Dagblad voor Schiedam en Omstreken.
firatis Ongevallen verzekering
De nieuwe Raad.
W. H. van den Toom.
42ste Jaargang.
Zaterdag 17 Mei 1919
No. 12441
m
Bureau: Koemarkt 4. Telef. 85, na kantoortijd no. 148. Postbus: 39.
Abonnementen per 3 maanden ƒ2.per weiefc 15 cent, franco p.
post 2.50 p. kwartaal. Afzonderlijke nummers 3 cent.
Advertentiën: 1—5 Tegels f 1.50; elke regel daarboven 30 ct. 3 maal
plaatsen wordt 2 maal berekend. Ingezonden m ededeelingen 60 ct. p. regel.
Speciale conditiën voor herhaaldelijk adverteeren. Tarieven worden op aanvrage
toegezonden. 1
Incassokosten worden berekend.
verlies van
een hand.
voet of oog;
De verzekering wordt gewaarborgd door de Hollandsche Algemeene Verzekeringsbank _te_Schiedam
bti
levenslange
geheele
invaliditeit
bij verlies
van
een duim;
bij vorlies
van een
wijsvinger;
bfi
verlies vaa
eiken ande
ren vinger;
BH oï krachtens wetten ol veroidenfng'ïn
voorgeschreven en andere officieel*, al
en aankondigingen en kennis
gevingen van het Gemeentebestuur.
Tiurgemteester iein Wethouders van Schiedam',
brengen op verzoek vajn Heeren Bes tuur cLers-Col-
latoren van hot „.Hendrik Namies en Catrijn
Epes Leletn t© Bolsward ter openbare kiertnis,
dat Bestuurdiers-Ciollatoreo voornoemd, op ©ep},
nader tie bepalen datum, zullen overgaan- tot eemi
begevinig van »en iof twee studiebeurzen aan jrury
gelvedleln uit hek geslacht der stichters, iwier puders
H^Vki Staat Z^'n baiddlelen hun (studie
Schriftelijke aanmelding vóór of op' 3 Juni a.s.
bij dein beier D. N. Zuithof te Bolsward. 1
^a<h;re inlichtingen verkrijgbaar ter Gean|een-
feecretarie (Afdeeliög Algemeene Zaten).
deed de eerste sociaal-democraat zijn
m re e m den Schiedamschen Gemeenteraad,
lioe ziet het er thans uit
Op het oogenblik telt de Raad vijf sociaal-
emocraten, waarvan er een zelfs 'n wethouders
zetel heeft weten te bemachtigen.
Deze aanwas is wel-is-waar grootendeels
gegaan ten koste der langzaam wegstervende
vrijzinnige partijen, maar de toenemende groei
van den rooden invloed in Schiedam is des
niettemin een hoogst bedenkelijk verschijnsel.
Het schijnt, dat vooral de industrie-centra
de broeinesten zijn van socialisme en commu
nisme. De sociaal-democratie vindt onder de
duizenden fabrieksarbeiders een vruchtbaar
terrein, daar onder de massa nog zoo talloos
vele argelooze personen te vinden zijn, die zich
door de stelselmatige propaganda derS.D.A.P.'ers
m hun organisaties laten lokken.
We gelooven echter dat het Nederlandsch
proletariaat in het laatste halfjaar het streven
van de S.D.A.P. beter dan voorheen heeft
leeren begrijpen.
In November werd door Troelstra de revolutie
m den lande ingeluid en nog kort geleden werd
het revolutionair karakter der S.D.A.P. door
net Arnhemsche Congres bevestigd.
Het komt er nu maar op aan, of er vol-
?n nn Igangmakers V°°r de «volutie-agitators
in ons land zijn te vinden.
De S.D.A.P. loert op het geschikte moment,
om een deel der arbeidende klasse meeste
kunnen slepen in den verderfelijken, hartstoch
telijken eindstrijd tegen het kapitalisme. On
verschillig de middelen welke aangewend zullen
moeten worden, om de victorie te kunnen be
halen, zal zij trachten de geheele maatschap
pelijke orde omver te werpen.
Men moet zich geen illusies maken, dat de
heeren S.D.A.P.'ers, eenmaal de teugels van
het bewind in handen hebbend, niet zouden
overgaan tot socialiseering van allerlei be-
rijven, tot doorvoering van" talrijke drastische
maatregelen, waardoor duizenden nijveren ge
ruïneerd en nog grooter aantal arbeiders
broodeloos zullen worden.
Dat men het roode gevaar toch vooral niet
te licht schatte
Het staat onomstootelijk vast, dat het socia
lisme niet alleen leidt tot het bolsjewisme
maar zelfs hebben enkele voormannen der
S.D.A.P. openlijk verklaard, dat socialisme en
bolsjewisme identiek zijn.
Dr. Hugo Haase, een bekend leider der so
ciaaldemocraten te Berlijn, zei op het onlangs
te Amsterdam gehouden internationaal socia
listen-congres Socialisme en bolsjewisme is in
beginsel hetzelfde.
Wilt ge, lezer, een beeld geschetst zien
van een stad die, na eerst onder sociaal-demo
cratisch bewind te hebben gestaan, nu onder
bolsjewistisch regiem langzaam, maar zeker
totaal vernietigd wordt? Richt uw oogen dan
°P het eens zoo machtige St. Petersburg.
Een reiziger, uit Rusland teruggekeerd, schil
dert den toestand in de voormalige hoofdstad
Van het Tsarenrijk aldus
Door deze ondergaande stad beweegt zich
e,Iï bleeke, terneergeslagen stille bevolking
die aan niets denkt dan aan het geld te
komen, teneinde zich de noodige levens
middelen te kunnen verschaffen. Voot het
meerendeel is deze dubbele vraag onoplos
baar; er zijn nog maar alleen de commis
sarissen en hun omgeving van dieven, schur
ken en bandieten, die in staat zijn zich het
noodige te verschaffen.
Diegenen onder de werkloozen, die nog
eenige relatie op het land hebben, zoeken
in een hoekje van een dorp een mager stukje
brood te vinden, terwijl de anderen aan
hongersnood en ellende zijn overgeleverd.
Vooral de burgerstand, de groote, middel
en kleine, benevens het intellect, is te be
klagen, d.w.z. allen, die vloeiend lezen en
schrijven kunnen, die den toestand van ont
reddering, waarin alles thans verkeert, niet
als het toppunt van beschaving beschouwen.
Deze allen worden als paria's beschouwd,
vernederd, op de straat gesmeten, beroofd
en systematisch uitgehongerd. De physieke
en geestelijke kwelling sloopt hun gezond
heid. Grijsaards, kinderen, vrouwen, zwak
ken dooven uit als een lamp, waarin de
olie is opgebrand. Anderen kunnen den eer
sten aanval van een ziekte niet weerstaan,
al is die nog zoo goedaardig of wel ze wor
den door den hevig woedenden typhus weg
gemaaid. Niemand weet hoeveel moorden
de bolsjewisten begaan hebben, of het er
dertig of veertig of vijftig duizend zijn. Maar
wel kan men met zekerheid zeggen, dat dit
getal nog klein is in yfrgelijking van het
aantal van lien, die van honger en gebrek
zijn gestorven.
Het gemiddeld aantal sterfgevallen te Pe-
trograd is ontzettend. Wij aarzelen de ge
tallen neer te schrijven, welke genoemd zijn,
door iemand die aan het Roode Kruis ver
bonden is (een officieele opgaaf bestaat niet);
zelfs wanneer wij deze getallen zeer veel
verkleinen, komt men nog tot een percen
tage van ettelijke tientallen. De bevolking
van Petrograd is tot minder dan 700.000
zielen geslonken. Onder Kerensky telde zij
er nog 2.800.000. Wanneer de omstandighe
den niet verbeteren zal Petrograd den ko
menden winter niet overleven. Over een jaar
zal de stervende stad opgehouden hebben
te bestaan.
Wilt gij, Schiedammers, zulke toestanden in
Holland Neen immers duizendmaal neen.
Maar dan is het ook uw plicht, om den
strijd aan te binden tegen het socialisme met
zijn allerverderfelijkste beginselen.
In dien strijd moeten wij, katholieken, voor
aan gaan. Dit voorgaan moet niet alleen ge
schieden wegens materieele belangen, maar in
't bizonder wegens de groote godsdienstige en
zedelijke belangen, welke op 't spel staan.
Het kan ons niet onverschillig laten in wier
handen het stadsbestuur in de eerstvolgende
vier jaren zal komen.
Er zijn maar twee mogelijkheden een rechtsch
of een socialistisch bestuur van Schiedam.
De burgerij van Schiedam heeft in velerlei
opzicht bij den distributiedienst en al wat
daarbij annex is, kunnen zien, hoe gemakkelijk
duizenden en duizenden guldens roekeloos kun
nen worden vermorst. Zij heeft het voorbeeld
aan gemeenten, waar de sociaal-democraten het
bestuur in handen hebben, hoe gemakkelijk het
is, een stad financieel en economisch te gronde
te richten.
Zij behoort dus te bedenken, dat het een
zaak van het allergrootste gewicht is dat bij
deze verkiezing gezorgd moet worden, mannen
in Schiedams vroedschap te brengen, die daar
niet komen, om de belangen van één klasse te
verdedigen, maar, die zich zullen beijveren de
belangen van alle burgers naar beste krachten
te verzorgen.
Wie het dus wèl meent met de belangen van
Schiedam, wie niet onder de dictatuur van een
rooden arbeidersraad wil komen, wie de terreur
verre wil houden van de grenzen van onze
stad, wie prijs stelt op een behoorlijke verzor
ging van de geestelijke en stoffelijke belangen
van Schiedam's burgerij, stemme
DINSDAG 20 MEI
op de katholieke lijst.
De katholieke lijst is in kieskring F (Stad
huis, R. K. Volksbond en Huysmansstraat)
de tweede, in kieskring II (Broersvest, Doele,
Buitenhaven) de derde en in kieskring III
(Lange Nieuwstraat, Dwarsstraat en Zwarte-
waalschestraat) de eerste lijst.
Om tactische redenen stemme
tend den bovensten naam:
men uitslui-
Buitenlandsch Nieuws.
DUITSCHLAND.
Vjölgenls berichten uit Stettin aan. de „Bied.
Lokal A'rizeige'r" is1 jhjet in Stettin deter daglef
tot ©ein iformlefel opiioer g|e!komen. 4
De uitspattinlgen vajn hjeit gepeupel (Roeten ah
lerverschrikkel'ij'kst zijjn geweest. f
Na bet beefiormjeb Van de gevangenis' werdjen
eerst del gevajngenen, die in voorloopige hechte'
nis zaten en die bedrijvers van lichte misdadjepi
bevrijd, later echten alle gevahjgeneu. Ook hteti
„landgericht", dat naast de gevangenis ligt, werd
bestormd alle papieren zijn verbrand!. Het ge*
sthreeuw Jejn gejoel van d© gevangenen hoorde!
men zielfs boven het geweervuur uit. Dé1 grena-
dierskaizternpi werdi onder vuur genomen, maag;
de greWaidiiers' hielden die, aanvallers pp een af
stand. Om 12 uur 's middags hield' het schieten
tegen de kazerne op, blijkbaar fjimdat de aiate
valleis gietelni 'munitie taeer hadden. De grenadiers
haddlein twie© djOpdéa en één gewonde. Ze zijp,
vast besloten zich tegen eiken aanval te bl'ijfvjefl
verdedigen. Naar lipt heet had die genie zich,
gisteravond overgegeven, döclr mén kon hiervapl
gee|n bevestiging krijgen. De troepen der hpoidl-
macht vah het cazerne-koimmando hadden zich
reeds gistermiddag ovtergegpvejni. In de 'binnenste?
zij|n warenhuizen en winkels uitgepianderdi. Ar-
beiderspostelni iwerdten door de plunderaars b£*
schoten. Hot aantal slachtoffers moet aanzienlijk
zijlm. Het aantal is echter nog onbekend. In fikt
stad Ijeerscht gropte verwarring; men wieet Wg
niet wie dei macht in handen heeft. b f
RUSLAND.
De Stockholmsche correspondent van de
„Köln. Ztg." meldt dat de spanning aan de
Finsch-Russische grens in de richting van St.
Petersburg steeds toeneemt. Bolsjewistische ka
belballons zijn voortdurend in actie.
De correspondent hoorde uit Finsche bron
dat de Finsche regeering dezelfde politiek volgt
als bij den opmarsch in West-Karelië. De op-
marsch tegen St. Petersburg wordt voorgesteld
als een particuliere onderneming van Finsche
vrijkorpsen zonder deelneming van het geregel
de leger. Eerst als de politieke vraagstukken,
die de onderneming opwerpt, te overzien zijn,
zal de Finsche regeering kleur bekennen.
Volgens de berichten uit Berlijn hebben de
Bolsjewiki Olonets hernomen.
IN HONGARIJE.
Bij de regeering te Berlijn is bericht ontvan
gen, dat te Arad een nieuwe Hongaarsche
regeering is gevormd, onder leiding van Graaf
Julius Karolyi, een schoonzoon van den vroe-
geren minister-president Esterhazy. In het
nieuwe kabinet zijn vertegenwoordigd de
vroegere Apponyi-groep, de christen-socialisten
de conservatieven en de socialisten. De Karo-
lyi-partij maakt geen deel uit van de tegen-
regeering.
De Weener bladen vernemen, dat zich daar
den 5en Mei onder voorzitterschap van een
neef van Michael Karolyi, graaf Julius Karolyi,
die tot dusver in de politiek niet op den voor
grond is getreden, een tegen-regeering heeft
gevormd. De portefeuille van 't ministerie van
Buitenlandsche Zaken is toevertrouwd aan den
vroegeren consul-generaal, baron Julius Borne-
missa, die van Oorlog aan generaal Zoldanszabe.
De overige portefeuilles zijn aan personen uit
Arad toegewezen. In een manifest noemt de
nieuwe regeering het haar voornaamste taak,
de door het bolsjewisme aangerichte schade te
herstellen en de heerschappij van orde en ree r
te herstellen. Het kabinet beschouwt zichzell
als overgangskabinet, dat slechts zoo ang m
functie wil blijven, tot uit de vertegenwoor
gers van alle partijen in het land een regeenng
zal zijn gevormd.
In een manifest wordt ten slotte verklaard,
dat de Entente zoowel van de vorming van de
nieuwe regeering als van de voorbereidende
werkzaamheden daartoe op de hoogte is
gesteld.
ALLERLEI.
Naar de Berlijln|sëihie bladen berichten, hebben
de BieiiersChe bisschoppen: dioor de nuntiatuur tej
Muinéhen tot Paus' Bielnedictus XV het veraoeifc
gericht, zijn hqog aanzien bij[ de Vijandelijke vol
ken te benutten, pui een verzachting van dfc
vredesvoorwaarden te verkrijgen, daar door de
ze voprwaa.rcljeln n\et de grondslagen van den
vrede, maar vajn d|e|n eeuwigen liaat worden ge
sticht.
Het transportschip „Vaterland" is t© Brest
aainigefcottrieln om d(e 89e Amerika ansche. divisie;
te repatri|eerein. Vice-admiraal Moreau, prefect)
van marine, hield Woensdag-middag een wat-
penschouwiing over deize troepen, en dééd voor
lezing van den brief' van den mfmster van
Oorlog, president van dear Ministerraad, waar
in dez,e die, 89ste divisie gelukwtenschte met haar"
volharding en haar schitterende wapenfeiten.
Generaal Winn ontving het clommandeurslint,
generaal Bernhard het officierskruis van hiel
Degioein van Eer. f t
Uit Athenei wordt gemeldDe Amerikaansche
dreadnought Arizona, vergezeld van vier Amerjti
kaapsche kruisers, is te Smyrna aangekomen.,
Bovendien is d|e< "Fransche kruiser Lorraine opi
weg naar Smyrna.
ifa&te en Gewestelijk Nl^nws.
Crisismaatregelen.
Varkrijgbaar in de weak van 15—21 Mei.
Op bon 612 31/» ons suiker.
Op bon 745 1 */a on> kaas< naar keuze.
Op bon 614 IV» ons huishoudjam.
Op bon 616 2 ons Amerikaansch spek.
Op bon 618 1 ons vermicelli of 1 ons maca
roni.
Op bon 620 1 ons rijst.
Op bon 622 1 ons witte boonen.
Op bon 624 1 ons bruine boonen, (vanaf Vrij
dag.)
Op bon 626 1 ons rijst (vanaf Zaterdag).
Op bon 628 l1/» ons bruine boonen (vanaf
Maandag.)
Aardappelen.
Dinsdag op bon 92 1" K.G.
Woensdag op bon 93 1 K.G.
Veen- of zandaardappelen 51/» cent, kleiaard-
appelen 7 cent per kilo.
Kindermeel. Bon 22 A (oranje) 2 ons
kindermeel en 22 B (groen) 1/i pond kinder
meel en 3 ons maizena.
Suikerkaar t. Op bon 49 (blauw) is ver
krijgbaar 31/, ons Buiker.
Koffie, Op bon 50 van 1 Mei tot
en met 31 Mei 1 ons koffie.
Broodkaart. De broodkaart van het
96e tijdvak van 16 Mei tot 24 Mei.
Normaalmargarine, bon 2e week
van 19 tot en met 26 Mei.
Centrale keuken.
DinsdagStamppot, (aardappelen, zuurkool
en spek) op bon 91 van de aardappelenkaart.
Woensdag Extra menu, Bruine boonensoep
zonder bon.
Verkrijgbaar van 10 tot 1 uur. aags te
voren bestellen.
N.B. Verandering in Menu voorbehouden.
Maandag en Dinsdag 19 en 20 Mei is de
post—Buitenhavenweg tijdelijk verplaatst naar
Lange Haven no. 11 en de post—Dwarsstraat
naar de post—Prins Mauritsstraat.
Uitgifte van Broodkaarten. De
uitreiking der broodkaarten, voor het 97e, 9'8e
99e en 100e tijdvak zal, op vertoon der domi-
ciliekaart plaats hebben op
Dinsdag 20 Mei voor de letters A tot en
met H(i) verdeeld over de volgende posten
Vereenigingslokaal Broersvest, van letter A
B(r).
Stadsdoelen van letter B(u)D.
Politiepost Koemarkt van letter D G(ra).
Gymnastieklokaal Buitenhavenweg van letter
G(re)H(i).
Woensdag 21 Mei voor de letters H(o) tot
en met P(e) verdeeld over de volgende posten
Vereenigingslokaal, Broersvest van letter
H(o)K(o).
Stadsdoelen van letter K(r) L.
Politiepost Koemarkt letter M.
Gymnastieklokaal Buitenhavenweg van let
ter NP(e.)
