DAGBLAD VOOR SCHIEDAM EN OMSTREKEN.
44ste Jaargang.
Maandag 21 November 1921.
No. 13191.
Bureau K O E M A R K T 4. Telefoon Intercommunaal 85. Postbus: 39.
Abonnementen per 3 maanden 2.per week 15 cent, franco per
post 2.50 per kwartaal. Afzonderlijke nummers 3 cent.
B|| of kraeteng wetten of verordeningen voor
geschreven en andere officieele af- en aan
kondigingen van het Gemeentebestuur.
Arbeidsbeurs.
In verband met art. 9 der Veroi-dening op de
Arbeidsbeurs, hetwelk bepaalt, dat de leden
van de Commissie van toezicht op die Beurs dooi
den Gemeenteraad worden benoemd op aanbeve
ling van patroons- en werkliedenorganisaties,
wordt hiermede ter kennis gebracht van de or
ganisaties, die van de bevoegdheid tot het doen
van aanbevelingen gebruik willen maken, dat zij
tot den 5den December a.s. in de gelegenheid zijn
Voor de wegens periodieke aftreding op 1 Fe
bruari 1922 ontstane vacatures, aanbevelingen
aan Burgemeester en Wethouders in te zenden
voor de benoeming van
1 lid-patroon (vacature B.G. Hoogendam)
1 lid-werkman (vacature P.J. v.d. Valk).
Buiteniandseh Nieuws.
DE CONFERENTIE TE WASHINGTON.
De Japanners schijnen voorshands niet erg
veel te voelen Voor een vermindering van hun
oorlogsvloot op de basis als in het voorstel
van Hughes is aangegeven.
Zij willen beslist meer dan 60 procent van hun
tegenwoordige vlootsterkte hebben.
De Japanners verklaarden voorts geenex-lei
verklaringen te zullen afleggen. Hun meening
over het Chineesche voorstel zullen zij te kennen
geven als de tijd er voor gekomen is, misschien
zelfs in een voltallige openbare vergadering der
conferentie.
De algemeene stemming is meer gedrukt dan
de vorige dagen.
In verband met het Engelsch-Japansche ver
drag wordt medegedeeld, dat Engeland geheel
bereid is zich aan te sluiten bij een drievoudig
verbond, of wel over tegaan tot herziening dei-
huidige Britsch-Japanscbe overeenkomst in een
vorm die geheel zonder bezwaar is voor Amerika.
Het wordt echter onwaarschijnlijk geacht dat
de Senaat zoo'n drievoudig verbond zou goedkeu
ren.
Vooi-ts is Engeland gereed Voor een volledige
bespreking van het Engelsch-Japansche ver
bond in de commissie voor het Verre Oosten.
De Engelsche arbeiderspartij heeft een mani
fest openbaar gemaakt, waarin zij zegt, dat zij de
alom verbreide vijandelijke gezindheid in de Ver.
Staten tegen de voortzetting van het Engelsch
Japansche verbond erkent, en meent, dat dit
niet moet worden hernieuwt. Zij verwelkomt
van ganscher harte de ontwapeningsvoorstellen
van de Ver. Staten, en spreekt zich uit voor uit
breiding van die voorstellen tot alle sooxten van
bewapening.
DUJTSCHLAND.
De commissie van herstel is Zaterdag te Ber
lijn door de Duitsche regeering ontvangen.
In deze bijeenkomst is de kwestie der door
Dui|schland te betalen gelden ter sprake ge
bracht.
De besprekingen met het rijksverbond der
Duitsche industrie zou een nieuwentoestand het-
ben geschapen, die in bevoegde kringen tamelijk
optimistisch wordt beoordeeld.
De commissie meent dat de credietsonderhan-
delingen door de Duitsche regeering nog vóór
1 December tot een gunstig resultaat zullen voe
ren. De commissieleden zijn er thans van over
tuigd, dat Duitschland in Januari en Febiuaxi
datgene zeI betalen wat het betalen moet.
Of voor verdere betalingen faciliteiten aan
Duitschland zullen worden verleend is intusschen
nog erg twijfelachtig.
De commissie zou Zondag uit Berlijn vertrek
ken.
IN DE OECRAINE.
De „Ukrainska Tribuna" meldt:
De berichten uit de Oekraine bevestigen, dat
de bevolking van het geheele deel van de Oekraï
ne aan de rechteroever van de Dnjepr in vol
komen opstand tegen de bolsjewiki is. Een op-
standelingenleger van eenige duizenden man
schappen met artillerie en mitrailleurs heeft de
17de infanteriebrigade en de 14de artillerie-divi
sie van het roode leger op de vlucht gejaagd.
De steden Sjitomir, Zwinkei en Ki-ivin Norgo-
rad zijn door de opstandelingen genomen. De
groote gevechten hebben plaats bij Beiditsjef,
Kosatin en Tartof. In de provincie Cherson
hebben de opstandelingen, onder bevel van gene
raal Iwanof, de steden Balta en Ananief bij Odes-
sa genomen. Sterke afdeelingen opstandelingen
zijn verschenen op de linie Tsjerkassy, Alexan-
drië en Elisabethgrad. Een sterke afdeeling onder
bevel van kolonel Matorinko heeft Katerinoslof
omsingeld. De roode regimenten, die uit Oekrai-
ners en Galiciërs bestaan hebben zich met de
opstandelingen vereenigd.
ZWITSERLAND.
Bij het vaststellen van de staatsbegrooting
voor het volgend dienstjaar meent de Zwit-
sersche Bondsraad reden te hebben tot bitter
beklag over het fe>t, dat de economische oorlog
ook na het slu'ten van den vrede met onvermin
derde kracht voortduurt, waarvan de Zwitser-
sche handel, en speciaal de uitvoer, de ernstige
gevolgen ondervindt.
EGYPTE.
De onderhandelingen van de Engelsche regee
ring met een delegat-'e der Egyptische regeering
over den toekomstigen status van Egypte,
zijn afgebroken. De delegatie weigert het ver
drag te teekenen, dat haar door Lord Curzon
is ter hand gesteldZij keerde Zaterdag van Lon
den naar Egypte terug.
BRITSCII-INDIE.
De prins van Wales heeft niet veel pleizier
van zijn reis naar Britsch-Indië.
Vooral in Bombay schijnt het volk nogal ru
moerig te zijn.
Naar een telegram uit Calcutta meldt is daar
ook al een staking uitgebroken ter gelegenheid
van de landing van den prins te Bombay. Voor
af was er een heftige propaganda gevoerd door
middel van vliegende blaadjes en vergaderingen,
en in sommige gevallen wai'en de winkeliers
bedreigd met plundering van huix zaken, als
zij die openden. Ten gevolge hiervan had de
stad een ongewoon stil aanzien. Er reden weinig
voertuigen door de straten, maar de voetgangers
waren talrijk.
ALLERLEI.
Ex-keizer Karei en ex-keizerin Zita zijn te
Funchal aan land gekomen en hebben zich on
middellijk naar de hun aangewezen verblijfplaats
begeven. De menigte groette de bannelingen met
ontblooten hoofde.
Uit Rome meldt men
De slachtoffers van de fascistenrelletjes zijn
Vrijdag begraven. De teraardebestelling gaf
aanleiding tot een demonstratie, zooals te Rome
nog nooit gezien was. Wel 100.000 personen na
men deel aan den lijkstoet en niettegenstaande
deze geweldige massa die er op de been was, had
er niet het geringste incident plaats.
Hugo Stinnes is te Londen aangekomen.
Hij zal onderhandelingen met de vertegenwoor
digers van den haxxdel en industrie voeren en
naar verluidt zou hij ook een onderhoud met
Lloyd George hebben, ten einde een eventucele
credietactie ter sprake te brengen. Stinnes zal
waarschijnlijk een week te Londen vertoeven.
Blijkens een bericht in „The Hongkong
Telegraph" is door de China Mail Steamship
Company Ltd. onder Britsche vlag een nieuwe
stoomvaartverbinding tussehen Hongkong en
Nederlandsch-Indië tot stand gebracht.
In verband met de daling van de markkoer-
sen publiceert de Duitsche regeering de volgende
mededeeling
„Gedurende den laatsten tijd zijn zoowel in de
binnen- als de buiten land sche pers geruchten
en zelfs beweringen opgenomen, als zou de daling
van den markkoers door de Rijksbank in de hand
worden gewerkt, om daarmede de onmogelijk
heid tot verdere betaling der verplichtingen aan
het buitenland aan te toonen.
Tegenover deze in hooge mate onverantwoor
delijke mededeelingen in de pers vestigt de Rijks
bank er den nadruk ©p, dat zij, in het belang
van het economisch leven, de grootste waarde
hecht aan een verbetering, of althans meer vast
heid van den koers en ook slechts in deze richting
haar maatregelen heeft getroffen.
Eveneens wordt het verwijt, als zou de Rijks
bank door aankoopen ter beurze de koersen doen
stijgen, van de hand gewezen. Veeleer is het te
genovergestelde het geval hetgeen bewezen wordt
door haar afgifte van buitenlandsche wissels
waartoe zij door de vele aakoopen harer filialen
dagelijks groote bedragen ter beschikking heeft."
Binnenland.
Arbeidsinspectie.
Het Verbond van Ned. Fabrikanten-Vereeni-
gingen heeft den Minister van Arbeid verzocht
van de ontwerp:begrooting te willen terugne
men, de gelden, aangevraagd voor het inrich
ten van een elfde Arbeidsinspectie, te Leiden.
Adv ertentiën: 15 regels f 1.75 elke regel daarboven 35 cent, 3 maal
plaatsen wordt 2 maal berekend. Ingezonden mededeelingen 75 ct. per regel.
Speciale conditiën voor herhaaldelijk adverteeren. Tarieven worden op aanvraag
toegezonden. Incassokosten worden berekend.
Nederland en de conferentie te Washington.
Jhr van Karnebeek heeft in een besloten zit
ting van de Commissie voor het Naaste Oosten
verklaard, dat China kan rekenen op Nederlands
goeden wil en bereidheid tot vei'wezenlijking
zijner gewettigde aanspraken.
De R.K. Universiteit.
Het comité van samenwerking tussehen de R.K
Onderwijzersvereenigingcn stelt voor, naar de
Res. Bode meldt, dat de R.K. onderwijzers van
Nederland een gift schenken van 25.000 tot
stichting van een R.K. Universiteit.
Politie te Amsterdam.
Naar Het Volk verneemt, heeft de hoofdcom
missie van politie te Amsterdam aan de besturen
der verschillende organisaties van politieperso
neel dezer dagen medegedeeld, dat, zonder uit
breiding van het korps, van de invoering der
45-urige werkweek geen sprake kan zijn.Daarbij
werd tevens de mededeeling gedaan,d at, gezien
de omstandigheden, aan uitbreiding voorloopig
niet kan worden gedacht.
De Tubantia-enquête.
Prof. mr. dr. A. A. H. Struycken, lid van den
Raad van State, is uitgenoodigd en bereid ge
vonden als bijzonder agent bij de Tubantia en-
quete-commissie de belangen van de Nederland-
sche regeering te behartigen in de plaats van
mr. B. C. J. Loder, die in verband met zijn ver
kiezing tot lid van het Permanente Hof van In
ternationale Justitie ontheffing van die func
tie heeft verzocht.
Rijksdiensten.
Het administratie-gebouw der H.IJ.S.M. aan
het Droogbak te Amsterdam is aangekocht door
het Rijk ,tén behoeve van het ministerie van
financiën.
De bedoeling is, aldus heeft het „Hbbl." ver
nomen, het pand in te richten tot een Centraal
gebouw voor verschillende rijksdiensten, welke
thans over de stad zijn verdeeld. Men hoopt op
deze wijze een bezuiniging te krijgen.
Aan het Droogbak zullen dan worden onderge
bracht de administratie der rijksbelastingen en de
diensten van de ministeries van financiën, van
waterstaat, van landbouw en van arbeid. De
Raad van Arbeid zal eveneens in het gebouw
worden gevestigd.
De brands toffendistributie.
De heeren Mr. S. J. L. van Aalten, wethouder
van Rotterdam, A. G. A. van Vuuren, wethou
der van 's-Gravenhage en F. M. Wibaut, Wet
houder van Amsterdam, hebben te zamen met
de heeren H. Blomjous, Tilburg, J. Gelder
man, Oldenzaal, en Fr. Smit, Kinderdijk, als
vertegenwoordigende de industrie, een comité
gevormd tot behartiging van de belangen der
deelgerechtigden van het Centraal Verrekenkan-
toor voor Brandstoffen.
Het comité, waarvan de heer Van Vuuren
voorzitter is, heeft zich tot alle belangheb
benden gericht ten einde te geraken tot een
gezamenlijk proces tegen het C.V.B. ter zake
van dat deel van het Restitutiefonds, tegen
welks uitkeering de Regeering zich blijft ver
zetten. Secretaris van het comité is de heer
Mr. Dr. J. H. Labberton, hoofd der afdeeling
Gemeentebedrijven ter secretarie van 's Graven-
hage. (Tel.)
Het conflict in de Metaal-Industrie.
Het bestuur van het N.A.S. deelt het volgende
mede
Vrijdag 18 November vergaderde te Amster
dam het bestuur van het Nationaal Arbeids
secretariaat (N.A.S.) met de besturen Van de
aangesloten bonden en federaties, benevens
met die van de Plaatselijke Vakcenti-alen, ter
bespreking van den stand van het conflict in
het Metaalbedrijf, terwijl door het bestuur me
dedeeling werd gedaan van het met de overige
Vnkcentralen gevoerde overleg, met betrekking
tot de door het N.A.S. voorgestelde maatre
gelen tot ondersteuning van de in staking zijnde
metaalbewerkers.
Op voorstel van het bestuur besloot de ver
gadering, dat door het N.A.S. opnieuw bij de
Vqkcentralen aan de orde zal worden gesteld,
over te gaan tot uitbreiding der staking van
metaalarbeiders, benevens tot het proclamee-
ren van de staking voor de arbeiders der spoor
wegen, in het transpoit- en mijn bedrijf, ten
einde den aanval van de werkgevers op de
levensvoorwaarden der arbeiders af te slaan,
mede om de steeds sterker opdringende reac
tie tot staan te brengen en bovendien fter voor
koming van afmatting der geheele arbeiders
beweging.
Voor het geval deze poging van het N.A.S.
om de Vakcentralen tot dit gemeenschappe
lijk en daadwerkelijk optreden te bewegen tot
geen bevredigend resultaat mocht leiden, sprak
de vergadering zioh uit, zich verder alle vrijheid
van handelen voor te behouden.
De winkelsluitingswet.
Het bestuur van den Middenstandsbond heeft
15 November een adres inzake de Winkelslui
tingswet aan den Hoogen Raad van Arbeid ge
richt.
In het adres wordt o.m. meegedeeld, dat 45
organisaties hot voorontwerp der wet hebben
onderzocht. Op grond van dit onderzoek dient
adressant zijn bezwaren in.
Inzake art- 1 wordt de regeling der Zondag
sluiting algemeen beslist afgekeurd, omdat deze
groote schade zou berokkenen, vooral aan win
keliers van aan spoedig bederf onderhevige
waar, daai'gelaten het groote ongerief voor het
pubbek. Banketbakkers bv. verkoopen op Zón
dag 40 tot, 45 percent van hun heele deb:et. Ook
voor sigarenwinkels en voor winkels op bad
plaatsen, winkels in de provinciale hoofdplaat
sen met Zondagspubliek van het platteland is
de regel funest. Het toenemend auto- en mo-
torverkeer kan evenmin zonder winkels op
Zondag. Verplichte algeheele sluiting is niet
door te voeren en deze moet uit het ontwerp
verdwijnen. Mocht Z.E. daartoe niet te vin
den zijn, dan vraagt adressant een referendum
aan.
De avondsluiting om 8 uur heeft, vervolgt
adressant, minder bezwaar gevonden, hoewel
ook meerderen zich daartegen verzetten om de
zelfde redenen als boven tegen de Zondagsslui
ting aangevoerd. Men zou ook hier een refe
rendum gaarne zien. Eindelijk wenscht men in
art. 1 no een nadere aanduiding, hoe lang
voor het sluitingsuur aanwezige klanten be
diend mogen worden. t
Na een enkele opmerking over art. 2 geeft
adressant weer een stroom van bezwaren tegen
art. 3. Men wil de wet niet toegepast zien op
inrichtingen, waar spijzen en dranken voor ge
bruik ter plaatse worden bereid. Adressant
meent, dat aan bedoelde inrichtingen de ver
koop van artikelen, welke in winkels plegen
verkocht te worden, geheel moet worden ver
boden tijdens de uren van winkelsluiting. De
uitzondeling voor apotheken moet worden uit
gebreid tot drogisterijen en instrumentwinkels.
Inzake art. 4. wenscht adressant uitbreiding
der uitzonderingsbepalingen. Men wil deze uit
strekken tot acht werkdagen voorafgaande aan
Paschen, Pinksteren en Kerstmis, Voorts pleit
adressant er voor, dat Israëlitische winkeliers,
als de Zondagsluiting doorgaat, geopend zullen
mogen zijn Zaterdag na 6 uur en Zondag tot
12 uur 's middags. Ook wil hij in elk geval aan
Gemeenteraden in bad- en seizoenplaatsen be
voegdheid geven het sluitingsuur in Juni, Juli
en Augustus op 10 uur 's avonds te stellen. Ook
voor den Jaarbeurstijd moet een later sluitings
uur komen.
De bevoorrechting der venters wordt scherp
gegispt en op schrapping van het tweede lid
van art. 7 aangedrongen.
Inzake art. 8 wenscht men, dat de kooper
met dezelfde overtredingsstraf zal worden be
dreigd als de verkooper.
Omtrent art. 14 wordt gevraagd, dat de con-
troleerende ambtenaar slechts in de uren waar
in niet verkocht wordt, toegang tot den winkel
zal hebben.
Eindelijk vraagt adressant, dat de wet, rege
lende de Winkelsluiting, niet eerder dan, doch
wel gelijktijdig met het Wektijdenbesluit voor
winkels, ingevolge art. 47 van de Arbeidswet
1919, wordt ingevoerd.
Hulp aan Rusland.
Op de 11 en 18 Nov. jl. gehouden Vergaderin
gen van den „Bond van Comités voor hulpver
leening aan de noodlijdenden in Rusland", werd
onder onderstaande leden van dien Bond eene
nauwere aansluiting gezocht
1. Alg. Ned. Vakverbond te 's-Gravenhage;
2. Nansen-Comité Kruis te Amsterdam.
3. Ned. Rbode Kruis te 's-Gravenhage.
4. Ned. Studenten:Organisatie te Leiden.
Er is, ten opzichte van de lokale organisatie
door het geheele land (uitgesloten de collec
ten langs den openbaren weg, waaromtrent on
langs eene regeling werd getroffen en in de pers
bekend gemaakt), volledige samenwerking ver
kregen tussehen de bovenvermelde 4 organisa
ties.
Deze organisaties zullen in verschillende
gemeenten gezamenlijk slechts één plaatselijk
comité vormen, dat den naam zal dragen van
„Aangesloten Roode Kruis Nansen-Comité."
Deze groep doet thans den gezamenlijken op
roep aan geheel het land om ten spoedigste in
zooveel mogelijk gemeenten tot vorming van
een plaatselijk comité te geraken. Het is be
kend, dat het Ned. Roode Kruis meer in het
bijzonder giften vraagt voor de „Kinderkeu
kens" van de „Internationale Unie tot Redding
van het Kind" onder Nansen, terwijl ook het
Nansen-Comité voor het ,Save the Children
Fund (onderdeel van gemelde Unie,) gelden
ontvangt. Het N; nsen-Comite en de andere 2
aangesloten organisaties vragen giften voorde
Nansen-actie in het algemeen.
Zij die hun giften zenden aan de hiervoren
vermelde „Aangesloten Roode-Kruis-Nansen-
Comité's" kunnen daarbij aangeven, voor welke
der 4 aangesloten zij deze speciaal wenschen
te bestemmen zonder eenige zoodanige aan
duiding worden de giften in één kas gestort.
Het central adres „Aangesloten Roode-
Kruis-Nansen-Comités" is: Princessegracht 27,
's-Gravenhage.
De Kamerverkiezingen.
In de gisteren gehouden vergadering van den
bond van R. K. Kiesvereenigingen in den rijks
kieskring Utrecht is, naar het ,,Centr."meldt, op
voorstel van het bestuur besloten, in den kies
kring Utrecht met de kieskringen Arnhem en
ijmegen een gemeenschappelijke lijst van can-
NIEUWE SCHIEDAMSCHE COURANT
