linie is van het Z. uit door een
frontaanval gebroken en omgetrokken door
den vooruitgang van het eerste leger der Fran-
schen van het Westen uit. De vijand heeft
ze daarop prijsgegeven. Vanavond loopt het
front van Vadencourt langs den oever van de
Oise naar Mortiers aan de Serre, waarbij het
zich een mijl bewesten de stad Guise uitstrekt.
Het Duitsche leger tegenover Debeney is in af
tocht en de Duitsche linie tusschen Chateau
Porcien aan de Aisne en de Argonne loopt in
vollen omvang gevaar van te worden om
getrokken. Debeney's leger, dat in drie dagen
in gevechten van man tegen man 4Ü00 ge
vangenen heeft genomen, heeft een doorslaan
de overwinning, behaald. Het is de derde over
winning, die dit leger in een maand tijds be
haalde. De niet aflatende aanvallen van De
beney's onvermoeide infanterie hebben drie
rivierlinies doorbroken.
De Franschen hebben gister hun aanvallen
tusschen Oise en Serre vernieuwd
Zij hebben de hoeve de la Motte ten Wes
ten van Guise bezet, den Westelijken zoom van
La Hérie-la-Viévelle bereikt, Monceau le- Neuf
achter zich gelaten en hun linies vooruitge-
bracht tot den Westelijken zoom van Pargny-
les Bois.
Verder naar het Oosten hebben zij voet ge
kregen in de vijandelijke schansen ten Noor
den van Froid-mont en Gohartille en zich daar
niettegenstaande vijandelijke tegenaanvallen ge-
handhaald.
Gisteravond meldde de Fransche staf
Op het front van de Oise is verbitterd ge
vochten op den Oostelijkcn oever tegenover
Grand-Verly, waar de Duitsehers ettelijke te
genaanvallen deden.
Verder zuidwaarts schoven de Franschen
hun linies tot vlak bij de Oise en namen ze
steunpunten ten N. W. van Guisse.
De Franschen wisten eveneens beoosten Pé-
ronne in de streek ten N.O. van het bosch bij
Pargny vooruit te komen.
Op geheel het front tusschen Oise en Serre
zijn de Franschen in aanraking met de nieuwe
Duitsche linie.
Ten W. van Chateau Porcien vorderden zij
ten N. van Iierly.
De Engelschen hebben gisteren bezuiden Va
lenciennes de linie tusschen de Rhonello en de
Haar aanblik was hem een kwelling en toch
ontbeerde hij haar met smart de tooin van
haar weeke stem hinderde hem, tna,ar hij wild©
er geen geluid van verliezen hij leed diep
onder den dwang van dien laten sterken harts
tocht en trachtte te vergeefs zich aaaraan te
onttrekken. Het hielp niet, dat hij' de herinnering
aan Asta, die eens zoo innig geliefde, opriep,
haar brieven las of zich in den aanblik van haar
beeltenis verdiepte. Hij had haai bemind !en
betreurd, maar zij' was sinds jaren dpod; de
wond ryas langzaam geheeld en het nieuwe ge
voel zoo vurig, zoo levendig in h©m, dat het
hem toescheen, alsof hij zelfs Asta nooit zoo
innig bemind en begeerd had als nu Gabrielle.
De woorden van mevr. Leopoldine oipi den eer
sten avond; Gabrielle heeft naar allen 6chijn
de hartstochtelijke liefde van haar man nuwe-
lijks beantwoord en zij, de oudere vriendin, had
haar moeten overreden zijjn aanzoek aan le na
men... deze woorden, evenals de daarop volgen
de het is onzeker of Gabrielle overigens voor
een sterk gevoel' vatbaar is.lieten h/ein' geen irust.
Hij tobde er over te midden der' luidruchtigheid
en het lachen 'dei' tafelgenooten, zoowel1 als 'in dé
eenzaamheid van zijn kamer, die hij! dikwijls
eerst óm twee uur 's nachts kom opzoeken.
Die heerlijke stille dagen en avonden van vroe
ger! Hij herinnerde zich, dat zijn hoofd sinds
langen tijd niet zoo frisch en helder geweest;
was als in die weken, die hij met Gabrielle
alleen had doorgebracht. Hij wist het nu nauw
keurig: dat was de ontluikende liefde geweest,
die zijn gansche wezen doorstroomd en op zijn
kunnen invloed "had uitgeoefend. Nu, dat hij ver
langen en smachten in zijn bewustzijn had opge
nomen, had hem de vaardigheid van scheppen
verlatenhij kon nu zich zelf niet zijn, zielfs
wanneer hem de noodige tijd tot werken gegund
ware geworden. Zijn bijdragen voor dagbladen en
tijdschriften kon hij' des noods gereed krijgen,
maar het boek, aan welks samenstelling hij met
zulk een blijdschap begonnen was, kwam niet
verdei", want den man, die aan onbeantwoorde
liefde leed, ontbrak thans die geestdriftvolle be
gaafdheid, voor zulk een werk' gevorderd.
„Buen Retire"Hoe hoomend zagen die ver
gulde letters nu den bezitter der villa in den
hellen zonneschijn aan! Jawel, een „goede toe
vlucht" vpor iemand, die noch in zijn eigen
huis, noch in zijn eigen hart rust vond I
(Wordt' vervolgd).
i j