Z. H. Paus Benedictus XV t.
DAGBLAD VOOJ? SCHIEDAM OMSTREKEN
6
m
T
45ste Jaargang.
DissSaf 24 Jaaaari f
IVo. 13243.
Bureau KOEMARKT 4. Telefoon Intercommunaal 85. Postbus39.
Abonnementen per ^3 maanden 2.per week 15 cent, franco per
post 2.50 per kwartaal. Afzonderlijke nummers 3 cent.
dvertentiëa: 15 regels 1.75 elke regel daarboven 35 cent, 3 maal
plaatsen wordt 2 maal berekend. Ingezonden mededeelingen 75 ct. per regel.
Speciale^ eonditiën voor herhaaldelijk adverteeren. Tarieven worden op aanvraag
toegezonden. Incai8®k«»tom worden berekend.
■MH
De plechtige overbrenging van
hetlijknaardeSt. Pieterskerk.
De „Msb." verneemt d.d. gisteren uit Rome
de volgende bijzonderheden over de overbren
ging van het lijk van Benedictus XV naar de
St. Pieterskerk
Den ganschen nacht van 22 op 23 Januari
hielden, in de troonzaal bij het praalbed, waarop
's Pausen lijk rustte, leerlingen van het Colle
gium Capranica biddend de nachtwake, terwijl
zes leden der edelgarde de wacht houden bij
het lijk.
In de aangrenzende kapel worden van 2 uur
af H. H. Missen opgedragen. Mgr. Migone,
mgr. Nasali Rocca, de aartsbisschop van Bolog
na, mgr. Manzani volgden elkander aan het
altaar op.
Tegen 8 u. 30 hedenochtend kwamen dc kar
dinalen en prelaten naar het Vaticaan. Spoedig
daarop arriveerden ook de leden van het corps
diplomatique en de dignitarissen van den Pause
lijken hofstaat, alsmede vertegenwoordigers van
het Romeinsch patriciaat, teneinde tegenwoordig
te zijn bij de overbrenging van het lijk naar den
St. Pieter.
De kardinalen droegen ten teeken van rouw
de zwarte toga met paarse cappa en cingel.
In de „Sala Clementina" had zich een peleton
der Zwitsersche garble opgesteld, terwijl in
andere zalen peletons der Palatijnsche eere
garde, der Pauselijke gendarmerie en edelgarde
de wacht betrokken.
Even half tien zette de stoet zich in beweging.
Voorop ging een peleton der Palatijnsche garde,
gevolgd door een peleton der Pauselijke gendar
merie. Volgden in twee rijen alle commandanten
en bet officierenkorps van het militaire huis
des Pausen, de „bussolanti" (dragers van de
sediu gestatoria), de kamerheeren met cappa
en degen, de geheim-kamerheeren, de hoog-
waardigheidsbekleeders, leeken en geestelijken,
van het Pauselijk hof.
Daarna kwamen de drie sedia-dragers, die
brandende kaarsen droegen. Hen volgden de
aalmoezeniers, de staf van de edelgarde en
markies Sacchetti,- opperkwartiermeester van
de Apostolische paleizen.
Gedragen door de bussolanti volgde daarop
de baar met het stoffelijk overschot van Paus
Benedictus. Edelgarden en Zwitsers, kaarsen
dragend, omringden het lijk.
Achter de baar traden achtereenvolgens aan
de neven van den Paus, de kardinalen Gasparri,
Vannutelli, De Lui, Vico, Granito, Pompilj,
Cagiano, Cagliero, Van Rossum, Bisleti, Früh-
wirth, Scapinelli, Ranuzzi, Valfré di Bonzo,
Sbarretti, Boggiani, Ragonesi, Merry del Val,
Tacci, Marini, Gasquet, Lega, Giorgi, Laurenti,
Billot.
Achter de kardinalen volgde het corps diplo
matique en talrijke koogwaurdigheidsbekleeders,
prelaten en bisschoppen, o.w. mgr. Boncompagni
vice-Camerlengo der Kerk.
De stoet trok door de ,,Sala Clementina","
waar de Zwitsersche garde de militaire eerbe
wijzen brachttal van genoodigden waren hier
aanwezig, die geknield biddend van het voorbij
trekken van don stoet getuigen waren. Door de
„Sala Ducale" bereikte dc stoet tenslotte langs
den koningstrap de poort van den St. Pieter,
waar de leerlingen van het Vaticaansch Colege
en het kapittel der St. Pieter de baar met het
lijk. opwachtten.
Toen het lijk den drempel der basiliek bereikt
had, verrichtte mgr. Leva, kanunnik van het
kapittel der St. Pieter de absoutc, terwijl de
cantores de psalmen „Subvenite" en „Miserere"
aanhieven.
De stoet trok daarop de St. Pieter binnen,
waar andermaal de absoute gegeven werd.
Toen werd het lijk gedragen naar de Sacra
mentskapel, waar het op een prachtvollcn kata
falk werd neergelegd. Rond deze luisterrijke
rustplaats staan vier groote candelabres met
talrijke kaarsen. Vier edelgarden vormen de
eerewacht.
Tot zonsondergang was de basiliek voor de
geloovigen geopend.
In Engeland.
Uit Londen meldt men
De Engelsche minister van Buitenlandsche
Zaken heeft aan graaf de Salis, den Engelschen
gezant bij het Vaticaan, het volgende telegram
gezonden „lil opdracht van den koning, ver
zoek ik u, den kardinaal-staatssecretaris het
diepe leedwezen te betuigen, waarmede zijne
Majesteit de tijding van het overlijden van den
Paus heeft ontvangen en zijne eminentie de
verzekering van Z. M.'s oprechte sympathie te
betuigen".
De meeste bladen publiceeren hoofdartikelen,
waarin .de sympathie voor den overleden Paus
en het leedwezen met zijn overlijden wordt
uitgedrukt De „Times" schrijft, na in her
innering te hebben gebracht, dat Z. H. gedurende
den oorlog niet scheen te beseffen, dat de zaak,
waarvoor de geallieerden vochten, voor hen een
heilige zaak was, als volgt
In kalmer tijden terugblikkende op die dagen
van nationaal lijden en nationale hartstochten,
valt het gemakkelijker de moeilijkheden te be
seffen, waarvoor de Paus geplaatst was en het
goede te herinneren, wat hij trachtte te doen,
evenals de groote daadwerkelijke diensten, die
hij aan de krijgsgevangenen van alle oorlog-
Voerende naties heeft bewezen. De herhaalde
pogingen, welke dc Paus in het werk stelde om
een einde te maken aan de verschrikkingen van
den oorlog, kunnen slechts bewonderd en op
prijs gesteld worden.
De overige bladen laten zich in gelijken geest
uit. Algemeen wordt herinnerd aan het feit,
dat gedurende het pontificaat van Benedictus
XV het Engelsche gezantschap bij het Vaticaan
is opgericht.
In F r a n k r ij k.
De chef van het militaire huis van den pre
sident van de Republiek heeft aan den nuntius
de betuiging van leedwezen van president Mille-
rand overgebracht. De directeur van het pro-
tokol heeft zich eveneens naar den nuntius be
geven en Poincaré persoonlijk ook.
De pers wijdt zeer waardeerende woorden aan
den bescheiden Paus.
In België.
Het hof heeft door een oppermaarschalk Jean
de Merode zijn deelneming doen betuigen aan de
Pauselijke Nuntiatuur. Later kwam de ko
ningin persoonlijk den Nuntiushaarcondolances
aanbieden. Daarop verschenen de Ministers
Jaspar, Thunis en Rusette en het corps diplo
matique, onder wie ook de Italiaansche Prins
Ruspoli. Een receptie in het Paleis van Laken is
afgelast.
^Verschillende bladen bevatten lofprijzende ar
tikelen over den gestorven Paus.
In Duitschland.
Rijkspresident Ebert heeft aan den nuntius
Mgr. Pacelli namens het Duitsche rijk de op
rechte deelneming betuigd met den dood van den
Paus.
„Het Duitsche volk gedenkt met dankbaar
heid de groote liefdadigheid van den Paus tij
dens den oorlog en daarna, evenals zijn stre
ven voor den wederopbouw van de wereld in
den geest van verzoening tusschen de volken
en christenliefde."
De Beiersche minister-president, graaf Nor-
denfeld heeft aan den Kardinaal Staatssecretaris
Gasparri een telegram van deelneming gezonden,
waarin hij verklaart, dat de dood van cfen Heili
gen Vader een zwaar verlies beduidt voor de
geheele mcnschhcid en inzonderheid voor Beieren
Het conclaaf.
Naar de „Giornale d'Italia" meldt, zal het
conclaaf op 2 Februari beginnen.
Verschillende kardinalen uit alle oorden der
wereld zijn reeds op weg naar Rome om aan het
conclaaf deel te nemen.
„De Tijd" geeft de volgende bijzonderheden
over de wijze, waarop het conclaaf wordt ge
houden
Tien dagen na den dood des Pausen, moet
"met de keuze van een opvolger een aanvang
gemaakt worden door de aanwezig zijnde kardi
nalen, zonder langer op de afwezigen te wach
ten deze laatsten moeten echter bepaaldelijk
opgeroepen worden geen enkele kerkelijke
censuur kan een kardinaal van zijn stemrecht
berooven, zelfs de kerkelijke ban is hiervoor
geen beletsel.
De keuze moet in het conclaaf, (een afgeslo
ten gedeelte van het Vaticaan) geschieden en
de nadere bepalingen over de inrichting van het
conclaaf moeten vastgesteld worden. De ge
kozene moet tweederden van de stemmen op
zich vereenigd hebben wanneer dit getal niet
bereikt is, dan moet men het door toetreden
(per accessum) trachten te bereiken geschiedt
de keuze door scheidsrechters, dan mag geen
dezer voor zichzelven stemmen. De nieuwbe
noemde wordt, wanneer hij nog geen bisschop
is, eerst door den kardinaal-deken (die bisschop
van Ostia is) tot bisènjiop gewijd. Hij wordt
door niemand bevestigd, omdat hij zijn opperste
en algemeene macht over de Kerk Van geen
mensch, maar onmiddellijk van Christus ont
vangt. Hem, wordt de driedubbele kroon opgezet
als een zinnebeeld van bet geloof der Katholieke
Kerk aan het geheim der H. Drievuldigheid,
alsmede van de hoogste macht, de eer en het
rechterlijk gezag in geestelijke zaken over de
geheele Kerk, en in de wereldlijke over de
Kerkelijke Staten.
Het voorlezen dezer Bullen en hare plechtige
bezwering door de aanwezige kardinalen vor
men het eerste gedeelte van de voorbereiding
tot de keuze. Onmiddellijk daarna laat de kardi
naal-kamerling den door hem verzegelden ring
in het zegel van den overleden Paus door den
eersten ceremoniemeester verbreken, en neemt
de suppüeken en het bullenkistje in bewaring,
na afloop waarvan twee geleerde prelaten ge
kozen worden, de een om een lijkrede te houden,
de andere om de inleidende rede terPauskeuze
te ontwerpen en voor te dragen. Vervolgens
worden twee kardinalen gekozen, die met het
oppertoezicht over het te houden conclaaf be
iast worden. Acht congregatiën houden zich
bezig met de bevestiging der staatsambtenaren
in hunne respectieve betrekkingen met de be
noeming van de twee voor het conclaaf bestem
de geneesheeren, van den heelmeester, den
apotheker, den tiechtvader en zes ceremonie
meesters en van de bedienden van minderen
rang Voorts met de benoeming vai den biecht
vader der kardinalen en met de verloting der
cellen in het conckpje, waarbij de jongste kardi
naal-deken de lotódf trektverder met het op
maken van een register van alle vreemde per
sonen, die als noodig bij bet conclaaf mede wor
den binnengesloten en van de conclavisten, en
eindelijk met de verkiezing van drie kardinalen,
die in 't bijzonder toezicht moeten houden over
het sluiten en de inwendige materieele werk
zaamheden van het conclaaf. Bij deze congrega
tiën worden ook de gezzanten der buitenland
sche mogendheden en de eventueele deputatiën
in oudiëntie ontvangen de toespraken worden
meestal door den kardinaal-deken beantwoord.
Na afloop der exequiën en congregatiën op
den tienden dag, leest de kardinaal in
den Sint Pieter de Mis van den H Geest voor
de nieuwe Pauskeuze en houdt bovenbedoelde
vooraf gekozen prelaat de rede ,,de eligendo
summo Pontifice".
Na de sluiting dezer godsdienstoefening volgt
in plechtige processie de intocht in het conclave.
Onder den naam conclave verstaat men zoo
wel de vergadering der kardinalen, die voor de
keuze van een nieuwen Paus zijn bijeengeko
men, als de plaats zelve, waar deze plechtige
bijeenkomst wordt gehouden. In de eerste tij den
werd het conclave in die stad gehouden, welke
hiertoe het meest geschikt voorkwameerst
Gregorius X en andere Pausen na dezen, be
valen, dat de keuze daar moest geschieden,waar
bij den dood van den opper-priester het romein-
sche hof zijn verblijf hield. Te Rome werd dus
in den regel deze plechtigheid gevierd, en alleen
gevallen van oorlog of opstand zooals b.v.
in 1800 gebeurde, bij de benoeming van Pius
VII in Venetië maakten hierop een uitzonde
ring. De keuze van het paleis, waar het conclave
moet gehouden worden, hangt af van de kardi
nalen. Tot aan Pius VI geschiedde dit meestal
in het Vaticaan, en enkele malen in het Quiri
naal. Op dezelfde verdieping worden zoovele
kleine cellen of kamertjes afgeschoten als er
kiesgerechtigden zijnieder kamertje is in
tweeën gesplitsthet grootste gedeelte is voor
den kardinaal en het andere voor zijn concla
visten. Het gevolg van iederen kardinaal be
staat aldaar uit twee of drie personen, van welke
de een gewoonlijk een geestelijke is en de twee
anderen leeken zijn. Aan dit ambt zijn vele
voorrechten verbondenhet geeft recht op bet
ridderschap en het Romeinsche burgerrecht,
alsook op andere gunstige bepalingen.
Dat de keuze dezer conclavisten met veel
omzichtigheid geschiedt, ligt in den aard der
zaak. Pius IV hield het voor noodzakelijk de
neven der kardinalen buiten aanmerking te
laten. Naast ieder kieskamertje, dat voorzien
is van het wapen van zijn bewoner en tevens
van een nummer, bevinden zich nog twee andere
kleine kamertjeshet eene dient tot kapel,
wanneer de kardinaal de H. Mis leest of hooren
wil, het andere tot eetkamer.
Wanneer de kardinalen hun eerste intrede in
het conclave gedaan hebben, dan begeven zij
zich naar de kapel, alwaar het Scrutinium zal
gehouden worden, en bezweren opnieuw de
kiesbullen, na die nog eenmaal gelezen en ver
volgens een gebed verricht te hebben. Zelfs
dan nog hebben zij de vrijheid naar huis terug
te keeren, maar op voorwaarde van des avonds
op het conclaaf present te zijn. Het corps diplo
matique, de prelaten en de hooge adel mogen
nog bezoeken komen afleggen, doch tegen
middernacht moeten alle vreemdelingen op een
door den opperceremoniemeester met de bel
gegeven teeken het conclave verlaten, hetwelk
voorts door dezen en den maarschalk van het
paleis in tegenwoordigheid der kardinalen (capi
d'ordine) (eigenlijk hoofdcommissarissen van
orde), n.l. van den eersten kardinaal-bisschop,
kardinaal-priester en kardinaal diaken, op plecb
tige wijze gesloten wordt. De maarschalk (wiens
betrekking erfelijk is, en vroeger in het bezit
van de familie Savelli was, doch sedert Clemens
IX overgegaan is in de familie Chigi) en een
gouverneur, maar die prelaat moet wezen, aan
vaarden nu de bewaking van het conclave, en
laten alle toegangen en vensters op zoodanige
wijze ommuren, dat slechts één deur open blijft,
welke van binnen op andere wijze gesloten wordt
dan van buitende sleutel voor het binnenslot
wordt^ioor den gouverneur, die voor het buiten-
slot door den opperceremoniemeester bewaard
en gezegeld. Boven aan de deur is er een klein
venster en in de daaraan grenzende muren zijn
vier openingen aangebracht, in welke zich
draaikastjes bevinden, waardoor de spijzen voor
de kardinalen in het conclave verschaft en ieder
ander geoorloofd verkeer bewerkstelligd wordt
over de voltrokken afsluiting van het conclave-
wordt een akte opgemaakt. Nog denzelfden
avond maakt de kardinaal-deken en de kardi
naal-kamerling een ronde, om te zien of alles
volgens het voorschrift opgevolgd is.
De eerste dag na de sluiting van het conclave
is bepaald voor audiënties de afgevaardigden
Een
eetlepel voop
een blouse. Al
JÊMë
der kardinalen ontvangen voor 't spreekvenster-
tje de gezanten der vreemde mogendheden en
de voornaamste ambtenaren.
Den tweeden dag leest de kardinaal-deken
de H. Mis van den H. Geest, waarbij alle kardi
nalen communiceeren. Op den derden dag be
ginnen de eigenlijke kiesvergaderingen en wel
wanneer het conclave in het Vaticaan ge
houden wordt in de Sixtijnsche Kapel.
jBuileiiRuidiseis Meuws.
DE CONFERENTIE TE GENUA.
Volgens een draadloos bericht uit Berlijn,
dringt Poincaré in zijn nota over de conferentie
te Genua aan op een schriftelijke en uitdrukke
lijke belofte, dat men de kwestie der schade
vergoeding niet bespreken zal.
Volgens berichten uit Moskou zouden Jofe en
Rakowski Rusland teGeuua vertegenwoordigen.
De leider der delegatie is nog niet aangewezen.
FRANKRIJK EN ENGELAND.
Uit Parijs meldt men, dat de opdrachten Van
de Fransche regeering voor haar gezant te Lon
den ten aanzien van de wijzigingen in het waar-
borgverdrag uit Parijs hem zijn toegezonden.
De onderhandelingen met het Engelsche depar
tement van buitenlandsche zaken zullen dus
onverwijld beginnen. De Fransche voorstellen
luiden als volgt
le. De geldigheidsduur van het Verdrag zal
niet tien, doch vijf-en-twintig jaar beloopen
2e. de overeenkomst zal van toepassing zijn in
het geval van Duitsche krijgsverrichtingen in
het Rijnland 3e. het verdrag zal wederkeerg
zijn 4e. men zal een militaire overeenkomst
sluiten, welke de voorwaarden vast zal stellen
onder welke beide landen elkaar den voorzienen
wederzij dsclnen steun zullen verletnen.
De Fransche bladen ontkennen, dat een der
vroeger reeds den gezant gezonden nota's be
trekking zou hebben op de conferentie van Genua.
Hij., heeft slechts lastgevingen van aigemeenen
aard ontvangen.
ENGELAND.
In verband met de regeeringspolitiek van
bezuiniging en ontwapening wordt er od'icieel
medegedeeld, dat op de groote vlootbasis Roéyth
orders zijn ontvangen, dat het aantal werklieden
moet worden beperkt tot een maximum van
ongeveer 2600. Deze vermindering moet traps
gewijze worden doorgevoerd met een aantal van
200 man per week. Tezamen zullen er 3000 man
in de eerste drie of vier maanden worden ont
slagen, waardobr een besparing van 100,000
per jaar zal worden bereikt.
ALLERLEI.
K-assin heeft uit Londen aan de autoriteiten
te Moskou gemeld, dat de Engelsche scheeps-
fab.ikanten een voorstel aan de Russische re
geering hebben gedaan, om een erediet van a50
millioen te verstrekken voor het bouwen van
een handelsvloot voor Sowjet-Rusland op Engel
sche werven.
Van zijn leant -verklaarde Krassm, dat in dit
geval de bestellingen van de Sowje -autoriteiten
in Engeland zich niet moeten beperken tot den
scheepsbouw, maar zich eveneens moeten uit
strekken tot landbouwwerktuigen en landbouw
machines. Wat betreft de garanties die Rusland
zal moeten geven, en de afbetaling van de aan
Rusland te verstrekken credieteTi,' sprak Ivrassin
zich niet uit. De onderhandelingen worden
voortgezet.
Het aantal Fransche firma's, dat in het
Rijnland ondernemingen of filialen van onderne
mingen heeft gevestigd, kan volgens de „Textil
Woche" op 400 worden berekend. In hoofdzaak
zijn deze ondernemingen weverijen en fabrieken
van parfumerieën, chemische producten en
levensmiddelen. Het meeivn leel der Fransche
firma's heeft zich te Mainz gevestigd, n.i. 200,
doch men vindt ze ook te Wiesbaden, Keulen en
Eudwigshafen.
VLAASDinC3H
Fabrikanten van
aUMUOHT
