DAGBLAD VOOR SGHIEDAM EN OMSTREKEN.
45ste Jaargang.
Donderdag 9 Februari 1922.
No. 13257.
Adv ertentiën 15 regels 1.75 elke regel daarboven 35 cent, 3 maal
plaatsen wordt 2 maalj berekend. Ingezonden mededeelingen 75 ct. per regel.
Speciale conditiën voor herhaaldelijk adverteeren. Tarieven worden op aanvraag
toegezonden. Incassokosten worden berekend.
Bureau: KOEMAK KT 4. Telefoon Intercommunaal 85. Postbus: 39.
Abonnementen per 3 maanden ƒ2.—, per week 15 cent, franco per
post 2.50 per kwartaal. Afzonderlijke nummers 3 cent.
Buitenlandse^ Nieuws.
D UITSCHL AND.
De staking te Berlijn.
in een op het stadhuis te Berlijn gehouden be
spreking heeft burgemeester Boess de volgende
verklaring afgelegd
Het is onbegrijpelijk dat een uiterst klem
aantal personen liet heeft durven wagen een
bevolking' van 4 millioen menschen in een der-
gelijken toestand te brengen en zoo ondooi-
dacht over het leven en de gezondheid van
het grootste gedeelte van de bevolking te be
schikken, op het oogenblik, dat deze bevolking
door de algemeene omstandigheden reeds zoo
zwaar werd getroffen. Het is eveneens onbe
grijpelijk hoe men er toe kan komen een zoo
groot aantal lieden, die volstrekt niets met de
zaak te maken hebben, werkloos te maken. De
toestand is vandaag zoo, dat het besluit van
het gemeentebestuur om alle werklieden, die
om 2 uur niet aan den arbeid zullen zijn gegaan
te ontslaan, prompt zal worden uitgevoerd.
Na twee uur zullen nieuwe krachten worden
aangenomen. In geen geval zullen dan degenen
wier plaatsen door nieuwe arbeiders bezet zijn.
weer in dienst worden genomen. Ook het tech
nische personeel, tot de hoofdingenieurs toe,
moet onmiddellijk den dienst hervatten, daar
het anders ontslagen is. Ook deze krachten
zullen zoo#veel mogelijk onmiddellijk door an
deren worden vervangen. Het is vrijwel zeker,
dat men erin zal slagen nieuwe krachten te
vinden, daar de industrie er het grootste be
lang bij heeft dat de voorziening van gas, elec-
triciteit en water weer normaal functioneert
en zoo noodig deze krachten ter besch'kkmg
zal stellen.
Op het ulthnatum van de overheid, waarbij
de staking voor een wilde staking verklaard werd
en aangemaand wordt tot hervatting van den ar
beid, onder bedreiging met ontslag in geval van
weigering, is een groote aandrang van werkwil
ligen naar de bedrijven waargenomen.
Berlijn heeft zeer te lijden onder de staking-
Het gebrek aan water en melk in de zieken
huizen heeft reeds verscheidene sterfgevallen
veroorzaakt. Veel bakkerijen kunnen geen brood
leveren en kleine industrieele ondernemingen
moeten wegens gebrek aan drijfkracht het werk
stopzetten.
Sedert gisteren is echter een lichte verbete
ring merkbaar. Volgens aanplakbiljetten van
het gemeentebestuur zal het wederom mogelijk
zijn, dat melk in grootero hoeveelheden geleverd
wordt.
Wolff seint uit Berlijn
De voorzitter van de artsenkamer voor de
provincie Brandenburg en de stad Berlijn als
mede de artsenbond van Groot-Berlijn vestigen
er in een oproep de aandacht op, dat de staking
in de voornaamste stedelijke bedrijven de me
dische verzorging van de zieken bijna onmoge
lijk maakt. In den oproep wordt de Berlijnsche
bevolking aangezocht dc organisaties voor tech
nische noodhulp, die zich ten doel stellen het
ergste van de zieken en zwakken af te wenden,
met alle middelen te steunen.
Gister-evond seinde Wolff uit Berlijn, dat
de leiders der staking van het gemeenteperso-
neel, wegens de bedreiging met ontslag, de
staking heeft opge hoven.
IERLAND.
De „Times" verneemt, dat de houding der
regeering ten aanzien van de grenzen van Noord-
lerland strikt neutraal is. De regeering wenscht
de kwestie geregeld te zien door de twee Iersche
regeeringen, maar bij mislukking van overeen
stemming zal de regeering vasthouden aan de
voorwaarden van de overeenkomst betreffende
de benoeming van een grenscommissie, waarin
deze voorziet.
ALLERLEI.
Volgens de Libre Belgique" verluidt in
bevoegde kringen, ondanks groote geheim
houding over bet doel van de reis van de Saint
Aulaire, den Franschen gezant te Londen, naar
Parijs, dat de onderhandelingen over het En-
gelsch-Fransche waarborgverdrag zijn afgebro
ken, als gevolg van de verschillen van meening
tusschen Londen en Parijs.
Lloyd George zou ook voor verdaging van de
Gonferentie van Genua zijn, terwijl hij verder
vóór April een zitting van den Oppersten Raad
zou willen doen bijeenroepen tot regeling van de
schadevergoedingskwestie.
Te Helsingfors is bericht ontvangen, dat de
bolsjewieksche troepen de Kareliërs in Oost-
Karelië verslagen zouden hebben.
Staten-GeneraaL
TWEEDE KAMER.
Zilling van Woensdag, 8 Februari.
Na verwerpping van eenige amendementen
^vordt de begrooting v. arbeid aangenomen met
hb tegen 3 stemmen. Tegen de communisten
*n de heer B r a a t.
De heer Marchant (V. D.) vraagt een
interpellatie aan over de bemoeiingen van de
Indische regeeringen over het zitting nemen van
3 regenten in het Comité voor de Autonomie van
Indië.
Hierover zal heden worden beslist.
Geldleening.
Aan de orde is het wetsontwerp tot het aan
gaan van een geldleening groot 300 millioen
ten laste van het Rijk.
De heer Stulemeyer (R. K.) betoogt
dat men met deskundige adviezen voorz'chDg
moet zijn. Bij de Rotterdamsche leenmg is dit
spr. al weer gebleken. De deskundigen advi
seerden uitgifte beneden pari en nu staat die
leening 1041/2 a 105. Hij hoopt dat deze Minis
ter orde zal brengen in het systeem van leenin-
i-sluiten. Spr. had thans liever een semi-
gedwongen leening willen hebben.
De heer J. ter Laan (S. D.) meent dat
de gelden voor volkswoningbouw niet mogen
worden gevonden in een leening met een tijd
van 50 jaar. Een crisisleening ware het beste
met een aflossingstijd van 8 a 10 jaar.
Deze leening is onLijdig, omdat zij een on-
gunstigën invloed zal hebben op het rente
type voor de voor handel en nijverheid benoo-
digde golden. Spr. had de voorkeur gegeven
aan een kleine gedwongen leening en de rest
aan te vullen met kort papier. Dan had de
rente lager kunnen zijn thans dwingt het
groot-kapitaal den Minister tot een boog rente-
type, ten nadeele van vele gemeenten die geld
behoeven. Spr. wil toezegging dat de Minister
niet boven het normale rentetype zal gaan.
De heer Gerritson (C. H.) betoogt dat
bij dc vorige leningen veel verlies is geleden
en dat heeft de leeningen niet populair ge
maakt. Een leening is noodig en het verheugt
hem dat de Minister een vrije leering aandurft.
Van andere plannen was het slagen niet zeker
geweest.
De heer V a n Ravesteyn (C. Fr.) is
tegen het ontwerp. Het was best mogelijk ge
weest een gedwongen leening uit te schrij
ven tegen een laag percentage.
De heer Bra at (PI. Bond) heeft allerlei
bezwaren tegen deze leening, die onze kinds
kinderen zullen moeten, aflossen... Hij .gelooft i
niet dat de kapitalisten bereid zullen zijn te
offeren op het altaar van bet socialisme.
Nog andere leden uiten hun ontevredenheid.
De heer Braat (Plattel.) is pertinent tegen
iedere leening.
Minister de Geer verklaart thans niets
van gedwongen leeningen te willen weten.
Verder zal de minister alle moeite aanwenden,
om de rente zoo laag mogelijk te stellen.
Hierop wordt het wetsontwerp goedgekeurd
met 66 tegen 3 stemmen.
Hoofdstuk III (B u i t e n 1 a n d s c h e
Zake n).
Aan de orde is Hoofdstuk III (Buitenland-
sche Zaken) en daarbij is tevens aan de orde
de interpellatie-van Ravesteijn nopens de hou
ding door de Nederlandsche delegatie aange
nomen op de conferentie te Washington.
De heer Van R a v e s t e ij n (C. Fr.) stelt
eenige vragen
I. Heeft de Nederlandsche delegatie op de
conferentie te Washington hetzij rechtstreeks
of indirect invloed kunnen uitoefenen op de
daar behandelde vraagstukken betrekkelijk de
beperking der bewapeningen
II. Zoo ja, heeft zij dan dien invloed aan
gewend ten einde tot een zoo groot mogelijke
beperking op elk gebied te geraken
III. Heeft de delegatie ook nog op andere
gebieden, die een onderwerp van bespreking
uitmaakten, zooals bv. die van de onafhanke
lijkheid der Oost-Aziatische volken en inzon
derheid die van China, invloed uitgeoefend
IV. Is de delegatie uitgenoodigd tot eenige
overeenkomst toe te treden
V. Zoo ja, welke houding heeft zij tegenover
deze uitnoodiging aangenomen
Voorts vraagt de heer van Ravesteijn of de
Nederlandsche delegatie niets heeft gedaan, om
het moordende ontuig, als de duikbooten zijn,
te bestrijden.
Ook ware het de plicht der delegatie ge
weest mede te werken tot bevrijding der Oost-
Aziatische volken van de voogdij van het Ame-
rikaansche en Europeesche kapitaal en van
de Japansche heerschappij.
Spr. is van meening, dat we van dezen minis
ter in Washington meer hadden mogen ver
wachten. Hij hoopt evenwel, dat minister van
Karnebeek op de conferentie te Genua klaren
wijn zal schenken.
Ten slotte beoogt spr. dat deze houding
van den minister voor een niet gering deel te
wijten is aan deze Tweede Kamer.
De heer Dresselhuys (V. B.) begint
met te herinneren aan de geestdrift waarmede
Nederland zich bij den volkenbond aansloot-
Heeft de Volkenbond voldaan aan de verwach
tingen Het verheugt spr. dat onze Minister
voorzitter van de vergadering is geweest. De
vestiging van het Permanente Hof in den Haag
en de benoeming van mr. Loder juicht spr. toe
De positie van Nederland is door deze benoemin
gen zeer gebaat. Spr. brengt den Minister hulde
voor de wijze waarop hij Nederland heeft verte
genwoordigd.
Vervolgens wijst spr, nog eens op het feit dat
den Centralen niet zijn toegelaten. Spr. vraagt
wat Nederland te dien aanzien denkt te doen.
Waarom is de Tubantia-kwestie voor het
Internationale Hof gebracht en waarom is de
Volkenbond achtergesteld bij den Oppersten
Raad Wat doet de Regeering van haar kant
iom dit kwaad te keeren Spr. betreurt het dat
nog nimmer eerste ministers van de groote
landen de vergaderingen hebben bijgewoond.
Zoolang de Opperste Raad blijft bestaan zal
dat ook niet geschieden en daarom acht spr.
opheffing van den Oppersten Raad gewenscht.
Ten slotte verdedigt spr. de opvatting dat de
instructie voor de delegatie openbaar moet zijn.
Spr. vraagt den Minister het volk weer te be
trekken in de belangrijke zaken.
De heer De Jong (S. D.) betreurt het dat
de Nederlandsche delegatie in Washington al
coholische dranken heeft geschonken.
Voorts klaagt ook hij over het uitblijven van
nauwkeurige mededeelingen van den Minister,
die geen belangstelling wekt.
Hij betreurt het dat de Minister niet krach
tiger voor ontwapening heeft gestreden.
De vergadering wordt verdaagd tot morgen
één uur.
Binnenland.
Onze gezant te ltio de Janeiro.
Dc heer L. J. C. van Zeppelin Overmüller
is op zijn verzoek eervol teruggeroepen van zijn
zending als buitengewoon gezant en gevolmach
tigd minister te Rio de Janeiro en gesteld ter
beschikking.
Spoorwegdienst.
Gisteravondgis de eerste goederentrein uit
Zevenaar weder naar Duitschland vertrokken.
Op de Duitsche goederenstations is de inla
ding van goederen voor Nederland reeds begon
nen. De noodige maatregelen voor afzending
zijn te Emmerik reeds getroffen.
Prof. Dr. K. Kuiper.
Te Amsterdam is plotseling op ruim 67 jari
gen leeftijd overledenj Prof. Dr. K. Kuiper,
hoogleeraar in de Grieksche taal en letter
kunde aan de Universiteit van Amsterdam.
De politie en de pers.
Op de vragen van den heer Kleerekoper be
treffende de totstandkoming eener regelkng ter
bevordering van het contact tusschen justieele
en politioneele autoriteiten eenerzijds en de ver
tegenwoordigers der pers anderzijds heeft de
minister van Justitie o..m. het volgende geant
woord
De minister staat, gelijk hieronder nader zal
blijken, tegenover bet denkbeeld „eener meer
planmatige regeling van het contact tusschen
justieele en politioneele autoriteiten eener
zijds en de vertegenwiordigers der pers an
derzijds" niet onsympathiek. Hij ontveinst zich
echter niet, dat de practische doorvoering van
cat denkbeeld groote bezwaren zal ontmoeten.
Eenerzijds toch zullen ambtelijke bronnen van
inlichtingen voor de pers slechts mogen vloeien
voor zoover het belang van het onderzoek in
strafzaken dat medebrengt, voor zoover al
thans dat onderzoek of de rechtmatige belang-
gen van bijzondere personen daardoor niet
worden geschaad. Doch zal nu, anderzijds, te
genover de aldus uit ambtelijke bronnen ver-
krgen inlichtingen de pers bereid worden be
vonden om zich te gedragen naar eventueele
wenschen van justitieele of politioneele auto
riteiten,als om zich tot het verkrijgen van ge
gevens, waarover de politie beschikt, uitslui
tend te wenden tot den haar aan te wijzen
ambtenaar, om de haar vertrouwelijk medege
deelde gegevens niet te publiceeren en om niet
met name te vermelden het politie-personeel,
aan eenig onderzoek deelnemend of met de lei
ding daarvan belast De minister hoopt het.
Ook hem is het opgevallen, dat in eenige straf
zaken van den laatsten tijd in de pers telkens
berichten zijn voorgekomen, van welke betwij
feld moet worden of zij wel met de belangen
van het onderzoek of van bijzondere personen
vereenigbaar zijn. Uit welke bronnen die be
richten zijn voortgekomen, is niet in alle ge
vallen met zekerheid kunnen blijken, met
name niet, m hoever de betrokken bladen par
ticuliere bronnen dan wel ambtelijke hebben
aangeboord. Voor zoover het eerste geschied is
en dus de pers buiten de onderzoekende ambte
naren om gegevens heeft verzameld, kan de
verantwoordelijkheid daarvoor en voor de pu
blicatie de Overheid niet treffen. En de minis
ter betwijfelt of de pers van dit instrueeren
op eigen houtje in sensatiewekkende zaken en
van het publiceeren der resultaten ooit zal
willen afzien. Reeds hierom is het te vreezen,
dat een „meer planmatige regeling", als m de
eerste vraag bedoeld, de in den jongsten lijd
gesignaleerde eubelen niet afdoende zal kunnen
tegengaan, hetgeen overigens in die vraag
implicite wordt erkend.
Niettemin is de minister gaarne bereid om
te trachten meer regeling en systeem in deze
aangelegenheid te brengen. De politic heeft de
pers noodig deze bewijst haar soms uitnemen
de diensten. Aandersijds is de pers voor het ont
vangen van allerlei inlichtingen aangewezen
op de politie. Wanneer nu tusschen beide
machten een overeenkomst zou kunnen worden
gesloten, bij welke het algemeen belang zou zijn
gebaat, dan zou dit niet anders dan kunnen wor
den toegejuicht.
Mitsdien zou, naar het aanvankelijk oordeel
van den minister, voor wat groote steden be
treft, waar de voornaamste dagbladen geves
tigd zijn, een regeling kunnen worden overwo
gen, waarbij eenerzijds aan de pers een of
meer ambtenaren zouden worden aangewezen
voor stelselmatig contact, en waarbij ander
zijds de pers zich zou verbinden om zich te ge
dragen naar bepaalde afspraken, als om zich
voor het verkrijgen van gegevens, waarover de
politie beschikt, uitsluitend tof dien ambtenaar
of die ambtenaren te wenden, om de baar ver
trouwelijk medegedeelde gegevens niet te pu
bliceeren en om niet met name te vermelden
hef politiepersoneel, aan eenig onderzoek deel
nemend of met de leiding daarvan belast.
Alvorens echter aan de hoofcommissarissen
van politie in de groote steden te doen verzoe
ken nopens zoodanige regeling met de verte
genwoordigers der pers in hun gemeente over
leg te plegen, stelt de minister zich voor, om
vermits het hiermede een zaak van meer alge
meen persbelang betreft, over zijn voormeld
denkbeeld het gevoelen in te winnen van den
Nederlandschen Journalistenkring.
Met betrekking tot de verhouding tusschen
de parketten en de pers komt hem een bepaak-
de regeling voorshands niet noodig voor, ver-
mits de belangstelling van het publiek zich tij
dens het voorbereidend onderzoek in een straf
zaak vooral concentreert op het beginstadium
der politioneele opsporing.
Land- en Tuinbouw-Ongevallenverzekering.
Men schrijft ons
Zooals bekend, is een ontwerp Land- en Tuin-
bouw-OngevalIen-Wet bij de Tweede Kamer in
gediend en ook reeds het voorloopig verslag en
de memorie van antwoord daarover verschenen,
zoodat binnenkort openbare behandeling in de
Tweede Kamer tegemoet gezien kan worden.
Uit het ontwerp blijkt dat de Mnister van
plan is aan Bedrijfsvercenigingen, die aan de
gestelde voorwaarden voldoen, een groote vrij
heid té geven bij het uitvoeren dezer wettelijke
regeling.
Uit Goede bron vernamen wij dat de „Dioce
sane Landbouw-Onderlinge", gevestigd te Lei
den, binnenkort reeds in een buitengewone
gemeene Vergadering de vcreenigingsvorm ge
heel in overeenstemming zal brengen met i
wettelijke eischen en dan zal voortbestaan onder
den naam van,,Boeren- enTuinders-Onderhnge
vereeniging voor Ongevallen-Verzekering van
den Nederlandsehen Boerenbond. Deze bednjls
vereeniging zal dan over het geheele an wer en
en voor de meest eenvoudige en practische uit
voering der Wet, gedecentraliseerd werken per
Bisdom.
Alle Katholieke Land- en tuinbouwers, die
hier bij aangesloten zijn of zich zul en aans ui en,
zijn dan vrij van aansluiting bij de Rijks er-
Ztcufgt "or de h.„d dat a.le Kathode Land
en Tuinbouwers dan tot hun eigen bedrijfsver-
eeniging zullen toetreden.
Hit groote voordeel van „zelf doen heef de
landbouwende stand op dit terrein reeds 2
jaar bewezen en de erkenning v an i en
zal nu het welverdiende loon zijn.
Russische effecten.
Men verneemt .lal er a.s. Vrijdag te Par.ja een
een^vergaderinjr.al werden
genwoord'gera van versche.dene Russische
sehe fondsen is daarop "'g»°glo^u u,e
landsche commissie heel t «c
het standpunt geplaatst,^dag
InmfsscWen1 wel schade kan voortvloeien uit,
en misseme belangen, die ongelijk van
aard zijnen wier gezamenlijke behartiging op een
gegeven oogenblik tot onderlinge conil.cten aan
leiding zou kunnen geven.
De Nederlandsche commissie wenscht haar in
deze aangenomen standpunt, voorloopig althans,
niet te wijzigen, en aangezien op de a.s. vergade-
dering te Parijs afgevaardigden van de Fransche,
Zwitserse lie Scandinavische comités aanwezig
zullen zijn, welke, behalve ter bescherming van
houders van Russische fondsen, eveneens optre
den voor economische en handelsbelangen
heeft zij reeds uit dien hoofde gemeend, zich t3
moeten onthouden, naar die vergadering een af-
SCHIEDAMSCHE
