Garage D. VAN LEEUWEN, Tel. SODA.
gevoerde onderhandelingen, welke, naar hij
hoopte, gunstige resultaten zouden afwerpen.
DENEMARKEN.
Uitsluiting van 50.000 arbeiders
Na onafgebroken 12 uur lang vergaderd te
hebben onder leiding van den officieelen be
middelaar hebben de arbeiders en werkgevers
in de Deensche industrie eergisterenavond hun
onderhandelingen afgebroken.
De verschillen tusschen partijen zijn zoo diep
gaand, dat de bemiddelaar, geen compromis tot
stand kon brengen, zoomin voor de algeheele
bijlegging van de kwesties als voor een oplossing
in de verschillende industrieën afzonderlijk.
Naar verluidt, zal de uitsluiting in de ijzer- en
hout-industrieën en in de tichelwerken Donder
dagmorgen intreden. Minstens 50.000 arbeiders
zullen hiervan het slachtoffer worden, van wie
thans 40.000 man aan het werk zijn. Voorts re
kent men er zeker op, dat de uitgebreide staking,
welke het bestuur van de vakvereenigingen
heeft aangekondigd, als tweede gevolg van de
mislukking der onderhandelingen spoedig gepro
clameerd zal worden. Dit zal echter niet voor a.s.
Woensdag kunnen geschieden. Het centrale be
stuur der vakvereenigingen komt heden in pleno
bijeen. Het zal dan over den juisten omvang van
de staking beslissen.
Staten-Generaal.
EERSTE KAMER.
Vergadering van Woensdag, 16 Maarl.
Indische Begrooti ng.
De heer v. d. DoesdeWillebois (R.K.)
wijst op het goede werk, dat de R.K. missies
in Indië verrichten. Spr. verwacht van den nieu
wen gouverneur-generaal den noodzakelijken
steun, terwijl hij bij de regeering aandringt op
meer welwellendheid tegenover deze missies.
Met voldoening constateert spr. een oplevende
belangstelling voor de R.K. missies, waardoor
de kennis van Indië en de Indische toestanden
belangrijk worden bevorderd.
De heer v. d. Berg (A. R.) betuigt zijn in
stemming met de regeeringsvoorstellen inzake
de bestuursherziening in Indië, waardoor de
volksbelangen beter zullen worden behartigd.
Spr. brengt hulde aan den afgetreden gouverneur-
generaal, graaf van Limburg Stirum voor diens
gevolgde politiek.
Sprekende over het zenden van Duitsche on
derwijzers naar Indië ter voorziening in den
grooten onderwijzersnood, zegt spr. er niets te
gen te hebben, dat Duitsche onderwijzers zul
len worden aangewezen, wanneer deze onze
taal goed beheerschen. Een te groot aantal
acht hij evenwel niet wenschelijk.
De heer Van K o 1 (S.D.) wenscht meer
voorlichting van den minister over de wijze
waarop hij het gezag in Indië denkt te handhaven
Spr. wil aandringen op spoed met deze ont
wikkeling van het Indische volk, want in
dien deze medewerking te laat komt, vreest
spr. dat bij toenemende macht der inlanders
deze zullen trachten zich geheel van Nederland
los te maken. Nederland moet in dezen meer
goeden wil toonen. Waar de inlander is een ge-
voelsmensch, zal een uitlating, dat hij nog niet
rijp is, nog jaren lang in zijn gemoed blijven
nawerken. Concludeerend zegt spr. dat we thans
voor de vraag komen te staan, hoe we zoo
spoedig mogelijk het Nederlandsch bestuur over
Indië weg kunnen nemen.
De heer Idenburg (A.R.) zegt, dat het groot
tekort op de begrooting een gevolg is van de
duurte en de meerdere bestuursbemoeienis.
Het evenwicht zal slechts door nieuwe belas
tingen weer kunnen worden hersteld. Spr. wijst
ten slotte het Nederl. volk op den onafwijsbaren
plicht, aan het Indische volk de zoo noodige
cultureele ontwikkeling te brengen. De Mini s-
tervan Koloniën, de heer de Graaf f
beantwoordt de sprekers en doet verschillende
toezeggingen.
De Indische begrooting wordt vervolgens
z.h.st. aangenomen.
Morgen voortzetting.
TWEEDE KAMER.
Vergadering van Woensdag, 16 Maart.
Na de stemmingen over de amendementen-
Marchant, van welke twee aangenomen en twee
verworpen worden, wordt het wetsontwerp
houdende voorschriften ten aanzien van le
vensverzekeringmaatschappijen z.h.st. aange
nomen.
Na een korte discussie wordt eveneens
aangenomen het ontwerp tot wettelijke bescher
ming van het diploma voor ziekenverpleging.
Tabaksaccijns
De heer v. d. Laar (C. S. P.) verdedigt
een amendement, strekkende om de belasting
op rooktabak, pruimtabak en snuif te doen
vervallen. DeMinistervanFinanciën
bestrijdt dit amendement dat voor spr. onaan
nemelijk is, daar het de controle op sigaren en si
garetten onmogelijk zou maken.
De minister neemt een amendement-Deckers
over, om ook sigaren stuksgewijze te kunnen
banderolleeren. Bij de stemming over art. 7
blijkt het vereischte aantal leden niet aanwezig
te zijn, zoodat de zitting tot morgen verdaagd
wordt.
Binnenland.
Gezant van Zweden.
De Koningin heeft gistermiddag ontvangen
den heer C. G. Westman, ter overhandiging van
zijn geloofsbrieven als buitengewoon gezant en
gevolmachtigd minister van den Koning van
Zweden bij Hr. Ms. hof.
De ontvangst had plaats in tegenwoordigheid
van den minister van buitenlandsche zaken.
De gezant en de leden van zijn legatie werden
met het gebruikelijke ceremonieel door den ka
merheer-ceremoniemeester baron van Harden-
broek van Lockhorst naar het paleis geleid.
Na afloop van de audiëntie bij de Koningin
werd de gezant door den Prins ontvangen.
Hoogere Marinekrijgsschook
Naar het Gorr. Bureau verneemt, heeft de
aanneming van de marinebegrooting 1921 den
toestand der Hoogere Marine Krijgssschool,
zooals deze feitelijk,reeds gedurende eenige ja
ren bestond, voor goed bestendigd en is, in ver
band daarmede, de luitenant ter zee Ie klasse
A. van Hengel, die gedurende de voorafgaande
jaren belast was met de leiding en instructie
der leerlingen, thans benoemd tot directeur van
voornoemde school.
Electrische tramweg 's-GravenhageDelft.
Bij het afdeelingsonderzoek van het wetsont
werp tot verklaring van het algemeen nut der
onteigening ten behoeve van verbouwing van
den stoomtramweg van 's-Gravenhage naar
Delft tot een electrischem tramweg, drong men
er op aan het daarheen te leiden, dat de boomen
langs het Oude Delft gespaard blijven en niet
ten offer vallen aan de electrificatie der tram
lijn.
S.s. „Bloemfontijn" te Hamburg.
Men schrijft uit Hamburg aan de N.R.Ct.
Ter gelegenheid van het bezoek van de
„Bloemfontijn", het eerste passagiersschip van
de Holland-Zuid-Afrikalijn, aan Hamburg, heeft
Woensdag jl. aan boord van dezen bodem een
diner plaats gehad, waarbij behalve o.a. de con
sul-generaal de heer A.A. Flaes en de voorzitter
van de Ned. Kamer van Koophandel alhier, de
beer Le Fèbvre, ook verschillende vooraanstaan
de Duitschers uit de Hamburgsche zakenvve-
rels aanwezig waren.
Na bezichtiging van het schip, waarbij vooral
de comfortabele inrichting en de groote proper
heid in het oog vielen, vereenigde men zich in
de smaakvol met bloemen en groen versierde
eetzaal aan den gemeenschappelijken disch, waar
aan ongeveer 50 gasten deelnamen en vele re
devoeringen werden gehouden.
Luchtpostzegels.
Binnenkort zullen Nederlandsche luchtpost
zegels verschijnen in waarden van 10, 15 en 60
cent en in kleuren groen, rood en blauw. Deze
postzegels dienen ter voldoening van het af
zonderlijk recht, dat behalve het gewone binnen-
en buitenlandsche port voor het vervoer per
luchtpost wordt geheven.
Om deze zegels gemakkelijk van de gewone
postzegels te onderscheiden, is daarvoor de lig
gende vorm gekozen.
De reeders geboycot.
De Confectiefabrikant, deelt mede, dat men
in Nederlandsche industrieele en winkeliers-
kringen ernstige plannen voorbereidt om de
concurrentie der reeders, die te Rotterdam en
Amsterdam winkels willen oprichten, te beant
woorden met een boycot van reeders en carga
doors.
Men zal weigeren, goederen te ontvangen of
te verzenden met Nederlandsche schepen en
de klandizie enkel aan de buitenlandsche gun
nen.
Het blad wekt alle vakgenooten op aan dezen
boycot mede te doen.
Landbouw, onderwijs en voorlichtingsdienst.
Bij de Tweede Kamer is ingediend een wets
ontwerp tot Regeling van het Middelbaar en
Lager Landbouwonderwijs en van den Voor
lichtingsdienst voor den landbouw.
Thee- en koffiedistributie.
Er is nog steeds geen verantwoording gedaan
van het Rijkskantoor voor Thee en Koffie.
Er is wel een balans en een staat van baten
en lasten van deze reeds meer dan een jaar ge
leden opgeheven rijks-instelling, maar Minister
Van IJsselsteijn durft met dat zaakje, inhou
dende een verlies van meer dan een millioen,
niet voor de Kamer te komen. Hij moet zich
hebben uitgelaten, dat, als hij dit deed, „Nen
hem met rotte appelen zou gooien".
De tegenzin van den Minister is begrijpelijk.
Uit de feiten, zooals die af te leiden zijn uit de
juiste cijfers, gelijk die 't „Volk" thans bekend
zijn, blijkt immers, dat dit thee- en koffiekantoor
gediend heeft om millioenen-bedragen zonder
eenige contraprestatie te loodsen in de zakken
van de particuliere handelaren, uit wier kringen
het kantoor was samengesteld.
Toen de distributie werd voorgesteld bepaalde
de Minister van Landbouw het bedrag, dat aan
distributiekosten ter bestrijding van kosten
van administratie, op den kostprijs gezet mocht
worden op 4 cent per kilo. Maar in plaats van
4 cent werd het 36 cent.
Uit deze 32 cent meer zijn de volgende ver
goedingen uitgekeerd
Uitkeeringen aan buitenlandsche belangheb
benden van vrije Jnva-koffie 2.825.750 uitkee-
ringeri aan binnenlandsche dito2.495.780 tege
moetkomingen aan branders en groothandelaren
in ongebrande koffie 1.097.220.
Ter verklaring van deze kolossale bedragen
zegt het blad
Onder den invloed van de belangen der parti
culiere handelaars bij hooge prijzen en vrij ver
keer is met de koffiedistributie veel te laat een
begin gemaakt. Toen men er eindelijk toe over
ging, was de beschikbare voorraad koffie te ge
ring om een voldoende distributie mogelijk te
maken. Men ging er toen toe over om de hier
te lande nog aanwezige zoogenaamde vrije Java-
koffie, die bestemd was, om naar het buitenland,
vooral naar Duitschland, Oostenrijk en Turkije
geleverd te worden in beslag te nemen. Men be
paalde'er zich echter niet toe, om voor deze
koffie den binnenlandsche prijs te betalen, maar
keerde aan de handelaren bovendien de extra
winst uit, die zij er bij verkoop naar het buiten
land voor konden maken.
Als motief deed dienst de bewering, dat, wan
neer men niet deze uitkeering en bijna drie mil
lioen gulden deed, er onaangenaamheden met
buitenlandsche regeeringen te duchten waren.
Wat hiervan zij, deze uitkeering aan buitenland
sche belanghebbenden is toen later ook als ar
gument genomen om ook aan binnenlandsche
belanghebbenden bij vrije Jnva-koffie eenzelfde
uitkeering bij inbeslagneming hunner voorraden
te doen. Immers zij konden die voorraden ook
naar het buitenland verkoopen en als men hun
hiertoe nu de gelegenheid benam door inbeslag
neming, moest men hun de ongemaakte winst
wel vergoeden
En toen men nu eenmaal aan het rondstrooien
was met de millioenen, werden de koffiebran-
ders ook door begeerte aangezocht en kregen
een tegemoetkoming in hun winstmarge a 18
cent per kilo, waarvan 2 cent af te staan aan
groothandelaren in ongebrande koffie, die ook
een kluif uit de schotel mee, moesten hebben.
Dat kostte opnieuw ruim een millioen.
Maar juist kwam toen de wapenstilstand, de
koffie-aanvoer werd grooter, het einde der distri
butie begon te naderen en daarmee het einde
der mogelijkheid om uit den hoogen prijs van
distributie-koffie het fonds te spekken, waauit
de branders nog bikken moesten. Wat nu te
doen Er kwam redding in den nood. De leger-
intendance zat nog met een voorraad legerkof-
fie, die zij kwijt wilde zijn, nu de oorlog voor
bij was. Fluks werd deze koffie door het Rijks-
kantoor overgenomen, wel verkocht, maar niet
betaald en uit de opbrengst werden de branders
gestopt. Intusschen heeft nu de leger-intendance
nog 1.117.460 te vorderen.
Gunst-paspoorten.*
De Minister van Buitenlandsche Zaken heeft
aan de Commissarissen der Koningin medege-
dee'd, dat het herhaa'de'ijk voorkomt, dat niet-
Nederlanders die in het bezit wenscjjen te wor
den geste'd van een zoogenaamd gunstpaspoort,
zich daartoe aan zijn departement vervoegen,
nadat de betrokken gemeente-secretarie, waar
toe zij zich terecht ter verkrijging van het pas
poort hebben gewend hen spoedsha've naar
dat Departement heeft verwezen.
Dit heeft, naar de Minister opmerkt, aan
leiding gegeven tot misbruiken.
De Minister verzoekt de burgemeesters voor
zooveel noodig maatrege'en te nemen, opdat eene
zoodanige verwijzing naar zijn departement niet
meer p'aats hebbe. Ter bevordering van den goe
den gang van zaken is het gewenscht, dat alle
paspoortaanvragen langs den regelmatigen weg
worden behandeld. Indien in een bijzonder geval
groote spoed vereischt is, zoo zou er ter gemeen
te-secretarie én ter Provinciale Griffie bij de be
handeling van de aanvrage daarmede rekening
kunnen worden gehouden.
(Hbld.)
Huisvesting Raad van State.
Een wetsontwerp is ingediend tot aanvulling
en verhooging van het IXe Hoofdstuk der Staats
begrooting voor 1921. Hierin wordt 900.000
aangevraagd voor aankoop, verbouwing en in
richting van het perceel Kneuterdijk no. 6 voor
de definitieve huisvesting van den Raad van
State.
In de Memorie van Toelichting deelt de Mi
nister van Waterstaat mede, dat hij allereerst
heeft onderzocht of het mogelijk zou zijn het
pand voor den dienst van den Raad vanState
in te richten, waartoe hij overleg heeft gepleegd
met den Directeur van het Rijksbureau voor
de Monumentenzorg. Vervolgens heeft hij den
architect J. Stuijt verzocht hem bij het opma
ken van een ontwerp behulpzaam te willen zijn.
Op deze wijze kwam hij in het bezit van een
uitvoerbaar plan, waarbij een gedeelte van den
tuin moest worden benut voor het verkrijgen
van de henoodigde ruimte.
De Raad van State heeft den Minister reeds
medegedeeld, dat hij, althans in meerderheid,
met de volgens het ontwerp beoogde wijze van
huisvesting genoegen neemt. Het voorloopig
koopcontract en het plan van inrichting en bij
bouw zijn ter inzage van de leden ter griffie ne-
dergelegd.
Het bestaande gebouw zal worden ingericht
voor den eigenlijken dienst van den Raad, wat
zonder verbouwing van beteekenis zal kunnen
geschieden, terwijl door bijbouw in den tuin
o.a. zal worden voorzien in de localiteit voor de
vergadering van het college en voor de afdee-
ling Geschillen van Bestuur.
De koopsom bedraagt 450.000, terwijl het
plan voor den nieuwen bijbouw 300.000 zal
vorderen.
Voor aanleg van centrale verwarming, ver
lichting, inrichting en wijziging van het bestaan
de gebouw, bijkomende kosten en onvoorzien
wordt nog ongeveer 150.000 gereserveerd,
zoodat in totaal het aangevraagde bedrag van
900.000 noodig zal zijn.
Stads- en Gewestelijk Nieuws.
De zomertijd.
Naar men verneemt zal de zomertijd in
den nacht van 3 op 4 April worden ingevoerd.
Wilton's Machinefabriek en Scheepswerf.
De gisteren te Rotterdam gehouden algemeene
vergadering van aandeelhouders der N. V. Wil
ton's Machinefabriek en Scheepswerf heeft het
door de directie uitgebrachte jaarverslag goed-
ingezonden Mededeelmyen.
Wie den stalprijs wil weten voor
zijn eigen wagen,
Gelieve zulks even op ons kantoor
940—8 aan te vragen.
Zie ook de spreuk in het vorig en volgend nummer.
gekeurd en de balans en de winst- en verlies
rekening over het al'geloopen jaar, gelijk die
door de directie waren voorgelegd, vastgesteld.
In verband met een regeling, getroffen tus
schen Wilton's Machinefabriek en Scheepswerf
en de nieuw opgerichte N. V. Wilton's dok- en
werf-maatschappij, werd voor dividend-uitkee-
ring een bedrag van 1,315,000 beschikbaar
gesteld, hetgeen gelijk staat met een dividend
v. 110 pet. over het kapitaal der oude vennoot
schap. In de plaats van wijlen den heer H. van
Helden werd tot commissaris gekozen de heer
W. F. Piek. De heer B. E. Ruys werd als com
missaris herkozen.
Georganiseerd overleg te Schiedam.
In een gisteravond gehouden vergadering werd
de alhier ingestelde Commissie voor Georgani
seerd overleg door den Wethouder-Voorzitter,
den heer D. Boddeüs, geinstalleerd.Van de zijde
van het Gemeentepersoneel, waarvan zes vak
vereenigingen tot het overleg zijn toegelaten,
waren alle vertegenwoordigers aanwezig, even
als de leden van de Raadscommissie voor Al
gemeene Personeelsaangelegenheden.
Een ontwerp-reglement van orde voor/ de
vergaderingen der Commissie werd vastgesteld,
dat aan B. en W. ter goedkeuring zal worden
gezonden.
Besproken is de wenschelijkheid van de in
stelling van dienstcommissie'». Aan B. en W.
zal worden geadviseerd te besluiten dergelijke
commissiesvoor Gemeentewerken, Gasfabriek c.a
a„ Gemeentereiniging, Havendienst en Secre
tarie in het leven te roepen.
Voorts werd besloten er bij B. en W. op aan te
dringen aan den Raad voor te stellen art. 2 dei-
verordening betreffende het Georganiseerd Over
leg in dien zin te wijzigen, dat van de organisa-
tie's tot de Commissie alleen worden toegelaten
algemeene landelijke organisaties van ambte
naren en werklieden, benevens landelijke orga
nisaties die op den datum van de instal
latie der Commissie tenminste 25 ambttena-
ren of werklieden der gomeente tot hare
leden tellen. De bedoeling is te verhinderen
dat, behalve de reeds toegelaten landelijke
organisaties met meer dan 25 leden, dergelijke
nieuwe vereenigingen met meer dan 25 leden zou
den kunnen toetreden.
Tenslotte is na bespreking door den Voorzitter
toegezegd dat deze binnen zeer korten tijd een
nieuwe vergadering zal bijeenroepen, teneinde
te beraadslagen over de vraag of- en zoo ja welke
voorstellen #ian het gemeentebestuur zullen wor
den gedaan om, in afwachting van een defini
tieve regeling van het loonvraagstuk, in de on-
middelijke behoeften van het gemeenteper
soneel te voorzien.
Ontwikkeling cn uitbreiding van Schiedam.
Op initiatief van het bestuur der „Hanze"
hield gisteravond de heer G. Gerlach, directeur
van Gemeentewerken, in Maison v.d. Heyden een
belangwekkende lezing over de ontwikkeling
en uitbreiding der gemeente Schiedam.
De zaal was geheel bezet, o.a. was aanwezig
de heer Sanders,architect van „Volkshuisvesting"
Na door den voorzitter, den heer G. Schaefer
met een kort woord te zijn ingeleid, zeide de heer
Gerlach met genoegen van het Hanze-bestuur
vernomen te hebben, dat er onder den midden
stand een groote belangstelling voor onze stad
bestaat.
Overgaande tot zijn onderwerp,zeide spr. dat
het7ontstaan van de stad Schiedam in het grijze
verleden ligt. In ons museum aan het Doele-
plein, bij velen in naam,doch bij weinigen inder
daad bekend, zijn nog eenige interessante over
blijfselen uit het verleden bewaard gebleven.
Vooral de collectie plaatjes, dateerende van pl.m
1500 is merkwaardig. Spr. beveelde een bézoek,
van ons museum ten zeerste aan. In het gemeente
archief zijn een aantal handschriften aanwezig,
met beschrijvingen van Schiedam. Zoo bestaat
een werk, loopende van 12981650. Hieruit
blijkt, dat een zoon van graaf Floris V, in 1298
aan Schiedam de eerste stadsrechten heeft ver
leend, terwijl toen ook het oude wapen de
zandioopers vervangen werd door den
Hollandschen leeuw, een teeken dat Schiedam
een echt-Hollnndsche stad was.
De ruine van het kasteel van Mathenesse
dateert van nog lang vóór 1298.
De rivier de Maas had in vroeger tijd een an
deren loop dan thans. De oudste rivierdijk is
de Oude Dijk, loopende van Vijfsluizen in N.O.
richting naar het Huis te Riviere aan den Over-
schieschenweg. Toen de polders Nieuwland
en 's-Graveland ingedijkt werden, zijn de Vlaar-
dingerdijk en de Dam aangelegd.
De mond van de Schie, welke eerst bij het Huis
te Riviere had gelegen werd thans verlegd
naar den Dam en aan dien dam is uit de enkele
nederzettingen, welke daar allengs gevestigd
werden, de stad Schiedam ontstaan.
De grenzen van de oude stad werden gevormd
door de Noordvest, Westvest en Broersvest.
Deze vesten hadden een geringe verdedigings-
waarde en herhaaldelijk is Schiedam dan ook
overvallen en geplunderd.
In 1500 werden de Frankelandsche dijk en
de Groene of Nieuw-Mathenesserdijk gelegd,
waardoor het Frankeland werd ingepolderd.
De Schie werd weer doorgetrokken en aan
