DAGBLAD VOOR SCHIEDAM EN OMSTREKEN
45ste Jaargang.
Donderdag 5 Januari 1922.
No. 13228.
Bureau KOEHARK TJ4. Telefoon]! Intercommunaal 85. Postbus 39.
Abonnementen per 3 maanden 2.per week 15 cent, franco per
post 2.50 per kwartaal. Afzonderlijke nummers 3 cent.
Advertentiën: 15 regels 1.75 elke regel daarboven 35 cent, 3 maal
plaatsen wordt 2 maal berekend. Ingezonden mededeelingen 75 ct. per regel.
Speciale conditiën voor herhaaldelijk adverteeren. Tarieven worden op aanvraag
toegezonden. Incassokosten worden berekend.
Dit nummer bestaat uit twee bladen
TWEEDE BLAD
Binnenland.
Minister van Karnebeek op de terugreis.
Een Reutertelegram uit Washington meldt,
dat minister van Karnebeek heden de terugreis
naar Nederland heeft ondernomen met het oog
op de belangrijke werkzaamheden die hem wach
ten in verband met het internationaal gerechts
hof dat binnenkort te 's-Gravènhage bijeenkomt.
Ontwerp wet tegen rooken door kinderen.
De Gong geeft een afschrift van het Anti
rook-ontwerp, dat de Tuchtunie dd 25 Nov.
aan den Minister van Justitie heeft gezonden.
Het ontwerp vraagt om het dubbele verbod tot
het 16e jaar dus verbod van verkoop aan kinde
ren en van in 't openbaar rooken door de kin
deren en het recht tot inbeslagneming van rook-
materiaal door marechaussee, Rijks- en Gemeen
tepolitie, die het ontwerp belast wil zien met de
opsporing van overtredingen. Van deze bevoegd
heid verwacht de toelichting nog meer succes
dan van een strafbepaling tegen het rooken.
Bezuiniging bij de Haagsclie Politie.
Tot de hoofdambtenaren, die ernst maken
met de bezuiniging behoort de hoofdcom
missaris van politie,
Een tijd geleden werd reeds verteld
van de reorganisatie ten bureele. Men dacht,
dat 't hier alleen vereenvoudiging en versnelling
van den dienst gold, maarthans blijkt, dat ook de
belastingbetaler daarbij profijt heeft.
Op het hoofdbureau zijn nu alle chefs van de
afdeelingen met hun generalen staf onderge
bracht recherche, zedepolitie, kinderpolitie,
brandweer enz. Er is dus dadelijk contact en ge
legenheid tot gemeenschappelijk besluit. Het
kostbare en tijdroovende heen en weer gecor-
respondeer heeft afgedaan. Ook het onzin
nige elkaar schriftelijk overdoen van brieven en
mededeelingen behoort tot de geschiedenis.
Elk ingekomen stuk wordt met data van ont
vangst, doorzending en verzending gestempeld
en het wordt niet meer eindeloos overgeschreven,
geparafeerd enz. Kortom een gezonde, admini
stratieve geest is hier ordenend opgetreden enwat
het mooiste is, de nieuwe inrichting houdt thans
reeds een kwart ton elk jaar in de beurs der belas
tingbetalers. Leed de veiligheid er onder, de
kwart ton zou te duur betaald kunne zijn, maar
juist het omgekeerde is het geval. Alles gaat
veel sneller en voor degenen, die in eenig opzicht
de hulp der politie noodig hebben, veel gemakke
lijker. Men weet waar men zijn moet en behoeft
geen kostbaren tijd te vertelefoneeren, eer men
bij den grootmogol is aangekomen. („Vad.").
Gesubsidieerde woningen.
Het ,,Alg. Handelsblad" (lib) schrijft
Van verschillende zijden is de laatste jaren
geregeld aangedrongen op het bouwen van ruime
arbeiderswoningen kamer, keuken, drie slaap
kamers, zolder. De overheid is voor dien aan
drang bezweken, heeft zelfs door 't verleenen
van financieelen steun de stichting van dergelijke
huizen in dé hand gewerkt, met het gevolg dat
ze over 't geheele land bij duizenden zijn ver
rezen. Ze zien er dikwijls niet onaardig uit, zijn
practisch ingedeeld, maar ondanks den steun,
bij den bouw verleend, moeten ze in de grootere
plaatsen van 5.50 tot 7.50 èi 8 huur per
week opbrengen. In de weeldejaren van 1918 en
1919 heette dat geen bezwaar,maar op 'toogen-
blik zijn de loonen zeker al lang niet meer vol
doende voor zulke huren in de bouwvakken
wordt door de arbeiders nog ruim geld verdiend
maar in de meeste bedrijven beloopen de loonen
van het geschoolde personeel in 't algemeen niet
meer dan 33, 35 hoogstens 40 per weeken
de fiscus vraagt óók van dergelijke loonen een
niet onbelangrijk deel.
De gevolgen Schrijver dezes woont in een
onzer grootste provinciesteden, waar in den loop
van dit jaar ongeveer 700 nieuwe arbeiderswo
ningen gereed zijn gekomen, waarvan de weke-
lijksche huurprijzen liggen tusschen 5 en 7.50
De goedkoopste zijn inderdaad door arbeiders
betrokken maar de duurdere, die het grootste
percentage ervan vormen, worden thans reeds
gevraagd door leeraren, onderwijzers, ingenieurs
ambtenaren bij rijk, gemeente of provincie, men-
schen met een inkomen van 4000 5000,
waarvan in totaal 12 14 aan belasting moet
worden opgebracht, weshalve 't hun welkom is,
dat ze tegen 350 375 per jaar een huis kun-
nenkrijgen,dat voor de vrouw des huizes niet al te
bewerkelijk is.
En. intusschen blijven de huurcommissies
overstelpt met werkzaamheden, daar er steeds
maar weer verlenging van huur wordt aange
vraagd door menschen met zoo'n ƒ30 ƒ35
weekloon, die in veel vroeger gebouwde woningen
zitten van ƒ3 ƒ3.50 p week,en vanwie niet ge
vergd mag worden om een huis te betrekken,
waarvoor een bedrag aan huur betaald zou moe
ten worden, dat in geen verhouding staat tot
het wekelijksche inkomen. Hierdoor ontstaat
de dwaze toestand, dat er tegelijk woningnood
is en woningovervloed er is groote behoefte aan
huizen, die aan huur doen een wekelijksch be
drag van 4 4.50 hoogstens, er komt een over
schot aan huizen in de prijzen van 6.50 h
7.50, daar lang niet alles wat in dat genre ge
bouwd is, wordt gevraagd door middenstanders
en de best gesitueerden onder de arbeiders.
Zou het daarom thans,nu het absoluut spaak
loopt met het bouwen van arbeiderswoningen,
die en om de inrichting en om den huurprijs,
niet bij de arbeiders gewild zijn, geen tijd worden,
dat men op dit gebied de bakens gaat verzetten
Op 't platteland is men al druk ermee bezig,
geholpen door de bepalingen in de landarbeiders
wet, laat men in de steden ook hoe eerder hoe
liever ertoe overgaan. Met goeden wil kan dat
gebeuren, zonder dat aan de eischen der hygiëne
te kort wordt gedaan en zoowel aan den arbeiden
den stand als aan de gemeenschap zou daarmee
een dienst worden bewezen.
Schilders contract.
De collectieve overkomst voor het schil
dersbedrijf loopt 31 Maart 1922 ten einde. Par
tijen moesten op 3 December 1921 tot over
eenstemming zijn gekomen ten aanzien van
een eventueele vernieuwing dezer overeen
komst. Een drietal conferenties, waaraan door
vertegenwoordigers der contracteerende bon
den werd deelgenomen, zijn over deze kwestie
gehouden. Contractanten zijnde Bond van
Nederlandsche Schilderspatroons, de R. K
Schilderspatroonsbond „St. Lukas" de Chris
telijke Bond van Schilderspatroons, de Neder
landsche Schildersgezcllenbond, de Ned. R. K.
Bouwvakarbeidersbond St. Joseph en de Ned.
Christel. Bouwarbeidersbond. De conferenties
hebben tot resultaat gehad, dat opnieuw over
eenstemming werd bereikt. Het resultaat was,
dat de overeenkomst kon worden vernieuwd
voor den duur van één jaar, te rekenen vanaf
1 April 1922 tot en met 31 Maart 1923, met hand
having van de bepalingen in het thans loopende
contract.
In de uurloonen, vastgesteld voor de vijf loon-
klassen, kwam geen verandering de bepalingen
ten aanzien van den werkdag bleven ongewij
zigd gehandhaafd. Op enkele andere punten wer
den eenige wijzigingen en aanvullingen aange
bracht, die door de praktijk noodzakelijk waren
gebleken.
De patroonsbonden konden zich met het al
dus samengestelde contract vereenigen, terwijl
ook de gezellenbonden besloten hebben het
contract te aanvaarden.
Het eerste landelijk contract kwam op 1
April 1919 tot stand, zoodat de overeenkomst
thans voor de derde maal is vernieuwd.
Gemengd Nieuws.
De ontploffing aan boord van
de K IV. De „Times of Ceylon" bevat de
volgende bijzonderheden over de ontploffing aan
boord van de Nederlandsche duikboot „K. IV."
De explosie had plaats om 10 minuten voor
8 in den morgen van 9 November.
Op het bericht van het ongeluk ging de as
sistent-havenarts, dr. D. D. Outshoorn, aan
boord. Met de hulp van dr. Schmidt, arts van
de Hollandsche boot „Salambanka", welke
thans in de haven ligt voor het ondergaan van
reparaties aan de machine, werd de eerste ge
neeskundige hulp aan de gewonden verleend,
die daarna in de launch van den havenarts
waar wal werden vervoerd, waar zij in het
General-Hospitaal werden opgenomen. Om half
één namiddag stierf aldaar de tweede gewonde,
terwijl de toestand van den eenig overblijvenden
gewonde zeer ernstig geacht werd.
De onderzeeboot werd voor het anker gelegd in
de nabijheid van de Patent Silp.
De onderzeeboot was juist Zaterdag t.v. aan
gekomen op weg naar Indië.
In tegenwoordigheid van inspecteur Ashton
van de havenpolitie, dr. Leembruggen, gerech
telijk arts, den heer Van der Spoel, Ncder-
landsch consul te Ceylon, commandant Maurits
van de „K. IV." en eenige andere autoriteiten
werd het lijk van het eerst-overleden slacht
offer, den kwartiermeester J. Huisman, door
den heer Daniel, City Coroner, geschouwd. De
luitenant verklaarde, dat hij op het moment
der ontploffing niet aan boord doch in de stad
was.
Te ongeveer 8 uur werd hem het onheil be
richt, waarop hij zich onmiddellijk naar boord
begaf, Hij bevond, dat drie zijner manschap
pen gewond waren. De mannen hadden zich
juist verkleed, daar zij van wal kwamen. De
ontploffing had plaats onder hun voeten, onder
het dek. Even nadat luitenant Maurits weer
aan boord was, overleed de kwartiermeester.
Luitenant Maurits kon zich toen geen reken
schap geven van de oorzaak der ontploffing.
De onderofficier Meyes, batterij-commandant,
die zich op het oogenblik der ontploffing :n de
buurt bevond, werd eveneens verhoord.
Den volgenden m;ddag kon gemeld worden,
dat de ontploffmg had plaats gevonden >n de
electrische accumulatie-batterij. Het gevolg was,
dat het geheele compartiment met een dichten,
rook gevuld werd, waardoor de ventilators
moesten worden in werking gesteld.
De tweede doode, die in het hospitaal over
leed, was Martinus Blom, korporaal, 31 jaar
oud.
Sergeant Meyers verklaarde nog, dat hij te
ongeveer kwart voor 8 in de word-room stond,
bezig met de electrische batterij te ventileeren,
toen hij achter zich een ontploffing hoorde.
Hij snelde oogenblikkelijk naar den uitgang en
stelde de ventilators in werking om den dichten
rook te verdrijven. Drie manschappen snelden
Huysmans te hulp. Deze kon slechts zeggen, dat
de explosie te wijten was aan een ontbranding
van gassen. De oorzaak kon hij niet opgeven.
De uitsoraak van den Coroner was, dat de
dood van de beide zeelieden was toe te schrij
ven aan een ongeluk. Niemand had er schuld
aan en de oorzaak kon nog niet met zekerheid
vastgesteld worden.
De begrafenis van den kwartiermeester Huys-
man had met maritieme honneurs plaats op
het General Cemetery te Borella. Het lijk was
gekist in een eikenhouten doodkist en werd
per lijkautomobiel naar het kerkhof vervoerd.
De kist was bedekt met de Nederlandsche
kleuren, waarop bloemenkransen gelegd wer
den.
De eerewacht werd gevormd door een de
tachement van de Royal Garrison Artillery
onder commando van kapitein Pym. De lijk
dienst werd gehouden door den Rev F. Ben
nett. Korte toespraken werden gehouden door
luitenant ter zee Maurits en den kapitein van
het Hollandsche s.s. „Salambanka".
Onder de aanwezigen waren de heer Van der
Spoel, Nederlandsch consul, de heer De Wildt.,
dr. Schmidt en de kapitein van de „Salam
banka" en andere officieren ei manschappen
van de „K.IV" en de „Salambanka".
Drie kransen werden op het graf gelegd, een
van het Nederlandsche consulaat, een van den
commandant en de officieren en een van de
onderofficieren en manschappen van de „KIV".
De begrafenis van korporaal Blom had
eerder plaats op hetzelfde kerkhof, eveneens
met volle militaire honneurs en bijgewoond
door vele officieren en manschappen van de
„K IV" en de „Salambanka".
De gouverneur van Ceylon, Z.E. Sir William
Minning, liet zich vertegenwoordigen.
(N.v.d. D.)
Een suikeroom. Circa twintig jaar ge
leden vertrok uit Dokkum iemand op plm. 50-
jarigen leeftijd naar Amerika, om daar lotsver
betering te verkrijgen. Zijn familie vernam wei
nig meer van hem, en wist dus ook niet, dat door
vlijt en spaarzaamheid het hem was gelukt, een
aardigen penning over te houden. Toen hij,
door 'n slepende ziekte aangetast, zijn einde
voelde naderen, dacht hij aan zijn familie en
hij bedacht een list om te voorkomen, dat het
geld in handen zou komen van de familieleden,
die zich nooit om hem hadden bekommerd.
Hij schreef aldus vertelt het „N. F. A."
hun allen een brief, waarin hij hun ver
zocht, wat geld te willen zenden, daar hij zoo
dringend iets noodig had,om zich voor de houde
te beschermen. Nu zou hij wachten en dan oor-
deelen. Hij ontving als antwoord slechts één
brief, van een dochter Van zijn overleden broe
der, die stuurde hem 125. Zij schreef, dat zij
onderwijzeres was en dat geld nu niet noodig had,
hopende dat oom zich hierdoor weer wat kon
versterken.
Eenige weken later ontving zij van een notaris
bericht, dat haar oom in Amerika was gestorven.
Zij was de eenigste van de familie die door een
geldzending, hetwelk hij niet noodig had, voor
haar oom getoond had iets te gevoelen en daarom
had hij haar erfgename gemaakt van zestien
duizend gulden. Nu spijt het de overige familie,
dat ook zij oom niet iets gestuurd hadden.
In het ziekenhuis getrouwd.
Te Versailles werd dezer dagen Louis Del-
pierre door. een militairen vrachtauto overre
den en dusdanig verwond, dat hij in een zie
kenhuis moest worden opgenomen. Een genees
kundig onderzoek bracht aan het licht, dat hij
inwendig ernstig gekneusd was.
Niet lang daarna werd ook de verloofde van
het slachtoffer binnengedragen zij was door
denzelfden auto overreden, als haar aanstaande
de man.
Den avond voor Kerstmis was de toestand
van Delpierre zóó zorgwekkend, dat de dokto
ren alle hoop op het behoud van zijn leven
opgaven. Op het dringend verzoek der beide
jonge menschen zijn zij toen op hun ziekbed
in den echt verbonden. Nog denzelfden nacht
overleed Delpierre.
Hooge posttarieven in Duitse h
land. Op 1 Januari zijn de nieuwe posttarieven
in Duitschland ingevoerd. Een brief in de stad
kost nu 1.25 mark, een binnenlandsche brief
2 mark en een brief naar het buitenland 4 mark.
Het publiek is met deze nieuwe belangrijke ver
hoogingen niet ingenomen en schijnt vast beslo
ten de nieuwe tarieven te bestrijden door zoo
weinig mogelijk van de post gebruik te maken.
Een gevolg van de hooge posttarieven is, dat het
telefonisch verkeer in de stad nog drukker is ge
worden. Een gesprek kost gemiddeld maar 40
pfennig en een brief driemaal zooveel.
De groote handelshuizen en de banken kondi
gen ook reeds maatregelen tegen de hooge tarie
ven aan. Zij zullen hun klanten de niet dringende
briefwisseling slechts eenmaal per maand in één
enveloppe of zoo noodig als postpakket toezenden.
De Deutsche Bank stuurt bijvoorbeeld per dag
150 èt 200 brieven aan haar fdiaal te München
Indien men al deze brieven samen dringend als
postpakket verzendt, komt dit veel goedkooper
uit en zal het geen 300 400 mark kosten, zooals
thans voor het frankeeren dezer brieven noodig
zou zijn. Een postpakket tot een gewicht van 1
kilogram kost 4 mark.
Rechtzaken.
Diefstal ter griffie van de
Rechtban k.Een ontslagen hulpschrijver
aan de civiele griffie van de Amsterdamsche
Rechtbank is door die Rechtbank wegens dief
stal met braak van overtuigingsstukken uit
een kast tot 2 jaar gevangenisstraf veroordeeld.
Een handlanger heeft ook 2 jaar gevangenisstraf
gekregen.
Een vrouw te water gegooid.
De rechtbank te Amsterdam veroordeelde een
man, die een vrouw, met wie hij op straat ken
nis had gemaakt, 's nachts op het Muntplein
over de brugleuning in het water gegooid had,
tot zes maanden gevangenisstraf.
Scheepvaart.
Scheepvaart.
In het jaar 1921 zijn te Schiedam uit zee aange
komen 130 stoomschepen en 20 zeilschepen,
tegen 70 stoomschepen en 46 zeilschepen in
1920.
Uit de navolgende havens kwamen in 1921
Amsterdam
9
Alblasserdam
1
Antwerpen
5
Aalborg
1
Avonmoutb
1
Brake a. d. Weser
1
Dalny
4
Dairen
2
Delft
1
Faversham
1
Gouda
1
Groningen
1
Greenock
1
Hoek van Holland
1
Hamburg
1
Huil
1
Jokohama
2
Kobé
4
Liverpool
2
Londen
4
Leith
1
Lobith
1
Pnpendrecht
1
Pernis
1
Plymouth
1
Philadelphia
1
Rotterdam
90
Richborough
1
Shanghai
2
Shimonosiki
1
South Shetland
1
Swansea
1
Scheveningen
1
Vlaardingen
2
voerden de
Nederl. vlag
63
Amerik. vlag
2
Belgische vlag
2
Duitsche vlag
4
Engelsche vlag
42
Fransche vlag
2
Grieksche vlag
1
Italiaansche vlag
1
Japansche vlag
1
Noorsche vlag
5
Spaansche vlag
2
Zweedsche vlag
5
diverse schepen waren geladen 1
met balken, 3 met gebroken glas,
1 met naphta en petroleum, 6 met machine
rieën, 2 met palmolie en grondnotenolie, 12 met
soyaboonolie, 2 met cocosolie, 2 met stukgoederen
1 met phosphaat, 1 met walvischtraan, 2 met
ballast, en 116 ledig.
Voorts kwamen er 2 Belgische aviso's, 1 onder
zeeboot, 2 droogdokken, 10 zeesleepbooten, 26
loggers en 5 stoomdrifters in oze haven binnen,
tegen 45 loggers en 10 stoomdrifters in 1920, en
110 liggers en 12 stoomdrifters in 1919.
Gedurende de maand December kwamen alhier
binnen 13 stoomschepen, 1 zeelichter, 2 zeesleep
booten en 2 zeilschepen, tegen verleden jaar 8
stoomschepen en 3 zeilschepen.
E SCHIEDAMSCHE COURA
