heden Yéruï11® V6rdaagd tot
eisch tot onttroning van het geheele Habs-
burgsche Huis na te komen.
Gisteren werden, volgens bericht uit Boedapest
koning Karei en zijn gemalin van de abdy van
Tihany naar Dynafulvar overgebracht, waar de
Engelsche kanonneerboot Glowworm op hen
wachtt, ten einde hen naar Galatz over te brengen
waar zij blijven tot de beslissing omtrent het
oord van hun definitief verblijf zal zijn gevallen.
DUITSCIILAND.
Het Pruisische ministerie is afgetreden, nadat
alle pogingen van den minister-president om
door de wijziging van het kabinet een nieuwe re
geering samen te stellen, die op een zoo groot mo
gelijk deel der bevolking zou steunen, waren mis
lukt.
Waarschijnlijk is dit aftreden het gevolg van
een besluit der Landdagfractie van de demo
cratische partij, waarin wordt gezegd, dat de
tot deze partij behoorende ministers zijn afge
treden om de gelegenheid te scheppen tot het
samenstellen van een krachtige regeering.
IERLAND.
Naar aanleiding van een nieuwen eisch
van het Dail Eireankabinet om n.l. twee van de
Ulstergraafschappen, n.l. Tyrone en Fermanach
voor Zuid Ierland op te vorderen, aangezien
de meerderheid der bevolking voor Sinn Fein
of nationalistisch gestemd had, is de verhouding
tusschen Engeland en Ierland weer zeer critiek
geworden.
TURKIJE EN GRIEKENLAND.
Uit Angora wordt gemeld, dat de nationale
vergadering besloten heeft, zich bereid te toonen
om met alle mogendheden, met uitzondering
van Griekenland, vrede te sluiten op de Volgende
voorwaarden
lo. algeheele onzijdigheid in het Grieksch-
Turksche conflict
2o. erkenning der volledige Turksche onaf
hankelijkheid
3o. ratificaties der capitulaties
4o. verwijdering der Grieksche vloot uit de
neutrale zone.
ALLERLEI.
De prins van Wales heeft gisteren het nieuw;
Malteezer parlement geopend. Hij is op het eiland
geestdriftig ontvangen.
Binnenland.
Indische bcgrooting.
De Indische begrooting over 1921 is versche
nen en wijst aan in uitgaven 925 milhoen en in
injlmsten 734 millioen.De minister verklaard o.m.
niet meer te kunnen mede werken aan de verdub
beling van de uitvoerrechten op petroleum.
Indische ambtenaren.
Onder voorzitterschap van den oud-president
F. Fokkens is de jaarlijksche vergadering van
den Pensioenbond van Indische Ambtenaren
gehouden.
Ze heeft haar teleurstelling uitgesproken over
het feit, dat de Minister van Koloniën nog steeds
de onbillijkheid laat bestaan dat slechts een
deel der Indische landsdienaren, nl. zij die na
1 Jan. 1917 in dienst zijn gekomen of zullen ko
men, een wettelijken waarborg geniet voor de
uitbetaling van hun pensioenen onder alle om
standigheden, terwijl het overgroote deel der
Indische landsdienaren (en de gepensionneerden)
van dien waarborg verstoken is, hetgeen tot
ontevredenheid aanleiding geeft, zeer ten na-
deele van de werving, met het groote gebrek
aan personeel in Indië een factor van het hoogste
gewicht.
Aan de actie in deze van den Pensioenbond
zal nog meer uitbreiding gegeven worden.
Het aftredende bestuur is herkozen, en de
secretaris, ir. A. Vroesom de Haan, die zijn
functie om gezondheidsredenen nederlegde, tot
eerelid benoemd.
Corps dpilomatique.
Tot gezant van Denamrken bij het Neder-
landsche Hof is benoemd de heer Acel Norgaard,
tot dusver Deensch gezant te Helsingfors.
De heer Norgaard, die den dezer dagen
vertrokken gezant dr. Krag, opvolgt, is te 's-Gra-
venhage in het Hotel den Ouden Doelen aangeko
men.
Rijnvaart.
Met goedkeuring van den Minister van Onder
wijs, Kunsten en Wetenschappen heeft de Ne-
derlandsche Vereeniging van Gezagvoerders, bij
de Binnenvaart ingesteld een examen voor de
Rijnvaart.
Rijksarchief.
Bij Kon. besluit is, met ingang van 1 Novem
ber 1921, aan mr. J. A. C. Verspijck Mijnssen,
te 's-Gravenhage, eervol ontslage verleend als
onder-directeur van het Koninklijk Penning
kabinet aldaar, en is hij benoemd tot commies
aan liet 'Algemeen Rijksarchief te 's-Gravenhage
met toekenning van den personeelen titel van
secretaris aan het Algemeen Rijksarchief.
De hertogin van Albanië.
Met de Harwichboot St. George arriveerde
gistermorgen te Hoek van Holland de Hertogin
van Albanië, zuster van H.M. de Koningin Moe
der. Per auto vertrok de Flertogin naar Den Haag
Uit de sigarenindustrie.
Het begint er in de sigarennijverheid in
ons land buitengewoon slecht uit te zien, aldus
wordt uit Noord-Brabant aan het „Hbld." ge
schreven.
Reeds maandenlang kon op de meeste fa
brieken de normale productie slechts voor een
beperkt gedeelte plaatsing vinden, waarin hier
en daar in den loop van den zomer eenige gunsti
ge wending kon komen, met het oog op den a.s.
tabaksaccijns. Het publiek sloeg toen op ruime
schaal sigaren en sigaretten in, om zich tegen
verhoogde prijzen te dekken. Inmiddels is echter
aan deze bijzondere vraag een einde gekomen,
terwijl buitendien ook de voortdurende malaise
in andere takken van bedrijf haar terugslag op
het debiet der sigarenindustrie laat gevoelen.
Doch het meest ernstige feit is wel, dat de
buitenlandsche afzetgebieden nog steeds voor
het normale export-overschot van onze sigaren-
nijverheid gesloten blijven. De fabrieken zijn
daarom gedwongen, om met een minder aantal
werklieden den arbeid voort te zetten, en zelfs
nog daarbij den werktijd aanzienlijk te bekorten,
ten einde evenwicht in productie en aflevering
te houden.
Het ziet er niet naar uit, dat in afzienbaren
tijd verandering ten goede zal intreden. Naar lan
den met lage valuta kan wegens de goedkoopere
mededinging daar niet geleverd worden weer
andere rijken, die vroeger een goed afzetgebied
vormden hebben Regie ingesteld, of gingen tót
het heffen van zeer hooge invoerrechten over.
Zuid-Amerika is verder voor langen tijd uit
geschakeld wegens de daar heerschende verwarde
toestanden op handelsgebied, dit als een terug
slag op de verarming van Europa, terwijl ook de
slechte zakentoestanden in Ned. Indië, en de
scherpe mededinging van het buitenland in de
tropen, onzen uitvoer tot een minimum hebben
teruggebracht.
Bezuiniging.
De raad van ministers heeft bepaald, dat
benoemingen en rangsverhoogingen niet meer
met terugwerkende kracht mogen geschieden.
Staten-Generaal.
TWEEDE KAMER.
Zitting Dinsdag 1 November.
Opening 1.10 uur.
Voorzitter mr. D. A. P. N. Kooien.
Regeling van werkzaamheden.
De Voorzitter stelt voor Donderdag a.s.
bij den aanvang der vergadering eenige wets
ontwerpen aan de orde te stellen. Aldus wordt
besloten.
Interpellatie-aanvraag.
De heer V a n den Tempel (S.D.A.P.)
vraagt verlof aan de regeering eenige vragen
te mogen stellen betreffende maatregelen over
de bestrijding van de werkloosheid en de steun-
verleening. Over dit verzoek zal heden worden
beslist.
Grondwetsherziening.
Aan de orde zijn de wetsontwerpen tot het
in overweging nemen van een voorstel tot ver
andering van het le, 2e, 3e, 4e, 5e, 7e, 8e, 9e
en 11e hoofdstuk en van de additioneele arti
kelen der grondwet.
Bij hoofdstuk 1 verdedigt de heer M a r-
chant (V. D.) een amendement om art. 2
der grondwet te lezen als volgt
Het koninkrijk der Nederlanden omvat het
rijk in Europa, Nederl. Indië, Suriname en
Curacao.
Spr. wijst er op, dat het regeeringsontwerp
deels een geografische omschrijving geeft (het
grondgebied van Nederland), deels een staat
kundige (Ned. Indië, Suriname en Curacao).
Daarin dient eenheid te worden gebracht,
door de staatkundige begrippen te kiezen voor
alle deelen van het koninkrijk. Het woord ko
loniën behoort uit de grondwet te verdwijnen.
Het past daarin niet met het oog op de toe
komstige staatkundige ontwikkeling van de
deelen van het koninkrijk buiten Europa. Ook
wijst de heer Marchant op eenige uitlatingen
van den vroegeren minister van koloniën, den
heer Idenburg, die als zijn meening te kennen
gaf, dat bij een grondwetsherziening wel de
gelijk rekening moest worden gehouden met
een ontwikkeling van Indië. Spr. merkt op,
dat door zijn fractie amendementen zijn inge
diend in welke zij twee positieve eischen heeft
gesteld, te weten le. het hooren door de regee
ring van het vertegenwoordigend orgaan, den
volksraad, en 2e. de bevoegdheid van dezen
volksraad om afgevaardigden te zenden naar
de Tweede Kamer.
De heer Van R a v e s t e ij n (C. P.)
verdedigt een amendement, om dit artikel
te doen luiden:
„Het Rijk der Nederlanden omvat het
grondgebied van Europa, Indonesië, Cura
cao en Suriname." Het woord „Koninkrijk"
vervalt dus en de naam Ned.-Indië wordt
vervangen door „Indonesië"
De heer A 1 b a r d a (S. D.) acht het amen
dement van Ravesteyn voorbarig. Als de Ko
loniën worden afgeschaft, dan is het arti
kel alleen overbodig geworden. Overbodig is
het woord „Koninkrijk" te schrappen, terwijl er
verder geen moeite wordt gedaan om het ko
ningschap al 2e schaffen. Tegen den naam
„Indonezië heeft spr. bezwaar. Het is een mode
woord, dat niet gangbaar zal worden. Het lijkt
spr. beter Oost-Indië te schrijven gelijk thans al
vaak geschiedt.
De heer Dresselhuys (Vrijd. Bond)
betreurt de afwezigheid van den Minister
van koloniën, die hier advies had kunnen geven
Hij acht een scheiding tusschen Nederland en In
dië in den eersten tijd onwenschelijk. Met die
eventueele mogelijkheid behoeft de Gondwet-
gever nog geen rekening te houden. De gelegen
heid daarvoor zal nog wel eens komen. Indië
is op zichzelf geen voldoende naam. Het amende
ment van Rnvesteijn is natuurlijk ondeugdelijk.
Het woord Koloniën wil spr. wel schrappen
hij denkt bijv. aan provincië over zee. Gaarne
verneemt hij wat de Minister over dat woord
denkt.
De heer R ij c k e v o r s e 1 (R. K.) betuigt
zijn instemming met de opvatting van den heer
Dresselhuys. Hij is ei voor liet woord „koloniën"
te schrappen als er een groep personen is die
daarin iets vernederends ziet.
De heer Schokking (G. II.) verwerpt
het woord Indonesië, o.a. om de toelichting, die
de heer van Ravesteyn er bij gaf. Spr. heeft geen
bezwaar tegen schrapping van het woord
Koloniënmaar men moet daaraan niet een prin-
ciepe verbinden. Het woord koloniën heeft niet
dien klank dien de heerMarchant er aan kluistert.
Het behoud van dat word beteekent ook niet
dat men afkeerig is van iedere verandering in
de koloniale politiek.
De heer Scheurer (A. R.) bestrijdt het
amendement-Van Ravesteyn. regen schrapping
van het woord koloniën heeft hij geen bezwaar
De Minister van Binnelandsche Zaken, dé
heer Ru y s de Beerenbrouck beant
woordt de spiekers.
Met de staatkundige indeeling die de heer
Marchant gaf, kan spr. niet meegaan. De
vraag is of het woord „koloniën" geschrapt moet
worden. In art. 1 van het Volkenbondstractaat
wordt het woord „colonies" gebruikt met de
aanduiding „qui se gouvernent librement" waar-
ui' dus blijkt dat het woord kolonie niet het
begrip van afhankelijkheid in zich sluit. Tegen
het laten vervallen van den tweeden zin in dat
artikel heeft spr. geen bezwaar, zoodat het
woord kolonie verdwijnt. De verhouding tus
schen Moederland en Koloniën wordt daardoor
niet gewijzigd. „Het artikel luidt dan: ,,'t Ko
ninkrijk der Nederlanden omvat het grondgebied
van Nederland, Nederlandsch-Indië, Suriname
en Curacao."
De heer M a r c h a n t (V. D.) trekt na deze
wijziging zijn amendement in.
Het amendement-Van Ravesteyn wordt ver
worpen met 80 tegen 2 stemmen.
Vervolgens verdedigt de heer jM a r c h a n t
een amendementjom tusschen art. 6 en 7 een
nieuw artikel in te voeren, luidende
„De vrouw kan niet door wettelijk voor
schrift van de benoembaarheid tot eenig ambt
worden uitgesloten."
Mej Westerman (V. B.) verdedigt een
amendement om in te voegen een artikel, lui
dende de wet erkent de volledige staatsrech-
tehjke .burgerrechtelijke en economische ge
lijkstelling van man en vrouw."
Spr. acht het een genoegen dit beginsel
e mogen verdedigen. Het amendement heeft
een verdere strekking dat dat van den heer
Marchant, dat spr. niet kan steunen. Art 5 der
Grondwet is gebleken niet voldoende te ziin aan
de vrouw alle rechten te waarborgen.
De economische gelijkstelling acht spr. gelegen
m de stelling gelijk loon voor gelijken arbeid
De heer Beumer (A. R.) ontwikkelt
eenige bezwaren tegen beide amendemen
ten. Naar anti-revolutionair beginsel bestaat
er verschil m de taak van den man en de vrouw.
Daarover uit te weiden acht spr. niet noodig. Dit
vinden m°Gt °°k dC WCl zijn uitdrukking
De bepaling van mej. Westerman brengt met
zich mede den dienstplicht voor de vrouwen
vele wijzigingen in het burgerlijk recht, omver
werping van het huwelijksrecht enz. Het amen
dement is een motie met dringend gezag, die
plotsehng tyl van vragen oplost, dat dient men
wel te bedenken. Spr. overdrijft niet maar het
amendement overdrijft schromelijk.
Stads- en Gewestelijk Nieuws.
Gemeenteraad.
Openbare vergadering van den Gemeenteraad
van Schiedam op Vrijdag 4 November 1921, des
namiddags te 2 uren.
plaatst^ agenda Zijn °"m- de volgeude punten ge-
1. Aanbeveling van de Commissie van Toe
zicht op het Bewaarschoolonderwijs ter benoe-
nmg van een lid der Commissie ter vervulling
der vacature, ontstaan door het vertrek van den
heer Lr. Lindeijer.
Aanbevolen worden de Heeren 1 E G v d
Bovenkamp en 2. F. A. C. Lechner.
2. Behandeling van bezwaarschriften tegen
den aanslag m de plaatselijke directe belasting
naar het inkomen, dienst 1920/21.
3. Voorstel van B. en W. tot het verleenen van
een cred ietvan 400.voor het maken van een
ijzeren hekje om de vischtafels aan devischmarkt.
4. Voorstel van B. en W. tot het verleenen van
een crediet van ƒ4000.voor de verbreeding
van den Singel nabij het Station.
yoor.s^e' van B. en W. inzake werkver
schaffing m West-Frankeland en Kortland
6. Voorstel van B. en W. a. tot wijziging van
het 1 ensioenbesluit (Gemeenteblad no. 45 van
1913) m verb'and met de herziening der stortin
gen in het Reserve-pensioenfonds b. tot herzie
ning van het besluit van 12 Maart 1920, waarbij
werd opgeheven het Fonds tot delging van Crisis-
lasten.
7. Voorstel van B. en W. tot vaststelling van
een
a. Verordening tot regeling van het gewoon
Vervolgonderwijs voor Jongens
b. Verordening tot regeling van het gewoon
vervolgonderwijs voor Meisjes.
8. Voorstel van B. en W. tot vaststelling van
een a. Verordening op de heffing en een op de
invordering van schoolgeld voor de Lagere Scho
len voor Buitengewoon Onderwijs
b. idem voor de Nijverheidsavondschool
c. idem voor de cursussen voor Vervolgonder
wijs.
d. idem voor den Gemeentelijken Handels
avondcursus en
e. idem voor het Gymnasium.
9. Voorstel van de Commissie voor de Straf
verordeningen tot wijziging van de Keurings
verordening voor de Gemeente Schiedam.
10. Beantwoording van de vragen, gesteld
door het raadslid, den heer J. Dinkelaar, inzake
het regelend optreden door het Gemeentebe
stuur bij de vaststelling der prijzen van de eerste
levensbehoeften.
11. Beantwoording van de vragen, gesteld
door het raadslid, den heer W. Collc, betreffende
de stopzetting van den woningbouw met rijks-
steun.
12. Prae-advies van B. en W. naar aanleiding
van het verzoek van de plaatselijke Vakcentra
les tot reorganisatie van de Raadscommissie voor
Werkloozenzorg.
13. Voorstel van B. en W. tot regeling van de
positie van de ambtenaren aan de Afdeeling Be
lastingen en ten kantore van den Gemeente-
Ontvanger, die in verband met de overneming
van de aanslagregeling en de inning van de In
komstenbelasting door het Rijk, overgaan naar
de Rijksbelastingadministratie.
Antwoord van B. en W.
Naar aanleiding der vragen, gesteld door het
raadslid den heer W. Collé, in verband met het
niet meer door den Minister verstrekken van
bouwvoorschotten, deelen B. en W. mede:
ad. 1. In de tusschen den Minister van Arbeid
en ons College naar aanleiding van de bekende
circulaire van den 1ste Juni jl. gevoerde corres
pondentie heeft Zijne Excellentie bij herhaling
verklaard, dat voorhands voor nieuwe bouwplan
nen geen steun op de voet van de Woningwet aan
onze Gemeente kan worden verleend.
ad. 2. Uit het antwoord gegeven naar aanlei
ding van het aan voornoemden Minister aange
boden woningrapport, dat reeds voor genoemde
circulaire werd voorbereid, blijkt, dat de toestand
van slands Financiën en de schaarschte
van Arbeidskrachten in onze Gemeente
beletselen waren om aan ons verzoek om steun
ingevolge de Woningwet te voldoen.
Op een nader schrijven onzerzijds, waarin het
ernstig karakter van den woningnood hier ter ste
de nog eens scherp werd geteekend en waarin ver
der betoogd werd, dat in onze gemeente voldoen
de arbeiders werkzaam zijn, al hebben er ook
verschillende hun woonplaats elders, werd ge
antwoord, dat blijkens een onderzoek aan de
hand Van de uitkomsten der woningtelling van
1919 de woningbehoefte alhier niet zóó groot zou
zijn, dat in verband met de dringende behoef-
t e e 1 d e r s en de stand van 's R ij k s finan
ciën, daarin nu reeds zou moeten worden voor
zien.
Naar aanleiding van dit antwoord werd door
ons een schrijven verzonden, dat met nadruk de
groote stijging der woningbehoefte tusschen 1919
en heden deed uitkomen. In het antwoord hierop
werde wederom arbeidsmarkt en finan
cieel e bezwaren genoemd als motieven
voor de weigering der gevraagde steunverlening.
ad. 3. Ons College heeft zich tot den Minister
gewend, om een persoonlijk onderhoud te ver
zoeken.
Mocht onverhoopt dit onderhoud niet tot resul
taten leiden zoo zou moeten worden overwogen
of, bij algeheel uitblijven van Rijkssteun, de
Gemeente in staat is op het gebied van den wo
ningnood voorziemingen te treffen. -
Werkverschaffing.
In verband met het voorstel van B. en W in
zake werkverschaffing bij den Gemeenteraad
ingediend, deelt het College mede dat het crediet
ad. 25.000 hetwelk in de vergadering van Sep
tember jl. voor werkverschaffing in West-Fran-
keland en Kortland werd toegestaan op 4 Nov.
verbruikt is.
Zooals reeds is medegedeeld heeft het College
met betrekking tot deze werkverschaffing zich
tot den Minister gewend, teneinde een subsidie
van Rijkswege te bekomen.Zij vernamen evenwel
dat voor bedoeld plan geen subsidie werd ver
leend, daar slechts een twintigtal werkloozen er
mede gebaat zijn.
In overeenstemming met dit antwoord hebben
B. en W. een grooter plan doen ontwerpen, dat
m uitbreiding van het nu voltooide werk zal
bestaan en aan ongeveer honderd werkloozen,
gedurende omstreeks een half jaar werk zal geven
Het oorspronkelijk werk kost /250Q0 de uitbrei
ding zal een uitgave van 90.000 eischen, zoodat
m het totaal bedrag een ƒ115000 een bijdrage van
Rijkswege is aangevraagd.
Waar het van groot belang is de werkloozen wel
ke nu te werk zijn gesteld tè doen voortwerken,
achten B. en W. het ten zeerste gewenscht, in
afwachting van het antwoord van den Minister,
een aanvang met de uitbreiding van het oorspron
kelijke plan te maken, en vragen daarom den
Raad het voorloopig ''crediet met ƒ10.000 te
verhoogen en alzoo te brengen op 35.000.-.
Staking in de Metaalindustrie.
Zooals uit de diverse berichten blijkt is de
staking der Metaalbewerkers in de reeds eerder
gemelde plaatsen, w.o. ook Rotterdam, en Schie
dam, thans vrij algemeen. Hier en in Rotterdam
staken bijna alle arbeiders der bij den Metaal-
bond aangesloten industrieelen.
Alleen dit aantal wordt reeds op 11.000 ge
schat waarvan 1300 in Schiedam.
De stakers gedragen zich naar den wensch,
van hun besturen ordelijk.
R. K. Volksbond.
Men verzoekt ons te berichten, dat morgen
avond in 't gebouw van' den R. K. Volksbond
de eerste cursus zal worden gehouden. De Zeer-
eerw. Pater Schraag zal spreken der „De Ro-
meinsche kwestie". Opkomst van alle leden
dringend verzocht.
Volksbadhuis.
In de week van 23— 29 Oct.'2 1
werden genomen 521 baden.
lste klasse kuipbaden 40, regenbadeu 79
