Dagblad voor Schiedam Omstrekevi
42st«s jaargang
Donderdag 21 Augustus 1919,
No. 12519
firatisOngevaüenverzeksrihg
Een negentiende-eeuwsGh wonde?,
O M.
Bureau: Koemarkt 4. Telef. 85, na kantoortijd no. 148. Postbus: 89
Abonnementen per 3 maanden ƒ2.— p*sr week 15 cent, franco p.
post f 2.50 p. kwartaal. Afzonderlijke nummers 3 cent.
"Adtertentlën.1-6 remets 11.60; elke «fel daareven 80 et. 3 maai
plaatsen wordt 2 maal berekend. Ingezonden m ededeelingm 60 et. p. regel.
Speciale conditiën voor herhaaldelijk adverteren. Tarieven worden op aanvrage
toegezonden.
IacawiokMl— ytrjaa
f*| f'!
bij TarllM
van
een duim;
bjj TerÜaa
van een
wijsvinger;
varifeï fW*
eiken ande
ren vinger;
öt} of krachtens wetten cl verordeaingsu
voorgeschreven en andere officieel e ti
en aankondigingen en kennis
gevingen van het Gemeentcbestwur.
Burgemeester en Wethouders van Schiedam
brengen ingevolge artikel 9a der Verordening
°P de tapperijen, logementen, openbare ver
makelijkheden, optochten en den handel in ge
bruikte roerende goederen te Schiedam, (Ge
meentebladen no. 43 van 1911, 16 van 191b
en 27 van 1913) ter openbare kennis, dat met
bet oog op de viering van den verjaardag van
bet Hoofd van den Staat, op Maandag 1 Sep
tember a.s., genoemde dag door hun College
is aangewezen als dag, waarop het den tappers
eQ slijters verboden zal zijn in hun tapperijen
°f slijterijen voor des middags 12 uur sterken
drank te schenken, toe te dienen, of te ver
strekken.
Schiedam, 21 Augustus 1919.
Onitenlandsüii Nieuws,
BELGIË.
Geen staking.
Het stakingscomite van het staatspersoneel
deelt mee, dat dertien afgevaardigden gister
morgen een onderhoud hebben gehad, met den
minister, die hun meedeelde, dat hij niet wilde
onderhandelen onder een bedreiging, die door
den brief in den vorm van een ultimatum, waar
in 1 uur als uiterste termijn was gesteld, nog
was verscherpt. De minister noodigde hen uit
de^zitting van den Senaat bij te wonen, waarin
de^minister van spoorwegen in antwoord op de
interpellatie een verklaring zou afleggen. In den
loop der vergadering liet de minister-president
de afgevaardigden bij zich roepen in tegenwoor
digheid van de ministers Vandervelde en Ren-
kin. De afgevaardigden trokken, nadat zij ken
nis hadden genomen van de gunstige beschik
kingen van de regeering, hun ultimatum in.
Volgens deze regeeringsverklaring aanvaardt de
overheid als gemiddeld salaris een grondslag
van acht franken daags gedurende het geheele
jaar, op voorwaarde dat er verschillen zullen
worden toegelaten met het oog op de woonplaats
(stad of platteland). Ook is werkkleeding in het
loon inbegrepen. Voorts is bepaald dat de nor
male werkdag acht uren van nuttigen dienst
voor den staat omvat.
Waar aan den anderen kant bij de vroegere
onderhandelingen de andere eischen, die van be-
teekenis waren, ingewilligd zijn, meent het sta
kingscomite, dat men voort kan gaan met de
bestudeering van de wijze van toepassing, trekt
bet zijn bedreiging met staking in en besluit
dientengevolge zichzelf voor ontbonden te vei-
klaren.
In antwoord op de interpellatie over de drei
gende spoorwegstaking, heeft Renkin, de minis-
Uit het Entfedstlh,
ter van spoorwegen gezegd, dat niets bij den
huidigen toestand een staking zou wettigen.
Hij herinnerde eraan, wat de regeering reeds
heeft gedaan en nog doen wil voor het perso
neel. Het vakverbond wilde, dat het ontwerp-
loonschaal onmiddelijk zou worden aanvaard.
Dit was niet in te willigen.
Een staking op dit oogenblik zou een mis
daad zijn jegens het land. De minister voegde
er nog aan toe, dat hij niet wilde gehoorzamen
aan de inblazingen van een lichaam, dat geen
enkele publieke bevoegdheid bezit en dat hij
voor geen bedreigingen ooit het hoofd zou bui
gen. De regeering zegt geen neen, maar wenscht
eenige gerechtvaardigde wijzigingen aan te bren
gen na ernstig onderzoek en met toestemming
van de Kamers.
Minister Vandervelde zeide, dat als de ar
beiders zouden gaan staken, zij van het hun
toegekende stakingsrecht misbruik zouden ma
ken. Wij zijn bereid den achturendag en de
nieuwe loonschaal te aanvaarden, maar ik acht
het ontoelaatbaar, dat de afgevaardigden van
een vakvereeniging u zullen verplichten om u
voor een bepaald uur schriftelijk uit te spreken.
Dat zou een volledige overgave bet eekenen.
De minister-pr.esident zei, dat de houding van
het personeel en het ultimatum aan de regee
ring hem belet hadden het te antwoorden.
DUITSCBLAND.
De „Deutsche Allgemeine Zeitung verzekert
in het wapens tils bandsgeding, dat
de keizer bereid was den wapenstilstand dade
lijk te sluiten, zonder door onderhandelingen
nog te trachten een verzachting der voorwaar
den te krijgen. Bij de onderhandelingen onder
leiding van Erzberger is tot het laatste oogen
blik alles beproefd om de voorwaarden ver
zacht te krijgen. Misschien zullen de politieke
tegenstanders van Erzberger, zegt het blad, nu,
althans wat den wapenstilstand betreft, hur
aanvallen staken.
EX-KEIZER WILHELM.
In de laatste vergadering van'het Pruisische
ministerie heeft de minister van financien Dr.
Sudekum een voorstel ingediend, strekkende
om aan den voormaligen Koning van Pruisen
als vergoeding voor de na vrijwillige troonsaf
stand verloren inkomsten der civiele lijst een
kapitaal van 170 millioen mark uit te keeren.
Alle ministers gingen met het voorstel ac-
coord. Slechts door de oppositie van minister
Braun (landbouw) werd het onmogelijk ge
maakt een definitieve beslissing te nemen.
EEN COMPLOT TE LIBAU.
Te Libau is volgens de Duitsche bladen een
Duitsche samenzwering tegen de staatsorde
van de Lettische republiek ontdekt, waarbij
de troepen van generaal Von der Goltz betrok
ken waren.
Het plan bestond hierih, dat men de hooge
beambten zou gevangen nemen en wegvoeren
om overal wanorde te scheppen en zoodoende
LOUIS ZANGWILL.
Von der Goltz een voorwendsel te geven m te
grijpen en het land dieper binnen te dringen.
De Duitsche zaakgelastigde te Libau, Dr.
Kuck, stond in verbinding met de leiders van
het complot.
Alle samenzweerders zijn thans in gevan
genschap. Een poging van Dr, Kuck om hen
met geweld te bevrijden werd verijdeld.
iüi J UJ2
BLOEDIGE ONLUSTEN
TE SOFIA.
Naar uit Boedapest aan de „Daily Mail"
wordt bericht, hebben te Sofia bloedige gevech
ten "plaats gehad tusschen de radicale elemen
ten" en de troepen. Betoogingen werden gehou
den voor het koninklijk paleis het aftreden van
koning Boris en de uitroeping der republiek
we4den geeischt De troepen joegen de me
nigte uiteen.
1 I I r
IN DE OEKRAÏNE.
Men meldt uit Boekarest, dat de Roemeni-
ers drukke voorbereidingen treffen voor een
aanval over de Dnester. Tal van regimenten
zijn aan het Transsylvaansche front onttrokken
en te Bender aangekomen, dat als het uitgangs
punt voor de Roemeensche actie wordt be
schouwd.
Het doel van den Roemeenschen aanval is
om een aaneengesloten front te vormen met den
linkervleugel van het leger van Demkin, dat
niet meer dan 50 K.M. van de voorposten der
Roemeniers afstaat. Bovendien heeft Maziefski,
de nieuwe vertegenwoordiger van Petljoera te
Boekarest, de opdracht om een verbond tus
schen Roemenie en de Oekraine tot stand te
brengen met het oog op een gemeenschappelijk
optreden tegen de bolsjewisten.
AMERIKA EN MEXICO.
In verband met het feit, dat Mexicaansche
bandieten twee officieren van het Amerikaan-
sche leger hebben opgelicht en 15.000 los
geld voor hen vragen, heeft de regeering van
de Vereenigde Staten Carranza officieel aange
zegd, dat zij' den toestand als hoogst ernstig
beschouwt. Het departement van oorlog is
doende alles in gereedheid te brengen om de
consequenties, die zich kunnen voordoen, het
hoofd te bieden.
Goedingelichte lieden te Washington zijn van
meening, dat dit geval zal leiden tot de zoo
gezegde „radicale verandering van politiek",
waar Lansing in zijn nota van 22 Juli op ge
zinspeeld heeft.
De „New-York Times" zegt, dat er weinig
kans is, dat Carranza in staat zal zijn, de ban
dieten op te ruimen. Men kan niet toelaten,
dat zij aan deze zijde van de grens Amerika
nen oplichten, en hun vraag om losgeld is de
laatste druppel, die den beker doet overloopen.
JAPAN EN AMERIKA.
De Amerikaansche pers wijdt bijzondere aan
dacht aan de verklaring van Thomas F. Mil
lard, een deskundige voor aangelegenheden,
die het verre Oosten raken afgelegd voor het
Comité voor buitenlandsche betrekkingen uit
den Senaat, waarvan volgens de „New-Aork
Sun" het voornaamste gedeelte luidde Zoo
als de zaken in het verre Oosten nu^loopen, is
er ernstige kans op een oorlog tusschen de Ver
eenigde Staten en Japan. Er zou ve -1 gedaan
kunnen worden om een dergelijke botsing te
voorkomen, indien de Senaat voor de iaLilicu-
tie van het vredesverdrag, buitenlandsche za
ken er toe kon brengen, de Engelsche en Fran-
sche regeeringen op den man af te vragen naai
hun geheime overeenkomsten met Japan.'
Millard's voorstel om den oorlog, die anders
zeer waarschijnlijk is, te voorkomen, is te ko
men tot diplomatieke onderhandeling zoolang
er nog kans op is. Hij zegt dat Europa de Ame
rikaansche hulp heeft ingeroepen ten einde den
Europeeschen vrede in de toekomst te verzeke
ren, welk feit Amerika in de gelegenheid stelt
een wederdienst te vragen.
De geheime verdragen tusschen Frankrijk en
Engeland eenerzijds en Japan anderzijds be
treffen de belofte van Engeland om Japan te
ondersteunen in zijn pogingen om zijn posilie
in Sjantoeng te bevestigen in plaats van de
rechten van Sjantoeng aan China terug te ge
ven, gelijk het verdrag eischt.
Voorts betoogt Millard dat Amerika in ruil
voor de verplichtingen die het op zich neemt
in het Amerikaansch-Fransch verdrag de ver
zekering erlangen moet dat in toekomstige con
flicten in het verre Oosten, Frankrijk er, Enge
land de zijde van Amerika zullen kiezen. Ja
pan zou dan inzien dat het tegenover een over
weldigende meerderheid zou komen te staan en
van Sjantoeng afzien, daar Japan niet van plan
is van Sjantoe-g afstand te doen en niets het
van zijn agressieve houding tegenover Ciiina
zou kunnen afbrenge..behalve de wete schap
dat het tegenover een groote overmacht komt
te staar.
Gemeenteraad.
40
„Want behoef ik het nader te verklaren, dat
wij van het Heelal alleen datgene kunnen be
vatten, wat ons door middel onzer vijf zintui
gen wordt geopenbaard, altijd als onze vijf zin
nen zich in normalen toestand bevinden. En
door de genade en macht Gods is dat gedeelte
▼an Zijn Heelal, dat aldus aan menschelijke
wezens getoond wordt, een volledig Heelal. Wie
zal echter zeggen, welke nieuwe wonderen en
mirakelen de Almachtige ons zou toonen, in
dien wij eens met meerdere zintuigen verrijkt
Waren Maar er kan geen sprake van zijn, dat
dergelijke extra-zinnen ons zouden gegeven zijn.
Bij eenig nadenken zal ons de reden, waarom
wij dit niet kunnen aannemen, duidelijk blij
ken. Hoe zouden wij tot leven in staat zijn,
nis wij kennis moesten dragen van al de gehei
men en wonderen van het Heelal, zooals de
Almachtige het geschapen heeft. Zouden er
geene dingen kunnen bestaan, die een mensch
niet zou kunnen aanschouwen, zonder ten doode
toe getroffen te worden? Zouden er geene
VQrraen en spookgestalten kunnen zijn, waar
voor wij vol afschuw zouden terugdeinzen
Zou onze ziel niet machteloos blijken, om de
menigte van vreemde indrukken te verdragen
die zich aan ons zouden opdringen Zouden
wij niet overweldigd worden door datgene,
waartegen wij niet opgewassen zouden zijn
Onze hersenen zouden in de war geraken en
wij zouden slechts een vagen indruk van een
wilden chaos krijgen, zooals iemand, die in
zwijm valt. Die vreemde elementen, waarvan
wij hier geen bewustzijn hebben en ons dus
vreemd zouden zijn, zouden het menschelijk
organisme ook schadelijk zijn. Mr. Robert Ash-
field werd feitelijk dood op den bodem van den
Oceaan gevonden, omdat, waar wij slechts
lucht zien, in werkelijkheid water is, waarin hij
natuurlijk niet leven kon.
„Moeten wij dus de goedheid en het door
zicht van den Schepper niet prijzen, waar hij
den mensch slechts met dusdanige zinnen heeft
toegerust, dat hij slechts eene keuze' uit de vol
heid van dit wondere heelal kan doen, d:e met
zijne natuur in overeenstemming is en die hij
in staat is te verdragen Hij wordt daardoor
slechts bewust van dat deel der schepping, waar
voor zijne ziel de geschiktheid bezit, te weten
zooveel van den hemel en de dingen daarin
vervat, zooveel van de aarde en de dingen, die
van de aarde zijn En als wij hooren var oogen-
blikken waarin het de Goddelijke Macht be
haagd heeft in te grijpen en het natuurlijke ver
mogen der zinnen uitgebreid werd ocgenblik-
ken, waarin het den mensch vergund wordt een
schijn te ontdekken van die werelden buiten
ons, die met de onze vermengd zijn, of van de
vormen en spookgestalten, die daarin rondwa
ren dan worden de vele verhalen van ver
schijningen en bezoeken, die door eerwaardige
en oprechte menschen geboekt zijn, doch door
de waanwijzen ontkend worden, duidelijk ge
rechtvaardigd en verklaard op de basis van ge
zonde redeneering. Ik sluit hierbij mijn naam
en adres in en noem mij, hoogachtend, Mijn
heer de Redacteur,
Uw. Dw.,
VERITAS.
„De zee boven het uitspansel was eene
theorie, die vele menschen grif aannamen, zoo
snel en volkomen, dat zij plotseling een onbe
twistbaar geloofsartikel werd. Oude oorkonden
werden in elk dorp doorsnuffeld, met het ge
volg, dat er duizenden gevallen werden opge
doken, die de onweerlegbare bewijzen moesten
leveren, dat de menschen feitelijk op den bo
dem der wereldzee leefden. Verscheidene men
schen kwamen er zelfs voor uit, dat zij altij
van opinie waren geweest, dat zich eene zee
bovett hen uitstrekte, maar dat de vrees zien
'belachelijk te maken, hen tot nog toe weerhou
den had er rond voor uit te komen. Zi] kwamen
nu voor den dag met allerlei familietradities
en persoonlijke ervaringen. Sommige men sc en
liepen zelfs voorzichtig in de duisternis, uit
vrees van over het lijk van een man, die door
Zitting van Dinsdag 19 Augustus 1919.
1 Slot
Bouwvereeniging ,,St. Jozef.
8. Voorstel van Bi. en W. tot heit vartenen
van een voorschot ien crisisbijdirage a.an die R. KV
BiOjuwvorete raging „St. Jozef' voor dien bioiuw van
25 arbeiderswioiningein aan de Antboniet Mulijkstrfaalt.
Het voorstel wordt z.h.st. goedgekeurd.
Op verzoek van den heer Schreuder
wordt de discussie heropend.
De heer Schreuder zegt, na eerst een
opmerking te hebben gemaakt over kleine
slaapkamertjes in eenige der te bouwen wonin
gen, het jammer te vinden, dat de correspon
dentie tusschen B. en W. en het bouw- en
woningtoezicht niet is overgelegd. De vergelij
king die in den brief van den directeur van
dien dienst gemaakt wordt met betrekking
tot de woningen van Volkshuisvesting en St.
Jozef is zeer belangrijk. Uit de gegevens
blijkt, dat de de door Volkshuisvesting ge-
de zee verzwolgen was, te struikelen en half
wijze genieën, die hun leven lang gebrek hadden
geleden, omdat zij hunne uitvindingen niet lot
e n practischen graad van volmaking hadden
kunnen brengen, droomden van allerlei groot-
sche ontwerpen, tot de ontdekking van de on
zichtbare schatten, die overal om hen heen
verspreid lagen.
Onder de groote menigte ontwaakten alle ver
borgen krachten van het bijgeloof, tot de zon
derlingste uitingen. De athisten, die zooals
anders, in de Londensche openbare parken of
op de traditioneele hoeken der straten hun ge
wone preeken wilden houden, werden verdreven
en uitgejouwd omdat zij andere predikers dreig
den te verdrijven, die op 't moment meer in
den smaak vielen. Oude vrouwen werden in
paardenwedden gedompeld, onder verdenking
van tooverheksen te zijn. Twijfelaars keerden
tot de kudde der geloovigen terug, zoodat alle
kerken des Zondags letterlijk belegerd werden.
Een zedelijke strooming ging door het so
ciale lichaam. Aan de beurs was er een merk
bare daling in de speculatieve ondernemingen
waar te nemen. Agenten voor groote firma s die
het 'anders overdruk hadden weigerden com
missies op zich te nemen en de chefs van enkele
eerlijke firma's waren ten zeerste verwonderd
goede zaken te doen.
Wordt vervolgd.