Dagblad mor Schiedam en
41ste Jaargang.
Zaterdag 16 November 1918.
No. 12294
Gratis-Ongevallenverzekering
Bureau: Koemarkt 4. Telef. 85, na kantoortijd no. 148. Postbus: 39.
Abonnementen per 3 maanden ƒ1.50, per week 12 cent, franco p.
post ƒ2— p. kwartaal. Afzonderlijke nummers 3 cent.
Incassokosten worden berekend.
Advertentiën: 1-5 regels 11.30; elke regel daarboven 25 ct. 3 maal
plaatsen wordt 2 maal berekend. Ingezonden meaedeelingen 50 ct. p. regel.
Speciale conditiën voor herhaaldelijk adverteeren. Tarieven worden op aanvrage
toegezonden. Op alle advertentiën 20 °/o oorlogstoeslag.
Incassokosten worden berekend.
bij rt A ft ft A A ft ft bij verlies
levenslange .h H1111 verlies van c D1J f 1 1111 van
J geheele jj ff ff een hand, f ij ij dood; I |J J een duim;
-* invaliditeitw voet of oog
De verzekerinu wordt aewaarborad door de ÏTntlandsche Algemeene Verzekeringsbank te c ie am.
bij verlies
van een
wijsvinger;
f bij
verlies van
eiken ande
ren vinger
Bij of krachtens wetten of verordeningen
voorgeschreven en andere officieele si-
en aankondigingen en kennis
gevingen van het Gemeentebestuur.
Schoolgelden U. L. O. School (Huijsmansstraat).
Ingevolge art. 15 der Verordening, vastge
steld in de openbare vergadering van den Ge
meenteraad van den 2en Augustus 1918, blijft
voor de leerlingen die bij de vaststelling dezer
Verordening reeds de school voor U. L. O. be
zochten, alsmede voor hen die voor den cursus
1918/1919 vóór 13 Juli 1918 voor die school
werden aangegeven, de schoolgeldregeling die
thans voor hen geldt of zou gelden, van kracht
zoolang zij die school blijven bezoeken,
indien hun ouders of verzorgers dit voor den
lsten December 1918 schriftelijk aan den Ge
meenteraad verzoeken.
Schiedam, den 15en November 1918.
De kohieren van het te heffen Schoolgeld
voor de Hoogere Burgerschool dienst 191 //IS
en 1918/19, voor het Gymnasium dienst 1918/
19 en voor meer uitgebreid lager onderwijs
dienst 1917/18, door den Gemeenteraad vastge
steld in zijne vergadering van den 25en Oc
tober 1918 en den 4en November 1918 door
heeren Gedeputeerde Staten dezer Provincie
goedgekeurd, zijn heden aan den Ontvanger
der Gemeente ter invordering uitgereikt.
Schiedam, 15 November 1918.
Burgemeester en Wethouders van Schiedam
Gelet op art. 10 punt 4 van het Koninklijk
Besluit van 4 Mei 1896 (Staatsblad no. 76)
Doen te weten:
Dat op Woensdag 18 December 1918 ten
Raadhuize aldaar, eene herstemming zal plaats
hebben tusschen de heeren D. Ris EHzn. en
J. Haima van der Wal, ter verkiezing van een
lid van de Kamer van Koophandel en Fabrie
ken aldaar ter vervulling der vacature wegens
periodieke, aftreding op den lsten Januari a.s.
van den heer D. Bis EHzn. die bij de op 13
November jl. gehouden verkiezing geen voldoend
aantal stemmen heeft bekomen
dat de inlevering der stembiljetten zal aan
vangen des namiddags ten hali twee ure en
voortduren tot des namiddags ten half viex
ure, waarna onmiddellijk tot de opening der
biljetten zal worden overgegaan.
Schiedam, 16 November 1918.
Burgemeesters en Wethouders van Schiedam
brengen, op verzoek van heeren Bestuurders-
Gollatoren van het „Hendrik Nannes en Ga-
trijn Epes Leen" te Bolsward, ter openbar c
kennis, dat Bestuurders-Collatoren voornoemd
voornemens zijn op een nader te bepalen dag
in de maand December over te gaan tot eene
begeving.
Jongelieden uit het geslacht der stichters, wier
ouders niet in staat zijn, uit eigen middelen
hunne studie te bekostigen, worden uitgenoo-
digd, zich voor mededinging schriftelijk aan te
melden bij den heer D. N. Zuithoff te Bols
ward, onder overlegging van eene geboorte-
acte, aanwijzing van genoten onderwijs en zoo
noodig, bewijs van afstamming, vóór of op
November e.k.
Sollicitanten moeten op 9 Novembeien
dag dezer bekendmaking, ten minste 12 jaren
oud zijn en den leeftijd van 24 jaren nog nie
hebben bereikt. Zij zullen zich te onderwerpen
hebben aan een vergelijkend examen, waarvan
de datum later zal worden bekendgemaakt.
Reis- en verblijfkosten zullen niet worden ver
goed.
Volgens artikel 8 van het leensreglement wor
den jongelieden, ouder dan 16 jaren aie geen
opleiding aan een gymnasium, hoogere Burger
school of een daarmee in hoofdzaak gelijkstaand
onderwijs hebben ontvangen, niet dan bij ge
breke aan hen, welke die opleiding of dat on
derwijs wél hebben genoten, benoemd.
DE WAPENSTILSTAND.
Marcel Hutin geeft dn de „Eteha lie Paris"
eenige bijzonderheden over dfen lóiop der gebeurte
nissen in Elzas-Lotharingen. Die troepen van hel
'tweede leger moeten zich voor Metv bevinden
in den avjond van Zondag aanstaande 17 Novem
ber. Dien volgenden dag: zaï de officieele binnen
komst der Frunsche troepen in de versterkte
plaats Metz plaats hebben. Duitsehe burgerlijke
en militaire g'edelteerden zullen zich heden naar
Nancy begeven om met «te Franscbe militairen
autoriteiten en met den prefect Mirrnan, den nieu
wen hoiogen commissaris voor Metz, besprekin
gen te houden -over1 de overdracht van alle dienst
takken m EJzas Lotharingen. De officieele in
tocht -der Franscbe troepen te Straatsburg zaï
8 dagen latei' plaats hebben, op Maandag 25
Noyember. Koning Albert's intocht te Brussel' zal
op Vrijdag' 22 of misschien op- Zaterdag 23 No
vember geschieden.
Men meldt dd. 15 dezer uit Parijs:
Gisteren heeft in het Duitsehe groote hoofd
kwartier te Spa een1 bijeenkomst plaats gehad,
waarbij ook een delegatie van den Franschen ge
nera] en staf tegenwoordig was. Het doel was de
kwestie van de repatrieering! der Fransche ge
vangenen te bestudeeren. Men heeft hun vervoer
met alle beschikbare vervoermiddelen onder 3e
oiogön gezien. Deze repatrieering is een. zeer in
gewikkelde kwestie. Ze betreft 420.000 man. Dat
is het |officieefe cijfer1 der Frainsohe gevangenen
waarbij inbegrepen zijn de in onzijdige landen
geïnterneerden.
DUITSCHLAND.
Naar de „Vorwarts" verneemt, is te Berlijn
een burgerrepublikeinsche partij in wording, die
zal samengesteld worden uit linksgerichte dee-
len van de vooruitstrevende en de nationaal-
liberale partij. Het program dezer partij zal
zuiver democratisch zijn en afweer van alle
monarchistische reactionaire woelingen op den
voorgrond stellen. Bovendien wil zij zich voor
diepgaande sociale hervorming uitspreken.
De nieuwe partij beoogt naar het schijnt een
dergelijke positie als de radicaal-socialisten in
Frankrijk. Naar men zegt, beschikt zij over
een zeer groot deel van de pers en groote
geldmiddelen. De sociaal-democratische partij
zal dus met haar mededinging, vooral bij de
intellectueelen en de middenklassen, ernstig
rekening dienen te houden.
De centrurnfractie van den Rijksdag publi
ceert een oproep aan de kiezers, waarin het
heet
Wij maken plechtig aanspraak op eerbiedi
ging en gelijkberechtigdheid van onze grond
beginselen. Wij maken gebruik van de rechten
van vrijheid van het woord en het recht van
vergaderen. De centrumpartij zal allen, die de
beginselen erkennen, op het beslissende oogen
ter stembus roepen. Thans echter gaat
blik
Buitenlandsch Nieuws.
DE VREDESONDERHANDELINGEN.
De nieuwe regeering te Berlijn is met de
verkiezing van de vredesgedelegeerden bijna
gereed. Ook de „burgerlijke' partijen zullen
vertegenwoordigd zijn.
het er om voor de rust, de veiligheid en de
orde in het land te werken, om een geregelde
leiding der staatsaangelegenheden mogelijk te
maken. Daarbij moet aan een ieder behoud
van zijn politieke en religieuze overtuiging rijn
gewaarborgd.
Wij verzoeken den partijvrienden in het
geheele land Bespreekt den toestand, bereidt
de verkiezingen voor, licht de vrouwen in.
De „Lokal-Anzeiger" meldt, dateergisteren-
middag een 50-tal soldaten en eenige burgers
onder het voorwendsel, dat ze op last van den
A. en S. R. voedsel moesten opsporen, het
paleis Linnen wilden. Toen de wachten hun
toegang weigerden, drongen ze er met geweld
binnen en begonnen er te plunderen. De regee
ring dadelijk gewaarschuwd, liet het paleis
bezetten door de matrozen, die in de Marsstal
ondergebracht zijn. De geheele bende werd ge
pakt. Ze hadden behalve levensmiddelen ook
vele kunstvoorwerpen genomen. De plunderaars
waren hoofdzakelijk deserteurs. Zij zijn in ver
zekerde bewaring gesteld.
De „VossisChe Ztg." meldtDe gang van
zaken, in de Rijnprovincies heeft een deel der
bevolking van den linker Rijnoever genoopt te
vluchten.
Maatregelen zijn genomen om dit tegen te
gaan.
Uit Berlijn wondt geseind
Die Arbeiders- en Spjdatenraden hebben op ver
scheiden plaatsen in den omtrek van Berlijn de
landraden afgezet. Zeer waarschijnlijk zal de wan
orde, die er wegéns de afzetting van die ambte
naren in bet, binnenlands'ch bestuur onststaat,
v,;or Berlijn gebrek aan levensmiddelen mee
brengen. In andere groote steden zou hetzelfde
zich kunnen voordoen. En is de nood aan den
man, dan blijven onlusten zeker niet uit.
De „Frankf. Ztg." schrijft over de demobi-
satie en behandelt in de eerste plaats de mo
gelijkheid om de teruggekeerde soldaten aan
werk te helpen Er zullen uit de militaire
voorraden groote Ijoeveelheden metaal, leer,
hout en wol vrij komen zoodat men naar
schatting 2l/2 millioen arbeiders in de bedrij
ven, die deze gróndstoffen verwerken, zal kun
nen plaatsen. Men hoopt de 3 millioen werk
lieden, die in de wapenindustrie werken, voor-
loopig nog aan den slag te kunnen houden
bij de inrichting van de fabrieken voor vre
desdoeleinden. De mijnen kunnen dadelijk
100.000 man gebruiken en de sporen zullen
ook heel wat kunnen plaatsen, als de geëisch-
te uitlevering van rollend materieel wordt
verzacht of uitgesteld tot na 't sluiten van
den vrede. Er zal 1500 millioen mark aan de
spoorwegen ten koste gelegd worden.
De demobilisatie zal volgens het besluit van
een commissie ad hoe geleidelijk geschieden
en wel in deze volgordele de mannen, die
in verkeersbedrijven werken2e. staatsamb
tenaren, stedelijke ambtenaren, leden van vak
verenigingen en andere organisaties 3e mijn
werkers en veldarbeiders.
EEN DUITSCH SLAGSCHIP GETORPEDEERD.
Hst slagschip „Schlesien", in 1916 gebouwd
en 13.200 ton groot, is op reis naar Noorwe
gen om de interneering in Denemarken te ont
gaan, door een ander oorlogsschip, dat de
ï'oode vlag voerde, getorpedeerd en gezonken
Hierbij kwamen omstreeks 450 menschen om
het leven.
OEKRAÏNE.
Over het terugbrengen van de Duitsehe toe
pen in Oekraïne heerscht te Berlijn de volgen
de meening': De verv oer-gelegenheden en ver-'
voenniddelen zijn, van dien aard, dat ér op
gerekend moet worden, dat het terugvoeren der
gezamenlijke ttoep'en 3 a, 4 frnaanden in beslag
zal nemen. 1
RELG1E.
Duitsehe trioepen hebben Antwerpen ontruimd.
In Brussel zijn er nog -enkele, die heden af
trekken en vervangen worden door cavalerie van
de geallieerden. Belgische regimenten komen Dins
dag in Brussel'. Die koninklijke familie zal ha
re intrede in de hoofdstad Vrijdag doen.
ZWITSERLAND.
Dit Berm wordt aan de „Times" gameid
De staking in Zwitserland is eergistermorgen
ai weder g'eëindigd.
Netto resultaat: groote verliezen, overlast aan
vreedzame burgers, en een uitgave van omstreeks
800 000 francs aan steun |en hurp aan de militairen
behalve 276 nieuwe gevallen van griep onder het
garnizoen te Bern alleen.
Er zullen vandaag maar weinig treinen lom
pen, en de trams te Bern loepen nog in 't ge
heel niet. De Bondsraad zomd gisteren een
ultima,turn aan liet staking'sqojmité, waarin op
heffing der staking pm 5 uur in den middag
werd geëischt. Het üomité verziooht daarop
verlenging van den termijn tot 8 uur heden
morgen, wegens de onmogelijkheid, de kamera
den eerder te raadplegen.
Hierin stemde de Bondsraad toe. Na midder
nacht hield hij een bespreking met. de staking-
leiders in de vestibule van het „Hotel Bielle-
vue." Diezen trachtten niog iets te redden en
voorwaarden te stellen, (maar president Colom-
der gaf den parlementsleden onder hen te ver
staan, dat .zij1 onmiddellijk gearresteerd zouden
worden, nadat de Bondsvergadering gesloten zou
zijn, tenzij de staking onmiddellijk werd opge
heven.
Daarop werden om twee uur in den morgen
de notodige orders gezonden naar het bureau
van de „Tagwacht". Thans heerscht er heftige
omeenigheid onder de socialisten over de vraag,
wie de schuld draagt aan de staking, die' voor
namelijk het werk der Duitschers was en op
een volslagen fiasco uitliep. De Bondsraad had
het bureau van de „Tagwacht" gesloten we
gens het in omloop brengen van onjuiste en
alarmeeirende geruchten betreffende de sta
king, waarop het blad een vliegend blaadje bij
een andeiën drukker tiet verschijnen.
Een der leidende Zwitsersche sociaal-demo
cratische bladen, de „Berner Tagwacht is
door een bataljon infanterie bezet. Het bedrijf
werd stop gezet.
SPANJE.
De New-York Herald" verneemt uit Ma
drid, dat men bevreesd is voor een revoluti-
onnaire beweging. De koning heeft verklaard
zich uiet te zullen verzetten tegen iedere her
vorming, welke het Spaansche volk zal eischen.
HONGERSNOOD.
Hoover, de Amerikaansche voedsclregelaar
heeft naar wij hebben gemeld, in een officieele
aanschrijving aan de voedselregelaars in de ver
schillende staten van de Unie meegedeeld dat
de uiterste zuinigheid bij het voedselverbruik
in de V. St. geboden is, om het mogelijk te
maken het gebreklijdende Europa bij te staan.
„In het noorden van Rusland zegt hij o.a.
zijn er veertig millioen menschen, voor wie
er weinig kans bestaat dat zij dezen winter te
eten zullen hebben."
Millioenen anderen in Europa, die wel te bé-
reiken zijn, moeten worden gered."
Staten-Generaal.
TWEEDE KAMER.
Zitting van Vrijdag 15 November.
De voorzitter herdenkt het overleden lid, den
heer W. H. Bogaardt.
De regeering sluit zich bij de woorden van
den voorzitter aan.
Eervol ontslag is verleend aan den commies
griffier van Sonsbeek, die door den voorzitter
wordt gelukgewenscht met de benoeming tot
burgemeester van Breda. (Applaus.)
Op de vraag van den heer Ketelaar (v.-d.)
deelt de voorzitter mede, dat de centraler sec
tie de volgende week een besluit zal nemen
inzake de behandeling in de afdeelingen van
het ontwerp-Marchant tot invoering van vrou
wenkiesrecht.
Aan de orde is de voortzetting van de
militaire interpellaties.
Voortgegaan wordt met de vier interpellaties
Ter Laan, Troelstra, KruytenDuy-
maer van Twist met de daarbij behoo-
rende moties.
De heer Schaper (S.-D.) vraagt in ver
band met de vraag die hij gisteren deed, ten
opzichte van het verblijf van den ex-Keizer
hier te lande, of het ook mogelijk is dat het
verblijf aanleiding kan geven tot het vormen
van een broeinest van contra-revolutie. In De
Buitenlandsche Post is daarop gewezen en
wordt de hoop uitgesproken, dat de Keizer hier
voor het oogenblik rust zal vinden. Spr. hoopt
dat de regeering koel en nuchter zal blijven
en het gevaar zal inzien. (De Minister van
Binnenlandsche Zaken knikte bevestigend.)
Vervolgens bespreekt hij de rede van den
heer De Geer. Hij erkent dat de vrede een
feit vol. vreugde is en hij erkent ook dat de
leVensmjddölenvoorziening niet in gevaar ge
bracht mag worden. Wij gaan, zeide die afge
vaardigde, nieuwe idealen tegemoet.
Zou het waar zijn, dat dit geschied zou zijn
zonder het optreden der socialisten in de laat
ste weken Hij gelooft het niet en hij herin
nert aan vroegere gebeurtenissen, o. a. aan
zijn motie bij het levensmiddelendebat eenige
weken geleden. Die motie is door den heer
Marchant afgekamd, maar ten slotte stemde
hij er voor.
De heer Marchant (V.EV) Zet er dan
ook geen onzin in.
De heer Schaper (S.-D.)Zoo kan je
iedere motie afbreken, ook de uwe.
Er wordt hier altijd maar gepraat, forma
listisch en conservatief. Alles wordt tegenge
houden behalve in Augustus 1914, toen kon
alles.
De heer DuymaervanTwist (A.R.)
Toen was het noodzakelijk.
De heer D u y s (S. D.) Hou je mond,
veldmaarschalk! (Erwordtveel geïnterrumpeerd)
De Voorzitter zegt, dat de Kamer
zoo wat in haar geheel het woord heeft ge
vraagd. Hij verzoekt dus niet te interrumpee-
ren, ieder komt aan het woord. (Gelach).
De heer S c h a p e r. (S. D.) herinnert aan
het optreden van de ministers Posthuma en
Bosboom, en aan allerlei vroegere debatten.
Hij erkent dat er nu heel wat is gedaan voor
de militairen die naar huis gaan, maar won-
1 ^aMaEaaarinaiaaaMaii iuii
