DAGBLAD VOOR SCHIEDAM EN OMSTREKEN.
44ste Jaargang.
Vrijdag 30 September 1921.
No. 131"0.
Bureau KOEMARKT 4. Telefoon Intercommunaal 85. Postbus 39.
Abonnementen per 3 maanden ƒ2.per week 15 cent, franco per
post 2.50 per kwartaal. Afzonderlijke nummers 3 cent.
Advertentiën: 1—5 regels 1.75 elke regel daarboven 35 cent, 3 maal
plaatsen wordt 2 maal berekend. Ingezonden mededeelingen 75 ct. per regel.
Speciale conditiën voor herhaaldelijk adverteeren. Tarieven worden op aanvraag
toegezonden. Incassokosten worden berekend.
EERSTE BLAD.
Bij of krachtens wetten of vetordeniniien voor
geschreven en andere offieieele af- en aan
kondigingen van het Gemeentebestuur.
HINDERWET..
Burgemeester en Wethouders van Sch'edam
hebben bij hun besluit van den 29sten September
1921 de beslissing op de verzoeken van
de NAAMLOOZE VENNOOTSCHAP-
SCHEEPSBOUW MAATSCHAPPIJ „NIEU
WE WATERWEG" om vergunning tot het
■nriohten van eene koperslagerij op haar terrein,
kadastraal bekend m Sectie N. nos.286-32(1, met
1 electromotor van 20 P.K'. en 4 eleetromotoren
'eder van 1 P.K., drijvende diverse werktuigen
P. SOETERS EN A. SNEEP om vergunning
tot het oprichten van een elect.rische smederij
in het pand Hoofdstraat 87b., kadaster Sectie
L. iio.' 2465, met 2 eleetromotoren van respectie
velrjk 3 en 1/2 P.K., drijvende diverse werktui
gen
L. BURGER om vergunning tot uitbreiding
van de brood- en banketbakkerij in het pand
Broersveld 140, kadaster Sectie B. no. 1922, met
eene kneedmachine, welke gedreven zal worden
door een electromotor van 1 P.K.
de N. V. MAATSCHAPPIJ TOT EXPLOI
TATIE VAN LICHTBEELDKUNST om ver
gunning tot. het oprichten van een bioscoop-the
ater en fotografisch atelier met lijstenmakerij in
het pand Appelmarkt 2 (Hoogstraat, hoekvVppel-
markt), kadaster Sectie C. no. 960, met 2 elee
tromotoren van respectievelijk 8 P.K., drijvende
een dynamo ter opwekking van gelijkstroom en
een cirkelzaagje, VERDAAGD, aangezien het
desbetreffend onderzoek nog niet geëindigd is.
Schiedam, 30 September 1921.
Burgemeester en Wethouders van Schiedam
hebben bij hun besluit van den 29sten September
1921 VERGUNNING VERLEEND aan
de FIRMA DIRVEN EN SPOOR tot uit
breiding van de smederij en koperslagerij in het
pand Kethelstraat no. 9, kadaster Sectie A.
no. 1348, met, een constructiewerkplaats, met
een draaibank en eene boormachine, gedreven
door een electromotor van 2 P.K. en een amaril-
steen, gedreven door een electromotor van 1
P.K. en een laschapparaat.
S c h i e d a m, 30 September 1921.
Buiteniandsch Nieuws.
ENGELAND EN IERLAND.
In het antwoord van het Britschc kabinet aan
De Valera, dat gistermorgen naar Dublin werd
verzonden, worden de Sinn Fein-gedelegeerden
andermaal tot een conferentie uitgenoodigd, zon
der dat de eisch om niet van Ierlands souverei-
niteiL en onafhankelijkheid te reppen, wordt
herhaald. Het antwoord luidt in zijn geheel als
volgt
„Zijner Majesteits regeering heeft nauwkeu
rig en ernstig de correspondentie overwogen,
die tusschen ons werd gewisseld, sedert haar
uitnoodiging tot, u gericht, om gedelegeerden
te zenden voor de conferentie te Inverness.
Ondanks het oprecht verlangen der regeering
naar vrede en den verzoenenden toon van uw
laatste telegrammen, kan de regeering niet toe
stemmen in een conferentie op de basis van
die briefwisseling, daar niettegenstaande uw
pensoonlijke verzekering van het tegendeel
welke zeer wordt gewaardeerd, naderhand zou.
kunnen worden gezegd, dat een aanvaarding
van een conferentie op die basis een erkenning
insluit, die geen Britsche regeering kan ge
ven. Nopens dit punt moet de regeering zich
vrijwaren van eiken mogelijken twijfel. Er
is geen nut gelegen in een verdere uitwisseling
van argumenteerende mededeelingen over dit
onderwerp. Het standpunt door Zijne Majes
teits regeering ingenomen is van fundamen
teel belang voor het bestaan van het Britsche
rijk en kan niet worden gewijzigd.
Mijn collega's en ik blijven echter vurig
verlangen om in samenwerking met, uw gede
legeerden andermaal een beslissende poging
te doen tot het vinden van een mogelijkheid
om tot een oplossing te geraken. De reeds door
ons gedane voorstellen zijn door de geheele we
reld opgevat als bewijs, dat ons streven naar ver
zoening en vergelijk oprecht is en wij zijn van
meening, dat een conferentie en niet een brief
wisseling de meest practische enmeestbeloovende
weg is tot eën zoodanige verzoening als wij vurig
wenschen te bereiken."
Wij zenden u daarom een nieuwe uitnood ï-
8mg tot een conferentie, op 11 October te
kun n te houden, waar wij uw gedelegeerden
v ontmoeten als woordvoerders van het
te g. 'lat' Sb vertegenwoordigt, ten einde na
geine^0' ^°e assoc'ati° van Ierland met de
rijk hctR^P van naties, bekend als het Britsche
national 1 is overeen te brengen met de Iersche
e aspiraties.
Lloyd George.
DE OPHEFFING DER SANCTIES.
De opheffing van de economische sancties
in het Rijnland, die heden zal geschieden, wordt,
in Engeland, volgens bericht uit Londen, een
stemmig'toegejuicht. Het besluit tot opheffing
was afhankelijk gesteld van Duitschlands toe
stemming in de controle van een intergeallieerde
commissie over de afgifte van in- en uitvoerver
gunningen. Na een wisseling van nota's tusschen
de Engelsche, Fransche en Duitsche regeeringen
zijn de beginselen van deze voorloopige con
trole thans vastgesteld en deFransche regeering,
die, zooals de „Times" opmerkt, op dit punt zeer
gevoelig was, is thans in zooverre bevredigd,
dat zij aan Duitschland heeft meegedeeld, dat de
sancties zullen worden opgeheven. De „Times",
het bevred'gende karakter van de besbssing be
sprekende, zegt
De regeering van dr. Wirth heeft, niets ver
loren door in het beginsel van een voorloopige
controle door de intergeallieerde commissie op de
in- en intvoerbewllligingen toe te staan. Integen
deel, zij heeft de onmiddellijke opheffing der
sancties verzekerd, die den Duitschen handel be
lemmerden, de stemming van Duitschland prik
kelden en van e'en handelsstandpunt uit bezien
niet in het minst voordeelig waren voor de Geal
lieerden, hoewel zij op het, oogenblik, dat zij
toegepast werden, een zeer belangrijken politie-
ken invloed, hebben geoefend. Op het oogenblik,
dat de Duitsche regeering haar goede trouw heeft
getoond door den eersten termijn der schadever
goeding te betalen, zal de rechtvaardige ophef
fing der sancties het Duitsche volk toonen, dat de
geallieerden bereid zijn de normale betrekkingen
te herstellen, naarmate Duitschland zijn ver
plichtingen uitvoert.
Wij zijn oprecht blijde, dat deze stap 's gedaan,
schrijft de „Da;ly Chromcle. Dm'tschland heeft
aan den eersten e-sch, wat betreft het herstel,
voldaan en de mtergealbeerde controlecommissie
heeft, hoewel zij thans de organisatie der Duit
sche politie nagaat, een gunstig verslag uitge
bracht over de vernietiging van oorlogswapenen
en ammunitie. Voor België zal het een verlichting
zijn, dat de normale handelsbetrekkingen tus
schen België enDuitschland hervat kunnen wor
den en ook de Franschen zullen waarschijnlijk
daarvan voordeel trekken. Het allerbelangrijkste
voor geheel Europa is, dat de handel van land
tot land zich zoo vrij mogelijk moet, kunnen ont
wikkelen. v
De Fransche minister-president Briand heeft
aan de Duitsche regeering een nota gezonden,
waarin hij zegt
De geallieerde regeeringen, acte genomen heb
bende van de aanvaarding door Duitschland van
het besluit van den Oppersten Raad dd. 13 Aug.
hebben besloten de op 7 Maart ingevoerde econo
mische sancties met ingang van 30 September op
te heffen. Zij noodigen de Duitsche regeering
uit gedelegeerden aan te wijzen, die zich met de
geallieerde gedelegeerden zullen hebben te ver
staan over de modaliteiten voor het afgeven der
consenten overeenkomstig het besluit van 13
Augustus. De gedelegeerden zullen te Coblenz bij
eenkomen. Den geallieerden is het er om te doen,
een recht van toezicht op de in- en uitvoer-
consenten te krijgen, ten einde iederen vorm
van boycot te vermijden.
Als eerste gevolg van de opheffing der sanc
ties zal, naar het bureau voor in- en uitvoer te
Ems mededeelt, het, in- en uitvoerbureau worden
gesloten. Het bureau heeft van Berlijn instruc
ties ontvangen, om morgen alle ambtenaren op te
zeggen.
DUITSCHLAND.
De reconstructie van het rijkskabinet zal de
volgende week plaats hebben.Het staat thans wel
vast, dat Dr. Wirth rijkskanselier blijft. Men kan
aannemen dat leden van de Duitsche Volkspartij
den post van minister van financiën en van vice-
kanselier zullen bezetten, terwijl Bauer, het mi
nisterie van de schatkist, zal behouden. De tegen
woordige minister van Binnenlandsche Zaken
zal vermoedelijk eveneens door een anderen
functionaris worden vervangen. Wellicht dat
ook nog op eenige andere belangrijke departe
menten persoonswisselingen zullen plaats vinden.
BELGIE.
De Belgische Kamer heeft met 89 tegen 66
stemmen en 9 onthoudingen (liberalen en socia
listen tegen Katholieken) het artikel verworpen,
van de organische wet voor dc provinciale verkie
zingen, dat het verleenen van stemrecht aan de
vrouwen voor de provinciale staten beoogde.
BRITSCH-INDIE.
Het ministerie voor Indië beschouwt den aan
houdenden krachtigen tegenstand der Moplahs,
als vrij ernstig.Een en ander zal een krachtiger
optreden noodig maken. De rebellen beginnen
een guerilla-taktiek te voeren en men gelooft, dat
zij kwalitatief en kwantitatief krachtiger worden.
PERZfE.
De „Times" verneemt uit Teheran
Een aantal personen van aanzien zijn te
Teheran gearresteerd, verdacht, van deelneming
aan een samenzwering tegen den Perzischen
premier en den minister van oorlog. Een der
samenzweerders kon zich aan zijn arrestatie
onttrekken door een toevlucht te zoeken in het
paleis van den Sjah.
GRIEKEN EN TURKEN.
Belga seint uit Constantinopel
Uit Turksche bron wordt gemeld, dat de
bevelhebber van een legercorps, Noereddim
Pasja, en de bevelhebber der strijdkrachten
te Ismid, Kiazim Bey, een offensief hebben
ingezet om het Grieksche leger t,e Billidjik
en Skeunen in den rug aan te vallen.
Men seint nog uit Constahtlriöpel, dat vol
gens aldaar ontvangen berichten van het front,
het Gr-eksche leger zijn concentratie voortzet
op nieuwe stelhngen, vastgesteld door den gene-
ralen staf, d'e verdedigingswerken in orde laat
brengen op de lijn Billedjik-Eskisjchir-Afuoem-
karatussar. De Kemalisten reorganiseeren hun
leger en versterken hun stellingen. De druk van
hun cavalerie op de vleugels houdt aan. Het
slechte jaargetijde is in het binnenland van
Klein-Azië begonnen. Op sommige hoogvlakten
begint sneeuw te vallen De operaties op groote
schaal zijn afgeloopen.
Er heerscht betrekkelijke rust.
OOSTENRIJK.
Wolff seint uit Weenen
ln de commissie voor financieele aangele
genheden heeft minister Grimm medegedeeld,
dat hij te Londen en te Genève over de verlee
ning van tusschentijdsche credieten heeft onder
handeld ten bedrage van minstens 2 millioen
pond sterling, nog vóórdat algemeen het pand
recht, wordt opgeheven. Men heeft hem medege
deeld, dat, een bedrag van 500.000 pond sterling
reeds ter beschikking is gesteld.
De commissie beraadslaagde daarna over
de beide wetsontwerpen betreffende de ver
plaatsing van den zetel der Landerbank en
der Anglobank. De bondskanselier Schober
legde namens de regeering een verklaring af,
waarin hij de noodzakelijkheid der beide ont
werpen betoogde. Een verder uitstel of zelfs
een wijziging in het ontwerp betreffende de
Landerbank zou, afgezien van de financieele
nadoelen, zeide hij, voor alles de ernstigste po
litieke gevolgen hebben.
Nadat de minister van financiën Grimm zijner
zijds nogmaals de groote financieele voordeelen
voor den Staat uitvoerig had uiteengezet, legde
de leider der groot-Duitsche partij de verklaring
af, dat, zijn fractie slechts kon treden in beraad
slagingen over de beide ontwerpen, wanneer een
door haar in te dienen wetsontwerp, regelende
t, toezicht op het bankwezen, wordt, aangeno-
men.De beraadslagingen werdendaarop totgister
namiddag verdaagd, om de fracties gelegenheid
te geven haar standpunt te bepalen in verband
met de verklaring van bondskanselier Schober.
DUITSCHLAND EN AMERIKA.
In de Rijksdagcommissie voor buitenland-
sche zaken is gisteren beraadslaagd over het
Duitsch-Amerikaanschc vredesverdrag. De com
missie hechtte met algemeene stemmen haargoed-
keuring er aan, zoodat de ratificeering van het
verdrag heden zonder belangrijk debat in den
Rijksdag zal plaats hebben.
ALLERLEI.
De schade welke door de ontploffing te Oppau
is aangericht wordt op ongeveer 600 millioen aan
machinerieën en op 300 millioen mark aan fa
brieksgebouwen geschat. Daarbij komt de indi
recte schade aan andere gebouwen en inrichtin
gen aangericht, welke ook in de honderden mil-
lioenen loopt, zoodat de geheele schade meer dan
1 milliard mark bedraagt.
De bekende philantroop, groothandelaar
Nathan Strauss t,e New-York, heeft een som van
100.000 Mark voor de slachtoffers van de ramp
te Oppau gezonden, met de bepaling, dat dit geld
voor de ondersteuning der kinderen moet dienen.
Het, Duitsche Roode" Kruis heeft uit New-
York bericht ontvangen, dat dezer dagen in op
dracht van het Central Relief Committee telegra
fisch een bedrag van meer dan een half millioen
Mark voor de slachtoffers van de ramp te Oppau
is overgemaakt.
Een hevige storm heeft het gebied om
Grenada geteisterd Door het opgestuwde water
zijn bij Alhama vijf bruggen en vier K.M. spoor
weg vernield. De oogst heeft ernstig geleden.
Volgens bet, Deensche blad „Koebenhaven'
hebben bloedverwanten van een der moorde
naars van Erzberger een brief van dezen ont
vangen met het poststempel Kopenhagen.
De Duitsche politie heeft aan die te Kopenha
gen verzocht, vast te stellen, of de moordenaars
zich in Denemarken ophouden.
Door 'n loonsgeschil brak gisteravond te
Londen plotseling 'n staking uit onderdekranten
bezorgers. Verscheidene duizenden personen
zijn hierbij betrokken. Zij dreigen de staking
tot het geheele krantenbedrijf uit te breideu.
De vertegenwoordiger van sovjet-Rusland
Krassin is te Londen aangekomen.
De koning heeft voor den prins van Wales
de uitnoodiging van den keizer van Japan
aangenomen, die den prins heeft verzocht
na zijn bezoek aan Indië Japan te bezoeken.
Iï i ti e n I a ïj d.
Opheffing garnizoen Ie Maastricht
Bij het departement van Oorlog bestaan
plannen om hei garnizoen te Maastricht op
te heffen.
Voor enkele jaren werd in de Kommen een
geheele nieuwe kazerne gebouwd. Naar ver
luidt zouden de Limburgsche regimenten te
Venlo komen te liggen en Maastricht een uit
breiding van politietroepen krijgen.
Om verschillende redenen uit een politiek
en nationaal oogpunt is men in vele kringen
over de plannen niet te spreken en wil men
bjj doorvoering een actie opzetten.
Raden van Arbeid.
Afgekondigd is Staatsblad no. 1078, besluit
van den 20sten September 1921, tot wijziging
van het Kon. besl. van 28 Februari 1919, tot
vaststelling van een algemeenen maatregel van
bestuur als bedoeld bij art. 1 en 2 der Raden-
wet, zooals dat besluit is gewijzigd bij dat
van 28 Augttus 1919. Hierbij worden de
Raden van Arbeid te Maastricht en Heerlem
samengevoegd tot een Raad van Arbeid met
zetel te Maastricht.
Mr. Lohman.
De „Nederlander" meldt nu zelf, dat haar
hoofdredacteur Jhr. Mr. A. F. de Savornin
Lohman, heden zijn taak neerlegt, aan welke
hij sinds 16 Mei 1894 zijn krachten wijdde
Vanzelf spreekt, dat mr. Lohman blijft mede
werken
Heden neemt Z.Exc. op het bureau der „Ne
derlander" afscheid.
De tabaksoogst.
De tabaksoogst in Maas en Waal is dit jaar
ver beneden de normale opbrengst Men verwacht
evenwel een daling van de prijzen.
De Drooglegging der West-Einder Plassen.
Wij vernemen, dat de drooglegging der
Westeinder plassen bij Aalsmeer binnenkort
tot uitvoering zal komen. Ruim 900 H.A. pri
ma gronden, in kwaliteit overeenkomende met
de Haarlemmermeer, zullen door particulier
initiatief binnen drie jaren voor ons land ge
wonnen worden.
De indijking zal in een jaar tijds kunnen
geschieden, terwijl de kunstwerken, bemaling
en verkaveling circa 2 jaren daarna geheel
zullen voltooid zijn.
Als leider dezer werken zal optreden de
heer S. ten Bokkel Huinink, directeur der
N.V. Nederlandsche Betonijzerbouw te Am
sterdam, die gedurende de laatste jhren even
eens de voorbereidingen ontwierp voor de ge
deeltelijke drooglegging der Friesche Wadden,
tusschen Ameland en de Friesche kust.
De regeering heeft voor deze laatste wer
ken geen toestemming gegeven, daar no al
tijd wordt gewacht op het eindrapport van de
Waterstands-commissie van 1918, destijds in
gesteld in verband met de wellicht hoogere
waterstanden der Zuiderzee, langs de Frie
sche en Groningsche kust.
Het uitvoerrecht op petroleum.
In verband met loopende geruchten, hebben
wij aan het departement van Koloniën geinfor-
meerd naar de plannen van minister de Graaff,
in zake het uitvoerrecht op petroleum in Ned.-
Indië. Men kon ons echter nog geen positieve
inlichtingen geven, aangezien de minister nog
niet tot een eindbeslissing is gekomen.
Op 't oogenblik is er echter bij den Raad van
State een voorstel aanhangig. De plannen van
den minister zullen vermoedelijk worden be
kendgemaakt bij de over eenige weken in te
dienen Indische begrooting. Het voorstel van
den Volksraad om het uitvoerrecht ongeveer
te vertienvoudigen, achtte men echter in allo
opzichten onuitvoerbaar.
Afschaffing van pasvisa en
Douaneformaliteiten.
Door het Internationaal Verbond van Handels-
en Kantoorbedienden en Technici, waarvan het
secretariaat in ons land is gevestigd, is een
adres gezonden aan den Volkenbond, waarin ver
zocht wordt, onder overlegging van de betref
fende door het Internationaal congres te Wee
nen aangenomen motie, de pasvisa af te schaf
fen en de douaneformaliteiten te vereenvou
digen en te vergemakkelijken.
De dislocatie van het leger.
Van vertrouwbare zijde verneemt de „Avp."
dat het in de bedoeling ligt devolgende plaatsen
als garnizoenen te handhaven buiten en behalve
de plaatsen waar alleen bepaalde inrichtingen
gevestigd blijven, als Oldebroek, Milligen e.a.
Voor infanterie en wielrijders alleen Assen,
NIEUWE SCHIEDAMSCHE COURANT