'teniainnL-xjtye vnluta*gjfrspw,aJic|ejftI, al!ho|e)weI dje'
"«et in buitenlandsch geld wettelijk is vielrhö-
enp, ^Ugien «je devisen co ut ra le hielt itecht li'eéfti
wi'v"1 Shl'd te kiopptejn eft té verknopen. fFeji^
j v®tegier dé geldhandel slechts öpi straat (dn!
dé fcoliiehuizéni bllo>eidie!, l|eteft zij; thans weé/r
beurs op. Dtoior /déze spécuilatiie| wiord|e(ti)
Pnjizfen ja hoogte gedreven. In "Weenieh,
"t nrcn niet, zoo ais in de neutrale! landen,
de Oiostenrijlksche kroon nog mfeier kan daien
en
then
a koop Zwitsersche franken, Eng|e|iscihJei ppn-)
led' lnai'hen en Rumielemschei Jtei loipe
ereen ,wi( ,qv|ejr waj- buitejnTandsch gieldj be-
kken> .yiopj, het gevat er 'wejejr eens pinten
'ointetaam.. Door die spiecul'atie in vpeidmd' gjald
d,é 11 d!e P®Jz,e!n der 'lleivemismiddielen voor-
^rfind in de hoogte gejaagd, daar Duitsch-Oss-
- ftfk op dat gebied! g|eheiél' Iv'aln; heit bnitenlan!^
Ulangh
ben'6"1 r(^'e'T,I 12 milliard kronen noodig te heb-,
hm Diuitseh - Oostenrijk. 1 jaar met levlensmid-
11 te vioorzien. Biuibenland'seh cirediet is «li/el
«Wen. eni het binnietóllanJdbeh erleldie't is zioot
j ah uitgeput. 1
v 10 Deutsche Allgetm1. Zeitung m|eldt, idait heit'
J hvraagstuk, jotok een gpopLe rol heeft gespééld!
rjl. de lOindlerhandlelingjen tdssohed Pollen |etn die)
J^WSlbwakije, die omlalnigs te Praag platits
''m Daar het Pooische geld Kiejn. gering/dij
fde heeft, besloot mien, dat (djef rujil vajai gaet
béT*? tusseheln de bieicllet landjen teg|en contante,
rin aau giesdhiiddietnj. Ook jdlei Poolschlei riegea-
Va 0011 dlevisen-c|eintjiial|e lOpridhtjem, pm id|e
nog niet meer te dioteln dalen. De Ihiil-
mark is in/ Poiiteini ecjhtjejr nogl steje)ds 1..40
■vvaaiid. f t
Slaten-Generaal.
TWEEDE KAMER.
vergadering van Dinsdag 14 October.
1 O t e r p el 1 a t i e—B r a a t.
La j deer B r a a t vraagt verlof den Min. van
pri' vragen te mogen stellen over den
biet ^aQ de me'"i in de komende maanden, die
kn». 111 overeenstemming is met de productie-
aten,
V ^°rgen zal over deze aanvrage worden beslist.
>7Glaring Mr. Van Groenendael.
le 8 heer Van Groenendael (R.-K.)
de, eeö verklaring af. Hij vertrouwt, dat in
8ou® vergadering voldoende scherpzinnige per-
ha.6Q aanwezig zijn om objectief te oordeelen
Iw^ ZÜ objectief hebben toegehoord. Spr.
j. lt!nert aan zijn vroegere verklaring in de
'apTer ke8en de hem toegedachte anti-Neder-
8ed S° tendenz. Spr. verklaart er nooit aan
h a°dt te hebben te handelen tegen het be-
Vai1 det land en de wetten. Zijn hande-
8pr Z'ln daarmede nooit in strijd geweest.
V deeft toen een enquête aangevraagd. Aan-
V0 djk waren er vijf leden bereid deze te
Spr ea' maar later kwamen zij daarvan terug,
bgjé ls daarna om gezondheidsredenen naar
Ha ,pa'den vertrokken. Tijdens zijn rustkuur
ric, dij geen Nederlandsche kranten en de be
te eh uit Nederland drongen zeer traag tot
de door. Veel later kreeg hij pas kennis van
hg(.deracampagne, rede van den heer Nolens en
2q ahtwoord van den Minister. Spr. zou op
v0orUld Ie Brussel propaganda hebben gemaakt
diet u6611 P^disciét in Limburg. Spr. begrijpt
dién, dat gezegd kon worden. Hij heeft
docj and gesproken, noch op de vergadering,
lged dVan de pers. De heer Nolens heeft zijn
die 6deedngen niet gepreciseerd en spr. kent
igg ,s nog niet. Hij kan er dus niet tegen
tij a.a en dij heeft zijn advocaat gevraagd of
apj. en heer Nolens niet rechterlijk kan aan-
djd 6Ii' ^oor een zelfbestemming is spr. al-
gewekt, al 20 jaar lang. Spr. heeft die
'n£ °°k in de R. K. Club geuit en dat
&{gg>v°idoende om hem er uit te zetten. Het
te e'd uit de club brengt hem de vrijheid des
gen r' ®Pr> 's Pas iQ Brussel gekomen 14 da-
ad j.a^a' det laat te was en de Raad te Parijs
tSr esdst dat er geen grensregelingen zouden
l^at an^ 8enomen worden. Hij zou dus te
,^edomen zijn met zijn propaganda. Het
te m eai ondoenlijk tegen de percampagne op
Hij omdat hij niet alle bladen kon lezen.
V°°ra/ ^Us een gereserVeerd® houding vol,
tbÜSg Qa de verhalen over zijn démarches in
Vq[j. Hij verklaarde nogmaals voor een
ring etriming te zijn o.a. ook voor de invoe-
stem^?11 vrouwaQkiesrecht. Hij acht zoo'n
het R, lQS oen zeer gelukkig instituut en zou
Ue arue algemeen ingevoerd willen zien.
0nln.VoermK zou een reusachtige schrede
Oe y C'en weS der democratie.
'd al» 0 o r z i 11 e r verzoekt den spreker niet
vraag^ne beschouwingen te treden over dit
toepas^eer V an Groenendael (R.K.) had
Vniid Slng van dit plebisciet in Limburg ge-
^dge^11 meent dat vele personen uit alle
Ptopae, aan zijn zijde staan. Spr. heeft nooit
d°ch ö.aada gemaakt voor deze denkbeelden,
zOa Limburg, noch in België. Dan eerst
'aHeil|Volkswil, waarop de vorige Minister van
2j- andsche Zaken zoo vaak zich beriep,
N^uud rec^ komen, als een plebisciet werd
deriaei1'. betuigt dat hij altijd volbloed
t?d zi öder 8®weest. Hij geeft een overzicht
'j w-0 Ieven, waaruit dat zou blijken,
jdist jaS1916 tot Limburg teruggekeerd,
e ov -Ure ^e3 8evaars> omdat een defini-
jlollig ervvmning van Duitschland dreigde die
noodlottig zou zijn voor
JaUd ^eei c h a p e r (S.-D.) acht den toe-
Gr°°a's is ten opzichte van den heer
e H.-^°eileildael. onhoudbaar. Waarom heeft
club vroeger geen onderzoek ingesteld
en op welke gronden heeft die club den heer
v. Groenendael thans uitgeslooten De kamer
heeft recht dat te welen.
De Jjeer Kooien (R.K.) zegt dat de aan
klacht tegen den heer van Groenendael geheel
anders is dan deze heeft voorgesteld. Spr. meent
het recht te hebben te vertellen wat de heer
van Groenendael in de clubvergadering heelt
gezegd. De heer van Groenendael heeft ver
klaard dat hij op 20 Jani te Brus
sel heeft gesproken over de we n-
schelijkheid van hethoudenvan
een plebisciet in Limburg op een
plaats die daarvoor allesbehalve
geschikt was. De heer van Groenendael
heeft gezegd dat hij een plebiciet de geluk
kigste oplossing achtte.
De heer Van Groenendael (R.-K.)
zegt dat hij een plebiciet het beste middel
zou hebben gevonden maar die meening kwam
14 dagen te laat.
De heer Schaper (s. d.) vraagt waarom
vroeger geen enquête is ingesteld Op die
vraag wenscht hij nog antwoord. Kan de re
geering geen maatregelen treffen om deze zaak
uit te maken
De heer Kooien (r.-k.) zegt dat bij de
R.K. Club nooit een verzoek is ingekomen om
een enquête in Le stellen De heer van Groenen
dael heelt 5 leden waaronder spr. gevraagd.
Deze leden vonden de enquête-wet niet toe
passelijk op Kamerleden. Den raad om een
e.reraad in te stellen heeft de heer Groenen-
daal niet aanvaard.
De heer de Savornin Lohman (c.b.)
vraagt den heer van Groenendael welke de
plaats in Brussel was waar hij sprak en wie
daar begonnen is te spreken.
De heer Van Groenendael (r.-k.) wil
de eerste vraag niet beantwoorden omdat hij
de beschuldigde is. Spr. is niet begonnen met
de bespreking.
De heer de Savornin Lohman (r.-k.)
zegt dat de heer van Groenendael op die eerste
vraag moet antwoorden in zijn eigen belang
om alle verdenking van zich af te schuiven.
De heer Van Groenendael (r.-k.) zegt
dat hij niet met eenige Belgische autoriteit
heeft gesproken.
De heer D r e s s e 1 h u y s (v. 1.) wil niet
langer met schuilevinkje volhouden Hij wil
desnoods comité-generaal houden.
De heer Rutgers (a. r.) zegt, dat de
Kamer er niets aan kan doen, omdat zij de
heer van Groenendael nooit zou kunnen ver
wijderen.
De heer K o 11 h e k (soc. partij) meent
dat alleen de regeering licht kan brengen, die
schijnbaar weet hoe deze aangelegenheid in
elkaar zit.
De heer W ij n k o o p (C. P.) meent dat
het alleen gaat om een twist in de R.-K.
Kamerclub. De heer Van Groenendael heeft
het vaste recht een plebiciet te willen in Lim
burg. Men wil deze zaak opblazen, en de R.K.
club doet dat met Voorliefde.
De heer Kleerekoper (S.-D.) begrijpt
niet waarom de heer Van Groenendael niet da
delijk zegt waar dat gesprek is gehouden als
hij meent dat hij het volste recht had dit ge
sprek te voeren.
De heer Van Doorn (U.-L.) betoogt ook
dat de Kamer geen uitspraak kan doen. Wat
geeft het of de heer van Groenendal daar zit,
als hij weet hoe zij over hem denken. Geen
landsbelang wordt geschaad als hij daar zitten
blijft.
De heer De Savornin Lohman (C.-H.)
vindt het niet onverschillig of iemand hier zit
die zich misschien aan een ernstig misdrijf heeft
schuldig gemaakt waarop zelfs tuchthuisstraf
staat De kamer moetxdus albs weten van deze
zaak. Alleen de heer van Groenendaal kan zeg
gen wat hij gedaan heeft en hij heeft er be
lang bij dat te zeggen.
De heer D u y s (S.-D.) zegt dat de beschul
diging niet juist en niet volledig geformuleerd
is. Spr. wenscht die beschuldiging en het be
wijs te vernemen. Tot zoolang heeft spr. den
indruk dat deze zaak wordt opgeblazen. Wel
merkwaardig is het, dat de Hetze tegen den
heer Van Groenendael dagteekent van het mo
ment van ruzie tusschen den heer Van Groe
nendael en zijn compagnon.
De heer Marchant (V.-D.) heeft den in
druk, dat de|heer van Groenendael in België
propaganda heeft gemaakt voor een plebisciet
in Limburg. Dat beteekent op dit oogenblik van
kwestie met België heel iets anders dan in ge
wone tijden. Thans wekt het den indruk dat
Nederland bang zou zijn voor den uitslag van het
plebisciet in Limburg.
Spr. vraagt den heer Van Groenendael een
betere verklaring te geven.
De heer v. Groenendael (R.-K.) blijft
volhouden dat de beschuldiger de namen moet
noemen.
De Voorzitter vraagt of de heer Van
Groenendael soms een termijn wenscht om te
vragen of hij den naam mag-noemen.
De heer v. Groenendael (R.-K.) zegt
Neen, en verwijdert zich onder hoongelach der
aanwezigen.
Deze discussie wordt gesloten
Interpellati e-W ij n k o o p.
De Kamer verleent den heer W ij n k o o p ver
lof vragen tot de tegeering te richten over
het voortduren van den staat van beleg aan
de gren3.
De interpellatie wordt gesteld aan het eind
der agenda.
De heer Ossendorp (s.d.a.p.) verkrijgt
daarop het woord, tot het houden van een
interpellatie over de salarisregeling der onder
wijzers.
Spr. vraagt of de regeering bereid is, de onder
wijzers te doen deelen in de extra-duurtetoe-
slogen voor rijksambtenaren, en hun daartoe
eveneens de extia-uitkeering van een maand
salaris te verleenen. Ook vraagt spr. of de
regeering bereid is, alle onderwijzers op te
nemen, voor zoover hun salarieering betreft,
onder de Rijks burgerlijke ambtenaren.
De Minister van Onderwijs ant
woordt op de tweede vraag, dat deze kwestie
thuisbehoort bij het aanhangige ontwerp, met
een nota van wijziging, om de onlangs aan
genomen salarisregeling in de nieuwe Lager
Onderwijswet op te nemen. Op de eerste vraag
antwoordt de Minister, dat de rijksonderwijzers
reeds vallen onder het koninklijk besluit, het
welk de extra-uitkeering bepaalt Hoewel spr.
aanvankelijk niet geneigd was om de extra-
uitkeering te geven aan onderwijzers, verbonden
aan gemeente- en bijzondere scholen heeft spr.
thans, in verband met de stijgende duurte, in
overleg met zijn ambtgenoot van Financiën,
be-loten, een bedrag van 5 millioen uit te
trekken, om ook aan de onderwijzers der ge
meentescholen en gesubsidieerde bijzondere
scholen een extra-maand salaris te geven.
De heer Ossendorp dankt den Minister
voor zijn toezeggingen.
De heeren Ketelaar (V.D.) en Van
Wijnbergen, (r.-k.) wijzen er op, dat de
interpellatie-Ossendorp geheel overbodig was
geworden. Dit zelfde geldt voor de interpellatie
K. ter Laan, welke straks aan de orde komt.
De heer De Muralt (u.l.) „En de
reclame dan
De heer Dresselhuys (v.l.) hoopt dat
de leeraren bij het M. O. niet vergeten zuilen
worden.
De Minister zegt, dat hij den gemeente
besturen verzocht heeft de salarissen der leeraren
op peil te brengen. De voorschotten aan de
bijzondere scholen zullen begin November
worden uitbetaald.
De heer K. ter Laan (s.d.a.p.) houdt
daarna een interpellatie over de nadere regeling
der bezoldiging van 't militaire personeel by
land- en zeemacht, beneden den rang van
officier.
De Ministers van Oorlog en Marine zullen
morgen deze interpellatie beantwoorden
Burgerlek» Stand.
Gehuwd: 14 Oct. F. A. G. M. Gimbrère
35 j. en C. J. L. Nolet 28 j.
Amsterdamsche Effectenbeurs.
Staatsieeningen. V. K. 14 Oct.
NED. Ob. N.W. Sch. 100 1918 5
937x.
93 Vu
NED. Ob. N.W. Sch. 500 1918 5
93u/x.
937,8
NED. Ob. N.W.Sch. 10001818 5
927x,
917,
NED. N.W. S.'16/100 0. 47,
85
857,
N.W.S.'16/500 0. 47,
867,
867,
N.W.S.'16/1000 0. 47,
877e
87*7..
N.W.S. '17/ 100 0. 47,
837,
83*7x,
N.W. S.'17 500 0. 47,
837,
837,
N.W.S. '17/1000 0. 47,
83
83
Ned. W.S. O./IOO4
817,
82
Ned. W. S.O./500 4
827,
817/s
Ned. W.S. 0./1000 4
81
81s/,
Ned. W. S. Oblig.3
60*7x8
607,
Ned. W. S. Certif.3
607x.
607,8
Ned. W. S. Certif.27,
517,
517/i.
O.-INDIE. Oblig. 1919 100 6
1037,
1037,
Oblig. 500 1919... 6
102"/x«
102s/,
Oblig. 1000 1919™6
1033/,
1037,
Oblig. 100 19155
937,
937.
Oblig. 500 19155
937,
93*/,
Oblig. ƒ1000 1915.5
937,
937,
Oblig. 100 19165
91s/,
92
Oblig. 500 19165
927,
917,
Oblig. 1000 1916 5
927,
917,
Oblig. 100 19175
917,
92
Oblig. 500 19175
927,
917,
Oblig. 1000 19175
927
917,
HONG. Obl. Goudl. '81/93 4
D. 1892—1910 0.4
87.
OOSTENR. Obl. in Papier 8
dito in Zilver 5
Bel. vr. Kron. 1.4
7*/,
67,
PORTUG.O.Tabakemonop. 47,
717,
707,
Obl. le serie 3
42
42
RUSL. Obl. 1906 500 fr. 5
24
24
0. Iwang. Dombr.47,
Obligatiën 1905 41/,
Obl. Nicolai 67/69 20 4
Obl. Nicolai 67/69 100 4
257,
Zuidw. Z. R. 1254
dit. 8/90 G.R. 625 bij Hope 4
217x.
217,,
JAPAN Binn. Schatk. Obl. 5
847,
85s/,
MEXICO Aflosb. 0 1 2 3 41 5
COLUMBIA Gec. B. Sch. 0 3
DOMINIC. Ree. v. 0. 5
959/x8
957,.
Bank- en Cied.-Initelllngen.
k. NED. en KOL. Amit Bk. A 191s/,
Koloniale Bank A.
5a.-I. Handelib. A.
Ncderl. Bank. A.
Nedsrl. Handelm. rue. A.
Rotterd. Bankver.
255
293
197 V.
2291/,
149s/,
Hypotheek-Banken.
255
290
196
2305/,
149s/,
84
NED en KOL E NedH.Brb 4 84
Ned. H. B. Veend— 4 87
N. W- Pac. A
dito Bew. v. deelg.,..
Cnltnni-Ondevnem. Handelsver. en Handelateia
C. M. d. Vorit. A.12967, 12977,
Handelav. Amst. A. 16157, 16137,
Mijnbouw-Maatgehnppijen.
NedenKo Ketahoen,gewA
dito pref. Aand.
Paleleh gew. Aand.
dito pref. Aand.
Redj. Lebong A.
BUIT.L. Gr. CobarRec.v.A
Pitib. Goal. A.
_8V.
173/,
51
98
4
777.
85/s
177,
497,
98
47,
757.
Ned en Kol DordtP.l.M.A.
Gec. Holl. Petr. Gert. A.
K. M. t. E. P. br. A.
Moesra Enim A.
Perlak-Petr. M. A.
Fetroleom-Ondernemlngen.
j6507,
3367,
8417;
745
607,
Bubber-Maatichappqen.
Aand. Amsterd. Rubber 248
Deli Batavia Rubb. 16074
ii Htderl.1237,
Rotterd. Tapan._ 1487,
Serbadjadi399
BUITENL. Intsrcont. A. 25
Scheepvaart-Maatschappij en.
NEDERL. en KOL. Holl.
Am. Lijn A.
Rotterd. Lloyd. A.
BUIT.L. Int. Merc. Mar. A.
dito Pref. dito
515
3427,
647,
1717,
Tabaks-Ondernemingen.
NEDenKOL Amst DeliC. A
Amst. Langk. Co. A.
dito pref. Aand.
Amst. Serd. T.-C. A.
Besoeki T. M. A.
Deli Cult.-Maatsch. A.
Krapoh. Tab. Maatsch. A.
Langk. T. M. Ad. A.
Medan Tabak-Maatsch. A.
Rotterd. Deli-Maatsch. A.
BUIT.L. Un Lk PIC.v.g. A.
Diversen.
BUIT.L Maxw LandGrant
Cert, van Aand.
Cert. v. Inc. bds.
Per. Corp. C. v. A.
dito C. v. Pr. A.
Spoorwegen.
NED. Holl. IJ.-S.p-M. A.
Maatsch. tot E. v. S. A.
N. B. Boxtel W. A.
dito 2e hypoth. O.
ENGEL. Underground
AMER. A. Top.C.v.gew. A.
Denv. Rio-Gr. Cert.v.A.
Erie gewone A.
Kans. Cit. S. Rw. Cy.g.A.
dito dito Prefer. Aand.
Miss. K. &Tex. Cert. v. A.
Nat. R. ofMexico 2e pr. A.
N.-York Ontario A.
South Pac Gy gew Aand.
South Railw Go Afg g A....
Un. Pac. Rr. Cert. v. g. A.
CANADA Grand Trunk Rw
Cy. Gert. v. gew. Aand.
Prolongatie Rente
316
230
211s/,
135
272
307
490
6437,
334
832
7477,
607,
248
1597,
120
1487,
3967,
25s/8
518
3477,
637,
1707,6
320
320
212
2697,
336
22*718
327,
67,
69
677,
967x8
H13/i.
20
2017i#
537,
137',
107,
237,
1137,
1347,
12
47,
77 8
687,
69
977,
10"/i.
197,
21
537i,
135/ia
9»/,8
47.
Handelsberichten.
Benrs van Schiedam.
Moutwijn.
SCHIEDAM, 15 Oct. Men noteert heden
voor moutwijn f 45.directe levering.
Stemmingonveranderd.
Spiritus.
SCHIEDAM, 15 Oct. Men noteert heden voor
Prima spiritus 100 f 120—f 150.
directe levering.
Stemming onveranderd.
Spoeling.
Men noteert heden voor spoeling f 2.70 par
ketal.
ROITERD'AM, 14 Octoibe.r Ter veemarkt waren
bedien a aingevioierd;95 paardietn, 3 vteiuljeins, 25
ezelis, 1697 magere runldlerielni, 640 vlette rmidie-
ren, 86 Vette kaiVereln, 194 nuchtielbe: kalveren,
661 gras'kai'veren, 164 schapen of lammeren, 104
overmopiers cn varkens, 556 biggjen, 39 hokkien)
ol geiten..
Prijzen per i/2 kilta: 'kioeliien! en lossen Van 70
ets. tot 100115 ets., stieren van 70 ets1, tot
88090 ets., kalveren van 80 ets. tot 120-155
ets. i
Prijlzien per stuk vjaln) "rriagler velei: hrfkkeileie^
f350750, kalf kaden f350775, stieren f250--
800, pinketn' f 140190, graskalVeren f 110200,
vaarzen f160—240, paarden f500—750, slateht-
paardën f 200—350, hitten f 275—375, bigigén f 30
50, dito epr week f35, ovlerlbtopleirs f 70—
120, nuchtere bokkalVeretoi van f 30 tot f 50, nuch
tere slachtkalverm van f2040.
Dé' hanvoer van kneden en mss|etb |o(pl die vettq'
markt was goed1. De handlel' was laingjzaam en
de prijben warjen wqer ijeijs lagjeir dlan vlorige
wteiek. t
ROTTERDAM, 14 October. Op! Idle botermarkt
werd hedfen aangevioletrid1 13/8 vaten, 5/16 va
ten en 54 stukken van i/2 kg1., prijls 'f.3.3'53.10
pier kg. f i
(N.V. Rotterdamsche €pnd.,-VedÊtag Weletna-
pledn). Aanvoer 48.600 stuks. Kippenejiieirteln f 18
20.80, kléine f1516, eienidleln|eiije|reai f 17 per 100
stuks.
(Eiervdling Baain 40.) Kipedeum f 18—21.50,
dito kléine f 1517.80, eend- f 15,50. Aanvoer
25.000 stuks.
ROTTERDAM 13 October.
B u it e nla n d s c h e Granen.
(Bericht van de makelaars Hagenbeek
van der Schalk. Stemming kalm. Gerst, per
2000 kilo, Amer. Voergerst disponibel f 440
Laplata lad./geladen f440, Flaver per 100
kilo, 38 pond White Clipped disponibel in
kwaliteit f21.25—22; Canada disponibel f23.
Boekweit, per 2100 kilo, Amerik. aange
komen f 6.40. Mais, per 2000, gele Laplata
Mais disponibel f 343.i2 dito stoomende f 342,
dito Nov./Febr. lev. f 342witte platte Natal
disponibel f455.
Lirv,! °Ok TlOnrlIrvtUr» 1 wnnr OI1S
