Staten-Generaal.
TWEEDE KAMER.
Vergadering van Vrijdag 17 October.
Aan de orde zijn de replieken over de inter
pellatie-Sanne^ inzake de duurte.
De heer S a n n e s (S. D.) verklaart, dat de
Minister hem niet bevredigd heeft. De arbei
ders hebben z.i. van dezen Minister niets te
verwachten. Spr. dient een motie in, waarin
als het oordeel der Kamer wordt uitgesproken,
dat het beleid van den minister, noch zijn ge
dane toezeggingen eenigen waarborg bieden, dat
de toestand voor den a.s. winter eenigszins
beter zal zijn.
De heer Braat (PI. B.) dient een motie in,
waarbij de Kamer de wenschelijkheid uit
spreekt, dat de melkprijs in overeenstemming
wordt gebracht met den productieprijs.
De heer W e i t k a m p (C.-H.) zegt, dat de
rede van den heer Sannes wel weer getoond heeft
dat in dezen duren tijd, de praatjes toch nog
goedkoop zijn. Spr. ontkent, dat de boeren
buitensporige winsten hebben gemaakt.
Zij werkten hard leefden sober en wisten
zoo het hoofd boven water te houden.
De heer Van Rappard (V. L.) is van
meening, dat de regeering meer had kunnen
doen om de prijzen der landbouwproducten te
drukken.
De heer S m e e n k (A.-R.) dringt aan op
Ftijksaanvoer van schoenen en kousen. Spr.
vestigt er de aandacht op, dat het duurte-
vraagstuk van internationalen aard. is. Laat de
sociaal-democratie van haar internationale po
sitie gebruik maken om de prijzen te drukken.
Kan zij dit niet, dan matige zij een beetje haar
toon. Hij bespreekt daarop de socialisatie,
welke een zaak der toekomst is en niet onmid
dellijk kan djenen ter bestrijding der duurte.
De heer Sannes is er z.i. niet in geslaagd aan te
toonen, dat het beleid van den minister mislukt
is en de inhoud van de motie toont duidelijk
dat het doel der interpellatie niets anders was,
dan om een agitatie tegen den minister op touw
te zetten.
De heer C o 1 ij n (A.-R.) betoogt, dat de
melkprijs hoog genoeg is. Spr. dringt aan op
handhaving van het uitvoerverbod van kaas.
De heer Van Ravesteijn (Comm. P.)
dient een motie in waarbij de Kamer de wensche
lijkheid uitspreekt, dat onmiddellijk werd over
gegaan tot nationalisatie van ons grondbezit en
het hypotheekbezit door confiscatie met scha
deloosstelling alleen aan die kleine grondbezit
ters die in hun bezit een minimum bestaan
vinden.
Besloten wordt deze motie op een nader te
bepalen dag te behandelen.
De heer H. Hermans (R.-K.), dringt aan
op meer publicatie vanwege de Regeering, bij
het nemen van maatregelen tot bestrijding der
duurte, want daardoor zal veel misverstand en
ontevredenheid voorkomen worden.
Spr. laakt het in de sociaal-democraten hier,
dat zij desocialisatie tot een practisch punt van
hun politiek program hebben gemaakt, terwijl zij
zelf omtrent de oplossing van het vraagstuk
der socialisatie het nog niet eens zijn. Noch
hier noch in het buitenland kan men twee des
kundigen aanwijzen die over het vraagstuk der
socialisatie gelijk denken.
Toch eischt de heer Sannes van deze Regee
ring, dat zij overgaat tot onmiddellijke, sociali
satie der bedrijven.
De socialisten zijn ook zeer inconsequent in
hun bestrijding der duurte. Vandaag houden zij
meetings tegen de duurte en mogen wekken zij
hun aanhangers op tot stakingen over te gaan,
waardoor het leven weer onmiddellijk eenige
percenten duurder wordt.
Niet de Regeering alleen, maar -*olk en Re
geering moeten samen arbeiden tot bestrijding
der duurte. Maar dan moet men de menschen
niet ophitsen tot onverantwoordelijke stakingen.
Bij de Regeering dringt hij aan op scherpe
maatregelen tegen de woekeraars die de consu
menten uitbuiten. Deze menschen zijn de meest
gevaarlijke misdadigers en moeten als zoodanig
gestraft worden. De duurte-commissie, waar
van spr. lid is, zal de Regeering een
wetsontwerp aanbieden om krachtig tegen deze
uitbuiters op te treden. De commissie zal dezer
dagen niet haar arbeid gereed komen en spr.
hoopt dat de Kamer het ontwerp onmiddellijk
behandelen zal.
De regeering steune de pogingen der parti
culieren om de duurte te bestrijden, verbiede
den uitvoer van peulvruchten, bevordere den
invoer van steenkolen voor den huisbrand.
De heer Bomans (R.-K.) dringt aan op
het toestaan van den vrijen invoer van steen
kolen uit Engeland.
De heer Marchant (V.-D.) toont duide
lijk aan, welke zonderlinge houding de sociaal
democraten tegen den boerenstand aannemen.
Komende tot de socialisatie wijst hij er op,
dat hiervan practisch in de geheele wereld nog
nooit iets terecht is oekomen.
Spr. wijst op ons land met onze staatsmijnen,
gas en electriciteitsbedrijven, tram, enz. daar
weten we alleen van, dat de particuliere onder
nemingen goedkooper werken.
Wanneer men de sociaal-democraten dit voor
de voeten gooit dan weten zij niets anders te
zeggen, dan Wacht maar totdat wij achter de
groene tafel zitten.
Wanneer dit zoo is, dat socialisatie alleen
doeltreffend kan zijn, wanneer ze wordt uitge
voerd door sociaal-democraten, dan moet men
ze niet van deze regeering eischen.
Maar deze redeneering is niets anders dan een
laffe uitvlucht, want ook bij een socialistische
regeering blijft de mensch, mensch met den
zelfde eigenaardigheden en gebreken.
Of denken de heeren, dat we dan allemaal
in eens volmaakt worden. (Gelach).
De heer Schaper: Zoo is de zaak nooit
door ons voorgesteld.
De heer Marchant: Op de allereerste
plaats is noodig verhooging der productie en
misschien kan socialisatie van sommige bedrij
ven daartoe leiden. Daarom zou spr. gaarne
zien, dat een staatscommissie de zaak ernstig
onderzocht en daartoe zou hij gaarne zien dat
de regeering hiertoe overging. Zij moet niet
doen alsof zij den uitslag van een dergelijk on
derzoek vreest.
Tegenover het kapitalisme stelt men het
socialisme. En nu wordt de mislukking van het
kapitalisme geconstateerd en sommige socia
listen zien daarin de overwinning van het socia
lisme. Spr. ziet dit verband niet. Ook weten
schappelijke socialisten, mijnheer v. d. Waer-
den alsdus spr. gaan meer dan een stap terug.
(Gelach).
De heer Schaper: Uw rede druipt van
reactie.
De heer Ketelaar: Dat zeg je altijd als
je er tusschen zit. (Gelach).
De heer Marchant: De heer Sannes was
bevreesd, dat hij de menschen niet meer in
toom zou houden, maar daarvan dragen alleen
sociaal-democraten de verantwoordelijkheid.
Wij allen leven in een buitengewonen tijd,
welke buitengewone moeilijkheden met zich
brengt. En nu hebben we allen den plicht sa
men te werken om dezen tijd door te komen en
daarbij is het van secundair belang welke regee
ring achter de grgene tafel zit. Ook sociaal
democraten achter de groene tafel zouden in
dezen tijd niet kunnen doen en laten wat zij wil
den. Meèr bescheidenheid was dus voor hen
wel gepast.
De heer Winterman s (R.-K.) verde
digt uitvoerig de belangen der boeren, die hun
winsten niet noodig hebben voor lakschoenen
en boordjes, maar voor uitbreiding en moder-
niseering van hun bedrijf, 't, welk later aan de
gemeenschap ten goede zal komen.
De heer K o 11 h e k (S. P.) gelooft niet aan
de practische beteekenis der socialisatie en daar
om is hij revolutionair, ten einde de macht der
bourgeoisie op .economisch terrein te onder
graven.
De heer v. d. L aar (Chr. Soc. P.) komt
krachtig op tegen de rede van den heer Sannes,
die de arbeidsschuwheid verdedigde. Daardoor
wordt juist de productie in gevaar gebracht en
de duurte opgedreven.
De vergadering wordt verdaagd tot Dins
dagmiddag.
BINNENLAND.
Ter navolging.
Pater F. Hiendlrieks S.J. schrijft- in die „Msb."
over vormingscursussen; van propagandisten
Bij die ïjustelioioze, nteest gdhedlmle, miu iejni tdaJru
echter met een krachtig door haar vlermlommtingj
heenbrekendé agitatie der socialisten, tbijl de»
onvermoeibare krachtdadigheid, waarmjeje zij bij
a'rgeloozen hun „van nonsen-sen aöjn elkaar han-
gande" (Van Dieren) denkbeelden opdrdngleM leln
met ©en partij pokkend© tot niets beduidende)
slagwoorden de arm® massa verschalkem, is
het allernoodzakelijkst, is het gladweg1 omtontf
beeri'ijk dat. wijl propagandisten1 vormen, jnmglei-
majnnen en meisjes die tot heit volk duivfen e)n
wiil-Cn gaan om dien handschoen teg|em da heepqni
der „bewustheid", die „dei wij!s-h(eM Ja pacht
hebben" (Gorter) op te meimjen.
Wat onzen propagandisten hef meiest ont
breekt is de noodige doiodklnieleklbeid tin het socia-,
listisch gezwam in de ruimte, de noodigie han
digheid om ini-t die beierlen appeltjes te schillen).
Men zegt mij, dat ik een g|0|edie method© vbl^
lom propaganditen te vjoirjmen en daarom! wil ik
ze 'meedééten anderen kunnen er mogelijk pai tij,
van trekken, dacht toen.
No'. 1. Een twintigtal pientere!, lev'ensimoedige
jongelui komt om d'e veertien idagjefn toot mij
samen. 'Ik geef hun èen cursus in vijf punten.
Ieder d'©r punten vraagt één tot anderhalf uur
uiteenzetting en -ontleding.
a. het socialistisch stelsel;
b. hun woord in den wind, „godsdienst is
privaatzaak"
e. hun huwelijk én' socialisme;
d. 'school en- opvoeding en socialisme;
e. eigendom en. socialisme.
Ik leg één dezer punten uit én weerleg1 did
socialistische idee er over, kort en zakelijk.
No. 2'. Aan het eind van den a;vund geef ik
een papier met vragen *10 k 12) die de sopi-
siagiwoorden en -opw©rpingen bevatten tegen, heft'
behandelde punt.
No. 3. Do jongelui hebben 14 dagen tijd- om
■onder elkaar de viag'en té ontleden en te bfej».
antwoorden; zijl mogen raadplegen, wien zij!
willen-
No. 4. Na veertien dagen korden wjo weielD
bijleen, en de jongelui debatteeren ov'etr dn uamgej
duid© vragen in mijn tegenwoordigheidde één
wordt aangewezen om een (lier kwestieuze pun
ten te verdédigen, dn ander (om! ze aan bq
vailen
Nip. (5. Weer een veer tien daglen later kbmt
punt b en z|00 Wordt het progTam afgewikkeld'.
Wij moeten tot eiken prijs propagandisten
vormen, jonge mannen en mteisjies; het 13 hoog
tijd, wij hebben een paar jaren noodig pin het
kader ineen te zetten, het dien cultuurvorm tej
géven dien het behoeft. Daarom deelde, ik ppé
aansporing van vriendenzijde in het opienbaatn
medé, hoe de „v ormings-cursus'dei propagjain,'-
dïsten te Njjmegea is georganiseerd.'
Mogelijk kan het zijn nut hebben.
Stads- en Gewestelijk Nieuws.
Crisismaatreg elen.
Verkrijgbaar in de week van 1622 Oct.
Rijkssuikerkaart bon 2, van 1319
Oct., bon 3, 2026 Oct.
Kin dei meelkaart.
Op bon 44A 2 ons kindelmeel.
Op bon 44B 2XI2 ons kindermeel.
Broodkaart. De broodkaart van het
113e tijdvak 1624 Oct. (Oranje).
Vet kaart. Èon 7e week 1917 Oct.
bon 8e' week 1825 Oct.
Aanvullingsbroodkaarten
De gewone aanvullingsbroodkaarten voor
spierarbeid en de aanvullingsbroodkaarten voor
kinderen van 1218 jaar moeten worden ge
ruild in het Vereenigingslokaal, Broersvest.
op Maandag 20 Oct van S(e)Z.
van des morgens 912 uur en 's namiddags
van U/auur.
Kaarten voorzien van het stempel „zuige
ling" worden ook op deze dagen ingewisseld.
De uitreiking zal op de bekende wijze ge
schieden.
Na Maandag 20 October bestaat geen
gelegenheid meer aanvullingsbroodkaarten te
ruilenook niet aan het Levensmiddelen-
Bureau. Wie dus verzuimt op de vastgestelde
dagen te komen, zal gedurende 4 tijdvakken
van aanvullingskaarten verstoken zijn. Zulks
is dan niet te wijten aan het Levensmiddelen-
Bureau, doch alleen aan eigen nalatigheid.
De andere lichamen der kaarten moeten dan
tot de volgende uitreiking worden bewaard.
-Het LeveuMmiddJefein-Busieau veteznekt ons hiej|i
volgende ouder de aandaent te brengen
Voor enkel© belang,'rjjklei levensmiddelen heieftj
de Minister van Lantdbouw, Nijlvei'heid (en Hand©®
in den l&afeten tSjfd! wederom maiximum-prijzten;
vastgesteld. ÏI©t komt echter nog meeqmaletn vjoioti^
dat 'door winkeliers- eigen prijzen iworden gleno-
teerd', Welke boven die van den Minister uit
gaan, Teii einde evtentueet misbruik teglejn fiei
gaan, (heeft het Levlemsmidd«en-Pureau maximum
prijslijs ten laten drukken viopn Kaas, Melk jen
Bioter en déze uitgegeven) bij BUI. Winkeiïedsi
die dez© artikéjjen vérisoppen, mjet het verzoek,
genloemd'e prijslijsten, in dén winkel ppi te hab-
giem. Het pubiiek is dan in staalt bij aankoop
onfmiddtedifk1 te contreieerlem of de (maximliiim-
p rijzen niet' worifon oversell rieden.
Tevens wordt het publiek gewaarschuwd, dn
bedboekjes der Gemteentc zorgvuldig' t© befwa-
re.n. De mogelijkheid is niet uitgesloten, dat den
ze ntog weer éerte diénst zouden moéten dojeh)
tot het verkrijgen, van levensmiddelen.
Burgerlijk Armbestuur.
In de gister gehouden Raadszitting zijn dip
voorsteden van B. en W, inzakte dei nepirgtenisatiet
van het Burgerlijk Armbestuur aangenomen.
De heer P. v. d'. Vlies,, werkzaam bij het
Plaatselijk Steuncomité, is benoemd tol; directe
te.ur van het Purgertgk Armbestuur.
Tot léden van het Burgerlijk Armbestuur bp-
noieimdle de Raad de heieren': Boddeus, Slavenburg
van Pelt en mèvr. Noliet-Kiteijns.
„Utile Dulci."
Evenals het vorige jaar ligt het in de bedoe
ling van de Schiedamsche Tooneelvereeniging
„Utile Dulci" ook gedurende dit seizoen twee
weldadigheidsvoorstellingen hier ter stede te
geven. Was het verleden jaar een matiné en
een avondvoorstelling, ditmaal zullen er twee
avondvoorstellingen gegeven worden.
De eerste voorstelling zal op Maandag 3
November 1919 in het gebouw van den R. K.
Volksbond plaats hebben ten bate der Vereeni-
ging tot Bestrijding der Tuberculose (afd.
Schiedam).
Dat „Utile Dulci" terecht een goeden naam
heeft verworven en over uitstekende krachten
beschikt, bewees de succesvolle opvoering in
April j.l. van „De Hotelrat", bij welker gele
genheid de auteur van dit stuk zich zoo uiterst
gunstig uitliet over deze dilettanten-vereeniging.
Op het programma van 3 November a.s. ko
men vier eenacters voor t.w. „Doodenrit"
„Pak-idylle" „Inbreker en het meisje" en
„Souper", alle stukjes van uitnemende quali-
teit, die reeds bij onze groote Tooneelgezel-
schappen een welverdiend succes behaalden.
Behalve het goede doel dat men steunt door
deze voorstelling bij te wonen verschaft men
zich "zelf tevens een genotvollen avond, zoodat
wij deze modem klein tooneel voorstelling gaar
ne in ieders belangstelling aanbevelen.
Een volle zaal, een flink batig saldo en een
succesvollen avond wij wenschen het „Utile
Dulci" toe
Flora-bioscoop.
Ifeé week -gjaait dlei 7jel Isériie van (diet ftem:
„Die Man mlet die Roodle O-ogéfn." Deze série is
©ven raad'séilaéhtigi als de voorgaande,. Mlet
spanning ziet men die ontknooping, weak© dé
vioilgendte week zal pJaiafs1 hebben, tegjemioét. Dé
gedichten, waarin, duidelijk mioiet uitkoimjem, wil©
Pierre la Ru© is, kunnen tot uiterlijk Vrijdag-
midüag 12 uur ingezonden worden.
Verdér een iatieoleKsant hijprogTanuna. In Uetnj
fraaie natuuropname u,it 'dien Elzas is teen schets
van Üéln tegenwojordigeu tolestand aiidaar inge
vlochten. Bizonder amusant is ©en film, gébeel
vervaardigd uit foto's van caricatuur-teefceningen-
Schiedamsche Burgerwacht.
Gisterenavond hield de Schiedamsche Burger
wacht haar aangekondigde ledenvergadering h'
de groote zaal van den R. K. Volksbond. Aller
eerst had plaats de installatie van de vereeni
ging „de Schiedamsche Burgerwacht" op de
Koninklijk goedgekeurde Statuten met aange
vraagde wijzigingen, aan welk feit wijding werd
gegeven door staande het „Wilhelmus" te zingen-
Vervolgens werd de voor zijn plicht gevallen
Rotterdamsche rechercheur IJ. de Vries her
dacht. Het was den voorzitter aangenaam te
kunnen meedeelen, dat het bestuur besloten
had uit de kas der vereeniging een bedrag van
f 50.beschikbaar te stellen voor het IJ. de
Vries-fonds, tevens de hoop uitsprekend,
meerdere giften zouden mogen volgen.
Het ontwerp reglement, vervolgens aan de
orde komend, werd met 2 wijzigingen aange
nomen, die den leden schriftelijk ter kennis
zullen gebracht worden na de rondvraag, waar
van nog door enkele leden gebruik werd gemaakt
werd de vergadering gesloten met een opwek
king aan de ongeoefenden om toch vooral deel
te nemen aan de oefeningen, die door een aantal
leden met veel animo gevolgd worden.
St. Ambrosius bracht hierna nog enkele
nummers ten gehoore o.a. den nieuw gecompo-
neerden Burgerwacht-marsch„Hoezee de
Burgerwacht", die een welverdiend applaus
uitlokte.
Zij,die giften voor het IJ. de Vries-fonds
wenschen af te zonderen,worden verzocht deze
in te zenden aan het Secretariaat der Burger
wacht, Nieuwe Haven 131.
Hoogwater te Schiedam: Zondag
19 Oct. v.m. ;22 n.m. 1.14.
Gis té r-m dag is door ©e.n, d.ak.t.e.r
aan het politiebureau verboudleu dpi wei'kniian V.-
dl IT., vvonendié in de Hteefrenisteaat, die bij1 heli
Hossen van bemande flesschten azijn-essence, (etesv
hoeveelheid' jftn hét gelaat had gtekregm oimdiatl
een der kuiken van eie(h rnand afvloog.
i s t e r-a v ;o n d o m s t r.e.e.k.s h.a.l.f 8 z.ijLu
oj: ld en Rotterdamschem dijk doior eten au-tomobiei
twéé vVoUwem aajngteitedlen, die naar (Jen ver
keerden kamt uiüveken. Juffr. V. HL P«, Wionien-.
de Gustiostraat, bekwatn' diaahb'ij een, womdlei aart
beide beemew, tjeriwSjH' dj» alndjepel Juffr. vl HL
fevieneéns in dé Gustostraat wonjendie, hjeit giei!ia(al!
ernstig v etewwmdde.
Beidien zijb dom- ©en dokter vf«'bondten e)a
door den anlunwibiel naar huis' gebracht.
UIT ROTTERDAM.
Naar wij, veriiemen, is in dé gisteren gehou
den huishoudelijke vergadering van dpi Fede
ratie van Transportarbeiders het bestuur vrij
mandaat vteiléend ,»m te bandieten naar gelang
van de omstandigheden, wat beteékent, dat heü!
bestuuT zoo noodig daadwerkelijke aétitei kar^
beginnen, voordat die termijn van het cpt'lejctteH
contract dat is 31 December als. verstnekén te-
Bij de politie is aangifte gedaan door djop
koopman F. v. D. wonende in dfe Nadorststraat,
dat hij. Zaterdag iri ©en café van een koopman,
wiens voornaam hij alleen kende, ©en partij dfiué
man-ten en paarien heeft gjekocht voor f 1300
weike steenen. later bleken valseh té zijn.
In een huis aan de Molensteeg is een
buitenman van f 5900 beroofd en in een huis
aan den Boereusteiger een machinist van f 5000.
Een koopmaf! werd in een huis in de Visch-
steeg beroofd^van 4000 mark en f800.
INGEZONDEN.
VOLKSZANG.
A.s. Dinsdag, 21 October, des avonds 8 uur,
zat dé, he©r Clinge-Doorjelnbosvan Pussum in
de zaal van het gebouw van den R.K. Volksbond
voor da Al'deeling Schiedam van del Nation ate
Vereeniging' voor den Volkszang optreden. Het
mag overbodig he©ten, na hetgeen needs oveh
d'czen dichter-zanger in de pi'aatselijke Wadew
werd "verm-eld, oen w-oord van loipiWékking te schrij
ven,, om toch vooral dezen voordiachtkunstena'ur
te, k om en hooren.
Het bestuur van „Volkszang" weet tgji onder
vinding, dat zangers wei gaarne luisteren, doch
dét zij nog liever z-elf zingen.
Daarom heeft het giejm!e(e|nd den léden ook daar
toe d'e getegjdnheid te moeten gete&n. En zoo zal
dézen avond de heier Joh. van bos tv ©en, de
réi der op vroeger© avonden, weer preis)ent zijn,-
om de schare op d© pnoei' te stelten.
IV aar dé Natianaré vereeniging d)e, hoioge be
scherming geniet van Hl. ML de Konin'gin, heétft
het bestuur geimeend, dez nu eesten zangavlobiJl
in bet. seizoen Harer Majesteits verteglenwooiriÜ-
ger fin de geméienté niet te roogein vergPte*1-!
Daarom heeft het zich gewiend' tot dien Hcctf
Burgeimieeister, dien E.A. He©;r A. Gijlsén, ten heliü
uitgenoodigd dezen zangavond met zjjki tegjén-
woordigheid t© wijlen vermeren,. De ViOtikszangé1"^
zuilen het ongel wijf eld op prijb stelten, aJ®
ze uitaoodiging1 ten gevoJge heeft, |dat Burgc-
meester Gijsen dien avond in hun midden is-
Reeds bij rijln installatie deed hij zich toem-
neln ate ©en mian, die vopr die kunst eten pKefl
(Huiten verantwoordelijkheid ('er Redactie).
Van ingezonden stukken ook at wonten ze niet
geplaatst— wordt de kopy niet t er u nge e e v e u.