Dagblad voor Schiedam en
Gratis-Ongevallenierzekering
44ste Jaargang.
Dinsdag 29 Maart 1921.
No. 12997.
FEUILLETON.
De Oraal en zijn Dochter.
Bureau: Koemarkt 4. Telef. 85, na kantoortijd no. 148. Postbus: 88.
Abonnementen per 3 maanden f2.per week 15 cent, franco per
post 2.50 per kwartaal. Afzonderlijke nummers 3 cent.
Imnlmii
gak.de
Da vi
variles ran
Advertentiën: 1—5 regels 1.75; elke regel daarboven 35 cent, 3 maal
plaatsenl wordt 2 maai;| berekend. Ingezonden mededeelingen 75 ct per regel.
Speciale |eonditiën voor herhaaldelijk adverteeren. Tarieven worden op'Jaanvrage
toegezonden.
Incassokosten worden berekend.
vaat al
da Haüttdaaka
aas data)
la laUadaan
M
va»|aeu'
wijsvinger j
reu vinger
Bij et krachtens wetten of verordeningen voor
geschreven en andere officieele af- en aan
kondigingen van het Gemeentebestuur.
HINDERWET.
Burgemeester en Wethouders van Schiedam
hebben bij besluit van den 24sten Maart 1921
vergunning verleend aan de FIRMA NIEUW-
STADT, HOFHUIS CO tot oprichting van
een kopergieterij in het pand Westvest 2, ka
daster Sectie C. no. T079, met 2 electromotoren
van resp. 1 en 2 P.K. drijvende een ventilator
en aan amarilslijpsteen.
Schiedam, 29 Maart 1921.
DRANKWET.
Burgemeester en Wethouders van Schiedam
brengen ter algemeene kennis, dat door H.M. de
Koningin, ingevolge art. 4, 2e lid lo der Drank
wet, voor deze gemeente een zoodanige verlaging
van het maximum-aantal vergunningen voor den
verkoop van sterken drank in het klein is vast
gesteld, dat dit voor het op 1 Januari 1921 in
getreden 5-jarig tijdvak wordt bepaald op een
cijfer zooveel lager dan het krachtens het le
lid van artikel 4 der Drankwet toegelaten aan
tal, dat artikel 14 dier wet buiten toepassing
blijft, met dien verstande dat het maximum-aan
tal niet mag dalen beneden 75.
S c h i e d a m, 29 Maart 1921
Burgemeester en Wethouders van Schiedam
geven hiermede kennis, dat overeenkomstig de
verordening tot regeling van de door de gemeente
Schiedam uit te oefenen controle op de echtheid
van Schiedamsche Jenever en Schiedamschen
Moutwijn onder controle der gemeente is ge
steld
DE NEDERLANDSCHE DISTILLEERDERIJ
en FLESSC.HENFABRIEK VOORHEEN DE
FIRMA HERMAN JANSEN, voor hare bran
derij-distilleerderij aan de Noordvest 97-99 en
gedeeltelijk 101.
Schiedam, 29 Maart 1921
Buitenlandsch Nieuws.
DUITSCHLAND.
Uit Berlijn meldt men
De berichten uit Midden-Duitschland luid
den nog niet zeer geruststellend. Naar uit Halle
gemeld wordt, hebben de communisten op Goe
den Vrijdag in het gebied van Mansfeld zonder
pardon huis gehouden, en alle arbeiders tot 50
jaar er toe gedwongen toe te treden tot hun
strijdorganisaties. Zij bedreigden ieder met den
dood, die zich aan weerplicht tegenover het
proletariaat onttrok. Bij de arbeiders heerschte
wel ontstemming, doch zij waagden het niet zich
te verzetten. In de Launafabriek, waar de com
munisten hun hoofdkwartier hebben, bevin
den zich 3 4000 gewapende arbeiders, die nog
voldoende van levensmiddelen zijn voorzien.
(Naar het Duitsch).
40
Jammer genoeg, hebben de communisten ook
de arbeiders in de kolenmijnen te Geisel tot stop
zetting van het weik weten te bewegen. Daar
door is de staking in de bruinkolengroeven uit
gebreid. Daarentegen bleven alle pogingen van
de communisten te Halle zelf, om de arbeiders
tot staking en oproer over te halen, zonder suc
ces.
De Berlijnsche president van politie heeft
een proclamatie afgekondigd, waarin hij mede
deelt dat de politie opdracht heeft ontvangen
samenscholingen met alle middelen te beletten.
Deze proclamatie verscheen na een .ophitsend
artikel in de twee communistische bladen. Gis
termiddag verzamelden zich de werkeloozen voor
de verschillende gasfabrieken teBerlijn entracht-
ten de arbeiders over te halen zich bij de staking
van Midden-Duitschland aan te sluiten. De ai-
beiders weigerden echter. Toen eischten zij van
de directies dat 'dezen het werk zouden doen
stilstaan en dreigden dat zij anders de fabrieken
zouden vernielen. De politie heeft de menigte
ten slotte verdreven.
Een telegram d.d. 28 Maart uit Essen luidt
Het ophitsen der communisten heeft vandaag
een bloedige botsing tusschen betoogers en de
veiligheidspolitie veroorzaakt.
In openlucht-bijeenkomsten hadden de com
munisten als eersten eisch de ontwapening van de
veiligheidspolitie en de bewapening der arbeiders
gesteld. Voor vanmiddag hadden zij tot een nieu
we revolutionaire betooging opgeroepen op het
Burgplein. De veiligheidspolitie verhinderde
echter de bijeenkomst, waarop de communisten
beproefden zich op het nabijgelegen Hopstadt-
plein te verzamelen. Hier werden ze echter ook
uiteengedreven. Daarop werd de veiligheids
politie aangevallen. Ze maakte toen ook van
haar wapenen gebruik. Volgens een andere voor
stelling van zaken werd een handgranaat, in
een boeket verborgen, uit een venster op de po
litie geworpen. Weer anderen zeggen, dat er
uit de menigte revolverschoten gelost werden.
Wel schijnt vast, te staan, dat de politie aange
vallen werd. Bij het vuurgevecht, dat daarop
ontstond, werden drie politiemannen en tien
burgers gedood en tien politiemannen en onge
veer 35 burgers gewond.
Tegen den avond was de orde hersteld.
Sterke patroeljes van de veiligheidspolitie
trekken door de staten.
Er heerscht vanwegen de bloedige voorvallen
groote beroering onder de bevolking. Het ver
moeden wordt uitgesproken, dat de communis
ten de bloedige incidenten opzettelijk uitgelokt
hebben om hun ophitsing meer resultaat te doen
hebben.
Tot nu toe heeft echter hun oproep tot alge
meene staking zoo goed als geen gevolg gehad.
Zaterdag hebben de arbeiders in verschillende
bedrijven de stakingophitsers, die hen tot do
staking opriepen, zelf afgeranseld.
Een aanslag der communiste op de Hamburger
gasfabrieken heeft men kunnen verijdelen. De
staat van beleg is afgekondigd. Dit heeft veel
tot den terugkeer van de orde bijgedragen. De
toestand is thans vrijwel normaal.
De kruitfabrieken te Gusthacht, die door
1500 2000 communisten bezet waren, zijn door
een afdeeling van de ordepolitie 300 man sterk,
bevrijd. Verschillende arrestaties hadden plaats.
Het raadhuis van Eisleben is eergisternacht
tot in de ochtenduren het tooneel van woeste
gebeurtenissen geweestde heele nacht werd
er gevochten het geweervuur was niet van de
lucht tal van mijnen werden tot ontploffing
gebracht. De bevolking is zeer opgewonden, om
dat de dyhamietfabrieken van Leimbach, die
de heele mijnstreek van dynamiet voorziet, nog
steeds in handen is van de terroristen, die er
heele autoladingen vandaan halen.
Zaterdagochtend is men er in geslaagd een
kist met geschriften van het groote comité van
actie te Hettstedt in beslag te nemen. De stukken
moeten belangrijke inlichtingen over de plannen
der communisten verstrekken.
Op verscheidene plaazsen hebben de communis
ten nog meer gijzelaars weggevoerd.
Bij.de gevechten om Eisleben hadden de com
munisten op één punt, rond een machinegeweer,
20 dooden, terwijl te Sipo slechts geringe verlie
zen leed. De afkondiging van het standrecht is te
Eisleben voorloopig nog van de hand gewezen.
Een vergadering van den gemeenteraad, waarop
als eenig punt ter behandeling stond de eisch
van het terugroepen van de ordepolitie, werd ver
boden.
De berichten uit Neu-Hadersleben geven duide
lijk te kennen, dat de communisten daar een
groot plan op touw gezet hebben.
In den loop van den ochtend hadden ernstige
botsingen plaats tusschen rijksweer en commu
nisten te Torgau, waarbij de rijksweer 2, de com
munisten 5 dooden hadden.
Te Maagdenburg en omstreken is het volmaakt
rustig.
Het orgaan der communisten te Mür chen is in
beslag genomen, omdat het een opwekking be
vatte aan de communistische actie deel te nemen.
Te Halle staakt het meerendeel van de metaal
bewerkers. Ook de staking in de bruinkoolgroe
ven van Midden-Duitschland bieidt zich verder
uit.
moet betalen, dat het kan geven. Maar zij stem
den niet vóór, omdat zij overtuigd zijn, dat de
genomen maatregelen niet doeltreffend zijn,
omdat de 50 procent,die men op den uitvoer der
Duitsche koopwaar wil heffen, ons land veel
schade zal berokkenen en niet zal helpen. De han
del met Duitschland, dien wij broodnoodig heb
ben, en die zich geleidelijk weer ontwikkelde,
zal er opnieuw gevoelig door lijden. De haven
van Antwerpen, reeds zwaar genoeg getroffen
door den oorlog, kan ook niets dan verlies on
dergaan door deze dwangmaatregelen. Daar
komt nog bij, dat de Duitschers er nooit aan zul
len denken, hun koopwaren tegen halven prijs
te verkoopen en wij dus óf wel de koopwaar
over den Rijn kunnen laten, óf wel zelf de 50
procent zullen moeten betalen. In het eerste
geval vermindert de bedrijvigheid van Duitsch
land en daardoor ook de mogelijkheid tot betalen
van de oorlogsschade. In het tweede geval zijn
wij het, die de 50 procent en dus ons eigen oor
logsschade betalen. Gevaarlijk zijn de strafbepa
lingen in de uiterste mate. Met het militair bezet
ten van meer grondgebied heeft men een oorlogs
daad gepleegd, die de ergste gevolgen kan hebben
Wie den geest van sommige Fransche politici
kent en tot schande van ons land, ook die van
sommige Belgen, weet, dat er gehoopt wordt,
dat vandaag of morgen opgemarcheerd wordt
naar Berlijn, dat een nieuwe oorlog zou ontke
tend worden en dat nooitLiever alles dan dat.
Daarom onthielden zich de 15 Vlaamsche socia
listen.
Mijn jonge meester, zei Spiagydry, laat
dit plan varen, geloof mij, ik heb een voor
gevoel, dat het ons ongeluk zal aanbrengen.
Dit verzoek was niet vergeleken, bij het
verlangen van Ordener.
Kom, kom, zei Ordener ongeduldig, gij
zijl mijn gids ik wil, dat ge mij het voet
pad wijstwaar is het
Dadelijk komen we er aan, zei de be
waarder die tegen wil en dank moest gehoor
zamen.
Werkelijk werd het voetpad spoedig zicht
baar zij volgden het, doch Spiagudry be
merkte met ontzetting dat het hooge gras
vertrapt was en dat dus het voetpad versch
begaan moest zijn.
CX.
v°or een grooten hoop papieren, in wanorde
ove! rijne tafel verspreid en waar-onder men
eenig© brieven onderscheidde, zit generaal Le-
vmdde Knud in gedachten verdiept. Een achrij.
DE BELGEN EN DE BELASTING OP
DUITSCHLANDS UITVOER.
In zekere diplomatieke kringen te Brussel
heeft het verwondering en ontevredenheid ge
baard, dat bij de stemming in de Kamer over het
wetsontwerp tot heffing van 50 procent op de
waarde der ingevoerde Duitsche koopwaar ze
ventien Kamerleden, van wie 15 Vlaamsche
socialisten, met Camille Huysmans aan het hoofd
zich van'stemming onthielden, terwijl twee leden
van de Vlaamsche Frontpartij tegenstemden.
De „Volksgazet", die, zooals bekend is, het
orgaan is van Camille Huysmans, verklaart de
houding van de Vlaamsche socialistengroep
aldus
Zij (de Vlaamsche socialisten) hebben niet
tegen gestemd, omdat zij, zoozeer als wie ook,
van oordeel zijn, dat Duitschland het maximum
ver stond naast hem in afwachting zijner orders
Nu eens stampt de generaal met zijne laarzen
op 't rijke vloerkleed onder zijne voeten, dan
weer speelt hij met de decoratie van den Olifant,
die hij aan den hals droeg. Soms opent hij den
mond om te spreken schudt het hoofd en werpt
een ontevreden blik op de papieren, die de
tafel bedekken.
Wat duivel. .roept hij eindelijk uit,
welke uitroep door een oogenblik stilte ge
volgd werd.
Wie zou ooit gedacht hebben, gaat hij
voort, dat die mijnwerkers daartoe kwamen
Zij zijn zeker tot opstand aangevuurd.
Maar weet gij Wapherney, dat de zaak be
denkelijk is, weet ge, dat een vijf zes hon
derd mannen, aangevoerd door een ouden
schelm, Jonas genaamd, het werk in de mij
nen gestaakt hebben? Dat een jonge dwee-
per, Norbith geheeten, zich aan het hoord
gesteld heeft van de oproerlingen te Guld-
branshal Weet ge dat de bergbewoners ook
oproerig zijn en een oude bergvos van Kola,
Kennybol hen aanvoert? Weet ge ook ein
delijk, dat volgens de berichten van de bur
gemeesters, de beruchte Han van IJsland
het hoofd is van den opstand Wat zegt
van dat alles, Wapherney, hm
Uwe excellentie; Wapherney,weet welke
maatregelen
In deze droevige zaak is er nog eene
omstandigheid, die ik mij niet verklaren kan,
DUITSCHLAND EN DE GEALLIEERDEN.
De geallieerde deskundigen inzake de schade
loostellingen voltooien hun onafhankelijk onder
zoek van de mogelijkheid tot betalen van
Duitschland.
Op het oogenblik, zegt de diplomatieke mede
werker van de „Daily Telegraph", wijden zij
de meeste aandacht aan een overzicht van de
laatste vermeerderingen van Duitschland's kapi
taal op industriegebied. Dit werd in 1913 ge
schat op een totaal van 15.000 millioen mark
en de gemiddelde jaarlijksche toeneming in
de onmiddellijk voorafgaande jaren op ongeveer
2500 millioen mark, hetgeen door buitenlanders
werd betaald. In den laatsten tijd is een overeen
komstige vermeerdering van meer dan 2000
millioen mark per maand opgeteekend het
cijfer voor het laatste jaar is 242 millioen mark.
Over het heele jaar 1920 bedroeg de vermeerde
ring van aandeelen in industrieën en obligaties
reeds het aanzienlijke totaal van 14.000 millioen
mark.
Het is aan geen twijfel onderhevig, voegt de
correspondent hieraan toe, dat de depreciatie
van de mark en de verhooging, welke daarvan
het gevolg is, van den prijs van de grondstoffen
en van de loonen, zoowel als de behoefte aan
meer bedrijfskapitaal, in aanmerking moeten
worden genomen bij dien van voor den oorlog,
maar voor een land,dat zichzelf zoover kan be
druipen als Duitschland ten aanzien van de
grondstoffen biedt de verhouding van de mark
deze is, dat onze gevangene Schumacker de
stokebrand van het oproer zou zijn.
Dit schijnt niemand te verwonderen en dit
verwondert mij juist het meest. Een man,
in wien Ordener behagen had, zou een ver
rader zijn. Toch staan de mijnwerkers in zijn
naam op, hij is hun wapenkreetzij schijnen
hem zelf den titel te geven, dien de koning hem
ontnomen heeft. Dat alles schijnt zeker
Maar hoe komt het, dat de gravin van Ahlefeld
deze bijzonderheden reeds wist zes dagen ge
leden, toen nog nauwelijks iets van opstand te
bespeuren was
Dat'is vreemd. Om 'L even, men moet
op alles voorbereid zijn. Geef mij mijn zegel,
Wapherney.
De generaal schreef drie brieven, verzegel
de ze en gaf ze aan zijnen secretaris.
Bezorg deze aan baron Voethaun, kolonel
der scherpschutters, nu in garnizoen te Munck-
holm, opdat zijn regement onverwijls tegen
do opstandelingen oprukke. Dit is voor den
bevelhebber van Munckholm met bevel strenger
dan ooit te waken over den ex-kanselier. Ik wil
zelf dien Schumacker zien en ondervragen.
Zend dezen brief naar Skongen, naar den majoor
Wolhm, opdat hij dadelijk naar t brandpunt
van het oproer ga met zijn regiment. ^or&
Wapherney voor de prompte uitvoering mijner
bevelen.
De schrijver ging uit en liet den gouver
neur alleen in zijne overdenkingen.
Dat is alles zeer vreemd, dacht hij. Daar
ginds die oproerige mijnwerkers, hier die
arglistige gravin, die gekke Ordener .men
weer niet waar.Wellicht zit hij tusschen
die roovers, terwijl hij Schumacker aan mij
ne bescherming overlaat, die tegen den Staat
samenzweert en zijne dochter uit wiet ge
zelschap ik Frederik van Ahlefeld verwij-
derd heb. Mij dunkt, dat de scherpschut
ters de opstandelingen wel zullen ontmoeten
te Wahlstroom. Dit is een punt, waar ze nood
zakelijk voorbij moetenHier werd de ge
neraal gestoord door het openen der deur.
Wat verlangt gij, Gustave
General een bode wenscht Uwe Excellentie
te spreken.
Wat kan dat nog zijn Dat hij binnen-
kome.
De bode trad binnen en reikte den gouver
neur een pakje over.
Excellentie, dit brengt ik U van wege zijn
Hoogheid den vice-koning.
De gouverneur opende haastig.
Bij mijn baard, riep hij verbaasd uit,
nu geloof ik dat ze allen gek worden. Daar
noodigt mij de vice-koning uit bij hem te ko
men te Bergen. Het is voor eene dringende
zaak, zooals hij zegt, en op bevel des konings.
Dat komt wel van pas. „De kanselier, die
tegenwoordig te Drontheimhuis vertoeft, zal
U in uwe afwezigheid vervangen"
(Wordt vervolgd)
