is van'het standpunt der Entente bezien zeer ver
standig, daar Keizer Karei er voor borg staat,
dat Duitseh-O,astenrijk zich niet hij Diuitscihland
zal aansluiten In Weenen wordt de intocht der
Ententetroepen verwacht. Men hoopt, -lat de En
tente zoo wijs zal zijn, geen Italianen doch Fran-
schen en Engelschen naar deze stad te zenden.
Door de bezetting der Entente hoopt, men die
bolsjewistische onlusten te kunnen afwenden. Te
Praag is reeds een afvaardiging van Entente-
officieren aangekomen.
Omtrent den toestand in Tyrol en Voralberg
meldt de Neue Ziiricher Zeitung' verder: Woens
dag-morgen heeft hofraad Meier uit Insbruck
den vice-president van den Bondsraad en den
chef van het departement voor volkseconomie
bezocht om de hulp van Zwitserland, voor de
Ievensmicldelenvoiorziening in Tyrol te verzee-
ken. Bij den precairen toestand van de Zwitser-
sche levensmiddefenvoorzienipg en door h'et feit,
dat Zwitserland zekere artikelen, welke hier in
het bijzonder in aanmerking kernen, niet naar
landen der Centrale mogendheden jnag uitvoeren,
staat de Bondsraad voor deze roep om huip van
een hongerlijdend volk met gebonden handen.
Een verzoek van het opperbevel van de leger
groep Tirol, dat gisterennacht binnenkwam, en
waarin de bemiddeling van Zwitserland werd in
geroepen, om een interventie van de Entente
in Tirol tot het handhaven der orde te bewerk
stelligen, werd door den Bondsraad onmiddel
lijk aan de gezantschappen der' Ententestaten door
gezonden i
Een einde de voedselvoorziening, vooral voor
><n de eerste zes maanden van 1919 te verzekeren,
heeft het ministerie van buitenlandsche zaken,
naar het Korr. B. uit Weeoen seint, zich on
middellijk na sluiting van den wapenstilstand,
tot de Entente en de Verteenigde Staten gewend
en wel op grond vain art. 5 van den wapenstil
stand, daf voorziet, in de vorming van een com
missie, die over de maatregelen in zake de blok
kade zal beslissen. Den genoemden regeeringen
is de benarde toestand geschilderd en zij wor
den verzocht om de commissie zoo snel moge
lijk te vormen, ten einde haar het verzoek' voor
Ie leggen om een bepaald aantal onzer stoom
schepen, waarvan er verscheidene in Spanje en
Nederiandsch-Indië liggen, te laten varen op Ar
gentinië, Nopid-Amerika en Indië. De genoemde
regeeringen worden verder verzocht toe te staan,
dat in die randen door Oostenrijk graan, vet
en bevroren vfeesCh worden gekocht en uitge
voerd, ten einde onder toezicht der Entente-re-
geeringen over Triest vervoerd te worden- Indien
de verlangde toestemming gegeven wordt, kan
de commissie weldra worden benoemd, zoodat
ae vaart op genoemde landen geopend zou kun
nen worden.
OXGEBUSTHEID IN LUXEMBURG.
De vrees, dat ook het gebied van Luxem
burg oorlogsterrein zou kunnen worden, neemt
daar voortdurend toe. Niet weinig dragen hier
toe bij de steeds talrijker wordende Engelsche
bomaanvallen op Luxemburgsche steden en
dorpen. Wanneer door de schuld der Entente
de voortzetting van den oorlog afgedwongen
wordt, zou hetgeen de Luxemburgsche bevol
king vreest, helaas kunnen plaats vinden, want
het zou bij het allengs verder terugnemen van
de linies indien dit om strategische rede
nen noodzakelijk mocht zijn onmogelijk
zijn, om Luxemburg heen te marcheeren of
alle transporten om Luxemburg heen te bren
gen. Het terugtrekken van het Duitsche front
tot 20 K.M. ten Westen van de Luxemburg-
sche-Fransche grens zou het Luxemburgsche
gebied reeds tot opera tie-terrein maken en aan
de granaten van he#, vèrdragend vijandelijk
geschut blootstellen.
DE DOORTOCHT DOOR DE DARDANELLES
Reuter verneemt, dat vertegenwoordigen
de schepen der Grieksche vloot de vloot der
geallieerden zullen vergezellen bij haar door
tocht door de Dardanellen.
Alle vloten zullen Zaterdag tegenover Saint
Sofia voor anker gaan.
HET LEGER VAN MACKENSEN.
De „Dester Lloyd" verneemt van betrouw
bare Duitsche zijde betreffende de onderhan
delingen over den terugkeer der Duitsche troe
pen uit den Balkan, dat de Duitsche regeering
zich bereid verklaarde driemaal zooveel als tot
dusver aan Hongarije geleverde hoeveelheid
kolen te zenden indien de vrije doortocht door
Hongarije wordt verzekerd.
De Hongaarsche regeering wilde den in de
wapenstilstandsvoorwaarden bepaalden termijn
van 14 dagen voor den aftocht der Duitsche
troepen tot 4 weken verlengen en wees de
Duitsche regeering er op, dat het op het oogen-
blik weerlooze Hongarije de Duitsche troepen
niet door geweld kan ontwapenen, maar zoodani
ge maatregelen van de Duitsche troepen uit eigen
beweging verwacht. Intussclien kwam uit het
hoofdkwartier der Entente de mededeeling dat
de termijn voor den aftocht niet wordt verlengd
en de zich na afloop daarvan in Hongarije be
vindende Duitsche troepen als gevangenen moe
ten worden beschouwd. Het medeneinen van
materiaal wordt niet toegestaan en ook de
Duitsche troepen moeten de wapenen neerleg
gen. De Hongaarsche regeering doet hiervan
mededeeling aan de Duitsche met de opmer
king dat, indien de entente vasthoudt aan de
zen eisch, zij zich daaraan moet onderwerpen.
In ieder geval zal de afvaardiging onder Ku-
rolyi naar het Italiaansche hoofdkwartier ver
trokken, daar dit vraagstuk nog verder hespre
ken.
Staten-Generaal.
TWEEDE KAMER.
Vergadering van Donderdag 7 November.
INTERPELLATIE WIJNKOOP 1
De heer W ij n k o o p (S.D.P.) vraagt de Ka
mer verlof om den Minister van Buitenlandsche
Zaken te mjogen interpeileerlen over het bericht
in de bladen dat de Rus Rosing die als gevol
machtigde der Russische Relgeering hierheen is
gekomen en niet door de Regeering is erkbnd.
Over dit verzoek wordt morgen beslist.
Verder' vraagt de heer Wijnkoop om zijn in
terpellatie over de behandeling der Russische
krijgsgevangenen te houden onmiddellijk na de
interpellaties over het militair beleid.
Over dit verzoek zal later worden beslist.
INTERPELLATJëN.
Voortgegaan wordt met de behandeling van
de interpellatie over het militair beleid.
De heer Marchant (V. B.) protesteert tegen
de verdachtmakingen en lasterpraatjes van den j
heer Kruijt ten opzichte van onze soldaten bij1
de hulp der vluchtelingen
De relletjes in den Harskamp noemt spr. zeer
ernstig, ook al wordt dit ontkend door den heer i
v. Wijk. Spr. wil in, bescheiden woorden hulde I
brengen aan den Minister voor zijn krachtig op- I
treden in deze zaak.
Dia or dezen oorlog is bij .alle volkeren een weer- I
zin ontstaan tegen het militairisme en deze weer
zin heeft ook ingang gevonden bij onze gemobili
seerde militairen.
Het is niet aan te nemen, dat 't geval1 in den
Harskamp een exceptie is.
Het moet beschouwd worden als het resul
taat van het militair systeem, dat jaren lang in
ons leger heeft igeheerscht. Hoe krijgt men dit
veranderd Nu de ramp der revolutie over de ge
heel© wereld losbreekt, molest men andere dingen,
noen dan de officieren wat meer paedagogie lee-
ren, zopals de heer v. Wijk wilde.
Spr. dringt er met kracht op aan dat met
het systeem van opperbevelhebber gebroken
wordt. J
Schending van onze neutraliteit is riiet meer
te vreezen. Het is onzinnig te denken dat Duitsch
land nog pus grondgebied zou schenden, die zal
eb heusch geen nieuwe vijanden hijhalen, terwijl
een ooi log tegen de Entente een dwaasheid zou
zijn. i t
De heer W ij n k ,o o pJuist.
De heer Mar chant: Ik wil het hier in
het openbaar eens zeggen, dat, wanneer de En
tente ons grondgebied betrad, wij daarom geen
ooriolg zullen verklaren en daaroim moefen wij
ook niet met oorlog dreigen. Wij moeten vertrou
wen op de royaliteit edr Entente en op; de hand
having van ons recht.
De heer Scheuror (A. R.): rDit is een!
zwak vertrouwen.
De heer Marchant: Ook gij als regeerings-
parltij zoudt niet op' uw verantwoordelijkheid
durven nemen ,oim de Entgente deD oorlog te
verklaren, indien zij onze Schelde in beslag
zou nemen.
Spieker dringt daarom aan op algeheel© demo
bilisatie met uitzondering van eenige lichtingen
om militairen hij de hand te hebben bij eventu/eiela
grensincidenten.
De heer v. d. Laar (Chr.-Dem.) meent dat
de heeren Troelstra en Tier Laan op hetzelfde
revolutionaire standpunt staan als de heeren
Wijnkoop c.s.
Bit komt .omdat de linkerzijde niet de souve-
beiniteit Gods in het staatsieven wil erkennen. Be
heer Troeistra spreekt steeds wij, het volk, wil
len dit en dat, inaar dit is niets anders dan een
verdrukking van de minderheid d|0or een meer
derheid. Tegen dit rëvjouütie-beginsiel stelt spr. da
kracht van het Fvangeiie, uit dit Evangelie ont
spruit het christelijk sociale rechtsbeginsel.
Tegen de uitdrukking van den heer Marchant
protesteert hij met kracht. Hij: gelooft niet aan
een inval der Entente, maar mocht deze onver
hoopt daartoe overgaan dan zullen wij moeten
strijden totdat wij ondergaan.
Hij is den Minister' dankbaar dat hij1 andere
wegen wil ingaan om bet militarisme te bestrij
den. Landsverdediging is noodzakelijk maab mili
tarisme knaagt aan de welvaart van het volk'.
Het militarisme knecht de persoonlijkheid, straft
collectief, maar de landsverdediging inaakt van
officieren en soldaten broeders.
Als een bolwerk tegen het revolutionaire moe
ten alle christenbelijders een volkerenbond stich
ten, waardoor aan het militarisme een einde
komt i
De heer v. d. Voort v. Zijp (A. R.) herinnert
aan de woorden van den heer Troelstra op 3
AugUstus 1914 gesproken, dat de nationale ge
dachte de nationale geschillen moet overlheer-
schen. Wie nu de rede van dien afgevaardigd©
van Dinsdag hoont, vraagt zich af, wat de oor
zaak is van al die veranderingen. Met de
Regeering zegt spr. dat onze toestand nog even
gevaarlijk is als in 1914
Met verontwaardiging heeft spr. de rede van
den heer Marchant gehoord, waar hij uiteenzette!
dat wij ons grondgebied tegenover de Entent© niet
zouaen verdedigen.
Dit standpunt wordt door niemand der anti
revolutionaire partij gedeeld en spir. vertrouwt
aal ook de Regeering 3e gedachte van den heer
Marchant zoover mogelijk verwerpen zal'.
De critiek op dit kabinet is onbillijk, tegenover
Minister Bosboom is nooit zoo opgetreden, als
Dinsdag 'd|e heer' Trpietstra deed.
Do heet K. ter Laan: Gij hebt Minister
Bosboom altijd gesteund.
fe heer v. d. Voior v. Zijp: Neen, wij heb
ben juist het systeem van Minister Bosboom
altrjn bestreden. 1
Geroep: Dat is een leugen (geschreeuw van
alle kanten.) j
De heer v. d. Voort v. Zijp: Dan wil ik
thans wel eens vertellen, dat de huidige Minister
president met de leiders der Anti-Revolutionaite
en Christeiijk-Historische Kamerfractie naar Mi
nister C|0.rt v. d. Linden zijn gegaan en hem ver
telden, dat zij niet langer Minister Bosboom kon
den steunen en zijn aftreden vroegen.
Dit was reeds lang voor d,e socïaal-demot-
e ra ten tegen hem optraden.
De heer Troelstra; Dat hadt ge veel eer
der moeten zeggen. (Geroep en geschreeuw van
alle kanten.)
De heer v. d. V,oort v. d. Zijp: De rede
van den heer Troelstra was zeker een vooruit
loop© n op een congres dat j.l. MMandag, in
het „V|jlk" was aangek bndigd. Nu de re volu
tin nn aire §troom over de. wereld glolft, worden
de leiders der S.. D. A. P. zenuwachtig ein zien
zij hun macht ontglippen in handen der revo-
lutionnairen.
De heer W ij n k o o pZoo. is het precies.
De heer v. d. Voort v. Zijp: Nu worden,
zij ook revolutionna.ir omdat zij aan hun vol
gelingen in dezen tijd niets hebben te zeg
gen, zij toppen achter1 de massa aan, welke
zij niet tegen kunnen houden, omdat zij1 het
eenigste wapen tegen de revolutie, het evangelie
verworpen hebben. 1
Komende tot de Reorganisatieplannen juicht
spr. die van harte toe.
Ten statte vdaagt spr. eenige nadere miede
ken over de steüngV;oorr.aden. ta
Mevrouw Groene weg (S. D. A. P.) wil',
nu zij voor de eerste miaal het woord voeirt
in 's lands vergaderzaal, den voorzitter dank
brengen voor de woorden van welkom tot haar
gericht.
Alhoewel niet alle leden die woorden onder
en, nam dit toch'niet weg', dat bijna alle
persoonlijk hun opwachting hij1 haar hadden ge
maakt.
Het spijt haar, dat het eerste woord dat zij
spreken moeit er een is van critiek en wel over
de samenstelling 'der' commissie waar het vrou
welijk element pntbredkt.
De vrouwen zijn het die de grootste belan
gen hij het leger hebben. Op 1 Augustus 1914
hebben zij de grootste offers gebracht hun man
nen, hun zonen brachten zij als offer aan bet
vaderland ein nu vraagt spr. den leden zich
eens af te vragen wat er is omgegaan in dte
harten dier vrouwen en moeders toen het be
richt van den Harskamp hekend werd. Het
warén toich haar mannen en zonen die daar
geschoten hadden en misschien gescholen wer
den. Hoe moet 'het die vróuwen getroffen
hebben, dat daar in den Harskamp alcohol ge
schonken weid. Die moeders die hun zonen
afstonden aan het Rijk mochten verwachten
dat alles zou gedaan worden om het zedelijk
verval hunner zpmen te voorkomen en is het
niet de alcohol juist die de zedelijke driften
wakker roept en de zedelijke ondergang werd
voor zoo: menigten jongeman.
Waar de commissi© ook het strafstelsel m.oet
onderzoeken was het daar niet gtewenscht, dat
ook een vrouw zitting had in de oommissie.
Wanneer de minister geen vrouw wilde dan
had hij den man moeten benoemen die het ver-
tijouwen heeft niet allteen van de soldaten maar
ook van de vrouwen en dit is de heer K. ter
Laan. j
De mobilisatie heeft niet alteen de soldaten
moreel omlaag gehaald, maa r ook de lal rijke
vrouwen. En dan bedoelt spreekster niet die se-
xueete moraal, maar de algemeen© moraal om
dat zij vooral te kampen hebben gehad Inet
gebrek door de al te lagle vergoedingen. Ve
te vrouwen moeten er op uit, door hel vertrek,
van den man, werd het gezinsteven uit elkaar
gerukt en daardoor ontstond er een verwilde
ring.
(Applaus der socialisten.)
De heer W ij n ko p (S, B. P.) becritiseert
het optreden van den heer K. ter Laan, en
citeert uit de handelingten dat de h©er ter Laan
het straffen der militairen door den opperbevel
hebber in 191G in de Kamer heeft goedgekeurd.
De passus in de Troonrede, dat wij onze neutra
liteit zullen verdedigen tegen elke schending is
of wel een moord op ons volk, daar wij tegien
de Entente niet kunnen vecjiten of hét is een
woordenspel, dat op1 de Entente toclf geen indruk
zal maken
Mocht deze Regeering ons op roepen tot oen
oorlog) dan zullen wij! het volk aansporen die
wapens op te nemen tegen diezelfde regeering
en, zulten wij de massa oprichten tot leen bur
geroorlog.
De V oorzitt.e.r: Ik verzoek u een beetje
te matigen 1
U kunt in het parlement zakelijke critiek uit
oefenen op de Regeering, maai' u is 'hier niet om
het volk op te roepen tot een burgeroorlog.
De heer W ij nk,aop zegt, dat, al1 is de heer
Troelstra ook zoo zeer tevreden, de verklaringen
der Regeering op hem absoluut geen indruk heb
ben gemaakt. Wat hier geschiedt js niets dan
schijndemocratie om het volk te paaien.
De motie-K. ter Laan kan door spr. niet aan
vaard worden, omdat deze motie rekening houdt
met het belang van het kapitalisme. De motie
wil gedeeltelijke mobilisatie in het belang van
het leger zelf en daar voelt spr. niets voor.
De heer Traelstr.a (S.D.AP.) zegt, dat in
de Kamer ernstige geruchten taopen, in verhand
met het ontslag van de» opperbevelhebber. Spr.
heeft dat ontslag nog niet in de Staatscourant
gezien en hoopt, dat dit alleen te wijten is aan
het nog niet onderteekenen van het ontslag dopr
de Koningin. Nu is den vorigen Minister, den heer
de Jonge bij dit debat Onrecht aangedaan en werd
hij vereenzelvigd met het beleid van den opper
bevelhebber. Nu heeft spr. vernomen, dat er
tusschen den vloirigen minister en den opperbevel
hebber een ernstig meeningsversehiï heerschte,
waarop deze aan den Ministerraad voordroeg den
opperbevelhebber te ontslaan, wat door den
Ministerraad is goedgekeurd. Dit ontslag is echter
uitgebleven, omdat de Koningin dit weigerde te
onderteekenjen. Dit had plaats enkele weken na
de verkiezing, zioodat de vorige Regeering er geen
politieke gevolgen uit getrokken heeft.
Spr. zou nu gaarne vernemen of ook nu weder
door de Koningin bezwaren tegen dit ontslag zijn
ingediend en welke houding de Regeering dan
zal aannemen. i 1 1
De vergadering wordt hierna verdaagd tot mor
gen 1 uur.
BINNENLAND.
De seinhuiswachter van de spoorbrug bij Weesp,
Bij kon. besluit is benoemd tot broeder in
de orde van den Nederiandschen Leeuw, G.
Smeenk, wegwachter bij de Hollandsche IJze
ren Spoorwegmaatschappij, wonende te Muiden.
Onze graanschepen.
Het departement van buitenlandsche zaken
deelt mede: I
Nad At de Duitsche regeering zich bereid had
verklaard vrijgeleide te verstrekken aan Neder
landsche schepen tol een totaal van 50.000 bru
to registerton, ten einde graan voor ons land
van over z'ee aan te voeren, zijn onverwijld
maatregelen genomen tot uitzending der schiepen.
Aanvankelijk lag heit in de bedoeling deze sche
pen naar Zuid-Amerika te zenden, alwaar volgens
de vroeger gedane toezegging der geassocieerde
regeeringen, nog pl. m. 45.000 ton graan ter be
schikking der Nederlandsche regeering werden
gehouden. 1
Intusschen verklaarde de regeering der Ver-
eenigde Staten geen bezwaar te hebben tegen
den aankoop van een gedeelte van dat Igraan
in Noord-Amerika. 1 i
Aan Hr. Ms. zaakgelastigde te Washington is
daarop verzocht de regeering der Verteenigde
Staten te vragen, of wellicht de geheel© 45.000
ton in Noord-Amerikaansche havens beschikbaar
kon worden gesteld, zulks met het oog op den
nijpenden voedseltoestand hier te lande Hierop
is een bevestigend antwoord der Vereenigde Sta
ten ontvangen.
in afwachting van dit antwoord warten spoeds
halve de volgende stoomschepen reeds naar
Noiord-Amerika vertrokken: Maasdijk, Kennemer-
fand, Westeidijk, Cefaeno, Turbinia, Algenib, Hec
tor en Widtem van Üriel Az.
IJzer en staal.
Duitschland is berteid gevonden, te rekenen
van 1 dezer af, de fevering van ijzer en staal
naar Nederland te hervatten, ook voor scheeps-
bouwmateiiaal', waarvoor sinds geruimen tijd
geen uitvoervergunningen verleend werden.
Het is de bedoeling voor' een tijdsduur van G
maanden, maandelijks uitvoervergunning te ver-
leenen voor 6000 ton materiaal voor den bouw
van scheepsrompen voor NederlAndsche en an
dere neutrale rekening' en bovendien voor 18.000
ton ander materiaal, waaronder ook begrepen
is het overige voor den scheepsbouw beaoodigde,
zooms materiaal voor soheiepsketels, machine-in-
stallages en verdere uitrustingsstukken.
In totaal zal dus geelvefd worden 36.000 ton
j plus 108.000 144.000 ton materiaal,
j Om itegellmatigei uitlevering van dit ijzer mu>
gelijk te makten, is ter' beschikking van de, Rijks-
j commissie yooï' de distributie van ijzer en staat
een zeer ruime hoeveelheid b©stelhrievte>n ge
steld. j
De uitvoer van aile materialen in Duitschland
door Nederland reeds besteld en thans gereed
liglgend voor scheepsbouw, scheepsketels, macihi-
ne-installaties en vei'dere uitrustingstukken zal
onverwijld plaats vinden.
Schepen, gebouwd uit materiaal, door Duitsch
land geleverd, worden tijdens den oorlog niet
in de vaart gebracht. i
Voior reparatie van Nederlandsche Relief sche
pen zal het materiaal evtenwel zonder eenige be-
perking gebruikt mogen worden.
Verdere yoforwaaxden worden door Duitsch
land aan de levering van het materiaal niet
verbonden. i
ii
Boterkaarten.
De Minister van Landbouw heeft den bur
