0
DAGBLAD VOOR SCHIEDAM EN
44ste Jaargang.
Woensdag 16 November 1921.
No. 13187.
Bureau KOEMARKT 4. Telefoon Intercommunaal 85. Postbus39.
Abonnementen per 3 maanden 2.per week 15 cent, franco per
post 2.50 per kwartaal. Afzonderlijke nummers 3 cent.
Advertentiën: 15 regels 1.75 elke regel daarboven 35 cent, 3 maal
plaatsen wordt 2 maal berekend. Ingezonden mededeelingen 75 ct. per regel.
Speciale conditiën voor herhaaldelijk adverteeren. Tarieven worden op aanvraag
toegezonden. Incassokosten worden berekend.
EERSTE BLAD.
Bij of kractens wetten of veroidenlugen voor-
Beschreven en andere officieele af- en aan
kondigingen van het Gemeentebestuur.
HINDERWET.
Ingekomen zijn verzoeken van
lo. de WINTER VAN SLAGMAAT,
om onder intrekking van hun dd. 26 October 1921
afgekondigd verzoek, vergunning tot uit
breiding van de stoomwasch- en strijkinrichting
„Edelweiss" in het pand Westmolenstra. t nop.
16-18, kadastraal bekend in sectie C. onder
no. 1265, door bijplaatsing van 2 eleetromotoren
van resp. 10 en x/2 P.K., door bijplaatsing van
een waschmachine en door bijplaatsing en ver
plaatsing van een centrifuge
2o. M. VAN UITERT om vergunning tot
oprichting van een herstelplaats van stoom- en
andere werktuigen en een smederij in het pand
Schie. no. 16, kadastraal bekend in sectie A.
onder no. 1231, met een electromotor Van 2 P.K.
drijvende diverse werktuigen en een electromotor
van 0.6 P.K., drijvende een ventilator en
3o. de N.V. W. A. HOEK'S MACHINE- EN
ZUURSTOFFENFABRIEK om vergunning
tot uitbreiding van hare fabriek op het perceel
Havenstraat no. 19, kadastraal bekend in sectie
N. onder no. 309, met een ondergrondsche ben-
zine-bewaarinachting
Deze verzoeken zijn met de bijlagen op de
Secretarie ter visie gelegd.
Op Woensdag, 30 November a.s. des v oormid
dags 11 uur, zal ten Raadhuize gelegenheid
worden gegeven om bezwaren tegen het toestaan
van deze verzoeken in te brengen en die mondelin
of schriftelijk toe te lichten.
Gedurende drie dagen voor het tijdstip hier-
bovengenoemd, kan op de Secretarie der Ge
meente van de schrifturen, die ter zake zijn
ingekomen, kennis worden genomen.
Volgens de jurisprudentie zijn niet tot beroep
op een beslissing ingevolge de Hinderwet gerech
tigd zij, die niet overcenskomstig art. 7 dier wet
voor het Geeentebestuur of een of meer zijner
leden zijn verschenen, teneinde hun bezwaren
mondeling toe te lichtigen.
Schieda m, 16 November 1921.
BuitftRlandsefe Nieuws,
DE CONFERENCE TE WASIPNGTON.
Gister (Dinsdag) is de conferentie weer bijeen
geweest.
De voornaamste gedelegeerden hebben ver
klaard in beginsel met de plannen tot
ontwapening te kunnen instemmen.
Zoowel Engeland als Japan zullen tegenvoor
stellen doen, zoodat men vooralsnog heeft
af te wachten hoe zij zich voorstellen het ont
wapeningsprobleem definitief op te lossen.
Als Japan en Engeland het nu maar met Ame
rika eens kunnen worden over de getalsverhou
ding der verschillende typen van schepen, die
niet meer gebouwd zullen mogen worden
Archibald Ilurd, de bekende marine-des-
kundige van de „Daily Telegraph," zegt: In
het algemeen komen de Amerikaansche voor
stellen neer op een plan, waarnaar de Britsche
marine-overheid ai gehandeld heeft. Amerika
neemt dit over en maakt het pasklaar voor den
bijzonderen politieken, geografischen en econo-
mischen toestand van Japan. De kapitale sche
pen van de Engelsche vloot, die in stand mogen
blijven, zijn die, welke thans Engeland's strijd
bare vloot vormen. Voor" het overige beteekent
het plan alleen het sloopen van oude schépen, die
nu tot de reserve behooren en in elk geval eer
lang bij het oudroest gevoegd zouden zijn. Enge-
k nd heeft al een moedige besnoeiingspolitiek
doorgezet, waaraan 2074 schepen ten offer zijn
gevallen en voor de opening van de confe
rentie bezat het nog maai' dertig kapitale sche
pen. Voorgesteld wordt nu, dat acht van de
oudste van die schepen opgeruimd worden, zoo
dat Engeland er 22 zou houden. De Amerikaan
sche regeering stelt voor, het Engelsche voorbeeld
te volgen en 15 verouderde kapitale schepen op
te ruimen, zoodat de Amerikaansche vloot er
slechts 18 zal overhouden. Van Japan verlangt
men, dat het genoegen neemt met tien.
De critiek in de Engelsche pers over de Arneri--
kaansche voorstellen komt hierop neer
Een zeemacht is niet slechts een kwestie van
linie-schepen en kruisers, maar er zijn verscheide
ne andere elementen in het geding bijv. verster
kingen van de basis binnen een kwetsbaren aan-
valsafstand. Bovendien wordt er nadruk op ge
legd dat het Britsche rijk een confederatie van
staten is, die wijd verspreid zijn elk dominion
heeft een uitgestrekte kustlijn, die afzonderlijke
flotilles eischt. Hiermee dient rekening gehouden
te worden. Ook wordt er op gewezen, dat voor
zieningen getroffen moeten Worden tegen de mo
gelijkheid van beperking van vliegtuigschepen,
welke Amerika eenig voordeel geeft, daar Brit
tannië er een aantal heeft, dat verouderd zal zijn,
terwijl Amerika nieuwe zal bouwen van superi
eur karakter. Voorts Verluidt dat Balfour de
afschaffing van drikbooten zal voorstellen, al
thans beperking van^de^groottc en wapening
dier booten.
Naar aanleiding van den wensch der Britsche
regeering tot afschaffing van de di ikbooten
schrijft de „Manchester Guardian": Dit is wel
licht een van de onderwerpen, waaromtrent de
openbare meening der volken geraadpleegd zou
moeten worden, want het behoeft geen betoog,
dat contróle op het aanbouwen van duikbooten
zeer moeilijk is. Dit is moordtuig, dat in het ge
heim kan worden vervaardigd. Om hiermede af
te rekenen moet de publieke opinie van elk
volk erin worden gekend.
Telegrammen uia Washington melden over
het verhandelde in de gister gehouden zitting
der conferentie het volgende
Eerst heeft Balfour een rede gehouden. Na
gewezen te hebben op het groote verschil in
positie van Amerika en Engeland ten opzichte
der verdediging ter zee,speciaal op de noodzake
lijkheid voor Engeland om zijn koloniaal bezit
te verdedigen, zeide hij, dat zijn regeering noch
tans in beginsel het Amerikaansch ontwapenings
plan aanvaardt. De voorstellen van Hughes
zijn de verst strekkende, welke ooit zijn ge
daan. Doch zij zullen niet een einde maken
aan alle kwalen, waaraan de wereld lijdt.
Over de bewapening te land wordt er nl. niet
in gerept en dit onderwerp is vooral voor Europa
van zeer groot belang.
Komende tot een bespreking der onder
deden meende hij, dat de aangenomen ver
houdingen tusschen de verschillende landen
wat betreft de hoofdschepen, alsmede de
voorgestelde beperking, aannemelijk is. De
tonnenmaat, welke voor den aanbouw van
duikbooten is toegestaan, is echter te groot
en de aanbouw van groote onderzeebooten
moet worden verboden. Het eenige voorbe
houd, dat Balfour verder maakte, had be
trekking op de vervanging van het aantal
schepen, waartoe Groot-Brittannië bereid is,
maar hij trad niet hierover in nadere bijzon
derheden.
Hij stelde voor, de kwestie van de vervanging
en die van de kruisers, als niet direct behoorend
tot den hoofdinhoud der Amerikaansche voor
stellen aar een comrnisie van technische des-1
kundigen te verwijzen.
Ten slotte las hij een telegram voor van
Lloyd George, waarin deze zegt, dat de En
gelsche regeering met groote waardeering heeft
kennisgenomen van het verloop der eerste zitting
en met het beginsel, zooals dat in Hardings en
Hughes' redevoeringen is ontwikkeld, van gan-
scher harte instemt.
Uit naam van de Japansche regeering ver
klaarde Kat.o, dat Japan in beginsel met het
voorstel meegaat. Japan was bereid zeer verre
gaande beperkingen ten aanzien van de marine
te maken, en uit zijn voorstellen zou blijken, dat
het aan geen voorbereidingen van een aanvallen
den oorlog ooit gedacht had, maar het zou ver
schillende wijzigingen willen voorstellen ten
aanzien van de vervanging, welke elk land voor
zichzelf zou dienen te regelen.
Voor Italië verklaarde vervolgens Schanzer,
en voor Frankrijk Briand in beginsel Hughes'voor
stellen te aanvaarden.
Daarna nam Hughes het woord, m de pro
blemen van het Verre Oosten te behandelen.
Hij verdedigde met nadruk de politiek van de
open deur, vooral in verband met China, waar
voor hij de onschendbaarheid zoowel op econo
misch als op territoriaal gebied eischt. In de
politiek in het Verre Oosten moeten alle naties
gelijke rechten hebben, en er mag geen sprake
zijn van geheime of bijzondere overeenkomsten.
Dientengevolge moet Japan zijn controle op
Sjantoeng en op de Mongoolsche spoorwe
gen opgeven en dient er een einde.te komen
aan de occupatie aldaar, terwijl de bezet
tingstroepen uit Siberië dienen te worden terug
genomen.
Ten slotte deed hij het voorstel om de eilanden
in den Stillen Oceaan, waarover mandaten zijn
uitgegeven, een wijden kring te trekken, waar^
binnen de zee vrij zal zijn.
OPPER-SILEZIE.
Uit Parijs meldt men
De commissie belast met, de afbakering der
grenzen van Opper-Silezië heeft haar werkzaam
heden begonnen.
IN DE OEKRAÏNE.
„Berlinske Tidende" verneemt uit Helsingfors
dat de Poolsche en de Roemeensche regeering
maatregelen hebben genomen voor de bescher
ming van de bondgenooteh. Er zijn sterke Roe
meensche troepenafdeelingen samengetrokken
aan de linie van de Dnjestr. Tusschen de Oekrain-
sche en de bolsjewistische troepen wordt voort
durend hevig gevochten inden sector van Kame-
netz Podolsk.
RUSLAND EN DE KEMALISTEN.
Volgens Havas heeft de Sowjet-regeering te
Angora opheldering gevraagd over het Turksch
Perzische en over het Fransche-Turksch verdrag
IERLAND.
Het antwoord van de Britsche regeering aan
Ulster was eergisteravond nog nier verzonden.
De commissie voor Ierland uit het Britsche ka
binet heeft vier zittingen gehouden, om dit
antwoord op te stellen, hetwelk Ulster er toe
zal moeten overhalen, om het principe van
Dominion Homerule voor geheel Ierland met
autonomie voor Ulster en waarborgen betreffen
de de nationale verdediging aan te nemen.
ALBANIË.
De raad van den Volkenbond is voor een bui
tengewone zitting te Parijs opgeroepen, om den
toesl and in Albanië te bespreken. Hij zal heden
zijn eerste vergadering houden.
ALLERLEI.
Het bei'icht, dat er bij Lloyds tegen een
betrekkelijk hooge premie verzekeringen werden
afgesloten tegen het risico, dat Groot-Brittannië
de West Indische eilanden aan de Vereenigde
Staten zou overdoen ter betaling van de in
Amerika opgenomen leeningen, heeft speciaal
op Jamaica groote ongerustheid verwekt. Leden
van de volksvertegenwoordiging hebben ver
gaderd ten einde tijdens het aanstaand be
zoek van Wood, den ondersecretaris voor ko
loniën, die 12 December in Kingston verwacht
wordt, te protesteeren tegen zulk een plan en
er integendeel op aan te dringen, dat er een
nauwere band wordt gelegd tusschen Canada
en de West-Indische eilanden.
Uit Christinania wordt gemeld, dat de
werkloosheid in Noorwegen voortdurend toe
neemt. Op het oogenblik zijn dertigduizend per
sonen werkloos, en men verwacht, dat dit getal
in den loop van den winter verdubbelen zal.
In Denemarken zullen de spoorwegtarieven
voor passagiers en goederen aanzienlijk verlaagd
worden.
In verscheidene fabrieken der Berlijner
metaalnijverheid eischen de arbeiders en be
ambten een zoo buitengewone duurtebijslag,
dat reeds verschillende groote fabrieken zijn ge
sloten moeten worden.
Uit Hamburg wordt gemeld, dat bij het
Spaansche Consulaat-Generaal is ingebroken.
Meer dan een half millioen mark en verschillende
waarde-papieren zijn gestolen.
Naar uit Riga wordt gemeld is de Sovjet
regeering begonnen met het vaststellen van
het bedrag der Russische schulden van vóór
den oorlog, alsmede met het opstellen van lijsten
der nationale takken van nijverheid en der
handelsondernemingen, die vroeger aan buiten
landers toebehoorden.
Staten-Generaal.
TWEEDE KAMER.
Ziiling van Dinsdag 15 Nov.
Grondwetsherziening.
Voortgegaan wordt met de behandeling van
de voorstellen tot herziening der Grondwet, art.
59, luidende
„De Koning sluit 111e verdragen met vreemde
mogendheden. Verdragen en nadere overeen
komsten met vreemde mogendheden zijn, zoo zij
niet krachtens de wet door den Koning zijn geslo
ten, niet bindend dan na bekrachtiging door den
Koning krachtens de wet of goedkeuring door de
wet. Opzegging geschiedt alleen krachtens de
Wet."
De heer Visser van IJ zendoorn
(V. B.) verdedigt een amendement om dit
artikel aldus te doen luiden
„De Koning sluit en bekrachtigt alle verdra
gen met vieemde mogendheden.
Tenzij de Koning zich de bevoegdheid tot
het sluiten van Jiet verdrag of de wet heeft voor
behouden, wordt een verdrag niet bekrachtigd
dan nadat het door de Staten-Generaal is goed
gekeurd.
Toetreding tod en opzegging van verdragen
geschiedt alleen krachtens de wet.
Andere overeenkomsten met Vreemde mo
gendheden worden zoo spoedig mogelijk aan
de Staten-Generaal medegedeeld."
De bedoeling is hiervan dat er meer scheiding
tusschen verdragen en overeenkomsten komt.
Voor overeenkomsten wenscht dit amendement
geen bekrachtiging, voor alle verdragen echter
wel.
De heer Van Ra veste ij n (C. Fr.)
wenscht het artikel aldus te doen luiden
„Verdragen en andere overeenkomsten met
vreemde mogendheden zijn, zoo zij niet krachtens
de wet door den Koning zijn gesloten, niet bin
dend dan Aa bekrachtiging door den Koning
krachtens de wet of goedkeuring door de wet.
Opzegging geschiedt alleen bij de wet."
De bedoeling is alle verdragen slechts bij
de wet te doen goedkeuren. Deze bedoeling
te doen uitkomen is de strekking van dit amende
ment.
De heer Troelstra (S. D.) betoogt dat
er feitelijk geen verschil bestaat tusschen het
Regeeringsvoorstel en het amendement-van Ra-
vesteijn, dat alleen de redactie wat scherper
stelt.
De heer Van Rijckevorsel (R. K.)
ziet het criterium tusschen verdragen en over
eenkomsten niet en acht het gevaarlijk dit aan
de practijk over te laten.
Stemmingen.
Aan de orde is de stemming over de amende
menten ingediend op art. 58 (van de macht des
Konings).
Het amendement-van Ravesteijn (alleen oor
logsverklaring na voorafgaande volksstemming)
wordt verworpen met 81 tegen 3 stemmen.
Het amendcment-Marchant (geenerlei mili
taire maatregelen zonder goedkeuring der Sta
ten-Generaal) wordt verworpen met 74 tegen
9 stemmen.
Het amendement-Schaper (de Koning tracht
geschillen door middel van rechtspraak of met
ander vreedzaam middel op te lossen enz.) wordt
aangenomen met 67 tegen 18 stemmen. Tegen de
anti-revolutionairen en vrijzinnig-democraten en
Kolthek, Kruyt en van Ravesteijn.
Grondwetsherziening.
De Minister van Binnenlandsche Zaken, de
heer Ruys de Beerenbrouck, acht het
amendement-Van Ravesteijn voldoende bestre
den.
Tegen het amendement van den heer Visser
van IJzendoorn heeft de min. op zich zelf geen
bezwaar, maar wel tegen de redactie er van.
De heer Troelstra (S. D.) acht het
amendement-Visser van IJzendoorn een belang
rijke verslechtering.
Het amendement-Rink wordt in stemming
gebracht.
Bij den uitslag schijnt verschil van meening
te bestaan over de stemmencijfers. Volgens
den Voorzilter is het aangenomen met 38 tegen
37 stemmen. Aangezien echter tegen deze uit
slag. verzet wordt aangeteekend wordt het na
der onderzocht.
Par. 23 (Zelfbestuur der koloniën).
De heer Marchant (V. D.) wenscht het
woord „koloniën" te vervangen door Nederl.-
Indië, Suriname en Curacao en verder te spre
ken van deze „gebieden."
De heer Van Ravesteijn (C. Fr.)
wenscht hier den naam Indonesië in te voe
ren.
De heer Van Rijckevorsel (R. K.)
wil de gebiedsdeelen bij name noemen, om de
verdere omschrijving te ontgaan.
ONOVERTROFFEN voor Corduroy
en andere Kindermanteltjes
56
NIEUWE S
DAMSCHE COURA
DE LEVER'S ZEEP-MAATSCHAPPIj, VLAARD1NCEN.
Fabrikante van Sunlight Zeep.
