DAGBLAD VOOR SCHIEDAM EN OMSTREKEN.
De schoonste Parel.
In Hongarije.
FEUILLETON.
44ste Jaargang.
Maandag 24 October 1921.
No. 13169.
BureauiKOEMARKT 4. Telefoon Intercommunaal 85. Postbus 39. A d v e r t e u t i n 1—5 regels 1.75 elke regel daarboven 35 cent, 3 maal
oonnementen per 3 maanden 2.per week 15 cent, franco per plaatsen wordt 2 maal berekend. Ingezonden mededeelingen 75 ct. per regel,
post 2.50 per kwartaal. Afzonderlijke nummers 3 cent. Speciale conditiën voor herhaaldelijk adverteeren. Tarieven worden op aanvraag
1 toegezonden. Incassokosten worden berekend.
Buitenlandseh Nieuws.
Ex-keizer Karei en ex-keizerin Zita
in een vliegtuig in Hongarije
geland.
In Europa schijnt men nog ver van een rusti-
gen tijd verwijderd te zijn.
Als men de gebeurtenissen der laatste dagen
aanschouwt, krijgt men den indruk dat opnieuw
een periode van ernstige politieke verwikkelin
gen is ingeluid.
In Portugal brak een revolutie uit, in Duitsch-
land is het kabinet Wirth afgetreden, in Bulgarije
werd de minister van oorlog doodgeschoten,
de Opper-Silezische kwestie is nog niet van de
baan, terwijl thans in Hongarije door ex-keizer
Karei een nieuwen Staatsgreep is beproefd.
We leven inderdaad in zeer bewogen tijd.
Ex-keizer Karei en zijn gezin vertoefden in
Zwitserland.
De vorige week Donderdag zijn de ex-keizer en
de ex-keizerin per vliegtuig van Zwitserland naar
Hongarije gevlogen.
Het vliegtuig landde te Oedenburg (gelegen
ten Z. van Weenen en ten W. van Boedapest).
Keizer Karei schijnt zich daar onmiddellijk
aan het hoofd van de troepen te hebben geplaatst
Telegrammen uit Weenen melden, dat de troe
pen hem met ,,Eljen"-geroep hebben ontvangen
en den eed van trouw hebben afgelegd.
De spoorlijn van Raab naar Boedapest is door
de troepen opgebroken, zoodat uit laatstgenoem
de stad vooreerst wel niet veel tegen de leger
macht van den ex-keizer zal kunnen worden
ondernomen.
De „Petit Parisien" verneemt uit Berlijn, dat
volgens particuliere berichten admiraal Horthy
in verband met de aankomst van ex-koning Karl
te Oedenburg gevlucht zou zij». Volgens de
Matin" zou Horthy zich naar Praag hebben
begeven.
Een ander telegram meldt, dat Horthy Zater
dag reeds uit Boedapest zou zijn gevlucht. On
middellijk na zijn vlucht heeft een Karlistisch di
rectorium de regeeringszaken overgenomen.
Ie Praag heeft het gebeurde veel verrassing
gewekt. Benesj en de president Massaryk zijn
onmiddellijk uit de provincie naar de hoofdstad
teruggekeerd en hebben een kabinetsraad samen
geroepen.
De ministerraad achtte den.toestand zeer ern
stig. De laatste zin van het regeeringsprogram
van Benesj luidde indertijd, dat men op alle even
tualiteiten was voorbereid. Deze zin is thans
actueel geworden. Volgens den tekst van het sta
tuut van de kleine Entente kan dit nieuwe avon
tuur van den Habsburger aanleiding geven tot
een nieuwen oorlog. De Tsechoslowakijsche re
geering heeft de mobilisatie van twee jaarklassen
gelast.
De regeering heeft te Boedapest en omgeving
den staat van beleg afgekondigd. Naar verluidt,
zal zij heden een proclamatie aan de bevolking
uitvaardigen.
Volgens de loopende geruchten heeft Karl
den hem vergezellenden oud-voorzitter van de
Nationale Vergadering Rakovsky tot minister
president en den afgevaardigde Beniczky tot
minister van Binnenlandsche Zaken benoemd.
De ex-keizer zou, volgens verschillende be
richtgevers, thans oprukken naar Boedapest
en zich met geweld meester maken van de Hon-
gaarsche hoofdstad.
Een nog onbevestigd bericht uit West-Honga-
rije meldt, dat aldaar 60.000 man Karlistische
18
Daphne wilde maar al te graag alleen zijn en
was blij dat haar oom niet kwam.
Een uur later ging de kolonel uit. Hij sloeg
de richting in van Piccadilly, verkiezend te voet
te gaan, daar het een mooie, zonnige dag was.
Hij zette zijn borst uit onder het gaan, want aan
Piccadilly Waren vele prettige herinneringen
verbonden uit de dagen van zijn pupulari-
teit.
In de Oriel club aangekomen, vernam hij dat
Mr. Devereux hem op zijn kamer wachtte
en hem dadelijk wenschte te zien. De kolonel
hing zijn hoed aan den kapstok, zette zijn wan
delstok in den stander en volgde den gega-
lonneerden bediende naar boven.
Bij zijn binnentreden kwam Giffard met een
Uitroep van vreugde op zijn broer toe.
„Mervyn ik ben blij je te zien na al
deze jaren
De begroeting was hartelijk en Giffard Deve-
teux's oogen straalden toen hij zijn broer de
hand drukte.
Evenals de kolonel was hij lang en knap,
^aar zijn schouders waren eenigszins gebogen
fu hij droeg zijn jaren met minder eere. Zijn
was dun en zijn wangen vaalbleek, terwijl
troepen zijn verzameld, die uit Hongaren, Tiro-
lers, Oostenrijkers, Beieren en Croaten zou
den bestaan. Volgens dit bericht zou het reeds
tot een botsing zijn gekomen.
Naar de „Matin" uit Genéve verneemt, heb
ben personen uit de omgeving van ex-koning
Karl verklaard, dat deze vertrokken is, in de
hoop, dat hij nooit zal behoeven terug te keeren.
Karl gelooft niet aan een afdoend militair optre
den der Kleine Entente, en hij meende, dat noch
Trankrijk, noch Engeland zich zouden verzetten
tegen den terugkeer van een vorst, die in den loop
van den oorlog duidelijk den wensch te kennen
heeft gegeven, zich van Duitschland af te schei
den.
Een feit is het, dat door Karei aan de Zwitser-
sche regeering bericht is, dat de redenen voor
zijn vertrek van zeer ernstigen aard zijn.
De vertegenwoordigers der entente te Boeda
pest hebben Zaterdag zich elk voor zich tot de
regeering gewend en verzet aangeteekend tegen
den terugkeer van ex-keizer Karei. In den loop
van den dag zouden zij gemeenschappelijk een
soortgelijk verzet aanteekenen.
Het ministerie van buitenlandsche zaken te
Londen heeft een telegram ontvangen van den
Engelschen gezant te Weenen, dat Karel's
komst te Oedenburg bevestigt en meedeelt,
dat de militairen aldaar zich terzijnerbeschikking
stelden en hem uitriepen tot koning van Honga
rije.
Het bataljon van kolonel Oszenburg heeft op
dracht gekregen den koning per trein naarBoeda-
pest te vergezellen. Generaal Hegedues zou het
bataljon vergezellen en heeft de geallieerde com
missie verzocht teOedenburg te blijven ten einde
de veiligheid der stad te verzekeren. Een batal
jon van het Hongaarsche nationale leger is van de
grens teruggeroepen ter vervanging van het
bataljon van Osztenburg. Het vraagstuk van de
overdracht van het Burgenland aan Oostenrijk
zal worden beslist door de nieuwe regeering,
welke zoo juist onder Rakovsky is gevormd.
Het feit, dat de Zwitsersche regeering heeft
toegelaten, dat de ex-keizer het land verliet,
heeft in officieele kringen in Engeland groote ver
bazing gewekt.
De Zwitsersche Bondsraad heeft Zaterdag
avond het volgend communiqué uitgegeven
Zaterdag 22 October deelde koning Karei van
Hongarije aan den bondsraad mede, dat zijn
Hongaarsche partijgangers, onder het inroepen
van de ernstigste redenen en met een beroep op
de gezworen trouw er bij hem op aangedrongen
hebben zich zonder verwijl naar Hongarije te
begeven met de koningin.
De koning en de koningin hebben Zwitserland
20 October verlaten. Zij zijn vertrokken uit
Dubendorf in het kanton Zurich, per vliegtuig,
tegen twaalf uur 's middags in gezelschap van
drie andere personen.
Bij deze gelegenheid wijst de bondsraad er
opnieuw op, dat de koning 18 Mei te Hertenstein
de besliste voorwaarde aannam, dat hij zich zou
onthouden van elke politieke actie en het poli
tieke departement tenminste drie dagen te voren
in kennis zou stellen met elk plan van vertrek.
Naar aanleiding van stappen, die bij hem ge
daan werden, liet de koning op 5 October nog
door een specialen afgezant aan het politieke
departement bevestigen, dat hij zich nog steeds
volstrekt gebonden achtte aan de voorwaarden,
die men hem 18 Mei te Hertenstein had doen ken
nen en die hij aangenomen had.
De bondsraad ziet zich tot zijn diep leedwezen
genoodzaakt vast te stellen, dat de koning door
zijn wijze van handelen misbruik gemaakt heeft
van het asiel; dat Zwitserland hem verleend had
kolonel Devereux, in weerwil van zijn uit
spattingen er frisch en jeugdig uitzag. De beide
broers verschilden bijna vijf jaren.
„Het doet ook mij genoegen. Giffard. Het was
heel vriendelijk van je mij te schrijven. Ik had
het niet verwacht."
„We zullen vergeten dat we ooit getwist heb
ben," zei Giffard snel. „Als we over het verleden
spreken, laat het dan alleen zijn over den goe
den tijd, dien we samen hebben doorgemaakt.
Ik ben een oude brombeer, geweest door mij al
die jaren zoo op een afstand van je te hou
den."
„Spreek er niet verder over, beste jongen,"
zei de kolonel opgewekt.
„Nu we weer goede vrienden zijn, komt al
het andere er niets meer op aan."
Ze zwegen een oogenblik en er volgde een
korte stilte.
Plotseling keerde Giffard zich om.
„Mervyn, waar is je dochter?" vroeg hij.
„Waar is Daphne 1"
„Daphne voelde zich niet heel goed en daar
om moest ik haar thuis laten. Ze heeft zware
hoofdpijn, arm kind. Een groote teleurstelling
heeft haar een beetje van streek gebracht. Ik
zal je later wel eens alles daarvan vertellen."
Giffard trok de wenkbrawuen samen.
„Dat spijt mij," zei hij. „Ik had Daphne graag
eens ontmoet Ik hoor dat ze heel mooi is, Mer
vyn. Sedert haar kinderjaren heb ik haar niet
gezien,"
en dat hij tevens zijn woord gebroken heeft.
In Oostenrijk en Tsjecho-Slowakije heeft het
optreden van Karei groote emotie verwekt.
Men neemt aan, dat vooral door het platte
land de royalistische beweging in Hongarije
sterk zal worden gesteund.
De Duitsche pers zegt, dat men met de moge
lijkheid van een contra-revolutie inMidden-Euro-
pa ernstig rekening moet houden.
DUITSCHLAND.
Het kabinet Wirth afgetreden.
Het kabinet-Wirth is blijkens telegrammen uit
Berlijn afgetreden.
De rijksregeering heeft in het volgend schrij
ven haar ontslag bij den rijkspresident ingediend:
Op een moeilijk uur besloot het huidige ka
binet de verantwoordelijkheid voor de uitvoering
van het ultimatum over te nemen. Vijf maan
den lang heeft het een politiek gevoerd, welke
gebaseerd was op de gedachte, om de positie
van het Duitsche Rijk tegenover de geallieerde
te regelen, en met een ernstigen wil om de ver
plichtingen van het vredesverdrag te vervullen en
tot aan de grenzen van het prestatievermogen
tot het herstel van Europa bij te dragen. Het
voerde de aan het Duitsche volk opgelegde over
matig zware prestaties uit, en betaalde o.a. tot 31
Augustus het enorme bedrag in baar geld van 1
milliard goudmark. De geallieerden erkenden dat
Duitschland zijn verplichtingen vervulde, en
voor alles die betreffende de ontwapening,
waarvan de uitvoering met groote moeilijk
heden gepaard ging. Er mocht verwacht wor
den dat met het oog op de wijze, waarop Duitsch
land zich inspande, en zijn ernstig streven, om
de verplichtingen van het vredesverdrag trouw
te vervullen, de-bezetting van de havens van het
Roergebied zonder meer zou worden opgeheven,
en betreffende Opper-Silezië een oplossing zou
worden gevonden, evenredig aan het rechtsge
voel van het Duitsche volk en de Opper Sileziërs,
en aan de toekomstige vriendschappelijke betrek
kingen tusschen de Europeesche naties. In plaats
daarvan wordt ons nu een beslissing gedic
teerd waardoor niet alleen uitgestrekte lande
rijen van het Opper Silezische gebied, doch
ook bloeiende Duitsche steden, verreweg het
grootste gedeelte van de schatten, die den
bodem bevat en 4/5 van de fabrieken aan het
Duitsche vaderland worden ontrukt. Het groot
ste deel van de aan Polen vallende bevolking
is Duitsch, wat afstamming en taal betreft, en
moet thans in strijd met het zelfbeschikkings
recht van de volken en met het duidelijke resu
taat van de volksstemming onder vreemde heer
schappij komen.
Nooit zal het Duitsche volk zich over dit
verlies heenzetten, waarmee het echter weer
loos genoegen moet nemen. Hoewel het kabi
net als voorheen er van overtuigd is, dat slechts
een oprecht streven allerwege om de verplich
tingen van het vredesverdrag te vervullen, het
politieke en economische herstel van Europa
mogelijk kan maken, is het er niettemin volko
men over eens, dat het gebied van het Duitsche
prestatievermogen en de mogelijkheid om de ver
plichtingen te vervullen, door deze beslissing
omtrent Opper-Silezië belangrijk is verkleind, en
dat zoodoende een nieuwe toestand voor de
Politiek van het rijk is geschapen. Met dit feit
voor oogen heeft het kabinet besloten, om het
mandaat tot het voeren van de regeeringszaken
weder in uw handen te leggen. Ter uitvoering van
het besluit heb ik de eer, mijnheer de president, u
het aftreden van het kabinet mede te deelen.
w.g. Dr. Wirth.
„Ja, mooi is ze," antwoordde de vader trotsch.
,,Ik wed dat je geen mooier meisje in Londen
zoudt vinden. En liefJe hebt geen idee hoe
ze voor mij gezorgd heeft van af den tijd dat ze
hij mij is gekomen. Wij hebben heel wat samen
beleefd maar ze heeft mij nooit willen verlaten,
welke moeite de familie er ook voor deed. Ja,
Giffard, je zult veel van Daphne houden als
je haar ziet."
„Dat is goed, dat is goed zei Giffard, zich
nadenkend over de kin strijkend.
„Kom morgen bij ons in het hotel dineeren,"
sloeg de kolonel voor.,, Dan is ze zonder twijfel
weer beter."
Giffard schudde het hoofd. „Ik vrees dat mij
dit niet mogelijk zal zijn. ik moet morgen naar
Northumberland terug. Maar kun jij en Daphne
als je niets bijzonders te doen hebt, niet met mij
meegaan Het is wel een weinig haastig natuur-
lijk, maar ik weet dat je de dingen nogal ge
makkelijk opneemt. Beschouw in 't vervolg
het kasteel Devereux als je eigen tehuis, Mer
vyn."
De kolonel glom van genoegen.
„Ik geloof niet dat er iets is dat ons belet je
uitnoodiging aan te nemen," zei hij na een wei
nig nadenken. „En wat mij aangaat, ik zou niets
liever willen."
De gedachte was hem snel door het hoofd ge
gaan, dat hij het beste zou doen Londen zoo gauw
mogelijk te verlaten, zoodat Rodney en Daphne
elkaar niet weer zouden zien.
FRANKRIJK.
Een aantal militante communisten hield
Zaterdagavond te Parijs in de Salie Wagram een
protestvergadering tegen het doodvonnis van
een Amerikaansch gerechtshof tegen de twee
Italiaansche arbeiders, Zacco en Vanchetti.
De politie, die de vergadering wilde verhinderen,
trad de zaal binnen. Groepen personen hielden
luidruchtige manifesties en zongen de internatio
nale. Plotseling werd naar de politiemannen een
bom geworpen. De helsche machine ontplofte,
waardoor vijf politiemannen werden gewond,
o.a. een inspecteur.
Omtrent den bomaanslag in de Avenue
Wagram meldt men nader, dat er niet minder
dan vijftien personen, waarvan twaalf politie
agenten gewond werden.
Terwijl eenige sprekers de vergaderden aan
spoorden, een betooging voor de Amerikaan-
sche legatie te houden, stonden anderen voor
de deur van de zaal de „Internationale" te zin
gen en de politie te honen.
De politie begon de betoogers, die naar de
zaaldeur opdrongen, te verspreiden, toen den
agenten plotseling door een man uit de menigte
een handgranaat voor de voeten werd gewor
pen, die ontplofte. Er ontstond een geweldig
gedrang. Ten slotte bleek, dat een commissaris,
twee hoofdinspecteurs, negen agenten en drie
betoogers door granaatscherven waren gewond.
De vergadering ging later rustig uiteen. De
politie vond op de Place des Ternes nog een
handgranaat, welke daar vermoedelijk was neer
gelegd door een communist, die vreesde, dat men
hem zou arresteeren.
OOSTENRIJK.
Wolff meldt uit Weenen, dat in den loop
van de volgende week een bijeenkomst van
den bondskanselier met dr. Benes, den Tsjechi
sche» minister president en minister van bui
tenlandsche zaken, zal plaats vinden. Op deze
bijeenkomst zal het program voor een economi
sche toenadering der twee staten ter sprake ko
men, waarover reeds bij de ontmoeting te Hall-
stadt een overeenstemming in groote trekken
bereikt werd.
BULGARIJE.
Uit Sofia meldt men
De minister van oorlog Dimitroff, is heden
morgen, terwijl hij zich per automobiel naar
kustandel begaf, te Couos doodgeschoten. Ook
werden de chauffeur en twee andere personen,
die zich in den auto bevonden, gedood.
De moordenaars zijn onbekend. De zitting
van de Sobranje werd als teeken van rouw op
geheven. Men vermoedt, dat het hier een poli-
tieken moord betreft.
RUSLAND.
De Finsche gezant te Moskou, Gyllenbögel,
heeft bij zijn terugkeer in Helsingfors verklaard,
dat de ommekeer in 't bolsjewistische bestuur
in Rusland geweldige vorderingen maakt en nog
slechts een communistisch karakter draagt.
ALLERLEI.
Bulgaarsche bladen te Sofia melden dat de
minister president Stambouliski naar Roemenië
is vertrokken, om daar officieel de hand te
vragen van prinses Maria voor koning Boris van
Bulgarije.
Volgens de „Messagero" is Villa Falconieri
die aan keizer Wilhelm toebehoort, als Italiaan
sche staatseigendom in beslag genomen en ter be
schikking gesteld van de gemeente Frascati.
Uit Rome meldt men, dat Giolitti aan
„Prachtig," riep Giffard. „Mervyn, ik kan je
niet zeggen hoeveel plezier je me doet met te
willen komen. De quaestie is, ik heb jou en voor
al Daphne noodig."
De kolonel keek zijn broer verbaasd aan.
„Waarvoor
„Dat zal ik je aan de lunch wel vertellen,"
antwoordde de ander-ontwijkend. „Kom, laat,
ons naar de eetzaal gaan. Nu Daphne niet ge
komen is, kunnen we even goed hier iets ge
bruiken."
De beide broers daalden zwijgend de breede
trap af en een oogenblik later zaten ze tegenover
elkaar aan de lunch. Giffard gebruikte weinig
en was eenigszins afgetrokken.
„Mervyn," sprak hij toen de maaltijd half
geëindigd was, „je zei dat Daphne een groote
teleurstelling heeft ondervonden. Is het - een
liefdesgeschiedenis
„In zekeren zin, ja De kolonel dronk lang
zaam zijn glas wijn uit. „Daphne was zoo half
en half geëngageerd, niet ernstig met een
afwerend handgebaar „en ze werd gedwongen
het engagement te verbreken, wat haar natuurlijk
een beetje van streek heeft gebracht. Maar tus
schen ons gezegd, ben ik er blij om dat het af is.
De jonge man behoort niet tot onze kring zie
(Wordt vervolgd).
NIEUWE SCHIEDAMSCHE COURANT
je.
