Si
DAGBLAD VOOR SCHIEDAM EN OMSTREKEN.
45ste Jaargang.
Zaterdag 25 Februari 1922.
No. 13271.
BureauKOEMARKT 4. Telefoon Intercommunaal 85. Postbus?: 39.
Abonnementen per 3 maanden 2.per week 15 cent, franco per
post 2.50 per kwartaal. Afzonderlijke nummers 3 cent.
Advertentiën: 15 regels 1.75 elke regel daarboven 35 cent, 3 maal
plaatsen wordt 2 maal berekend. Ingezonden mededeelingen 75 ct. per regel.
Speciale conditiën voor herhaaldelijk adverteeren. Tarieven worden op aanvraag
toegezonden. Incassokosten worden berekend.
Dit nummer bestaat uit twee bladen
en een Geïllustreerd Zondagsblad.
EERSTE BLAD.
Bj| of krachtens wetten of verordeningen vee»-
geschreven en andere offieieele af- en aan
kondigingen van het Gemeentebestuur.
Burgemeester en Wethouders van Schiedam
geven hiermede kennis, dat overeenkomstig
de verordening tot regeling van de door de ge
meente Schiedam uit te oefenen controle op de
echtheid van Schiedamsche jenever en Schie-
damschen moutwijn, onder controle der gemeen
te is gesteld
A. BLOM te Rotterdam voor zijne branderijen,
gelegen aan de Westerkade nos. 26 en 28 te
Schiedam.
S c h i e d a m, 25 Februari 1922.
Buitenlandseh Nieuws.
DE CONFERENTIE TE GENUA.
Havas seint uit Parijs
Naar aanleiding van het gerucht, dat Lloyd
George op de conferentie van Genua de kwestie
der ontwapening te land aan de orde zou brengen
of doen brengen, merkt de Temps" op, dat on
derscheid moet worden gemaakt tusschen twee
soorten van legers, nl. die, welke het grond
gebied der Europeesche staten beschermen en
die, welke dienen voor het bezet houden van
hun overzeesche bezittingen.
Voor de overzeesche legers bepleit het blad
een classificatie analoog aan die, welke bij
art. 22 van het statuut van den Volkenbond
is ingesteld voor de mandaten. Enkele bozit-
tingen moeten in verband met hun geografi
sche ligging aan dezelfde militaire regelen
worden onderworpen als het gebied in Europa.
Voor andere bezittingen, zooals die in Afrika,
zal het gewenscht zijn, om er een voldoende
militaire macht te handhaven. Aan den ande
ren kant streeft in sommige overzeesche lan
den de bevolking naar autonomie of is daar
het stelsel van zelfregeering ingevoerd.
Wat betreft den legers, welke dienen voor
de bescherming van het gebied der staten in
Europa, schrijft de Temps", dat op gevaar
af, dat men slechts zal geraken tot een facul
tatieve ontwapening, het voor alles noodza
kelijk is, dat er een krachtig instrument in het
leven worden geroepen, die elke poging om
een aanval te ondernemen zal ontmoedigen
en het recht verzekert. Het blad herinnert er
aan, dat Frankrijk sedert 1919 er op heeft
aangedrongen, dat de Volkenbond wordt uit
gerust met een militaire organisatie, welke
steeds gereed zou zijn om in te grijpen. Dit
denkbeeld, dat verworpen is, moet thans weer
worden opgevat, indien men een aanvang wil
maken met de ontwapening. Het is noodza
kelijk, dat men tot overeenstemming komt
opdat de bond de beschikking krijgt over een
federale troepenmacht.
Reuter meldt, dat Lloyd George gisteravond
uit Engeland naar Frankrijk vertrokken is.
Hij zal Poincaré te Boulogne sur Mer ontmoeten.
Men verwacht, dat hij heden weder in Engeland
terug zal zijn.
DE MOORDENAARS VAN ERZBERGER.
De leider van het onderzoek in de moordzaak
Erzberger, die met den procureur-generaal en
den rechter van instructie uit Offenburg te
München vertoeft verstrekte onderstaandeauthen
tieke mededeelingen over het verblijf te Boeda
pest der beide moordenaars Tilessen en Schulz.
Op 20 December zag een Duitscher te Boedapest
toen hij aan een krantenkiosk een Berlijnsch blad
kocht, dat twee jonge mannen, eveneens Duit-
schers, hetzelfde blad kochten. Later zag hij
hen weer in een café. Toen hij in het blad
een mededeeling vond over den moord op Erz
berger, kwamen de beide mannen hem in de
gedachte. Hij herkende hen uit fotografieën
als Schulz en Tilessen en volgde hen. Zij be
gaven zich eerst naar het expeditie-bureau van
den Pester Lloyd, waar zij naar het loket
gingen, waar brieven onder nummer worden
afgegeven. Vervolgens gingen zij naar het
telegraafkantoor, waar zij om half elf telegram
men aanboden. Daarop stapten zij in de tram.
De Duitscher, die hen was gevolgd, ging naar
het Duitsche gezantschap en vertelde hier,
Wat hij had gezien. Hij schreef ook aan het
Openbaar Ministerie te Berlijn. Naar aanlei
ding hiervan werden een Badensche en een
Wurttembergsche politie-ambtenaar naar Boe
dapest gezonden, die daar vaststelden, dat
Schulz en Tilessen van 7 November tot 22
December te Boedapest hebben vertoefd on
der verschillende namen. Op grond van een
machtiging van het Openbaar Ministerie te
Boedapest kregen de ambtenaren inzage van
telegramformulieren, waarop de op den 20en
December deer de beide pereonea aangeboden
telegrammen waren geschreven. In het schrift
van een der telegrammen, dat aan den advo
caat dr. Adolf Müller te München geadres
seerd was en enkele voor oningewijden on
verklaarbare woorden bevatte, herkenden de
politiebeambten het handschrift van Tiles
sen.
Onder de personen, die voorloopig, gelijk
met dr. Müller zijn gearresteerd, bevind zich
ook een huiseigenaar en diens secretaresse
De huiseigenaar is de in den laatsten tijd veel
genoemde Sanitatsrat dr. Otto Pittinger, die
Escherich is opgevolgd bij de Beiereche Ein-
wohnerwehren.
DUITSCHLAND.
De commissie voor Buitenlandsche Aangele
genheden heeft heden de organisatie van de le
veringen in natura besproken, welke in den loop
van het jaar door Duitscbland ten gunste van de
geallieerden moeten worden verricht en waarvan
de nauwkeurige vaststelling nog moet geschieden
door een overeenkomst met de geallieerden.
De onderstaatssecretaris van de ministeries
van Buitenlandsche Zaken en Herstel brachten
rapport uit over de kwestie. (Draadloos).
ENGELAND.
Reeds werd gemeld, dat de verkeerde voorstel
ling, welke lord Lee in het artikel van den Fran-
schen kapitein Castex over den duikbootoorlog
heeft gegeven, in het Engelsche Lagerhuis ter
sprake is gebracht. Omtrent hetgeen Balfour
daarover zeide, bericht Reuter nog, dat ofschoon
het hem eenigszins speet, dat Castex artikelen
niet geheel aan de vergetelheid waren prijs ge
geven, de volgende punten in het oog gehouden
dienden te worden met betrekking tot hun in
vloed op de besprekingen over het duikboot-
vraagstuk te Washington. Het was volgens Bal
four duidelijk, dat de verklaring van Castex de
Fransche Admiraliteit niet bond, veel minder
nog de Fransche regeering en het minst van allen
het Fransche volk, en dat Castex voor zichzelf
had gesproken. Niettemin kon men de artikelen
niet stil voorbij gaan. Zij namen een eereplaats in
in een Fransch technisch blad van gezag dat on
der leiding staat van den Franschen^marinestai'
terwij] Castex instructeur van de Fransche maf,-*'
neofficieren was, of was geweest. Een belangrijk
deel van het bewuste artikel was gebruikt voor
het weergeven van de Duitsche meeningen
in zake het geschikte gebruik der duikboo-
ten in den oorlog en het was in deze uiteen
zetting, dat de bekende passage voorkwam
betref ende de unieke waarde der duikbooten
voor het verwezenlijken van de eindelijke
vernietiging van de Engelsche macht ter zee.
Nochtans mocht men niet concludeeren datbastex
de vernietiging van Engeland wenschte, doch
slechts, dat, indien hij het wenschte, een onbe
perkte duikbootoorlog het marinewapen zou
zijn, waarop hij zich waarschijnlijk zou verlaten.
Castex beginselen zouden de vernietiging van
koopvaardijschepen zonder waarschuwing°toela-
ten en ook het in den grond boren van passagiers
schepen met bemanningen en passagiers en
het waren juist deze operaties, welke de Washing-
tonsche conferentie voor hoogst immoreel ver
klaarde, terwijl zij uitsprak, dat de bedrijvers van
deze daden zich blootstelden aan bestraffing als
zeeschuimers.
Te Ley ten in Essex hebben ernstige werk-
loozen-relletjes plaats gehad. Verscheidene werk-
loozen en ook een politieagent zijn hierbij gewond
HONGARIJE.
Nadat het gebleken was, dat er in de na
tionale vergadering geen meerderheid bestond
voor de door de regeering voorgestelde kiesrecht
hervorming, is die vergadering, zooals men weet
ontbonden. De regeering stond dan voor de
vraag, hoe het mogelijk zou zijn een zoo belang
rijke hervorming als die van het kiesrecht door
middel van een verordening in te voeren zon
der daarbij zijn toevlucht te moeten nemen tot
een staatsgreep. Zij heeft dan een aantal ge
zaghebbende juristen tot een conferentie uit-
genoodigd om die kwestie te bespreken. Die con
ferentie heeft thans plaats gehad. De regeering
heeft er echter den nadruk op gelegd, dat zij zich
geenszins van een deel harer verantwoordelijk
heid wil ontdoen ze wenscht niets anders dan
een streng wetenschappelijk advies.
Met bijna algemeene stemmen heeft de
conferentie besloten, dat de regeering niet
bevoegd is een rijksdag te laten verkiezen
volgens een ander kiesrecht dan dat van 1918.
Wel heeft zij echter het recht Om een nationale
vergadering bijeen te roepen en in dit geval mag
zij de toekenning en de uitoefening van het kies
recht regelen naar eigen goeddunken.
seint aan zijn blad Zooeven verneem ik, dat een
aantal leden uit het gevolg van den prins, terwijl
zij per auto vanDelhi naarPatiala terugkeerden,
onderweg werden beschoten, zonder dat er even
wel iemand werd getroffen. Omtrent den aanval
is nog niets naders bekend. De politie stelt een
onderzoek in.
ZUID-AFRIKA.
Reuter meldt uit Johannesburg d.d. 24 dezer
Gisteravond had een dynamietontploffing
plaats op de spoorlijn nabij het station Noord-
Fontein. De baan werd evenwel slechts licht be
schadigd.
ALLERLEI.
Naar de Temps" mededeelt, heeft de contro
le-commissie voor de luchtvaart, na tot de erken
ning te zijn gekomen, dat de luchtvaartclausules
uit 't verdrag vanVersaillesvolledig doorDuitsch-
land zijn nagekomen, op advies van de gezanten
conferentie aan de Duitsche regeering medege
deeld, dat met de fabricage of den import van
vliegtuigen van het civiele type op 5 Mei a.s.
wederom een aanvang mag worden gemaakt.
De speciale commissie uit de Belgische
Kamer voor het onderzoek van de kwestie der
Donau-concessies heeft een bijeenkomst ge
houden. Van verschillende zijden werd opge
merkt, dat de conventie voorziet in een Rijn-
Donau-kanaal, zoodat zoo spoedig mogelijk
moet worden gezorgd voor een verbinding van
Antwerpen met den Rijn.
De heer Krupp von Halbach heeft ter gelegen
heid van een feestviering op de Kruppfabrieken
de hoop uitgesproken, dat Amerika het belang
van de conferentie te Genua zal inzien en
daarom vertegenwoordigers naar Genua zal
zenden. Duitschland is bezield van den vasten
wil, om door hard werken mede te werken aan
den wederopbouw van Europa, doch alleen ver
mag het niets, zoodat de medewerking van alle
andere naties noodig is, om den economischen
toestand in Europa weer te herstellen. Ook sprak
hij de hoop uit, dat de Duitsche industrie het
voorbeeld van Krupp zal volgen en ook den ar
beiders aandeelen in het kapitaal zal geven,
waardoor hun werklust zal worden aangewakkerd
Binnenland.
SPANJE.
De moordenaars van Dato zijn gisteren te
Madrid aangekomen.
ENGELSCH-INDIE.
De ,,Times"-correspondent in het kamp van
den prins van Wales te Patiala, in Britsch-Indië
Verhooging woninghuren.
||De Haagsche redacteur van „Het Volk" meldt:
gyWy kunnen ons bericht inzake het advies van
den Rijks-Woningraad aan de regeering tot be
langrijke verhooging van de woninghuurgrenzen,
ondanks de tegenspraak van het „Vaderland,"
ten volle handhaven.
Het door ons gemelde advies is wel degelijk
gegeven. Het gaat zelfs verder, dan wij aanvan
kelijk mededeelden, want er is bovendien gead
viseerd van vastlegging van de huurgrens in de
wet, de huizen met hooge huurwaarden geheel
vrij te geven.
De tegenspraak is waarschijnlijk te verklaren
uit wanhopige pogingen om het advies geheim
te houden.De regeering had nl. volstrekte geheim-
houwing gelast.
De typografen.
In een te Arnhem gehouden vergadering van
de afdeeling Arnhem van den Algem. Nederl.
Typografenbond zijn de voorstellen van het
hoofdbestuur der patroons (10 pCt. loonsverla
ging en 3 uur per week arbeidsverlenging) na ern
stige bespreking absoluut enmet algemeene stem
men verworpen.
Een doorbraak-plan.
Te Dordrecht heeft de Mij. van Nijverheid een
openbare vergadering gehouden, waarin het lid
van den Raad, de heer Van Buuren b. i., een
gemeentelijk doorbraakplan heeft uiteengezet,
dat de gemeente netto zal kosten 125.000 in 50
jaren, indien althans het Rijk een gelijke som bij
draagt en den vrijkomenden grond voor 125.000
Wordt verkocht. Thans heeft de gemeente reeds
80 panden voor 151.000 gekocht, terwijl vele
zullen moeten worden onteigend. Door het plan
zullen aan Raamstraat, Lange Breestraat en
Bagijnestraat vele krotten verdwijnen.
Dienst- en rusttijden spoorwegpersoneel.
Naar aanleiding van de voorgenomen beslissing
van den minister van waterstaat inzake de
dienst- en rusttijden van het spoorwegpersoneel
eergisteren kenbaar gemaakt bij de debatten in
de I weede Kamer, heeft de R.K. Bond van Spoor
en Tramwegpersoneel St. Raphael zich telegra
fisch tot den minister gewend om een nieuwe be
spreking.
Tweede Kamerverkiezing.
De heer G. Bloemen (R.K.) te Oldenzaal,
die als nummer 1 was geplaatst op het advies
van de lijst, door eenige fabrikanten en mid
denstanders opgemaakt tegen 't Politiek Ad
vies, deelt mede dat hij zich niet voor een
dergelijke» actie wepscht te leenen.
(Msb.)
Bezuiniging.
Met ingang van 1 Juni wordt in de militaire
inspectie Nijmegen op de posten Groesbeek, Beek
en Berg en Dal aan alle tijdelijke ambtenaren
eervol ontslag gegeven, als zijnde overcompleet.
Kleeren voor Polen.
De Telegr. meldt,dat het Poolsch-Hollandsch
Handels-Syndicaat het rijk een proces heeft aan
gedaan. Het beweert, de Poolsche regeering als
koopster van een groote partij kleeren te hebben
aangebracht, en eischt een commissieloon van
ongeveer een half millioen gulden, welk commis
sieloon de heer Hersberger zich zou hebben toe
gekend.
Regeering en Journalisten.
De Minister van Justitie nu. Heemskerk,
zal zich op de algemeene vergadering van
den Nederlandschen Journalisten Kring, die
a.s.Zaterdagavond teRotterdam wordt gehouden
en waarin het onderwerp Justitie, Politie en
Pers behandeld wordt, doen vertegenwoordigen
door den heer mr. P. R. Blok, ambtenaar aan
zijn departement.
Het Nijverheidslaboratorium.
De Minister van Landbouw heeft in aanslui
ting aan de voor de nijverheidsconsulenten vast
gestelde regeling, ook voor het Nijverheidsla
boratorium een reglement vastgesteld en regelen
ingesteld omtrent het in rekening brengen van
vergoedingen voor verstrekte adviezen en ver
richte werkzaamheden.
R. K. Leergangen.
Reeds eerder dan normaal verwacht kon wor
den is de 500ste student voor den cursus 1921
'22 der R.K. Leergangen ingeschreveneen
cijfer, dat tot nu toe nog niet bereikt werd en
dat tevens in zijn nuchtere veelzeggendheid aan
geeft, hoe groote plaats de R.K. Leergangen in de
ontwikkeling op het gebied van wetenschap en
kunst onder ons Roomsche volk innemen. Maar
ook onder de niet-Roomschen blijken de R.K.
Leergangen een goeden klank te hebben, zoodat
zelfs b.v. de cursussen voor geschiedenis door
vele andersdenkenden worden bezocht.
Moge nu ook de steun van KatholiekNederland
evenredig zijn aan den bloei, waarin de Leergan
gen zich verheugen, want het behoeft geen uit
leg dat ook hier met de vergrooting van het gezin
ook de zorgen vermeerderen.
Retraiten voor andersdenkenden.
Voor niet-katholieke dames zullen dr. Jac. van
Ginneken en pater Kemper een retraite houden
in de Goede Week, van 's avonds 8 April tot des
morgens 15 April, in het Cenakel te Tilburg. Aan
melding bij mej. Julie Alma, Sweelinckstraat
185, Den Haag.
Staten-Generassd.
TWEEDE KAMER.
Ziiling Vrijdag 24 Febr.
Interpellati e-W ij n k o o p.
Aan de orde is de stemming over de moties
van orde van den heer v. Braambeek c.s. in
gediend bij de interpellatie-Wijnkoop.
De eerste motie (uitsprekende dat herziening
van het reglement op de dienst- en rusttijden
niet wenschelijk is) wordt verworpen mot 50
tegen 24 stemmen.
De tweede motie (geen ontslag aan perso
neel uit bezuinigingsoverweging) wordt verwor
pen met 48 tegen 26 stemmen.
Staatsbegrooting voor 192 2.
Hoofdstuk V
(Binnenlandse he Zaken).
Aan de orde is Hoofdstuk V (Binnenland-
sche Zaken) van de Staatsbegrooting voor 1922.
Bij de algemeene beraadslaging is tevens
aan de orde
de interpellatie van den heer Kleerekoper
naar aanleiding van het ontslag, door den bur
gemeester van Breda verleend aan een politie
agent aldaar
de interpellatie van den heer Duys in Ver
band met de faillissementsaanvraag van de ge
meente Wormerveer en in het bijzonder of deze
nauw verband houdt met het beleid van een
der leden van het college van Burgemeester en
Wethouders van Wormerveer
de motie van orde van den heer de Jonge
betreffende het beschikbaarstellen van een mil
lioen gulden uit 's rijks kas, ten einde den
hongersnood in Rusland te helpen lenigen.
De heer Kleerekoper (S. D.) licht zijn
interpellatie nader toe en stelt ten slotte de
volgende vragen
1. Beschouwt de Minister een vergunnings
lokaliteit, waaraan op grond van art. 197 der
Bredasche politieverordening door den burge
meester aan een wettig erkende vereeniging
vergunning is verleend tot het zich geheel of ge
deeltelijk gemaskerd, vermomd of op eenige
andere wijze onkenbaar gemaakt vertoonen, en
tot welke lokaliteit alleen leden en donateurs
zijn toegelaten, als een openbare plaats, Voor
het publiek toegankelijk
NIEUWE SCHIEDAMSCHE COURANT