Witwasscherij.
N.V. DE PHOENIX,
L BOSCB, Boterstraat 63, Tel. 580
A. BOSCH, Botersfraaï 63, Tel. 580
warring en was het noodig geweest een heele-
boel sanitaire benoodigdheclen in te slaan, maai
de dienst van de hospitaalschepen was onberis
pelijk.
Ten slotte zei de minister nog, dat men het
hoofd koel moest houden om de overwinning
die zeker bevochten zou worden, des te vlugger
Ie behalen.
ZWITSERLAND.
Volgens een bericht uit Genève heeft het on
derzoek, dat door het Zwitseische politieke
departement naar de reis van ex-keizer Karl
naar Hongarije is ingesteld, tot resultaat gehad,
dat geen redenen aanwezig werden geacht tegen
een verder verblijf van den ex-keizer in Zwitser
land.
ALLERLEI.
Uit Berlijn meldt men
In het proces tegen de daders van den aan
slag op de Siegesshule heeft de vertegenwoordiger
van het O. M. gisteren tegen zeven beklaagden
8 jaar tuchthuis en 10 jaar verlies v. burgen ech
ten geëischt, tegen 3 andere beklaagden, 5 jaar-
tuchthuis en 10 jaar verlies van burgerrechten
Voor de schilderWolff werd vrijspr aak gevraagd.
In den Nationalen Raad. heeft de socialisti
sche afgevaardigde Schenkel aldus seint
Wolff uit Bern een interpellatie gehouden
over het indertijd nogal geruchtmakende optre
den van den toenmaligen chef van den gene-
ralen staf Sprecher,
Bondsraad Scheur er, die den interpellaot be
antwoordde, heeft toegegeven dat in 1907 eerst
Duitschland en daarna Oostenrijk aan Zwitser
land hebb»n( gevraagd, welke houding het in
geval van eeo Euiopeeschen oorlog zou aanne
men.
In de onderhandelingen met den Oostenrijk-
schen kolonel Hordliczka heeft de Zwitserscho
chef van den generalen staf toen gezegd, dat
de Zwitsersche neutraliteit de deelname aan
eenigen oorlog uitsloot, zo .lang Zwitserland
met rust gelaten zou worden. In geval van een
vijandelijken aanval zou het Zwitsersche leger
echter zijn plicht vervullen om de onafhankelijk
heid des lands te verdedigen.
Deze verdediging zou op zoodanige wijze
plaats hebben, als Zwitserland haar noodza
kelijk achtte.
Einde 1916 en begin 1917 toen de toestand
op het Westelijk front critiek werd, heeft Zwit
serland zoowel met Frankrijk als met Duitsch
land onderhandeld over de mogelijkheid en de
verzekering van transporten naar Zwitserland
voor het geval er een keer in den toestand
mocht komen. De Bondsraad, zeide Scheurer,
die door gegevens geput heeft uit documenten,
welke in het Departement van Oorlog worden
bewaard, zal zich nimmer leenen tot uiteenzet
tingen, welke op eenigerlei wijze de grondstel-
li ige der Zwitsersche neutraliteit in de dis
cussie zouden betrekken.
De interpellart verklaarde zicb met deze in
lichtingen slechts ten deele bevredigd.
Telef. No. 15. 1248 7
Staten-Generael.
TWEEDE KAMER.
Vergadering van Dinsdag, 19 April.
Herziening Leerplichtwet.
De heer Gerhard (S. D.) wijzigt het
amendementK. ter Laan in dien zin, dat de
mogelijkheid wordt geopend, dat voorbereidend
onderwijs, genoten tusschen het 6e en 8e leer
jaar, in mindering wordt gebracht van den leer
plicht.
De heer van der Molen (AR.) bestrijdt
het amendement-Ter Laan.
De heer T e r L a a n (S. D. A. P.) verdedigt
het nader.
De Minister van Onderwijs de heer
D e V i s s e r, heeft geen bezwaar tegen de wijzi
ging van den heer Gerhard, indien deze op zich
zelf blijft staan en niet wordt ingelascht in het
amendement-Ter Laan.
Na re- en dupliek wordt het amendement-
ter Laan verworpen met 52 tegen 19 stemmen en
het amendement-Gerhard z.h.st. aangenomen.
De heer Ossendorp (S.D.) verdedigt
een amendement, om kinderen die onderwijs
ontvangen dat geacht Wordt te behooren tot
het Hooger, middelbaar of nijverheids onderwijs,
vrijstelling van leerplicht te verleenen, zoo zij
minstens 10 uur per week alg. vormend L.O.
ontvangen.
De Minister brengt een wijziging aan,
waardoor het handelsonderwijs van den leerplicht
wordt vrijgesteld. Spr. bestrijdt het amendement
dat daarop met 54 tegen 20 stemmen wordt, ver
worpen.
De heer Ossendorp (S. D.) licht een
amendement toe, om het landbouwVerlof geheel
uit de wet te lichten.
De heer Bakker (C. H.) verdedigt een
amendement, om het landbouwverlof te verlen
gen van 2 tot 4 weken. De Minister heeft
gemeend de verloven, die nadeelig zijn voor het
onderwijs der kinderen tot 2 weken te moeten
beperken. Dit bleef echter noodzakelijk in
het belang van eenige industrieën, o.a. de jam
industrie. Spr. ontraadt de amendementen, die
verworpen worde met resp. 45 tegen 31 stemmen
en 57 tegen 19 stemmen.
De heer Bulten (R. K.) verdedigt een
amendement om het verlof te weigeren indien
het wordt gevraagd om kinderen te laten werken
in loondienst.
Het amendement wordt aangenomen met 59
tegen 9 stem mem
De M i n i s t e r neemt over een amende
ment-Teenstra, om den termijn van vaststel
ling door de gemeenteraden van de landbouw-
verloven te beperken tot 4 weken en een amende-
ment-Ketalaar om het toezicht van de inspecteur
op het huisonderwijs te verscherpen.
Een amendement-Ketelaar om de politie
ambtenaren te verplichten gedurende den school
tijd op straat loopende kinderen naar school te
brengen wordt verworpen met. 37 tegen 24 stem
men.
Morgen voortzetting.
CHAMPAGNE
,.de Lossy", Reims.
I! i u n e n I a n d.
De verjaardag van den Prins.
Gistermiddag te ongeveer 2 uur reed de Ko
ninklijke familie uit na door H.M. de Koningin-
Moeder aan Haar Paleis te zijn uitgeleid.. De
Koningin, de Prins en de Prinses maakten een
rijtoer door de stad. Bij bet uitrijden werdei zij
dooi een talrijke menigte toegejuicht.
Piecies te half d.ie aniveerde het muziek
korps van de Politie. Koit daaiop keerden het
Koninklijk Echtpaar en de Prinses terug van
een rijtocht. Spoedig verschenen de Vorstelijke
personen op 't. balcon. Het muziekkorps speelde
het Wilhelmus.
De Koningin naar Londen.
Plet „Hbld." meldt Wij lezen in de „Daily
Chronicle", dat de koningin voornemens zou
zijn, dezen zomer waarschijnlijk een bezoek met
prinses Juliana aan Londen te brengen. Wij heb
ben van dit bericht geen bevestiging kunnen
verkrijgen. Wanneer het al niet geheel onjuist
is, het is in ieder geval zeer voorbarig.
Duitsehe pasvisa.
Op vragen van den heer De Buisonjé betref
fende vermindering van de kosten van het
Duitsehe pasvisa heeft Minister Van Karne-
beek geantwoord, dat het juist is, dat geruimeu
tijd geleden, namelijk 5 Mei 1920, de Duitsehe
Regeering is gewezen op het hooge bedrag, dat
voor een Duitsch pasvisum moet worden be
taald.
Naar aanleiding hiervan heeft de Duitsehe
Regeering geantwoord, dat het hooge visum
tarief steunde op een wet, en dat het niet mo
gelijk was dat tarief voor onderdanen van een
bepaald land te verminderen, aangezien dan
krachtens het beginsel van meestbegunsting
andere landen aanspraak zouden kunnen maken
op een gelijke vermindering
Ten aanzien van het grensverkeer en van de
Rijnscheepvaart deed de Duitsehe Regeering
de toezegging nader te zullen overwegen in hoe
ver aan de bezwaren zou kunnen worden tege
moet gekomen. Sedert dien is gebleken, dat
inderdaad op de belanghebbenden daarbij een
lager tarief is toegepast.
Dc Ziektewet.
Eenige dagen geleden zijn te 's-Gravenhage
bijeen gekomen de afgevaardigden van het
Nederlandsch Verbond van Ziekenkassen en
Fondsen, Patrimonium Chr. Nat.Werkmansbond
Algemeen Ziekenfonds (idem) en het Alg. Ned.
Werkliedenverbond, samen vertegenwoordigen
de ruim 100.000 leden.
Na een korte bespreking, waarbij bleek, dat
er volkomen eenstemmigheid bestond omtrent
het te bereiden doel en men eenparig de moties
en conclusies van het N.V.Z. kon onderschrijven,
werd besloten een permanente commissie te
vormen, ten eindé met onverzwakte kracht in
woord en geschrift en door persoonlijk bezoek
ter bestemde plaatse, de actie voort te zetten
tot behoud en verkrijging van „zelfbeheer".
De plannen „Centraal Beheer" werde unaniem
afgekeurd, als zijnde omslachtig, bevorderend
de ambtenarij, doodend voor het „zelfbeheer"
van ons volk, directe medewerking van werk
gever en werknemer uitsluitend en absoluut on
voldoende ten opzichte van de te verzekeren
groepen.
Bovendien werd geconstateerd, dat het on
juist is, dat het ziekengeld onder alle omstandig
heden gewaarborgd is.
De commissie werd samengesteld als volgt
T. D. Gaastra, N.V.Z.voorzitter, F. J. Keijer,
idem, secretaris, beiden Den Haag J. Hermans,
Patrimonium, J. Koning', Chr. Nat. Werkmans
bond, en J. L. v.d. Voorden, Alg. Ned. Werk
mansbond, allen leden, resp. te Amsterdam,
Apeldoorn en Rotterdam.
Briefpostverkeer met Rusland.
De directeur-generaal der posterijen en tele
grafie maakt bekend, dat de hervatting van het
briefpostverkeer met Rusland, aangekondigd in
de St. Ct. van 13 dezer, wegens onvoorziene
moeilijkheden tusschen de Duitsehe en de Pool-
sche postadministratie, betreffende de doorzen
ding tot nadere mededeeling is uitgesteld.
PORT, BORDEAUX
BOURGOGNE-WIJNEN.
Gemeenteraad.
Zitting van Vrijdag 15 April.
(Vervolg)'.
Weth. Houtman verklaart, dat hij vóór
het Voorstel zal steramen, al onderschrijft hij
ten deele wat mr. Kavelaars heeft gezegd. Men
moet niet eenzijdig te werk gaan, maar over de
geheele linie een houding bepalen.
Weth. deelt voorts niet de sombere meen^ng,
dat er veel werklieden in Gemeentedienst zijn,
die met minder dan 27.naar huis worden ge
stuurd.
Bij vergelijking van de loonen die de arbei
ders van de gemeente krijgen en die in de parti
culiere industrie betaald worden, valt de betrek
king van ongeschoolden arbeider in gemeente
dienst te prefereeren boven die in particulieren
dienst.
Het gaat niet aan de loonen óp te voeren als de
loonstandaard in de particuliere industrie niet ge
handhaafd kan worden. De loonen in Duitsch
land zijn lager dan in Nederland. Ook in België
en Frankrijk hetzelfde verschijnsel. Dit zijn om
standigheden waar de directeuren van bedrijven
rekening mee moeten houden.
De gemeentewerkman heeft verschillende voor
deden, die de werkman in particulieren dienst
mist.
Weth. zou met een tijdelijke verhooging kun
nen meegaan, maar meent dat voorzichtigheid
geboden is. De toestand van de industrie m ons
land zou er over eenige maanden nog wel eens
donkerder kunnen uitzien dan thans.
Weth. hoopt echter op een wederopbloei van
handel en industrie.
De commissie voor georganiseerd overleg
zal ernstig op de positie van de ongeschoolde
arbeiders in particuliere bedrijven hebben te
letten, teneinde daaraan haar houding te toetsen.
Wat andere gemeenten doen, kan z.i. geen maat
staf zijn.
Wij hebben alleen te kijken naar den algemee-
nen loonstandaard te Schiedam.
Spr. kan eenige cijfers mededeelen over loo
nen, door de gemeente Schiedam betaald.
De cijfers hebben betrekking op de 3 laatste
maanden van 1920.
Van 106 volwassen arbeiders verdienden 55
gemiddeld 1700 1800., incl. kindertoeslag
en overuren.
12 arbeiders ƒ2000 2200.
9 arbeiders boven 2200.
19 arbeiders 1500 h 1700.
11 losse arbeiders verdienen minder dan 30.
Bij de Gemeente-reiniging zijn 14 menschen
werkzaam, die loonen hebben boven 35.
16 personen, die 30 32 verdienen, terwijl
het loon der overigen 28.30.bedraagt.
Voor deze laatste categorie is dit loon gewettigd.
Aan de Gasfabriek zijn lantaarnopstekers en
ander personeel wier tijdelijk loon is verhoogd.
Van de 260 arbeiders in gemeentedienst zijn
er 139 die meer dan 1700 verdienen en boven
dien vrij eigen en wed.- en weezenpensioen heb
ben.
Wanneer men nog bedenkt, dat de commissies
in het geven van verlof bij ziekten enz. veel vrij
geviger zijn dan particuliere werkgevers, dan
hebben de werklieden in gemeentedienst het
zoo kwaad nog niet.
Men moet bij de beoordeeling van dit alles
bovendien rekening houden met het feit, dat in
het particuliere bedrijf de arbeid veel omvang
rijker is dan bij de gemeente.
Voor een timmerman b.v. worden bij de ge
meente veel lagere eischen gesteld dan bij den
grootbouw.
Weth. heeft reeds verklaard, dat hij zich bij
het voorstel in zake het voorschot zal neerleg
gen, maar dat we hier steeds alles zullen hebben
aan te nemen wat de commissie voor georga
niseerd overleg zal voorstellen, kan spr. niet on
derschrijven.
Het steeds opdrijven van de loonen voor de
arbeiders wordt gehanddicapt door de afne
mers. De werkgevers zullen dus het recht blij
ven behouden de looneischen te controleeren.
De Raad zal steeds vrij staan in zijn beslissingen
en van een verschuiving van de verantwoord
leijkheid van den Raad naarde commissie voor
georganiseerd overleg klnnimmer sprake zijn.
De heer D i n k e 1 a a r vindt het gewoon een
schandaal, dat de heer Houtman hier zoo heeft
zitten redeneeren.
Weth. Houtman: „Ik heb de zaken met
den noodigen ernst en objectiviteit bekeken en
ik ben den voorzitter dankbaar dan hij mij ge
legenheid heeft gegeven mijn stem te motiveeren.
De heer Dinkelaar zegt, dat aldus is ge
bleken hoe gevaarlijk het is als men de sluizen
voor een debat over de loonen open zet. Spr.
vindt het een schandaal tegenover de commissie
voor georganiseerd overleg. Deze commissie
kreeg opdracht om de loonen te herzien. Nu
gaat men in den Raad al stemming maken om
de loonen omlaag te drukken. De redeneering
over de positie van den arbeider in gemeente
dienst gaat z.i. niet op. In dezen tijd kan men ge
makkelijk den gemeentewerkman boven den
arbeiber in particulieren dienst stellen. Indien
het in de industrie goed gaat, dan zouden er
van de 1000 arbeiders nog geen 900 in gemeen
tedienst gaan.
De drang van de arbeiders om meer verlof
is ook niet zonder uitwerking gebleven, gezien
de metaalbewerkers.
Een ziekteverzekering is in het particuliere
bedrijf ook al verkregen.
Als men zoo handelt in den Raad als van mid
dag, dan komt er van het Georganiseerd overleg
niets terecht.
Als straks de voorstellen der commissie komen,
zal de Raad unaniem moeten beslissen.
Spr. zou het betreuren, indien er hier in den
Raad breedvoerige debatten over de voorstel
len der commissie worden gehouden. Tot nogtoe
zijn de voorstellen bijna altijd zonder discussie
aangenomen.
Formeel moeten we steunen, omdat dit de
wet gebiedt, maar moreel moeten we achter de
commissie staan.
Weth. Mr. VanVelzen zegt, dat wie ken
nis heeft genomen van de notulen der commis
sie de overtuiging zal hebben, dat het voorstel
inzake het voorstel gemotiveerd is.
Zooals de heeren weten, zullen de kosten
78.000 bedragen.
Wanneer men de loonen beziet, komt men tot
de conclusie, dat de laagste klassen geen goed
figuur maken. Bij andere steden staan ze ver
ten achter.
Spr. zal zijn stem aan het voorstel geven,
maar wil er tegenopkomen dat er in den* Raad
over de voorstellen van georganiseerd overleg
niet zou mogen worden gediscussieerd. Ook aan
de hand der Gemeentewet betoogt weth. dat de
heer Dinkelaar een verkeerd standpunt inneemt
als hij den heer Swartjes en anderen het recht
zou ontzeggen om over de voorstellen van geor
ganiseerd overleg in den Raad te adviseeren.
Onder de Raadsleden kunnen wel personen
zijn, die verbeteringen in de voorstellen beoogen.
Dit was ook het geval met den heer Swartjes.
De heer Dinkelaar wil niet ontkennen,
dat de Gemeentewet bepalingen bevat als weth.
bedoelt maar men zoekt toch de wet te veran
deren. Men is overal de overtuiging toegedaan,
dat de Raad behoort te slikken wat door ge
organiseerd overleg is tot stand gekomen. Als
Raadslid mocht de heer Swartjes misschien het
bij het rechte eind hebben, maar als democraat
betwist spr. dat hij het recht had het woord te
voeren.
Weth. Houtman constateert, dat uit het
geen de heer Dinkelaar tot dusver heeft gezegd
allerminst blijkt, dat wat door hem (weth.)
gezegd is als een schandaal kan worden gekwali
ficeerd.
De heer Dinkelaar: „wil wel erkennen,
dat de heer Houtman altijd even netjes is.
De heer Mr. Kavelaars zegt, dat vol
gens de Gemeentewet de Raad de bezoldiging re
gelt van het gemeente-personeel. De bezoldiging
is verder ook geregeld in een verordening. Spr.
zou het allerminst gewenscht achten, indien
de commissie voor georganiseerd overleg in de
plaats trad van den Raad. Evenmin als de Raad
alles behoeft te accepteeren wat door een der
commissies van Bijstand is voorbereid, behoeft
hij ook niet alles te slikken wat van „Georgan.
Overleg" komt.
De heer Boddeus erkent, dat de arbeid
van de commissie voor georganiseerd overleg
niet anders dan een adviseerend karakter kan
dragen. De Raad moet absoluut vrij tegenover
haar voorstellen blijven.
De beslissing is daar, waar de verantwoor
delijkheid berust, n.l. bij den Raad.
De heer Swartjes vindt, dat het wel nut
tig is geweest, dat hij het woord over het voor
stel heeft gevoerd. Spr. zou het niet democra
tisch hebben gevonden, als hij het woord niet
had mogen voeren. Uit het debat valt nog deze
conclusie te trekken, dat spr. gelijk had, dat
vooral voor de twee laagste groepen personeel
veel eerder iets behoorde te worden gedaan dan
voor de hoogere ambtenaren. Spr. heeft dus
niet misgetast.
Weth. D e B r u i n verklaart,dat hij het stand
punt, door de andere wethouders ingenomen,
niet deelt. Hij betoogt, dat er geen vrees be
hoeft te bestaan dat de voorstellen van „geor
ganiseerd overleg" ongefiltereerd in den Raad
komen. Zij gaan naar de comm. voor personeels
aangelegenheden, dan naar B. en W. en vervol
gens komen ze in den Raad. De invloed van be
langhebbenden op de eventueele voorstellen
is voldoende geneutraliseerd. Er moet echter
voor Worden gewaakt, dat in den Raad groote
debatten over de Ioonkwesties worden gehouden.
In de commissie kan men de belangen van het
personeel veel zakelijker behartigen en kan aan
de bedoeling van het georganiseerd overleg
meer recht wedervaren. Men moet niet al te
formalistisch zijn, maar aanvaarden wat overal
is geschied, n.l. door een nooduitlaat de narig
heden afvoeren, die anders het debat in den Raad
zouden doen ontstaan. Spr. hoopt, dat de betrok
ken commissie dit ernstig onder de oogen zal
zien.
Weth. B o d d e s zegt, dat de heer Din
kelaar wenschte, dat de Raad ja en amen zou
zeggen op de voorstellen van georganiseerd over
leg. De heer De Bruin deelt dit standpunt blijk
baar niet. Is het nu, vraagt weth., onmogelijk,
dat de Raad wijzigingen in de voorstellen kan
brengen
Weth. De Bruin: Mogelijk wel, maar
niet gewenscht
Weth. B o d d e s kan zich niet indenken,
dat de Raad zijn macht uit handen geeft eu deze
aan de commissie overdraagt. Men kan tot geen
andere conclusie komen.
Er ontspint zich nog een debat tusschen den
heer Evers en Weth. De Bruin, waarbij
de heer -Evers op een inconsequentie in het be
toog van den weth. wijst, terwijl de heer De Bruin
aantoont, dat hij alleen de wenschelijkheid be
pleitte om het loondebat uit de openbare discus
sies te houden.
De heer Mr. Kavelaars constateert,
dat dit voorstel alleen beoogt een voorschot aan
het gemeente-personeel te geven. Dit voorschot
zal nader worden verrekend. Het kan dus zijn,
dat personen dit bedrag geheel of ten deele zul
len moeten restitueeren.
Weth. Boddeüs doet thans een voorstel tot
dekkingv.de uitgaven die dit voorstel zullen me
debrengen. De uitgaven worden geraamd op
78.000. Voorgesteld wordt de verhoogde op
centen op de belasting op de gebouwde en onge
bouwde eigendommen en de vermogensbelas
ting en de nooduitkeering van de bedrijven daar
voor te bestemmen terwijl de post Hoofd, omslag
op de begrooting dienst 1921 met ƒ30,000 dient
te worden verhoogd.
Dit voorstel wordt zonder hoofdelijke stem
ming goedgekeurd en tot verleening van een
voorschot van 150 aan het gemeentepersoneel
besloten.
(Wvrdl vervolgd).
