DAiSBLMB WOOÊSCHSEDAM OMSTREKEN.
Ikl
44ste Jaargang.
Dinsdag 20 December 1921.
No.
13215.
Bureau KOEMARKT 4. Telefoon Intercommunaal «5. Postbus39.
Abonnementen per 3 maanden 2.—, per week 15 cent, franco per
post 2.50 per kwartaal. Afzonderlijke nummers 3 cent.
Adv ertentiën 15 regels 1.75 elke regel daarboven 35 cent, 3 maal
plaatsen wordt 2 maal berekend. Ingezonden mededeelingen 75 ct. per regel.
Speciale conditiën voor herhaaldelijk adverteeren. Tarieven worden op aanvraag
toegezonden. Incassokosten worden berekend.
Buitenhui dsefe Nieuws.
DE CONFERENTIE TE WASHINGTON.
Ilavas seint uit Parijs
Volgens een bericht van het ministerie van
marine heeft Briand onmiddellijk na zijn aan
komst te Londen verklaard, dat Frankrijk be
reid is rekening te houden met het Amerikaan-
sche standpunt betreffende de beperking van
tonnage der slagschepen. Echter werd geen enkel
bepaald cijfer genoemd. Alle berichten hierom
trent zijn voorbarig en onjuist.
In parlementaire Fransche kringen wor
den de berichten onjuist verklaard, volgens
welke Briand de oorspronkelijk door Hug
hes voor de Fransche vloot vastgestelde tonnen-
maat, had- aangenomen. Men moet hierbij niet
uit het oog verliezen, dat de vlootverhouuing,
zooals Hughes zich deze dacht, slechts Engeland
de Vereemgde Staten en Japan betrof en dat de
Amerikaansche voorstellen aanleiding gaven tot
besprekingen tusschen belanghebbenden, wel
ke vijf weken in beslag namen en waaraan de
Fransche ver
tegenwoordigers op geenerlei wijze
mochten deelnemen.
Zoo het overigens juist is, dat de Fransche
gedelegeerden, zich overeenkomstig de uit a-
rijs ontvangen -instructies, geneigd Loonden
zich te voegen naar het Amerikaansche stand
punt betreffende de slagschepen lieten zij toch
duidelijk uitkomen, dat de eischen betreffende
de defensieve eenheden, nl. kruisers, torpedoboo
ten en duikbooten, het minimum vormden van
wat in bevoegde Fransche krmge onmisbaar word
beschouwd om de kustverdediging en dt vei
ligheid der verbinding tusschen Frankrijk en
zijn overzeesche bezittingen te verzekeren.
DE SCHADEVERGOEDINGSKWESTIE.
De aangekondigde conferentie tusschen Bn
and en Lloyd George heeft gisteren te Londen
plaats gehad.
Elovd George werd bijgestaan door Chamberlain
en Robert Horne, terwijl Briand vergezeld was
van den minister van wederopbouw Loucheur
en Berthelot, namens het ministerie van Bui-
tenlandsche Zaken. Besloten werd, de kwesties,
welke zich bij deze besprekingen voordeden
voor te leggen aan de financieele deskundigen der
beide landen.
Heden zullen zij een rapport uitbrengen aan
Briand en Lloyd George, die alsdan hun be
sprekingen zullen voortzetten.
De „Times" zegt, dat het niet onwaarschijn
lijk is, dat Frankrijk een voorstel zal doen tot
het instellen van een geallieerde controle over
de Duitsche financiën.
Naar verluidt, heeft Briand, alvorens een
aanvang werd gemaakt met de bespreking ^er
economische vraagstukken, aan Lloyd Te0*S°
een overzicht gegeven van zijn indrukken .ei
Washingtonsche conferentie.
De terugkomst te Londen van den Duitschen
financieelen deskundige Dr. Walter Rathenau
kan voor de Verdere ontwiknelmg van c en
toestand van belang zijn.
Men zegt, dat Rathenau voor de tweede ma
naar Londen is gekomen, teneinde aanwezig te
zijn indien de Britsche en Fransche premiers
lmn financieele deskundigen hem eventuee
zouden willen raadplegen.
Rathenau is vergezeld van
cretaris, Dr. Fischer, die dezer dagen een be
zoek heeft gebracht aan de commissie
herstel te Parijs.
Briand en Rathenau logeeren beiden m
Carlton-hotel.
Reuter seint nog uit Londen:
Rathenau heeft gisteren een onderhoud ge
had met Sir Robert Horne.
Men wijst er op, dat de besprekingen van Uoyd
George en Briand niet kunnen leiden tot een
definitieve beslissing, doch dat de Pre™®"
slechts een basis willen leggen vooi waar
dige bijeenkomst van den Oppersten Raad,waar
ook Italië en België aan zullen deelnemen
Deze zitting van den Oppersten Raad zou r iet
eerder plaats hebben, dan in deto
van Januari, aangezien markies e
niet in staat is, eerder uit Rome weg te gaan.
overeenkomst goed genoeg is, ikzelf ben daarvan
overtuigd en denk, dat 95 pCt. van het Iersche
volk deze meening deelt. Wij staan hier niet als
toeschouwers, maai' als vertegenwoordigers van
het Iersche volk. Sedert 1172 is dit het eerste
tractaat, dat de Iersche regeering met een Engel-
sche heeft gesloten. Het eerste tractaat, waarin
de gelijkwaardigheid van Ierland met en door
Engeland wordt erkend en daarom wil ik deze
overeenkomst gestand doen.
Ten aanzien van het alternatief, dat de
Valera in een geheime zitting heeft voorgesteld,
zeide Griffith, dat het met een lersch leven waard
is. Als Ierland de overeenkomst verwerpt ver
beurt het de sympathie van de geheele wereld.
Wat de eed van trouw betreft, zeide hij, dat iede
re Ier die éed, naar eer en geweten kon aflegge,
omdat het de eed van aanhankelijkheid is aan
zijn eigen land. Engeland en Ierland, moeten eer
lijk op gelijke voet met elkander staan en na 700
jaar moet eindelijk de grootste omwenteling die
er ooit in Europa plaats heeft gehad worden vol
trokken.
Mac Koown, de z.g. smid van Ballinalle,
die gedurende de vechtpartijen in Ierland een
groote rol speelde, ondersteunde de motie, of
schoon hijzelf, naar hij erkende, tot de extremis
ten behoorde.
De Valera stelde de verwerping van de over
eenkomst voor. Hij viel het verdrag aan, omdat
het Ierlands onafhankelijkheid onmogelijk
maakt, Ierland verlaagd tot een deel van het En-
gelsche rijk, en koning George erkent als lieer-
scher over Ierland. Ieder woord van zijn rede
voering was onverzoenlijk en herhaaldelijk
lokten zijn woorden tegenspraak uit.
Michael Collins, opperbevelhebber van de
Iersche republikeinsche armee verdedigde het
ontwerp, omdat het Ierland, dat soort vrijheid
gaf, die alle naties wenschen te bezitten. Een
waarborg voor eerlijke behandeling, lag zijns in
ziens ih de gelijkstelling met de Engelsche do
minions en burgerrecht op gelijke voet met deze
heeft thans plaats gemaakt voor de vroegere af
hankelijkheid van Ierland. Er is geen enkele rede
om den ongelijken strijd verder voort te zetten.
Er zijn nog een reeks redenaars ingeschreven
en daar zoo goed als alle leden vermoedelijk zul
len verlangen hun standpunt, zij bet. dan ook,
kort, uiteen te zetten, zou het wel Zaterdag kun
nen worden alvorens de beslissing valt.
Het aantal werkloozen in België dat op
30 September 132.204 bedroeg, bedraagt, thans
nog slechts 102.079.
Binnenland.
Mevr. Diepen-Hermans f.
Zaterdagavond is te Vught overleden, in
haar laatste oogenblikken bijgestaan door ha
ren Doorluchten zoon, mevrouw M. A. J. II.
Diepen-Hermans, moeder van Z. D. TL Mgr.
A. F. Diepen, bisschop van den Bosch.
Mevrouw Diepen was een groot weldoenster
der armen.
Woensdag a.s. 10 uur-heeft in de parochie
kerk te Vught de plechtige uitvaart plaats,
waarna de begrafenis.
ging, Bezuidenhout 30, te 's-Gravenhagc.
Zij, die van deze gelegenheid gobruik wen
schen te maken, moeten zich schriftelijk wen
den tot den directeur van de Vereeniging, Land
verhuizing, Bezuidenhout 30, Den Haag, en
in hun brief eenigo bijzonderheden opgeven
over hun persoon, omstandigheden en kundig
heden.
Huisslachtingen.
Op de vergadering, van den Nederl. Boeren
bond, gisteren te 's-IIertogenbosch gehouden,
deelde de voorzftter, de heer J. Th. Verheggen
mede, dat Vrijdag j.l. op het departement van
Arbeid een voorloopige vergadering is gehouden
waar het concept is behandeld om de huisslach
tingen weer mogelijk te maken.
Ilct ivit-gele kruis.
Ie Utrecht is opgericht de vereeniging
Aartsdiocesane Federatie van het „Wit-Gele
Kruis" gevestigd te Utrecht. Het doel der
Federatie is de plaatselijke vereenigingen met
behoud van ieders zelfstandigheid nauw aan
een te sluiten om met, meer eenheid en kracht
de ziekenverpleging te kunnen bevorderen.
Onder de middelen wordt o.a. genoemd het
behulpzaam zijn bij het oprichten van nieuwe
vereenigingen en de reeds bestaande van raad
te dienen.
Het voorloopig bestuur is als volgt saam-
gesteld dr. L. H. van Romunde, Utrecht, voor
zitter Lamb. IIde Groot, Utrecht, secretaris-
dr. Pierrot, Vinkeveen en dr. Velger, Schalk;
wijk.
Nederland en het viervoudig verbond.
Reuter seint
De correspondent van de „Morningpost" te
Washington meldt, dat de Nederlandsche de
legatie er op gewezen heeft, dat de Nederland
sche belangen door heL viervoudig verdrag niet
worden behartigd. De andere mogendheden
erkenden de juistheid van het Nederlandsche
argument weshalve een vijfvoudig verdrag tus
schen Brittannië, Amerika, Frankrijk, Japan en
Nederland zal worden gesloten volgens de be
ginselen van het viervoudig verdrag, of, indien
dit gemakkelijker mocht zijn, zullen de Neder
landsche belangen worden belichaamd in een
verdrag betreffende China, dat door alle mo
gendheden ter conferentie moet worden getee-
kend.
onder-staalsse-
van
IERLAND.
In de openbare vergadering van Dad Eireann
de Londensche
naar
die gistermorgen om 11 uur begon, zette G
als eerste onderteekenaar van
overeenkomst de gronden uiteen op „ctaat
hij meende het Iersche parlement het tractM
behoorde te ratificeeren. Hij wees ei op, :2(jen
den geleden door de Valera zelf gevo rn
waren aangewezen om met Enge an
handelen.De onderhandelingen zijn ge n
het oogmerk tot een oVereenkoms ^er
tusschen de aanspraken van de den js
Engelsche regeering. Na groote moe J
nu een overeenkomst bereikt. ,,1K z00
eenkomst niet geteekend, omda u
Oc,„ v»„„, doel,, omdat d
overtuigd was, dat zij eervol is vou
®n iedereen die een greintje eerge
heeft, die iets onderteekend hom
d^raan. Het Iersche volk moet beslissen
m het
houdt zich
ENGELAND.
De Koning heeft de buitengewone parlements-
zitting gesloten verklaard. Hij sprak zijn tevre
denheid uit over het feit, dat de overeenkomt
met Ierland is goedgekeurd.
Het parlement zal op 31 Januari weer bij
eenkomen, tenzij bijzondere omstandigheden
een vroegere bijeenroeping noodzakelijk maken
DENEMARKEN.
De staat heeft onlangs twee millioen kronen
voorgeschoten aan bedrijven, die onder de heer
schende malaise te lijden hebben. Thans heeft de
minister van financiën een nieuw credict, van
1.850,000 kr. voor hetzelfde doel aangevraagd.
Alle polit:eko partijen zijn voorstanders van deze
c red'et-verleer-;ng aan de nijverheid.
OOSTENRIJK.
Wolff meldt uit Boedapest
Naar het Hongaarsche Korr. Bureau ver
neemt, ;s de door de Entente-commissie vastge
stelde mtslag van de stemming m Oedenburg
als volgt voor Hongarije 15.343 stemmen en
voor Oostenrijk 8227 stemmen. In de stad Oeden
burg en het aangrenzende Brennberg zijn 7390
stemmen voor Hongarije uitgebracht.
De leening in Amerika.
Naar men verneemt, is het wetsontwerp van de
ministers De Graaf en De Geer tot het plaatsen
van een Ned.-Indische leening in Amerika gis
ter in de afdeelingen der Tweede Kamer vrij
ongunstig ontvangen. De aanneming er van staat
lang niet vast. Vermoedelijk wordt het ontwerp
reeds morgen in het openbaar behandeld.
N. van Zwanenberg f
Te Nijmegen is overleden de heer N.
Zwanenberg, een groot-industrieel, die
zaken te Oss dreef.
De overledene was sedert eenigc jaren lid van
den Nijmeegschen Gemeenteraad.
van
zijn
OOSTENRIJK EN TSJECHO-SLOWAKIJE.
De „Daily Chronicle" acht de polftieke en
economische overeenkomst tusschen Oostenrijk
en Tsjechije-Slowako een voor bet economisch
herstel van Midden-Europa veelbelovende ge
beurtenis, die voor beide partijen groote voor
deden kan afwerpen. „Indien ze wordt gevolgd
door toelating van Oostenrijk tot de kleine En
tente, zal haar heilzame uitwerking weldra over
groote gebieden worden gevoeld zegt het blad.
ALLERLEI.
De hofmeesters en koks op Deensche zeesche
pen hebben genoegen genomen met een aanmer
kelijke loonsverlaging. De hofmeesters die 4o0
kronen per maand verdienen krijgen voortaan
maar 320, de koks gaan gemiddeld 400 tot 260
en 200 kr. per maand achteruit.
piet economische comité en de commissie
der vakbonden in het Rijnland hebben te
Keulen vergaderd ën van daaruit een telegram
gezonden aan president Harding, waarin zij
dozen verzoeken, de ontwapeningsconferentie
niet te laten uiteengaan, alvorens den nood van
het bezette gebied besproken te hebben. De
bezettingstroepen zijn twee maal zoo talrijk als
de Duitsche troepen voor den oorlog m het Rijn
land En dit terwijl het Duitsche volk aan geen
oorlog meer denkt. In ieder geval zou de be
zetting kunnen verminderd worden.
Het dure reizen.
Mr. A. W. Stlrk schrijft in de „Kampioen"
over het dure reizen in ons land. Hij berekent
o.a., dat na 1 Januari een retour van Maastricht
naar Amsterdam zal kosten 32.80 le klas,
24.60 2e klas en 16.40 3e klas van Den Haag
naar Groningen 32.50, 24.10 en 15.20, van
Leeuwarden naar Maastricht 41.50, 31.20 en
16.20 van Groningen naar Middelburg 48.50
36.30 en 24.30; van Vlissingen naar Win
schoten 53.90, 40,40 en 27.
Voor den oorlog reisde men dus le klas on
geveer Voor hetzelfde geld van Rotterdam naar
New: York, als na 1 Januari van Vlissingen
naar Winschoten en terug. En nog reist men
nu goedkooper le klasse van Den Haag naar
Weenen en terug dan na 1 Januari van Vlissin
gen naarWinschoten concludeert de Tijd hieruit.
Mr. Stork schrijft
„De Zuid-Limburgers zullen Holland mijden
en hun koers richten naar de groote Belgische
steden het Belgische visum is immers afge
schaft en de reis van Maastricht naar Amsterdam
kost dan driemaal zooveel als de reis van
Maastricht naar BrusselVakantiereizen naar
Zuid-Limburg en naar het Noorden van onsland
worden door dezen maatregel vrijwel onmoge
lijk gemaakt. Kortom, de nieuwe maatregel kan
slechts leiden tot meerder isolement van de ge
noemde streken, terwijl het doelvermeerdering
van de inkomsten van de spoorwegen, naar alle
waarschijnlijkheid zal worden voorbijgestreefd.
Voor het spoorwegpersoneel.
De Ziekengcldcommissie bij de Spoorwegen
zal met ingang van Januari verdwijnen, daar
de Minister van Waterstaat aanstelling van
controleerende geneeskundigen heeft goedge
keurd..
Een en ander zal geschieden om het simu-
leeren van ziekte tegen te gaan.
In Amsterdam, Den Haag, Rotterdam en
Utrecht zullen de geneesheeren, welke zijn
aangesteld voor het personeel van posterijen
en telegrafie, als controleerend geneeskundigen
optreden.
Staten-Generaal.
De Stoomwet.
Het bestuur van de Fabrikanten-vereeniging
te Enschede heeft aan de Tweede Kamer ver
zocht, de kosten van toezicht op de stoomtoestel-
len evenals tot heden ten laste van het Rijk te
laten.
Emigratie baar Canada.
De directeur van het informatie bureau
van de Nederlandsche Vereeniging „Landver
huizing", deelt mede, dat de heer L. Droog-
leever Fortuyn, vice-consul te Winnipeg en
generaal vertegenwoordiger der vereeniging voor
het Westen van Canada, zich bereid verklaard
heeft, om belanghebbenden inlichtingen te ver
strekken op een nader te bepalen dag begin
Janauri 1922, op het kantoor van de Vereem-
TWEEDE KAMER.
g van Maandag 19 December.
Regeling van werkzaamheden.
De heer Visser van IJ zen doorn
(Vrijh b.) vraagt de Ind;sche Begroot'ng van
deze week n et te behandelen omdat de tijd
deze week te kort ;s.
De V o o r z 11 e r zegt dat het beslu't reeds
's genomen om deze begrootmg te behandelen.
Hij vmdt geen aanleiding om daarop terug te
komen. Spr. heeft de Kamer een lang reces
toegezegd als dat alles gereed kwam. Hij ont
raadt dus een verandermg van dit besluit.
De heer Visser van IJ zendoorn
(V. B.) zal geen voorstel doen om de begrooting
uitte stellen. Hij zal er over denken wat hij
morgen zal voorstellen.
Staatsbegrooting voor 192 2.
Algemeenc beschouwingen.
Voortgegaan wordt met de behandeling vafl
de algemeenc beschouwingen over de Staatsbe
grooting voor 1922.
De heer Rutgers (A. R.) vervolgt zijn
rede en richt zich thans tot den heer van de
Laar, die er een taak van maakt om spr.'s par
tij te achtervolgen.
De heer Van Be res t. e ij n (V. D.) ver
wijst naar zijn nota, waarin hij bezwaar heeft
gemaakt, tegen de bezuinigingen op posten van
kunsten en wetenschappen. In de allerlaatste
plaats mogen die slechts komen, zooclat slechts
l'/2 pet. van de gansehe begrooting voor kunst
wordt bestemd. Tot op zekere hoogte is spr.
tevreden over het antwoord der Regeering. Den
steun aan noodlijdende kunstenaars brengt spr.
nog eens ter sprake. Spr. hoopt dat de Regee
ring meer zal doen dan tot nu toe.
Ten slotte vraagt spr. eenigc inlichtingen over
de werkwijze der Bezuinigingscomm s ie. Heeft
die commissie de ambtenaren wel gehoord, die
zij aanviel Wa de mcubel-kwest e betre t,
naar spr.'s oordeel zijn daarbij de belangen van'
den Staat ook financieel behartigd. Het is wel
beter degelijke meubelen te koopen dan goed-
koope, confectie-prullen, die op den duur blijken
veel duurder te zijn.
Spr. dient een motie in, waarin steun wordt
gevraagd voor noodlijdende kunstenaars door
beschikbaarstelling van 50.000 gld. op deze be-
grooting.
De heer T roe ls tra (S. D.) wenscht in
de eerste plaats deze motie te steunen. Hij acht
het in het belang van den Staat dat deze kun
stenaars worden geholpen.
Vervolgens behandelt hij de algemeene poli
tiek.
Er is een algemeene ma aise waarneembaar,
omdat er geen tegenstellingen genoeg meer zijn
en het object van den strijd ontbreekt. De oude
antithese heeft haar beteckenis verloren. Het
belangrijke punt is thans of het groot-kapi
taal den Staat zal overheerschen of de Staat het
groot-kapitaal. De beteckenis van het. groot
kapitaal wordt meer begrepen omdat dit kapi
taal profiteert van de malaise, wijl het die kan
uitzingen.
DAMSCHE COUR
-^--aroL,
