DAGBLAD VOOR SCHIEDAM EN OMSTREKEN
44ste Jaargang.
Woensdag la October 1921.
No. 13165.
KOEMARKT 4. Telefoon Intercommunaal 85. Postbus 39. Advertentiën: 15 regels 1.75 elke regel daarboven 35 cent, 3 maal
Abonnementen per 3 maanden ƒ2.per week 15 cent, franco per plaatsen*. wordt 2 maal berekend. Ingezonden mededeelingen 75 ct. per regel,
post 2.50 per kwartaal. Afzonderlijke nummers 3 cent. Speciale conditiën voor herhaaldelijk advertceren. Tarieven worden op aanvraag
Bureau
toegezonden. Incassokosten worden berekend.
Buiteniandseb Nieuws,
OPPER-SILE ZIE.
Reuter verneemt, dat de geallieerde regeerin
gen zijn overeengekomen, zonder eenig voorbe
houd de aanbevelingen van den Volkenbond no
pens Opper-Silezië te aanvaarden, en het van het
hoogste belang beschouwen, dat Duitschland
en Polen zich daar strikt aan zullen houden. De
eenige kwesties, die thans besproken worden, be
treffen de handelwijze, voornamelijk wat be
treft het benoemen van een gemengde commissie
om toe te zien op de uitvoering van de economi
sche aanbevelingen van den Bond. Men acht het
van belang, dat hieromtrent zal zijn beslist,vóór
dat de nieuwe grenslijn wordt bekend gemaakt
aan de Duitsche regeering.
Naar het „Prager Tagblatt" van welingelich
te zijde hoort zijn de berichten dat economische
deskundigen te Genéve hebben meegewerkt aan
de grensregeling in Opper-Silezië, onjuist. De
raad van vier heeft dezen deskundigen geen ad
vies gevraagd over de territoriale verdeeling,
doch uitsluitend over een voor de O.-S. bevolking
zoo voordeelig mogelijke regeling van de econo
mische betrekkingen tusschen de aan Duitsch
land en Polen toegewezen deelen.
Uit Parijs meldt men
De spanning omtrent de oplossing der Opper-
Silezische kwestie duurt voort. In diplomatieke
kringen ziet men het verschil tusschen het En-
gelsche en het Fransche standpunt als een vorm
kwestie. Best mogelijk, maar deze oneenig-
heid over een formule komt uit dieper oneenig-
heid voort. De Fransche opvatting blijftslechts
de nieuwe grens kan aan de betrokkenen opge
legd worden, over de economische bepalingen
moeten zij het onderling eens worden. Nu wordt
daartegen aangevoerd dat die splitsing inbreuk
zou maken op de uitspraak van Genéve. De Vol
kenbond toch heeft de economische regeling
als aanvulling en correctief omtrent de nieuwe
grens voorgesteld.
De „Éclair" beschuldigt de Duitschgezinde
leden van de betrokken commissie het economi
sche voorstel te hebben doorgedreven als tegen
wicht, omdat een deel van het nijverheidsgebied
aan Polen toegewezen werd. Men vreest verwik
kelingen, nu Drummond, de secretaris van den
Volkenbond, hier de bedoeling van het advies
komt uitleggen en wijst op de economische voor
deden van Duitschland in het betwiste gebied,
vooral wegens het verschil met den Poolschen
wisselkoers.
DUITSCHLAND.
Op zijn landgoed te Sarvar (Hongarije) is
Lodewijk III van Beieren gister overleden.
De ex-koning van Beieren bereikte den leeftijd
van 76 jaren.
ENGELAND.
De algemeene uiteenzetting van Lloyd George
over de werkloosheid is uitgesteld tot heden,
maar Chamberlain deelde mede, dat de regeering
vier wetten zal indienen om den nood te vermin
deren en aan de economische moeilijkheden tege
moet te komen.
PORTUGAL.
Berichten uit Lissabon melden, dat na afloop
van een feestmaal, dat de burgemeester der re
geering had aangericht, een bom is geworpen
naar de ministers toen deze de zaal verlieten.
Verscheidene ministers zijn licht gewond. De
politie nam in een naburig koffiehuis verschei
dene revolutionairen in hechtenis.
BULGARIJE.
Naar uit Sofia wordt bericht, is daar den
15en October aangekomen generaal Jekof, die
tijdens den wereldoorlog opperbevelhebber van
het Bulgaarsche leger was. Hij leefde sindsdien
in uiterst armoedige omstandigheden in Duitsch
land. Hij werd te Sofia onmiddellijk gevangen
genomen, en zal den 17en October als oorlogs
misdadiger voor het Hof terechtstaan.
De generaal verklaart, dat hij slechts de
orders van zijn superieuren heeft uitgevoerd,
terwijl hij aan koning Ferdinand de voortzet
ting van den oorlog wijt.
Hij is thans uit eigen beweging naar Bul
garije teruggekeerd, doch men acht het zeker,
dat hij tot verscheidene jaren gevangenisstraf
veroordeeld zal worden.
Generaal Jekof was tijdens den eersten Bal
kanoorlog hoofd van den generalen staf, en
nam toen Adrianopel in. Later vertegenwoor
digde hij Bulgarije bij de onderhandelingen
met de Porte over de Dedeagats-spoorlijn.
Den 15en Augustus 1915 werd hij tot generaal
bevorderd, en drie dagen later volgde hij ge
neraal Fitsjef als minister van Oorlog op.
Koning Ferdinand benoemde hem op 8 Oc
tober 1915 tot opperbevelhebber, hetgeen hij
3 jaar bleef.
DE MOORD OP ERZBERGER.
Uit München wordt gemeld, dat de „Münche-
ner-Augsburger Abendzeitung" een telegram uit
Offenburg publiceert* volgens hetwelk zich in het
onderzoek naar de moordenaars van Erzberger
een nieuw incident heeft voorgedaan. De twee po
litiebeambten nl. die hadden beweerd een papier
te hebben gevonden, waarop de moordenaars
eigenhandig hun naam en adres zouden heb
ben geschreven, zijn thans uit den dienst ge
schorst en zullen worden vervolgd wegens bedrog
De vervolging is ingesteld door het bestuur van
de stad Offenburg.
DE ONTWAPENINGSCONFERENTIE TE
WASHINGTON.
Tenzij Lloyd George op het laatste oogenblik
om gewichtige zaken van staat verhinderd mocht
zijn te gaan, zal, volgens de „Times," de Britsche
delegatie naar Washington als volgt zijn sa
mengesteld Groot-Britannië Lloyd George, Bal
four en Lord Lee of Fareham'; Indië Arinivasa
Sastri Canada Sir Robert Borden Australië
senator Pearce Nieuw-Zeeland Sir John Sal-
mond. Bovendien zal Sir Auckland Geddes, de
Britsche gezant te Washington, af en toe aanwe
zig zijn.
EGYPTE.
De Times "-correspondent te Assint meldt
de volgende bijzonderheden omtrent de rellet
jes, die daar plaats hadden toen Zaghloel Pasja
op zijn tocht langs den Nijl aldaar landde. De
correspondent is van meening, dat de gebeurte
nissen de eerste ernstige mederlaag voor de
politiek van Zaghloel beteekenen en schrijft;
„Toen ik hier voor Zaghloel aankwam, kon
ik geen uiterlijke teekenen van vijandigheid
tegenover hem waarnemen, hoewel er opvallend
weinig versieringen waren aangebracht.
De tegenwoordigheid van een groote politie
macht duidde er op, dat de autoriteiten op on
lusten voorbereid waren, daar de aanhangers van
Adly Pasja duidelijk hadden doen blijken, dat
het bezoek van Zaghloel hun onwelkom was en
hevig verzet zou uitlokken. Toen de stoomboot
met Zaghloel aan boord de aanlegplaats naderde,
kwam een troep van ongeveer 200 aanhan
gers van Adly Pasja aanstormen. Zij gooiden
een eereboog omver en beschadigden het rijtuig
van Zaghloel. Er volgde een verwarring, waarbij
een partijganger van Zaghloel een revolver af
schoot en vier aanhangers van Adly verwondde*,
waarvan twee ernstig.
Een en twintig personen werden bij het hier
op volgend gevecht gewond door stokslagen
en steenen.
Ten einde ernstiger gebeurtenissen te voor
komen bevalen de autoriteiten Zaghloel aan
boord te blijven. Aan zijn aanhangers werd
echter toegestaan de op touw gezette meeting
te houden, waarin de regeering voor de voor
vallen verantwoordelijk werd gesteld. In de
stad heerschte groote opwindingmen vreesde
voor een herhaling der verschrikkelijke toonee-
len van Maart 1919.
De orde werd echter niet meer verstoord.
De autoriteiten overwegen de wenschelijk-
heid om Zaghloel van de voortzetting van zijn
reis te doen afzien, aangezien in andere distric
ten was gedreigd met een vijandige ontvangst.
Het was niet te loochenen, zegt de correspon
dent, dat terwijl Zaghloel een ontzaglijken
aanhang heeft in Beneden-Egypte, men in Bo-
ven-Egypte tegen hem gekant is, ofschoon dit
voor een groot deel moet worden toegeschre
ven aan de persoonlijke vijandigheid der hoof
den, die meest voor Adly Pasja zijn.
Volgens een nader bericht heeft Zaghloel
Pasja besloten zijn reis af te breken om ver
der bloedvergieten te voorkomen.
onmiddellijk naar Londen doorreizen, daar hij
Lloyd George wenscht te spreken vóór diens ver
trek naar Washington.
- De „Times" verneemt uit Kopenhagen
„Berlinske Tidende" verneemt uit Helsing-
fors, dat de Britsche handelsdelegatie, die
krachtens de Engelsch-Russische handelsover
eenkomst in Juli naar Moskou vertrok, voor
nemens is, binnen enkele dagen naar Engeland
terug te keeren, daar haar is gebleken, dat bij den
ontredderden economischen toestand van Rus
land voor langen tijd elk geregeld handelsver
keer met dat land onmogelijk zal zijn.
Uit Halle wordt gemeld, dat daar een
staking van spoorwegarbeiders dreigt uit te
breken. Bij een stemming in de voornaamste
werkplaatsen hebben meer dan duizend arbei
ders voor en slechts 200 tegen een staking ge
stemd.
Staten-Generaal.
CHINA.
Volgens een nog niet bevestigd, bericht, aan de
„Chicago Tribune" zou de moeder van Tsoeant-
sing, den ex-keizer van China, zich van het leven
hebben beroofd na een woordenwisseling met de
Keizerin-weduwe Tsjoen, die er op had aange
drongen, dat de ex-Keizer in den echt zou tre
den met een dochter van Sjoetsjitsjang, den hui-
digen president van de Chineesche republiek.
ALLERLEI.
Het aantal werkloozen in Denemarken be
droeg de vorige week 54,704 tegen 53,083 in de
daaraan voorafgaande week. De toenneming ia
hoofdzakelijk te wijten aan werkloosheid in het
tabaksbedrijf.
Uit Wladiwostok meldt Reuter
Tsectlin de vertegenwoordiger van de s'owjet-
regeering is door onbekend gebleven personen
vermoord, terwijl hij zich in het geheim te Wladi
wostok ophield in verband met het plan van een
communistische staatsgreep.
In den Amerikaanschen Senaat heeft Mac
Kinley verklaard, dat de Vereenigde Staten moe
ten Voortgaan een deel van het Rijngebied bezet
te houden, daar dit geëischt wordt voor het be
lang dat de Vereenigde Staten hebben bij de Eu-
ropeesche zaken.
De „Times" verneemt uit RomeDeGriek-
sche premier Goenaris en de Grieksche minister
van buitenlandsche zaken werden gisteravond
aan boord van een oorlogsschip te Brindisi ver
wacht. De minister van buitenlandsche zaken zal
TWEEDE KAMER.
Zitting van Dinsdag 18 October.
Openmg 1.10 uur.
Voorzitter Mr. D. A. P. N. KOOLEN.
Ontslagaanvrage Treub.
De Voorzitter deelt mede, dat is in
gekomen een schrijven van den heer Treub,
waarin deze mededeelt dat hij ontslag neemt als
lid van de Tweede Kamer.
Invaliditeit s- en Ouderdomswet.
Aan de orde is voortzetting van de behan
deling van de wetsontwerpen tot wijziging
der Invaliditeitswet en der Ouderdomswet
1919.
De heer We it kamp (C. II.) krijgt het
woord voor een persoonlijk feit. Spr. erkent
dat hij in de vergadering van Vrijdag j.l. uit
drukkingen heeft gebruikt, die bij nader in
zien onjuist bleken te zijn. Hij biedt hiervoor
dan ook zijn verontschuldiging aan. De heer
Weitkamp wenscht evenwel ook te verklaren,
hoe hij aan deze onjuiste meening is geko
men en citeert hiervoor de „Residentiebode"
en „Het Vaderland."
De heer Duys (S.D.A.P.) waardeert de
ruiterlijke wijze, waarop de heer Weitkamp
zijn vergissing erkent. Spr. wenscht echter
te protesteeren tegen de meening, zooals uit
de citaten blijkt, alsof het niet in de lijn van
de sociaal-democraten zou liggen, een tegen
stander i.e. den minister van arbeid te loven.
De Minister van Arbeid, de heer
A a 1 b e r s e, deelt nog mede, Vrijdag 1.1. ten
onrechte de kosten voor de uitvoering van de
motie-Duys te hebben bepaald op 14 millioen,
dit moest zijn 9 millioen.
Aan de orde is hierna de behandeling van
de artikelen.
Bij art. 1 (Verhooging van de loongrens van
2000 op 3000) debatteeren de heeren |D r io n
V.B.) en Duys (S. D.) over de al of niet nood
zakelijkheid dezer verhooging. De heer Drion
verklaart zich er tegen, maar de heer Duys noemt
die redeneering één bonk reactie.
De heer Smeenk (A. R.) merkt op, dat
door deze wijziging niet meer arbeiders on
der de Verzekering worden gebracht dan in
dien de wet-Talma ware ingevoerd. De kring
der verzekerden wordt dus niet uitgebreid.
Het artikel wordt hierna aangenomen met 63
tegen 13 stemmen.
Tegen stemden de Vrijheidsbonders en de
heeren Braat, Weitkamp, van Veen en Ger-
retson.
Artikel 2 wordt z. h. st. aangenomen.
Aan de orde zijn hierna 2 amendementen,
é£n van de commissie van Rapporteurs, om een
nieuw artikel 2a in te voegen, strekkende om
in het eerste lid van art. 353 de woorden„twee
jaar" te vervangen door 30 maanden en een
tweede van den heer Sannes, om in art. 354 te
lezen: tot 1 Juli 1922.
Na toelichting door de heeren Beniner (A.
R.) en S a n n e s (S. D,) neemt de minister beide
amendementen over.
De heer Snoeck H enkemans (C. H.)
licht een amendement toe, om in te voegen
een art. 6a waarvan de bedoeling is te voor
komen, dat personen, die in de invaliditeits
verzekering zullen worden opgenomen krach
tens deze wet, en die den leeftijd van 65 jaar
naderen, de rente zouden derven, omdat zij
niet meer in staat zijn gedurende 39 weken pre
mie te betalen.
De Minister neemt het amendement over
Beide wetsontwerpen worden z.h.s. aangeno
men.
Wijziging der steenhouwerswet
Aan de orde is hierna het wetsontwerp tot
wijziging van de Steenhouwerswet.
Bij art. 1 licht de heer De Groot (V. B.)
een amendement toe, om de wet nog iets meer
te verruimen. Spr. wil het passend maken van
marmeren onderdeden in het algemeen en niet
slechts in meubelmakerijen uitschakelen van
de bepalingen der Steenhouwerswet en evenzoo
het bewerken van schakel- en verdeelborden,
niet slechts in electro-technische werkplaatsen,
maar ook elders.
Na wijziging van het laatste lid, waarvoor
in de plaats wordt gelezen „in bij algemeenen
maatregel van bestuur aan te wijzen inrich
tingen, neemt de minister dit amendement over.
Verder wordt het wetsontwerp z.h.s. aange
nomen.
Suppletoire onderwijs-
begrooting.
Aan de orde is het wetsontwerp tot verhoo
ging en wijziging van hoofdstuk V der Staats-
begrooting voor 1920. (Verschillende onder
werpen)
Hierbij wordt eenige discussie gevoerd door
den heer O 11 o (V. B.) over de groote bedragen,
waarmee sommige posten zijn overschreden(5 en
7 millioen) en wijst de heer Schaper (S. D.)
op de faillissementsaanvrage der gemeente
Emmen (die intusschen 14 dagen is opgeschort).
De minister van Onderwijs, de heer de Vis
ser, verklaart dat die hoogere uitgaven nood
zakelijk bleken voor de concentratie van het
schooltoezicht. Over de kwestie Emmen zal de
minister nog overleg plegen met zijn ambtge-
nooten van Binnenlandsche Zaken en Financiën.
..Het wetsontwerp wordt dan z.h.s. aange-
n o m e n.
a..^'N ij verheid s-onderw ij swet.
Aan de orde is hierna het wetsontwerp tot
wijziging en aanvulling van de Nijverheidson
derwijswet.
Sprekers van verschillende richting juichen
dit ontwerp toe, wat dan ook na eenige ophelde
ring van sommige punten door den minister,
z.h.s. wordt aangenomen.
Suppletoire begrooting
Bouwfonds departementen.
Aan de orde is het wetsontwerp tot ver
hooging en wijziging van de begrooting van
het Bouwfonds voor de departementen van
Binnenlandsche Zaken en van Onderwijs, Kun
sten en Wetenschappen (verschillende onder
werpen)
Na eenige toelichting wordt 't ontwerp z.h.s.
aangenomen.
Suppletoire begrooting
financiën.
Aan de orde is het wetsontwerp tot wijzi-
VANAllE FIJN GOED
is geen zeeppoeder - geen geraspte zeep
geen tablet - doch zuivere zeep in vlokken ll
DOET WOL NIET KRIMPEN!
MAAKT ZIJDE NIET GEEL!
64
DE LEVER'S ZEEP-MAATSCHAPPIJ, VLAARDINCEN.
vta Siuliait
NIEUWE SCHIEDAMSCHE COURANT
