Zaterdag
il Jan. 1919.
TWEEDEPL1E
E T
Jonge Harten.
I i
No. 13336.
Aan de Geestelijkheid en Geloovigen
in Ons Bisdom.
Zaligheid in den Heer.
Overeenkomstig het verlangen van Z. H. den
Paus, dat alle geloovigen in deze dagen bij
zonder tot God zullen bidden, opdat degenen,
die over het toekomstig lot der volkeren zul
len beslissen, door Hem op eene bijzondere
wijze mogen worden verlicht en de vredeson
derhandelingen in een geest van rechtvaardig
heid en liefde worden gevoerd, schrijven Wij
bij dezen voor en ^bepalen Wij dat te beginnen
op Maandag den 13 Januari a.s. en zoolang
totdat de vrede definitief zal zijn gesloten
1. In plaats van de oratio imperata „Pro
Pace" door alle onze Geestelijken zal worden
gebeden de oratio imperata „de Spiritü Sancto"
(tamquam pro re grave etiam dicenda in du-
phcibus primae classis).
2. Na alle H.H. Missen zal worden gebeden
clsP' n H' Geest..Kom, heilige
Grest met vers en oratie".
Gedaan te Haarlem, den 10 Januari 1919.
AUGUSTINUS* JOSEPIiUS,
Bisschop van Haarlem.
Staten-Generaal.
eerste kamer.
Vergadering van Vrijdag 10 Januari.
V ersc billende wetsontwerpen.
Aan de orde zijn verschillende kleine wets
ontwerpen
en^hrwV'i bepaHngen in het belang der turf-
en brumkolenvoorz'enmg, zegt de heer Van
0 e v e n (G.-H.), dat hem de onteige-
r H°Sln^e m^' a n ^en name van het rijk,
met alleszins bevredigd. De minister zegt wel,
a eze regeling de medewerking van de ge-
meente met uitsluit, maar in elk geval zal er
c an och overdracht van eigendom door het
rijk aan de gemeenten moeten geschieden. Èn
dit is niet de meest beknopte wijze van han-
e en. Spreker vraagt, dat terreinen van ge-
meenten, die voor uitbreiding zijn aangewezen,
niet onteigend zullen worden.
He heer DeWaal M a 1 e f ij t (A.-R.), is
ei verheugd over, dat dit ontwerp ook getee-
kend is door den minister van landbouw, waar
door de behartiging van de landbouwbelangen
verzekerd is. Er kan botsing van belangen
zijn, n.l. tusschen den landbouw en de brand-
stoffenvoorziening. Spr. wil, dat van den rui
ms er een schrijven uitgaat tot Gedeputeerde
Staten der provinciën en andwe betrokken
colleges om de particuliere voorziening zooveel
mogelijk te bevorderen.
De Minister van Landbo uw, N ij -
verheid en Handel, de heer Van IJ s-
s e 1 s t e ij n, zegt, dat aandrang in die rich
ting meermalen van hem schriftelijk is uitge
gaan. Bovendien heeft hij een zeer competent
hoofdingenieur besprekingen laten houden met
colleges, die de verveningen in de hand kun
nen werken. Aan den wensch van den heer
De Waal Malefijt is dus reeds zooveel
mogelijk tegemoet gekomen. Ook den commis-
saris der Koningin in Utrecht zal spr. nog
eens op het belang dezer zaak wijzen, zooals
de heer De Waal Malei'ij t wenschte.
Gronden, die voor uitbreiding van gemeenten
zullen dienen, zullen niet afgegraven worden.
Reeds morgen zal overleg plaats hebben met
het gemeentebestuur van Rotterdam over over
dracht van voor afgraving bestemde terreinen.
Deze wet is een noodwet, om ons land van
turf te voorzien en niet om den staat de ge
legenheid te geven in gronden te speculeeren.
De wet geeft den minister groote macht,
maar die heeft hij noodig. Het rijk is bij ont
eigening ingeschakeld gebleven, omdat het dan
bij overdracht aan een gemeente kan bedingen,
dat de betrokken gronden zullen worden afge
graven. Op den oogenblikkelijken nood zal
deze wel geen grooten invloed hebben. Overeen
jaar eerst zal in de behoefte blijvend kunnen
worden voorzien.
Bij het wetsontwerp no. 5 kosten geïnter
neerden geeft de M i n i s t e r v a n Buiten-
la n d s c h e zaken, de heer Van Karn e-
Novell®, nm 't Hoofd, van E. MERK.
31f
„Die ik niet terugneem, die :ifk u "bewijzen
zal. 1 i' i
Deze man wist, dat uw dochter een ander lief
bad, en hij heeft een kleine tooneelspeelster over
gehaald om hem te kussen juist op- 't niogen-
Kik, dat hij Martha als toeschofuwster op de plaats
Pracht. Wij kunnen de actrice yoior u brengen, mie
vrouw, als u zulks mocht verlangen, Die ander
evenwel, wien 't hart uwer dochter toebehoorde,
die zij lief heeft met al de warmte barer jeugd
is mijn zoom!" j
Hij had de laatste woorden zeer week' en srnee-
kend uitgesproken, maa.r 't gelaat van de schoolne
vrouw werd slechts somberder en wreveliger.
Daar was'dan nu de ure, die zij voorzien had, die
zij' met gewield getracht nooit te laten aanbreken.
Maai: zij wilde niet toegeven. Zij wilde zich Ver-
b e e k, eenige inlichtingen op gestelde vragen.
De gezamenlijke kosten, gemaakt voor de
Duitsche krijgsgevangenen, bedragen f 5.2 mil-
lioen en voor de Engelsche krijgsgevangenen
f 7.3 millioen.
Het wetsontwerp wordt zonder hoofdelijke
stemming aangenomen.
Bij wetsontwerp no. 7 beantwoordt de M i-
nister van Justitie, de heer Heem s-
k e r k, eenige vragen. Een der leden moet
zich hebben vergist, toen hij de opmerking
maakte, dat voor verhooging van subsidie aan
de Nederlandsche Vereeniging van houders van
politiehonden f 15,000 is uitgetrokken. Dit lid
moet wel zeer scherpzinnig zijn geweest, als
hij iets dergelijks las, terwijl het er niet stond
De 1' 15.000 waren aangevraagd voor uitgaven
voor rijkspolitie, en zullen uitgegeven worden
deels voor vaartuigen, deels voor aanschaffing
van politiehonden.
Het wetsontwerp wordt z.h.s. aangenomen,
evenals de overige ontwerpen.
De voorzitter sluit daarna de verga
dering tot nadere bijeenroeping.
BINNENLAND.
Vetten en oliehoudende zaden.
Het weekblad „Oliën en Vetten" meldt
Het bij het agreement van Londen toege
zegde invoerkwantum van 80.000 ton vetten
geldt voor het geval, dat onze eigen boterpro-
ductie de 20.000 ton niet zal overschrijden
indien die productie grooter blijkt te zijn, zal
de in te voeren hoeveelheid met een gelijk
bedrag worden verminderd. De jaartermijn,
waarvoor de overeenkomst geldig is, is reeds
ingegaan op 1 October 1918, zoodat de totale
invoer van het toegestane vet zal dienen plaats
te vinden in de eerste 9 maanden van het
nieuwe jaar. Tevens is vastgelegd, dat 30.000
tons in den vorm van dierlijk vet zal worden
ingevoerd. Voor de overige 50.000 ton is de
mogelijkheid opengelaten, het in den vorm
van oliehoudende zaden te betrekken. Daar
door is er mogelijkheid, dat de olieindustrie
hier te lande op eenigen zij het dan ook
slechts kleinen aanvoer van buitenlandsche
grondstof kan hopen.
Afscheid Belgen.
Men schrijft ons
De Belgische vluchtelingen van het kamp
Nunspeet hebben op bijzondere wijze dank ge
bracht aan Nederland. De ruime Concertzaal
van „Tivoli" was smaakvol versierd en opge
propt van volk. Drie manifesten werden afge
lezen een aan Koningin Wilhelmina en een
aan de Nederlandsche regeering voor de groote
gastvrijheid, voor al het goede, het nuttige,"
door de Belgische vluchtelingen tijdens hun
verblijf in Nederland genoten een derde ma-
fest aan den regeeriqgscommissaris, den heer
Simon, om hem persoonlijk te bedanken, voor
de uitstekende diensten door hem aan de
vluchtelingen te Bergen-op-Zoom, Veenhuizen,
Ede en vooral te Nunspeet, bewezen. De heer
Simon werd begroet als de vriend, de weldoe
ner der vluchtelingen. Hij was dus de rechte
man op de rechte plaats Deze drie manifesten
waren als één kreet van innigsten dank, ko
mende uit het diepste van het volkshart. Hoe
fijngevoelig het Belgische volk is bewijzen de
manifesten zelve en hoe rechtzinnig zij uit
het volkshart opstijgen, zegt ons de geestdrift,
waarmede de manifesten door de vluchtelin
gen werden toegejuicht.
De vaart op Indië.
Het vertrek van het passagiersschip „Insu-
linde" van Rotterdam naar Java is thans vast
gesteld op 18 dezer,
Veehandel.
Volgens De Veehandel zal ook de handel in
klein vee en paarden spoedig worden vrijver
klaard.
dam op weg naar Amerika te Brest 1500 Ame-
rikaansche soldaten opgenomen en naar hun
vaderland teruggebracht.
De kolenvoorziening.
Het „Hbld". verneemt, dat mén thans we
derom proeven zal nemen met bruinkoolalsbrand-
stof voor onze stoomtrawlers. Eenige dezer
schepen liggen in de haven van IJmuiden deze
brandstof in te laden. Het visscherij-bedrijf
lijdt zeer door het heerschende gebrek aan bun
kerkolen.
De Amsterdamsclie paleis-raadhuiskwestie.
Ten einde zoo spoedig mogelijk te kunnen
praeadviseeren op de motie-Hendrix, bedoelende
te komen tot den bouw van een nieuw stad
huis, zullen de leden van het college van B. en
W. en die der commissie vJn bijstand voor pu
blieke werken a.s. Dinsdag het paleis op den
Dam bezichtigen, ten einde na te gaan of het
voor representatief raadhuis geschikt is.
(Hbld.)
Motorbrandstof.
Het Bureau voor Mededeeling iuztike de Voed
selvoorziening bericht
Het rantsoen motorbrandstof voor automobi
listen én motorwielrijders bedraagt voor Januari
1919 resp. 60 L. en 20 L. „autospirits".
Bovenstaande hoeveelheid kan ontvangen
worden op den Januari-bon van de door het
Rijkskantoor voor Verlichtings en Aanverwante
Producten, Afd. V. uitgereikte rantsoeneerings-
kaart. De bon moet niet aan het Rijkskantoor,
doch aan den op de rantsoeneeringskaart ver
melden leverancier worden gezonden.
Nederland ter vredesconferentie.
Volgens het „Journal" zal Frankrijk voor
stellen, dat aan de vredesconferentie ook zullen
deelnemen de neutrale Staten Zwitserland en
Nederland, het laatste land in verband met de
Schelde-kwestie, het eerste voor de Rijn
kwestie.
1
Een Ilavas-telegram uit Brussel meldt, dat
de Maritieme Kring Brussel-Zeehaven, een
motie heeft aangenomen om aan de aanstaan
de vredesconferentie te verzoeken, den Rijn in
ternationaal te maken, met een amendement,
waarbij aangedrongen wordt op verbetering van
de verbindingen tuschen de Monden van Schelde
en Rijn.
De Keizer.
Woensdag zijn te Amerongen drie heeren van
de Amerikaansche legatie geweest om een on
derzoek in te stellen naar het bezoek van de
Amerikaansche journalisten. Men vermoedt na
melijk dat zij met een valschen pas en in een
uniform, die zij niet gerechtigd zijn te dragen,
over de grenzen gekomen zijn.
De ,»Nieuw-Amsterdam".
Naar wij vernemen heeft de Nieuw-Amster-
dedigen tegen die liefde met alle kracht, die inj
haar was.
„Uw zoon heer generaal'Dat jonge
mensch? Zij zijn heiden nog kinderen kinde
ren die «niet weten, wat zij willen."
„En toch geloof ik, dat het hun' Beiden ernst
is met hun liefde. Heeft Martha het niet Biet-'
wezen? Maai -mijn zoon ach, Lea, toen bij
gisteren zijn hart voor mijl uitstortte, wat heb ik
hem toen benijd om zijn onwankelbaar gelopf aan
't geluk, om zijn liefdedronken idealisme!
„Een woest verlangen is toen over mij; geko
men, slechts éénmaal, slechts gedurende óein uur
nog eens jong en dol te zijn evenals hij!, met 'del
ongeveinsde warmte, die hij nog Bezit, om een
vrouw in de armen te mogen sluiten! Voorbij'
voor altijd! O Lea, waarom hebben we elkander
niet ontmoet, toen wij nog vrijt waren en zoo
rijk van hart als nu onze kinderen; toen geen
ernstige plicht achter ons stond, die ons aan
maande tot verzaking, tot verloochening!"
Hij had Ibjaar handen gegrepen en drukte ze
geroerd tegen zijn gloeiend voorhoofd.
Zoo bleven zij •©enige oogenblikken sprakeloos,
en in Lea's hart verlevendigde zich weer de
hoop, dat de pude üeföde toch nog de zege zou
De Journalistiek aan de R. K. Leergangen.
Op vereerend verzoek van het Doorluchtig
Episcopaat van Nederland worden aan de R.K.
Leergangen te Tilburg meer bijzondere leer
gangen ingericht en diploma's verkrijgbaar ge
steld voor de R. K. Journalistiek.
Zooals bekend is, bevatte het Programma
der R. K. Leergangen in de afdeeling Alge-
ineene wetenschappen reeds een uitvoerig pro
gramma ter opleiding van lien, die zich aan
de R. K. dagbladpers wenschen te wijden.
Ingevolge het verzoek van HH. DD. RIL de
Nederlandsche Bisschoppen, worden nu ver
schillende diploma's verkrijgbaar gesteld voor
de R. K. Journalistiek een voor politiek en
sociaal-redacteur, een voor handels-redacteur
en een voor redacteur voor kunst en letteren.
De programma's worden om advies gezon
den aan de R. Iv. Journalisten-vereeniging, en
zullen terstond na het inkomen van het ad
vies worden vastgesteld en bekend gemaakt.
Ook wordt hij dezelfde vereeniging advies in
gewonnen over de wenschelijkheid nog andere
programma's in te richten, afzonderlijk of in
verbinding met een der bovengenoemde, als
voor onderwijs, koloniën, enz.
Moge deze gelegenheid tot grondige voor
reiding voor de mooie maar moeilijke taak v
R. K. Journalist onze R. K. Dagbladpers
hooger bloei brengen.
Gemengd Nieuws.
Mijnen. De Fransche torpedobooten,
de schepen met vluchtelingen naar Duinker;
begeleiden, schieten nog herhaaldelijk mijner in
den grond.
V a Is c h geld. De „Grondw. meldt,
Woensdagavond te Roosendaal is aangehom
J. F. J. S., uit Rotterdam, houtbewerker 1
beroep, die in hetbezit was van 18 vals
guldens.
Inbraak. Te Zaandam is in den nai
van Woensdag op Donderdag ingebroken in
houtzagerij van de firma P. Kluyver Jr. O -
vreemd werden 7 drijfriemen, te zamen v
f 2000 aan waarde.
Ten nadeele van de firma C. Key wen
eveneens door middel van braak 150 Gouds- o
kazen ontvreemd.
Te Middelburg heeft zich in 1918
zeldzame feit voorgedaan, dat er meer pei
nen overleden dan er werden geboren er i
geboren 152 mannen en 166 vrouwen, ten
er 156 mannen en 166 vrouwen overled- n
De bevolking steeg van 18.433 tot 18.4
doordat er 30 meer zich vestigden dan er v
trokken.
De sigarettenkwestie. Te Zaand
is Woensdag een vergadering gehouden
sigarenwinkeliers ter bespreking van de vra
of' het al dan niet in hun belang is de si;
rettenfabrikanten en -importeurs te steunen
hun actie tegen de Britisch Amerii
Tabacco Co.
Na, een uitvoerige uiteenzetting van de
teekenis van het contract, dat door de fa)
kanten en enkele importeurs, in overleg r
het bestuur van den Ned. Bond v^n Sigar
winkeliers is opgemaakt en waarbij de win
lierg zich verplichten van geen andere fal
kanten of importeurs te koopen dan die z
bij het contract hebben aangesloten en kra
tige bestrijding van de zijde van verschiller
winkeliers, werd een motie aangenomen, wa
in uitgesproken wordt, dat het contract, vo
deelig voor de fabrikanten en importeurs, gr<
nadeel oplevert voor de winkeliers, en dei
worden aangespoord, 't contract niet
teekenen.
Een halo. Men meldt uit Haarlem t
8 dezer
Hedenmiddag half -een, bij ge.
dere deels licht bewolkte lucht, i
zon een regenboog te zien, met de
de zon gekeerd dus liggend als
met naar boven gerichte hore
de lengte op pl. 1/3 cirkel. Het
de zon toe gekeerd. Links w& v
te zien (heel zwak echter) va
cirkel, die het regeriboog-segmen i
was heel flauw en had de zon a 1
Tusschen de zon en den boo-,
het midden, was in een afgez
een zacht kleurenspel te zien,
mo'bden, dat hij meerdere bewo!
een meer volledige boog met i
schijnlijkheid kon worden verwacnt.
Den raakboog nam ik slechts geduren
min. waar. Hij kon echter wel al geruim
tijd hebben bestaan voor ik hem zag. I
regenboog zelf heb ik wel een half uur wa
genomen en hij was er nog toen ik naar bin:
ging. Zijn verplaatsing die natuurlijk van
zon afhankelijk was, was duidelijk te volg
Het viel mij op, dat ik duidelijk meende
kunnen waarnemen hoe lichte donkere \y<
fragmenten tusschen mij en het verschij)
doortrokken, maar ik zou dit tegenover ev
tueele, aanvallen van deskundige zijde niet
onbetwistbaar waargenomen willen volhouc
behalen. j
Maar de generaal sloeg de hogen met een pijn
lijken ernst op, die haar ook medesleepte. „Tot
gisteren hel:» ik gehoopt, Lea, dat ik eenmaal hier
hij u zitten mocht" om 't hoogste en liefs|e van
u af te smeeken voor mij zeiven," zeïdfe h'ijj
zacht. „Ten tweeden male heb. ik in ©en z'warleni
kamp dezen vurigen, nooit gestorven wenslch ïn
mij moeten onderdrukkenmaar ik heb1 geworsteld,
totdat ik tot de .overtuiging kwam, dat wij terug
moeten treden, om het geluk van deze Beide
jonge mensehen niet in den vveg te staan. Zoo. is
hel dan'nu de oud© vriend, di© vopir u treedt alk
smeekeling; maar 'hij' smeekt u om uw kind vcor
zijn itoon"
Zij zag Jhejn in het bedroefd© gelaat met gloeien
de verwijtende Oiogen. Al zwegen l0l°k paa 1
pen, haar blik zeide toch duidelijk genoeg: „Waar
om? Waarom moeten wij verzaken? Ik uil' niet!
'k Wil geen offer brengen!"
„Geloof mij, Lea, 't is mij' niet makkelijk ge
vallen dit besluit te netnen, vervolgde hij. Maar
't is zoo iets schoons, zoo iets heiligs; die frisioh-
heid van een menschenhart, die jonge liefde, die
jonge harten 1 Wij mogen hel gefck van die tweei
niet verstoren, die twen, die ons zoo na zijn!
't Zijn immers onze kinderen, kinderen van
beiden, Lea." l
Hij had in den tuin Martha's stem geh
en nu nam hij de hand van dei nog altijd
here en zwijgende vrouw en trok haar me©^
't raam. Naast elkander staand© keken zi
naar beneden in 't door de zon beschenen g
Men. had het bleek© meisje m de o-pen luch
tracht en zij zat midden in 't landelijk ta:
met het welig door elkander groeiend© kat
kruid en Boschanjelieren en het wolkruid.
boerenkind had banden vol bloemen geplul
de weide en strooide die nu in ha,ar se-
't Was als een beeld der lente, zooals zij
Beneden zat, in haar witte morgenjapon m<
lange neerhangende blonde lokken, de zacht
lende schaduwen der bladeren, het haa.r lief
gestalte [beschijnende zonlicht en het zachte L
van een herstellende om de lippen.
„Als zij u nu eens ontrukt, geworden
Lea zeide de generaal zachtjes. „Als g
lachje eens niet hadt. weergezien, en heden
aan een graf hadt moeten staan!'
(Slot vol
nu
II
PB2
tv)
