Dagblad voor Schiedam en Omstreken.
firatis-Ongevalienverzekering
44sie Jaargang.
Zaterdag 15 Januari 1921.
No. 2937
31 $8 s&
té
9
BureauKoemarkt 4. Telef. 85, na kantoortijd no. 148. Postbus39.
Abonnementen per 3 maanden f2.per week 15 cent, franco per
post ƒ2.50 per kwartaal. Afzonderlijke nummers 3 cent.
Advertentiën: 15 regel» f4.75elke regel daarboven 35 cent, 3 maal
plaatsen wordt 2 maal; berekend. Ingezonden mededeelingen 75 ct. per regel.
Speciale conditiën voorherhaaldelijk ad verteeren. Tarieven worden op aanvrage
toegezonden.
Incassokosten worden berekend.
wj
levenslange
geheele
Invaliditeitj
veilles vu
een hand,
veel af oog
bq veinei
oen duim
bq vetliei
van een
wqsvlngei
bq
verQea
eiken ando
ren vinger i
De verzekering wordt gewaarborgd door de Hoüaadoohe Algomeono Verzekeringsbank te Bohiodam.
Dit nummer bestaat uit twee bladen
en een Geïllustreerd Zondagsblad.
EERSTE READ
Bij of krachlens wetten of verordeninqeu v«of-
geschrs'vea en andere offieieele af- en hgts-
kopdlginflen van het Gemeentebestuur
Verkiezing
Leden Commissie Havenarbeid.
De Burgemeester van Schiedam, brengt, tor
openbare kennis
dat bij beschikking van den Minister van
Arbeid dd. 4 Januari 1921, no. 78 (afdecling
Arbeid) is bepaald, dat de candidaatstelling
voor de verkiezing van 7 patroons-leden, 7 1
plaatsvervangende patroons-leden, 7. werk
lieden-leden en 7 plaatsvervangende werklieden-
leden der Commissie voor den Havenarbeid te
Rotterdam zal plaats hebben op DINSDAG
8 FEBRUARI 1921 en de stemming over de
ingediende lijsten van candidaat-leden en can-
didaat-plaatsvervangende leden zoo noodig zal
geschieden op DINSDAG 15 MAART 1921
dat de lijsten van candidaat-leden en candi-
daat-plaatsvervangende leden bij den Burge
meester van Schiedam kunnen worden ingele-
verd op den dag der candidaatstelling van des i
middags 12 uur tot des namiddags 3 uur
dat de stemming in de gemeente Schiedam
eventueel zal plaats hebben op DINSDAG 15
MAART 1921, van des middags 12 uur tot, des
namiddags 3 uur en
dat ingevolge artikel 17 van het Reglement
voor de Gommissiën voor den Havenarbeid for
mulieren voor de candidaten-lijsten ter Ge
meente-Secretarie (afdeeling A) kosteloos ver
krijgbaar zijn.
Schiedam, 15 Januari 1921.
De Burgemeester van Schiedam
A. GIJSEN.
getuigen legt, welke alleen vertellen, wat
zij gedurende hun reis door Rusland zagen.
Dignor Turati verklaart, dat het boek aan
toont, hoe de Russische grondwet, al is zij
principieel democratisch, dat in werkelijk
heid niet is want zij maakt het mogelijk,
dat een kleine groep menschen een dictator-
schap uitoefent over eene bevolking van meer
dan honderd millioen zielen.
„Het recht!', zegt hij, „is verbannen uit
de gerechtszaal; de geheime en gewone po
litie hebben de persoonlijke vrijheid en die
van de pers en het tooneel gedood, terwijl
het vraagstuk over de beschikking van het
land op oppertunistische wijze behandeld is.
Staathuishoudkunde bestaat niet meer, de
arbeidsvoorwaarden zijn droevig en specu
latie en corruptie vieren hoogtij. Wat inder
daad de ware internationale idéé weergeeft
is de verpersoonlijking van den geest van het
nationalistische Rusland.1'
soon, die dit teeken ontving was een schild
wacht aan de frontpoort van de genoemde leger
divisie en deze sommeerde luitenant Langdon
om halt te houden. Luit. Langdon gaf echter
hieraan geen gehoor en ging heen.
De schildwacht volgde hem en een misver
stand, tengevolge van het verschil van taal,
leidde er toe, dat de twee personen op elkaar
schoten met gevolg, dat de luitenant Langdon
levensgevaarlijk gewond werd. De auditeur
militair uit Wladiwostok verhoort op het oogen-
blik den betrokken schildwacht en onderzoekt
de werkelijke toedracht.
De opperbevelhebber van het Japansche leger
te Wladiwostok heeft persoonlijk den kapitein
van de „Albany" opgezocht en zijn ernstig
leedwezen uitgesproken over het voorval. De
Japansche minister van Oorlog heeft aan den
opperbevelhebber geseind, aan genoemden ka
pitein de betuiging van zijn diep leedwezen
over te brengen.
Buitenlandsch Nieuws.
frankrijk.
De „Figaro" meent te weten, dat de heer
Viviani besloten zou hebben, de opdracht tot
vorming van een kabinet, te weigeren en dat
m dit geval de heer Raoul Péret de opdracht
zou verkrijgen een kabinet te vormen. Hij zelf
zou de portefeuille van Binnenlandsche Zaken
nemen en die van Justitie aanbieden aan Bonne-
vay (democraat), de portefeuille van Financiën
aan Charles Dumont, Bnitenlandschc Zaken
aan Briand, Oorlog aan Raiberti, Openbare
Werken aan Le Trocquer, Koloniën aan Albert
Sarraut, Onderwijs aan Leon Bérard en het
ministerie voor de Bevrijde Streken aan den
heer Loucheur.
BELGIE.
Het voorstel van het socialjstisch Kamerlid
Matthieu tot beperking van den diensttijd tot
6 maanden is heden in de afdeelingen behan
deld. Het voorstel werd door drie van de vijf
afdeelingen verworpen. In totaal werden 73
stemmen vóór en 72 stemmen tegen uitgebracht.
Zes leden stemden blanco, 15 leden waren af
wezig. Vóór stemden de socialisten met uitzonde
ring van Hubin en de katholieke democraten
(Van Gauwelaert c.s.).
ROEMENIE EN DE BOLSJEWIKI.
De Roemeensche regeering zoo verneemt
men uit Parijs heeft de contracten geannu
leerd voor den verkoop van een kwart millioen
geweren, daar zij een bolsjewistisch offensief
vreest. Ondanks de verklaringen van prins
Gluka, den Roemeenschen gezant in Frankrijk,
verwacht de rogeering van Boekarest nog voor
de lente een rooden inval ter vermeestering
van Bessarabic en de Boekowina. Kolonel John
Peter Grant uit Ottawa had een contract voor
den koop van 250.000 Martin Henry-geweren
en 11.000.000 patronen, uit te voeren via Con-
stanza en Galatz. Gisteren adviseerde Grant,
om 't contract te annuleeren, daar alle wapens
noodig zullen zijn ter verdediging van het land
tegen een aanval van de bolsjewiki. Deze ge
weren werden naar Roemenië verscheept via
Rusland dotr de Engelschen in het begin van
1917. Grant heeft nu op tiegekregen voor
400.000 Manlichergeweren en 50.000.000 pa
tronen, die door Oostenrijk aan Italië zijn uit
geleverd volgens de bepalingen van het vredes
verdrag. Grant denkt de geweren te kunnen
verkoopen aan een groep Ghineesche miltionairs,
die voornemens zijn wapens in te slaan om ze
aan de regecring te verkoopen bij een mogelijk
conflict van Japan met China. Grant heeft in
1909 200.000 Manlichergeweren aan China ver-
kocht, hetgeen een protest van Tokio uitlokte.
Er worden pogingen gedaan om zulk een trans-
actie onmogelijk te maken, omdat zij in strijd
j is met den geest van het Volkenbondsverdrag.
De Italianen verklaren het recht te hebben
1 geweren te verkoopen, omdat zij geen Italiaanse!)
maar Oostenrijksch eigendom waren, die wer
den uitgeleverd als oorlogshandeling. Grant
kreeg verlokkelijke aanbiedingen van Sovjet-
j vertegenwoordigers voor de Roemeensche ge-
1 weren de bolsjewiki boden aan kanonneerboo-
ten te zenden naar Gonstanza, om de wapens
's naahts in te laden en naar Odessa te trars-
porteeren.
ITALIË EN GRIEKENLAND.
lie nieuwe Grieksche gezant te Rome, Metaxas
moet, volgens de „Times", door koning Victor
Emanuel ontvangen zijn, teneinde hem in de
gelegenheid te stellen zijn geloofsbrieven te
overhandigen. Italië is dus de eerste geallieerde
niogendheid, die officieel het régime van ko
ning Constantijn erkent.
RUSLAND.
F>e Italiaansche socialistische missie geeft
efin droevig beeld van de toestanden.
'wee leden van de socialistische missie,
nie paS jn Rusland geweest zijn, hebben een
boek uitgegeven, getiteld„Hoe Rusland er
thans uitziet.!' Het doel is, aan te toonen,
a' het bolsjewisme een wilde klassenwraak
s 0en geen land verder van het socialisme
«taat dan Rusland.
Uo! v°°rwoord is geschreven door Dig-
hadr '."^'iden leider der socialisten, die de
ruk 0p (jg onpartijdigheid van de oog-
IN DE OEKRAÏNE.
Een telegram uit Warschau luidt
Uit Riga wordt gemeld, dat bij de bolsjewis-
j tischc vredesdelegatie het verlangen aan den
dag treedt om de werkzaamheden van de vredes-
conferentie te bespoedigen teneinde binnenkort
tot de onderteekening van het vredesverdrag
over te kunnen gaan. De voornaamste reden
i van deze haast der bolsjewistische delegatie is
de kritieke positie van de Sovjet-autoriteiten
in de Oekraine, waar de opstandige beweging
zich meer en meer uitbreidt.
In Sovjet-kringen doen geruchten de ronde,
dat Kief door de roode troepen verloren is. Het
bolsjewistische offensief op de linie Kiëf-Kasa-
tyn is niet met het verwachte succes bekroond.
JAPAN EN AMERIKA.
De persvertegenwoordigers in Tokio hebben
van een gezaghebbende persoonlijkheid van het
departement van oorlog aldaar, de volgende
inlichtingen gekregen omtrent het Langdon
incident te Wladiwostok.
Uit Wladiwostok zijn verscheiden berichten
ingekomen omtrent dit voorval. Uit die berich
ten schijnt men te mogen opmaken, dat hjrt
zich aldus heeft toegedragen. De officier-machi
nist Langdon van de „Albany" ging voorbij
de fortpoort van het hoofdkwartier van de elfde
divisie vn het Japansche leger, 's morgens om
4 uur van den 8en Januari. Toen hij een persoon
ontwaarde in de duisternis gaf hij met zijn zak
lantaarn een teeken ora halt te houden. De per-
DE EUROPEESCIIE BOUWSTIJL
IN JAPAN.
De New Yorker correspondent van de „Uni
ted Telegraph" leerde in z'n hotel een aldaar
wonenden Japanner kennen, zekeren dr. Y.
Katarka, stadsarchitect van Osaka, welke voor
bouwstudiön naar de Vereenigde Staten was
gekomen. Verwonderd merkte hij op, dat de
Amerikaansche en Europeesche bouwstijl toch
niet voor Japan in aanmerking kon komen, maar
nog verbaasder was hij, toen hij hoorde, dat de
Japansche bouwstijl zichzelf overleefd had en
sedert twee jaar niet meer in de Japansche
steden gevolgd werd. De oorzaak van deze om
wenteling, die in korten tijd het karakte
ristieke van Japan totaal veranderen zal, is
in twee woorden samen te vatten. Het zijn
„Overbevolking en woningnood" De grond
in de Japansche steden is te kostbaar en de
ruimte te klein geworden, om er nog langer
de kleine houten en papieren huizen neer
te zetten.
Men gaat nu over tot gebouwen van meerdere
verdiepingen en in de handelswijken van de
hoofdsteden krijgt men zelfs „wolkenkrabbers!
waarvoor hout en papier natuurlijk onbruikbaar
materiaal is. Dr. Katarka gaf toe, dat een heele
brok Japansche cultuur daarmee te gronde ging,
maar, zei hij, schouderophalend, Japan doet nu
eenmaal mee aan de algemeene wereldbeschaving
1 en dat is een macht, die uniform is voor alle
landen en iedere eigen cultuur als een waarde
loos niets verwoest.
ALLERLEI.
Van de Russische grens wordt ahn Berlijnsche
bladen gemeld
Volgens betrouwbare berichten uit den Kau-
kasus heerscht in het Sovjet-leger volslagen
anarchie. Plunderingen, arrestaties en terecht
stellingen hebben onophoudelijk plaats. De
commissarissen hebben bijna overal de macht
over het volk verloren.
Uit Courrières meldt ITavas
Gedurende de maand December zijn er 9000
ton steenkool gedolven in de mijnen van Gour-
rieres, die in het bijzonder door den oorlog ge
leden hebben. Vijf schachten zijn weer in exploi
tatie en in de andere wordt het opruimingswerk
en herstellingswerk voortgezet.
De „Times" verneemt uit Constantinopel
Het roode leger zag zich genoodzaakt Arme-
n?c te ontruimen en stelling in te nemen langs
den spoorweg Tiflis-Bakoe. De Turksche natio
nalisten en de bolsjewiki zijn in onmin geraakt.
Naar de „Lloyd Anversois" meldt, zijn
er op 't oogenblik in de haven van Antwerpen
50 schepen opgelegd.
Volgens een telegram uit Boekarest heelt
de Duitsche Rijksbank op een verzoek van de
Nationale Bank van Roemenië verklaard, dat
zij bereid is, in overeenstemming met de voor
waarden eener overeenkomst, ter beschikking
over de laatstgenoemde instelling te houden
een deposito in goud, dat in het credit der Roe
meensche circulatiebank geboekt staat. Dat
bedrag zou loopen over 162.110.000 Duitsi ie
marken, 952.000 Oostenrijkschc kronen en
2.765.000 Fransche francs, alles in goudvaluta.
Reuter seint dd. 11 dezer uit Madrid, dat
de financieelc toestand te Barcelona nog geens
zins bevredigend is te noemen. De zaken van
de Bank van Barcelona blijken niet gemakke
lijk te regelen cn men vreest voor verdere moei
lijkheden onder de andere bankinstellingen.
De Duitsche Bergwerkztg. heeft bericht,
dat de Belgische regcering aan Belgische
handelaars de Duitsche kolen teg n 122 francs
per ton verkoopt, terwijl zij zelf daarvoor met
inbegrip van alle kosten slechts 98 francs be
taalt. Naar aanleiding hiervan vestigt de Kreuz-
ztg, de aandacht er op, dat het gewenscht zou
zijn over dit punt op de aanstaande conferentie
te Brussel te spreken.
Binnenland.
Grondwetslierziehing.
De wetsvoorstellen nopens de Grondwetsher
ziening zijn thans ter overweging bij den Raad
van State aanhangig gemaakt.
Commissaris der Koningin in Zeeland.
Naar wij vernemen komt voor opvolger
van mr. Dijckmeester als Commissaris der
Koningin in Zeeland ten zeerste in aanmer
king mr. R. J. H. Patijn, thans secretaris
generaal en gevolmachtigd minister aan het
departement van buitenlandsche zaken.
(Vad.)
V
Een selienking.
Het kasteel te Helmond met bijbehoorend
park laatstelijk bewoond door jhr. C. Wessel-
man, is namens de familie aan de gemeente
overgedragen, die het als geschiedkundig mo
nument in eere zal houden. (Hbld.)
Prof. Dr. IV. Martin.
Naar men meldt, is prof. dr. W. Martin,
directeur van het Mauritshuis, uitgenoodigd om
in de University College of Londen lezingen te
houden. In Maart gaat hij naar Amerika om
in de Harvard University te Cambridge en
in Princeton college aldaar lezingen te houden
over de Nederlandsche kunst.
Accountantswezen.
Naar wij vernemen is het rapport van de Staats
commissie voor de wettelijke regeling van het
handelsonderwijs en het accountantswezen, de
zer dagen aan de Koningin aangeboden.
De werkloosheid.
Men meldt aan de „Tel." uit 's-Hertogen-
bosch
Naar aanleiding van de sensationeele mede
deelingen door den heer Foppele omtrent de
werkloosheid in de zitting der Provinciale Sta
ten van Noord-Brabant gedaan, hadden wij een
onderhoud met den heerFoppele die onsverklaar-
de, dat hij zich verplicht had geacht, eenwaar-
schuwende stem te doen hooren, waar de Sta
ten voornemens schenen, om belangrijke wer-
len uit te stellen, met het oog op de verwachte
daling van de prijzen van de materialen en de
loonen. Hij meende naar aanleiding daarvan
te moeten opmerken, dat men in den Haag de
toestand niet zoo rooskleurig schijnt te beoor-
deelen, als dit in de Staten het geval was,
Door de opschorting van het werk, zou de
werkloosheid nog meer in de hand worden ge
werkt, terwijl reeds millioenen worden uitge
geven, waarvoor geen productieven arbeid
wordt geleverd, terwijl het voor het moreel
der werkloozen zeer nadeelig is.
Eenige leden van het gemeentebestuur zijn
onlangs naar den Haag geweest, om met den
betrokken minister de kwestie der steunver-
leening te bespreken. Alleen voor werklooze
sigarenmakers heeft de Staat van 1 Juni to
31 December ongeveer 1 ton uitgegeven, jvaai-
van 50 voor hare rekening komen en de
verwachting bestaat, dat bij voortduring van
den toestand van malaise ook in andere be
drijven dit cijfer tot 3 a 4 ton per jaar zal stij
gen.
Het gemeentebestuur wenschte nu met den
minister overleg te plegen, ten einde verschil
lende misbruiken tegen te gaan. De werkge
vers willen niet weten van een wachtgeldrege
ling, waarin zij moeten bijdragen. Vele werk
loozen werken clandestien thuis en trekken
niettegenstaande toch steun van de gemeen
te. Het Bossche gemeentebestuur wenschte,
dat de werkloozenkassen zelf geldelijk ei
hij geïnteresseerd zouden worden, waardoor
de controle zeer zou worden verscherpt.
De Minister van Arbeid verklaarde echter,
tot de gevraagde maatregelen niet te kunnen
overgaan, omdat dat millioenen zou kosten en
het karakter van werkloozen-verzekering «ou
