DAGBLAD VOOR SCHIEDAM EN OMSTREKEN.
45ste Jaargang.
Vrijdag 9 Juni 1922.
No. 13357.
Dit nummer bestaat uit twee bladen
TWEEDE BLAD
Buitenlandsels Nieuws.
Kunst en Letteren.
Scheepvaart.
Handelsberichten.
Beurs van Schiedam.
NIEUWE SCHIEDAMSCHE COURANT
Bureau: KOEMARKT 4. Telefoon Intercommunaal 85. Postbus39.
Abonnementen per 3 maanden 2.per week 15 cent, franco per
post 2.50 per kwartaal. Afzonderlijke nummers 3 cent.
DE HAAGSCHE CONFERENTIE.
Naar men verneemt zal Rusland in den Maag
waarschijnlijk door Litwinof en Radek worden
vertegenwoordigd.
Volgens de „Chicago Tribune" heeft de
•lapansche regeering bekend gemaakt, dat de
Japansche delegatie voor de Haagsche conferen
tie als volgt is samengesteld
Sato, gezantschapsraad Sokiba, assistent
gedelegeerde van Japan in de Commissie van
Herstel; Hatoyama,professor aan de Universiteit
te Tokio Ashida, oud-attaché bij de Russische
ambassade te Petrograd, en Yamanonche, di
recteur van Mitsubishi Cy. De drie laatst
genoemden zullen de deskundigen der Japan
sche delegatie zijn.
Indien Frankrijk aan de conferentie van
Den Haag deelneemt, zal de heer Benoist, ge
zant van Frankrijk in Den Haag, Frankrijk ver
tegenwoordigen op de preliminaire bijeenkomst
Van 15—26 Juli.
DE LEENING AAN DUIXSCHLAND.
1 lavas meldt uit Parijs: Ten aanzien van de be
slissing der'Commissie van Herstel leggen de Pa-
rijsche bladen er den nadruk op,dat de aangeno
men tekst van het antwoord aan de Bankiers-
conferentie geenszins inhoudt, dat daarmee een
vermindering van de Duitsche schuld zou wor
den goedgekeurd, waartegen alle bladen dan ook
eensgezind protesteeren, daar zooals de Matin"
opmerkt, de te Londen vastgestelde betalings-
staat reeds een korting van 40 pCt. beteekende
°p de raming, welke de Commissie van Herstel
had gemaakt en dat de eenig mogelijke compen
satie nl. door vermindering der geallieerde schul
den op het oogenblik niet kan worden onder het
oog gezien.
Het „Journal meldt, dat de Belgische ge
delegeerde in de Commissie van Herstel, De
lacroix er waarde aan hecht, dat zijn stem vóór
het antwoord geenszins beteekent, dat België
ook maar in de geringste vermindering der Duit
sche schulden zou toestaan, maar alleen, dat hij
den financiers de mogelijkheid wilde geven om
nieuwe wijzen van betaling aan te geven.
Het „Petit, Journal" schrijft, dat de Belgische
Ainerikaansche en Italiaansche gedelegeerden
het, eens zijn geworden over een verklaring vol
gens welke een vermindering van de Duitsche
schulden slechts zou kunnen gebaseerd worden
°P een annuleering der Intergeallieerde schulden.
Het is in dit verband wellicht niet ondienstig
cr nog even aan te herinneren, dat d? Fransche
gedelegeerde in de Commissie van Herstel,
Dubois, zich uitdrukkelijk tegen een verruiming
Van het mandaat aan de Bankiersconferentie
heeft uitgesproken.
De bankiersconferentie is gister ter bespre
king van het antwoord der Commissie van Her
stel weer bijeen geweest. Geruchten loopen er
dat de besprekingen niet erg vlotten, maar offi
cieel is nog niets hierover bekend.
RUSLAND.
De sovjet-regeering heeft, naar Reuter meldt,
hl antwoord op een protest van den aartsbisschop
van Canterbury en andere Anglikaansche gees
telijken tegen den aanval op de Kerk in Rusland
'n den persoon van den patriarch I ichon, mede
gedeeld, dat er geen aanvallen op de Kerk plaats
hebben,daar de meerderheid der geestelijken de
sovjet steunt tegen Tichon.
De aartsbisschop heeft geantwoord, dat hij
Weigert zijn woorden in te trekken, doch met
het oog op het dementi der sovjets verlof
Waagt voor een kleine delegatie, bestaande uit
Vertegenwoordigers van de verschillende gods
dienstige lichamen in Engeland, om naar Rusland
tc gaan ten einde een onderzoek in te stellen.
POLEN EN SOVJET-RUSLAND.
Tusschen de Sovjet-regeering en Polen is
v°lgens bericht uit Moskou een tariefoorlog
uitgebroken. De Russische grens is voor den
invoer van waren uit Polen voorloopig geslo-
t-en, en zal eerst heropend worden na een ver-
hooging van het douanetarief met oOO pCt,.
JAPAN EN RUSLAND.
De Sovjet-regeering heeft gedelegeerden naar
Dikio gezonden om de onderhandelingen ovei
?en Russisch-Japansche overeenkomst, welke
e Genua werden aangevangen, voort te zetten.
OPPER-SILEZIE.
Naar Havas meent te weten, zal op 11 dezei
bekendmaking plaats hebben, volgens wc e
ee» maand later een einde zal komen aan c e
wvoegdheden van de intergeallieerde commissie
ln Opper Silezië.
De geallieerde troepen zullen dus van
u'i af naar huis bunnen teiugkeeren.
DUITSCHLAND.
Naar de „Germania" meldt, zal de fRijksdag
niet voor 13 dezer bijeenkomen, daar de leenings-
onderhandelingen te Parijs voor dien dag niet
afgeloopen zullen zijn.
BELGIE.
Van anti-Vlaamsche zijde begint men eindelijk
in te zien dat de Vlamingen met geen andere
oplossing van het hoogeschool-vraagstuk dan de
ver-Nederlandsching van de bestaande Fransche
universiteit te Gent nog te paaien zijn en wordt
reeds bakzeil gehaald. Zoo geeft dr. Depage, libe
raal senator voor Brussel, tot nog toe een der
invloedrijkste bestrijders van het Vlaamsche
standpunt, aan het slot van een serie in de In-
dëpance Beige verschenen artikelen toe, dat de
Vlamingen wel degelijk recht hebben op de
rijksuniversiteit te Gent. Aan de Fransche cul
tuur in België wil hij echter een ruime vergoe
ding voor het aldus geleden verlies toegekend
zien en wel door het oprichten van een koloniale
Hoogeschool, met het Fransch als voertaal, te
Antwerpen.
IERLAND.
Met de beschieting van het Roomsche Mater
hospitaal te Belfast is het volgens de „Manches
ter Guardian", zoo gegaan Politie kwam Dins
dagavond tegen middernacht in de buurt een
Katholiek arresteeren. De bewoners van het
huis, waar de gezochte woonde, begonnen te
gillen. Toen viel er op straat een schot. De politie,
die de gevangenis vlakbij bewaakte, meende nu,
dat de gevangenis werd aangevallen, en richtte
met machine-geweer en anderszins het vuur
op het hospitaal, vanwaar ze meende dat, was
geschoten.
Er kwam nog meer politie opzetten en allen
schoten op het hospitaal. Patiënten en zusters
zochten zooveel mogelijk dekking en werden door
geen kogel geraakt.
De Republikeinen hebben naar Reuter
uit Londen meldt, van uit een fort bij Bel
leek op het gebied van den Vrijstaat, een pant
serauto, welke zich op Ulstersch gebied bevond,
beschoten.
De artillerie heeft daarop het fort gebombar
deerd waarbij zes treffers waren. In het geheel
zijn zeven schoten op het fort gelost en daarna
is het open veld waarin de Republikeinen terug
trokken, beschoten. Een Engelsche soldaat is
door een schampschot getroffen.
Naar de bladen vernemen, is Griffith bereid
toezeggingen te doen op de volgende punten, die
door de Britsche regeering zijn te berde gebracht.
lo. dat de toestemming van de kroon noodig
zal zijn voor het afkondigen van een wet door
het parlement van den Vrijstaat.
2o. dat Ierland de toegestane privileges krijgt
op de duidelijke voorwaarde, dat het binnen het
Britsche rijk blijft en dat dit uitdrukkelijk en
definitief in de grondwet zal worden vermeld.
3o. dat cle eed van trouw zal worden vervat
in de bewoordingen, welke zijn neergelegd in
het Engelsch-Iersche verdrag en in de grond
wet zal worden opgenomen.
Gemeld wordt, dat de besprekingen, welke
Woensdag met Churchill werden gevoerd voorna
melijk gingen over de wijze, waarop kan worden
tegemoet gekomen aan het bezwaar van de ver
tegenwoordigers van den Vrijstaat tegen de
juridische commissie van den Engelschen pri
vy-council als hoogste tribunaal voor aangele
genheden betreffende de grondwet van den Ier-
schen Vrijstaat.
Naar verluidt hebben zich op dit punt moei
lijkheden voorgedaan, maar aan het einde der
conferentie was de stemming optimistisch.
Naar Reuter uit Londen meldt, meenen
sommige bladen aldaar te weten, dat bij het
ontwerpen van de nieuwe Iersche grondwet, het
Engelsche model eeuer parlementaire regeering
niet gevolgd is, hetgeen wel het geval is in alle
andere dominions. Na de grondwetten van ver
scheidene landen te hebben onderzocht, is liet
Zwitsersche voorbeeld gekozen, maar niet
het federale principe. Het nieuwe Ierland zal
een geümfieerde staat zijn met niets dat cor-
repondeert met de Zwitsersche kantons. Het
instituut van den Zwitserschen Bondsraad zal
met eenige wijzigingen worden aangenomen.
KARDINAAL LOGUE OVER IERLAND
Kardinaal Logue heeft gister bij een coiifir-
matiedienst in Haggartstown bij Dundalk in
het graafschap LouLh gesproken over den toe
stand langs de grens tusschen Noord- en Zuid-
Ierland. Er hangt zeide hij - een wolk tusschen
Ierland en de zon van de vrijheid, waardoor het
volk in een ongelukkiger toestand geraakt is dan
ooit sinds de dagen der vervolgingen geheerscht
heeft. De laatste tien dagen heeft de streek
langs de grens in oorlog verkeerd en wel in een
oorlog,, die geheel zonder grond is. Zelfs in een
land, dat zoo verdeeld is als thans in Ierland
het geval is, is het volstrekt niet noodig, dat de
legers aan beide zijden van de grens er op los
schieten en hun munitie verspillen.De Katholie
ken moeten uit het eene o'eel van het land vluch
ten. Mannen, vrouwen en kinderen moeten
A d v e r t e n^t i n 15 regels 1.75 elke regel daarboven 35 cent, 3 maal
plaatsen wordt 2 maal berekend. Ingezonden mededeelingen 75 ct. per regel.
Speciale conditiën voor herhaaldelijk adverteeren. Tarieven worden op aanvraag
toegezonden. Incassokosten worden berekend.
hun woningen, hun ten gronde gerichte zaken
verlaten. Met geweld verjaagd, moeten zij
weldadigheid inroepen hunner buren. Er is een
dergelijke toestand geschapen als er volgens de
krantenverhalen bestaat in Klein-Azië, waar on
der de heerschappij van den Turk Grieken en
Armeniërs worden geslacht. Ik zie in de nieuws
bladen, zeide de kardinaal, dat er een commissie,
door de Engelsche en andere regeeringen be
noemd, naar die Turksche streken zal vertrek
ken om een onderzoek naar de gruwelen in te
stellen. Ik zou wenschen, dat die commissie op
haar weg een pauze maakte, om eerst eens een on
derzoek in Noord-Ierland in te stellen. On
getwijfeld doet de Engelsche eerste-minister
en zijn regeering wat hij kan, om de Turksche
Christenen te beschermen, maar ik zou willen
dat er ook eenige aandacht werd gewijd aan den
toestand in ons land en dat men voor ons iets
deed, alvorens zich met Klein-Azië bezig te
houden.
ITALIË.
Volgens een bericht uit Milaan aan de „Chi
cago Tribune" is de koning van Italië ternau
wernood aan den dood ontsnapt bij een auto
tocht van Rome naar Porto d'Anzio.
Toen zijn auto nl. vlak bij een niet afgesloten
spoorwegovergang kwam, bemerkte de chauf
feur tot zijn ontsteltenis, dat een sneltrein in
volle vaart naderde. Hij gal' vol gas en wist
de.auto nog juist vóór den trein het moet geen
haarbreedte hebben gescheled over de krui
sing te brengen.
GRIEKEN EN TURKEN.
Belga meldt uit Constantinipel
De Grieksche vloot heeft de open stad Sam-
soen aan de Zwarte Zee gebombardeerd.
DE GRUWELEN IN KLEIN-AZIE.
Het Turksche Inlichtingbureau in den Haag
schrijft
De Turksche dagbladen uit Angora bevatten
de volgende verklaringen, die door mr. Glasby
handelsattaché van het Hooge Commissariaat
der Vereenigde Staten te Constantinopel, aan
een correspondent van het Anatolisch Agent
schap zijn afgelegd
De uiLlatingen van mr. Yovell door de „Times"
gepubliceerd, zijn niets anders dan een herhaling
der geruchten betreffende moorden op Christe
nen, die reeds vijf a zes maanden geleden de
ronde deden in de Amerikaansche en Europee-
sche dagbladen. Yovell heeft eerst getracht om
zijn mededeelingen aan de vertegenwoordigers
van de Amerikaansche dagbladen „Chicago Tri
bune," „Associated Press" en „Daily Chicago"
te Constantinopel af te leggen. Maar de Ameri
kaansche journalisten, wetende dat zijn rapport
verouderd en met de waarheid in strijd was,
hebben geweigerd er ruchtbaarheid aan te geven.
Het is daarna dat door bemiddeling der Arme
niërs het rapport zijn weg tot de „Times" ge
vonden heeft. De Amerikanen, die Klein-Azië
kennen, weten dat dit rapport geheel onwaar is.
Zoo is o.a. door mij (Glasby),miss Billings en miss
Mac Davil in verschillende rapporten, die wij
aan onze autoriteiten hebben gericht, de waar
heid vastgelegd. De berichten, die beweren dat
de Christenen van Klein-Azië zouden zijn mis
handeld, zijn van allen grond ontbloot. Wij,
Amerikanen, die Klein-Azië kennen en de streek
bereizen, weten dit beslist. Het is daarom dat
wij ten zeerste de handelwijze van Yovell be
treuren, die de oude beschuldigingen tegen de
Regeering van Angora nog eens komt herhalen en
poogt alzoo de legenden betreffende Turksche
gruwelen als agitatiemateriaal in omloop te
brengen.
De „Times" echter maakt opnieuw ver
klaringen openbaar van een te Londen aange
komen Amerikaan van de hulporganisatie in
Klein-Azië over wreedheden, die door de Turken
in Klein-Azië bedreven zouden zijn.
JAPAN.
Men weet reeds, dat in verband met de minis-
terieele crisis in Tokio de minister van spoor
wegen, Motoda, en de minister van onderwijs,
Nakahasji, uit de regeeringspartij (de Seijoekai)
zijn gestooten, daar men hen verantwoordelijk
stelde voor de moeilijkheden aan den premier
Takahasji bereid bij de reconstructie van zijn
kabinet. Nog zes leden van de regeeringspartij
zijn „er uitgegooid."
De minister-president had bevonden, dat de
reorganisatie dringend noodzakelijk was ge
worden wegens cle toenemende ontstemming
onder de bevolking. Het volk is vooral ontevre
den over de malaise in zaken en de duurte.
Takahasji had zich nu van de zwakste broeders
onder de ministers willen ontdoen maar dezen
hadden eenvoudig geweigerd, af te treden, hetzij
net geheele kabinet mee heenging.
Takahasji had dus geen keus. Men verwacht
dat nu voorloopig een Seijoekai-kabinet zal
optreden, totdat een krachtiger partij-kabinet
zal kunnen worden geformeerd.
Als mogelijke candidaten voor het minister-
presidentschap worden baron Wen (de gouver
neur van Formosa) en baron Saiti (de gouver
neur van Korea genoemd.
ALLERLEI.
Volgens de „Daily Telegraph" zou te Moskou
een samenzwering ontdekt zijn, welke het sow-
jetbewind wilde omver stooten, ingeval Lenin
zou komen te overlijden. Er zouden zoowel te
Moskou, als te St. Petersburg honderden ge
vangenen zijn aangehouden, tengevolge waar
van de gevangenissen overvuld zijn.
Volgens de „Journal" zouden de bolsje-
wiki in hun geldnood de graven der tsaren in
de kathedraal van St. Pieter en St. Paul geplun
derd hebben.
Het Russische „Laatste Nieuws" verneemt
uit Constantinopel, dat ambtenaren van de tsjec-
ka te Batoem de Italiaansche stoomschepen
Aldo en Adira zouden hebben geplunderd.
De schade zou 9 millioen franken bedragen.
Aan de soc.-dem. betooging die te Cassel
is gehouden om tegen den aanslag op Scheide-
mann te protesteeren hebben ongeveer 3000
personen deelgenomen.
In optocht trok men voorbij het stadhuis waar
Scheidemann een korte toespraak hield en hen
den raad gaf op hun hoede te zijn voor de reac
tie. De betoogers brachten hem een ovatie.
Van 12 tot 1 uur had in alle fabrieken der-
stad het werk stilgestaan.
Het „Hbld." verneemt uit Berlijn, dat
volgens een persbureau aldaar, binnenkort
de memoires van keizer Wilhelm zullen ver
schijnen. De uitgever heeft ze reeds vóór de
verschijning aan de Engelsche pers, in het bij
zonder aan de „Times" aangeboden. De „Times"
heeft er echter van afgezien wegens het hooge
honorarium, dat werd geëischt.
In kringen van het Vaticaan werd sensatie
gewekt door een bericht, dat de Sovjet-autori
teiten in Rusland den katholieken prelaat Czie-
plak hebben gearresteerd. De reden hiervan is
onbekend.
- Het bezoek van den koning en de koningin
van Italië aan Denemarken zal van 2023
dezer plaats hebben.
De Italiaansche regeering heeft nog een
overeenkomst geteekend met de sovjet-regeering,
waarbij zij toezegt, aan Rusland locomotieven,
goederenwagens en landbouwwerktuigen te zul
len leveren en spoorwegmateriaal in Rusland
te zullen onderhouden. De sovjet-regeering zal
deze leveringen en diensten betalen met steen
kool en petroleum.
De Nieuwe Kerk te Delft.
Wij hebben onlangs medegedeeld, dat zich
een nationaal comité heeft gevormd, hetwelk de
benoodigde gelden wil bijeenbrengen voor de
restauratie van het koor der Nieuwe Kerk te
Delft. Er zullen provinciale comité's worden
opgericht dat voor Noord-Holland is in een te
Haarlem gehouden vergadering tot stand ge
komen.
Jhr. Mr. A. Roëll commissaris der Koningin in
Noord-Holland, heeft het eere-voorzitterschap
aanvaard. Voorzitter is de heer Joh. de Breuk te
Haarlem,secretaris Mr. A. J. Enschedé te Aerden
hout. Verder zijn uitgenoodigd, in het dagelijksch
bestuur zitting te nemen Mr. J. N. J. E. Heerkens
Thijssen,wethouder van Haarlem; Jhr. F. Teding
Van Berkhout Jr Dr. G. Spoelder, rector van
het gymnasium te Haarlem.
Tijdens de vergadering heeft Jhr. Mr. P.
Teding van Berkhout ter bezichtiging gesteldeen
schilderij van II. van Vliet (geschilderd in 1661)
voorstellende het interieur van de Nieuwe Kerk
te Delft, gezien uit het koor. liet oude koorhek
is hierop afgebeeld.
Naar de „Msb." verneemt, zijn den musicus
Theodoor H. LI. Verhey te Rotterdam de laat
ste H.H. Sacramenten toegediend.
Zijn toestand is zeer zorgwekkend. Bij alge
heel verval van krachten voegde zich zwakte
van het hart.
Hoog water te Hoek van Holland.
9 Juni v.m. 2.41, n.m. 3.15.
10 Juni v.m. 3.34, n.m. 4.03.
11 Juni v.m. 4.21, n.m. 4.50.
12 Juni v.m. 4.59, n.m. 5.26.
Moutwijn.
SCHIEDAM,9 Juni. Officieele noteering van
de Commissie uit de Kamer van Koophandel.
Moutwijn 46% f 12.
Namens de commissie voor de noteering.
LI. J. JANSEN.
Spiritus.
SCHIEDAM, 9 Juni. Men noteert voor
Spiritus 100% f 28
Spoeling.
Noteering van de Coop. Vereen. „Schied.
Spoelingvereeniging".
Heden f 1.60 per ketel.
