C. J. KUIPER.
tLOX
DAGBLAD VOOR SCHIEDAM EN
op No. 1
van lijst 16,
FEUILLETON.
Liefde en Haat.
45ste Jaargang.
Maandag 26 Juni 1922.
No. 13371.
ALLE Katholieke kiezers en
kiezeressen van Schiedam,
stemmen 5 JULI a.s.
Buitenknds®!) Nieuws,
NIEUWE
EDAMSCHE COURANT
Bureau KOEMARKT 4. Telefoon Intercommunaal 85. Postbus 39.
Abonnementen per 3 maanden 2.per week 15 cent, franco per
post 2.50 per kwartaal. Afzonderlijke nummers 3 cent.
f?A d v e r t e njjt i n 15 regels 1.75 elke regel daarboven 35 cent, 3 maal
plaatsen wordt 2 maal berekend. Ingezonden mededeelingen 75 ct. per regel.
Speciale conditiën voor herhaaldelijk adverteeren. Tarieven worden op aanvraag
toegezonden. Incassokosten worden berekend.
Bij of krachtens wetten of verordeningen voor
geschreven en andere officieele af- en aan
kondigingen van het Gemeentebestuur.
U.toefening kiesreeht door personen,
die in dienstbetrekking zijn.
De burgemeester van Schiedam herinnert
personen, bij wie, en bestuurders van bijzondere
ondernemingen en instellingen waarbij, personen
die den leeftijd van vijf en twintig jaar hebben
bereikt, in dienst betrekking zijn
dat zij, volgens art. 55 der Kieswet, verplicht
zijn te zorgen, voor zoover niet bij algemeencn
maatregel van bestuur vrijstelling is verleend,
dat ieder van dezen, die bevoegd is tot een te
houden stemming mede te werken, gedurende
ten minste twee achtereenvolgende uren, tus-
schen acht uren des voormiddags en vijf uren
des namiddags, daartoe gelegenheid vinde
dat zij, volgens art. 56 van genoemde wet, voor
zoover arbeid wordt verricht in fabrieken of
werkplaatsen, verplicht zijn te zorgen dat in
het arbeidslokaal en, zoo er meerdere arbeids-
lokalen zijn, in het grootste of wel in meer dan
één arbeidslokaal, gedurende twee werkdagen
vóór, en op den tot stemming bepaalden tijd
op een zichtbare wijze is opgehangen een door
hen of van hunnentwege onderteekende lijst,
de twee achtereenvolgende uren, bovenbedoeld,
vermeldende, voor elk afzonderlijk of groeps
gewijze of voor allen gezamenlijk
dat, volgens art. 151 der Kieswet, overtre
ding van bovenstaande voorschriften wordt
gestraft met hechtenis van ten hoogste veertien
dagen of geldboete van ten hoogste vijf en zeven
tig gulden.
De algemeene maatregel van bestuur, boven
genoemd, is gegeven bij Koninklijk besluit van
24 Mei 1901 (Staatsblad no. 109) en luidt als volgt
Artikel 1
Vrijstelling wordt verleend aan de in artikel
57 (thans 55) der Kieswet bedoelde personen en
bestuurders van bijzondere instellingen en onder
nemingen ten aanzien van bij hen in dienstbe
trekking zijnde personen, welke uit hoofde van
die dienstbetrekking op den dag der stemming
tusschen de in vermeld artikel genoemde tijd
stippen niet gedurende twee achtereenvolgende
uren vertoeven in de gemeente, op welker kiezers
lijsten zij voorkomen
Artikel 2.
Vrijstelling als omschreven in het voorgaand
artikel wordt voorts verleend aan geneeskundigen
en apothekers ten aanzien van bij hen in dienst
betrekking zijnde personen, alsmede aan perso
nen en bestuurders van bijzondere instellingen
en ondernemingen ten aanzien van bij lien in
dienstbetrekking zijnde ziekenverplegers.
Lijsten op te hangen in fabrieken en werk
plaatsen, als in art. 56 der Kieswet bedoeld, zijn
Lord Clanavon stelde in dezen man al zijn
vertrouwen om den moordenaar van zijn vader
te vinden. Maar zijn opinie werd eenigszins ver
anders toen hij hem op duidelijke maar voor
zichtige wijze zijn verslag hoorde geven, dat
als volgt was
„Ik was aan het praten met den agent Chop
ping op den hoek van Beltonstraat op dien
morgen, toen een lakei den hoek van Crosvenor
Square kwam uitrennen en ons mededeelde
dat zijn meester vermoord was en vroeg of de
agent hem dadelijk wilde volgen. Wij volgden
hem en hij bracht ons hier in deze studeerkamer.
Lord Alceston lag in den stoel precies zooals de
vorige getuigen dit hebben beschreven. De dok
ter en de getuige Rogers waren alleen in de
kamer. Ik sloot onmiddellijk de deur, en ter
wijl de dokter het lichaam bekeek, deed ik een
onderzoek in de kamer. Mijn eerste ontdekking
was dat er een geheime deur aanwezig was die
toegang verschafte tot Burtonstraatdie deur
was open. Ik vond kleine bloedsporen tusschen
de deur en den stoèl waarin de verslagene
lag, welke mij deden vermoeden dat de moorde
naar door die deur moet zijn ontvlucht terwijl
hij het wapen in de hand droeg.
Later op den morgen bracht een melkboer
ter gemeente secretarie (afdeelipg Algemeene
Zaken) tegen betaling van 5 cent verkrijgbaar.
S c h I e d a m, 24 Juni 1922.
DE HAAGSCHE CONFERENTIE.
De derde sub-commissie (credietcn) heeft
zich Zaterdagochtend onder voorzitterschap
van baron Avezzana vergaderd. Op de desbetref
fende vragen verklaarden verschillende gede
legeerden dat debesprekingen een strikt zake
lijk karakter hadden, waaromtrent zij niets na
ders konden mededeelen. De zitting duurde van
10V2 tot ongeveer 12 uur.
De Russische delegatie is nog niet gearriveerd.
Zaterdagmorgen vroeg werd de Sovjet-dele
gatie naar de Haagsche conferentie uit Berlijn
te Oldenznal verwacht.De gebruikelijke voorzorg-
maatregelen waren genomen, maar kort voor de
aankomst van den trein werd bericht' ontvangen,
dat de aankomst was uitgesteld. Vermoedelijk
zal de delegatie nu in het begin dezer week over
de grens komen.
De te Moskou verschijnende „Prawda" publi
ceert een artikel van Radek, waaruit valt op te
maken, wat de bedoelingen der Russische re
geering zijn ten aanzien van de Haagsche con
ferentie.
Het artikel van Radek begint met een korte
analysé van het Britsche memorandum d.d. 12
Juni Radek is van oordeel, dat dit memoran
dum blijk geeft van een verzoeningsgezinde
stemming, vooral wanneer men het vergelijkt
met het memorandum, dat te Genua aan de
Russische delegatie is overhandigd. Wanneer
men thans rekening houdt met de souvereini-
teit van de Sovjets, aldus Radek, dan beteekent
dit, dat de standvastige houding der Russische
delegatie te Genua Engeland heeft doen inzien,
dat Rusland niet kan worden gelijkgesteld met
b.v. Turkije.
„Frankrijk", zoo betoogt Radek vervolgens
„verlangt een schadeloosstelling voor de gena
tionaliseerde eigendommen wanneer Rusland
die niet kan betalen, zal men er haar ook met
de wapenen in de hand niet toe kunnen dwin
gen. Men wil ons.bijjkbaaj aan, een.finaimfeelen
"boycott, blootstellen, doch al heeft Rusland be
hoefte aan het buitenlandsch kapitaal, dit kan
evenmin buiten de Russische markt. Wanneer
er geen algemeene overeenkomst tot stand
komt, zullen de afzonderlijke groepen finan
ciers beproeven, transacties tot stand te bren
gen en concessies in Rusland te verkrijgen.
Een of twee goede oogsten zullen Rusland
minder inschikkelijk maken dan het thans is.
Wat de conferentie van Den Haag betreft,
moet men rekening houden met het feit, dat de
Sovjet-regeering niet zal toestemmen in een her
stel van het particulier kapitalisme, dat vóór
de revolutie de Russische "steenkool, petroleum
en metalen in handen had.
Het betalen van een schadeloosstelling aan
de voormalige eigenaars zou beteekenen, dat
aan de boeren een belasting werd opgelegd.
Wij zullen in Den Haag mededeelen, welke
industrieën de Sovjetregeering onder haar con
trole wenscht te houden, en wij zullen de basis
aangeven, waarop de voormalige eigenaars hun
ondernemingen als concessionarissen zullen kun
nen exploiieeren. En ook zullen wij trachten,
thans eindelijk te vernemen, op welke voorwaar
den de buitenlaudsche kapitalisten bereid zouden
zijn, credietcn aan Rusland te verleenen.
Alvorens het economisch leven van Rusland
hersteld is, kan het slechts een deel van zijn
schulden betalen.
naar Scotland Yard den zakdoek en het mes,
die nu in het bezit van den vrederechter zijn en
die hij op de straat een eind verder gevonden
beeft."
De detectieve hield een oogenblik op, terwijl
genoemde voorwerpen voor den dag gehaald
werden.
De zakdoek was van fijn linnen, niet gemerkt,
en nog nat door het bloed dat daarin gedrenkt
was. Het mes was buitengewoon en het lemmet
was vlijmend scherp. De vondst van den melk
boer was alles te samen genomen toch zeer be
langrijk.
De detective kon verderniets meer ver
tellen, evenmin als een aantal andere getuigen.
De studeerkamer werd nog eens nauwkeurig
onderzocht maar niets nieuws bracht dit aan
het licht. Slechtsdit wist men vast te stellen, dat
de sleutel van de geheimedeur aan den buiten
kant in het slot stak en dat de banknoten, waar
van lady Alceston gesproken had, door den
moordenaar moesten zijn medegenomen, want
noch op den verslagene, noch tusschen zijn
papieren waren deze gevonden. Het was ver
klaarbaar dat Neillson de misdaad zou heb
ben gepleegd, want wie anders kon weten
dat de lord in het bezit van zulk een som gelds
was geweest
De vrederechter en de leden der jury keer
den naar de eetkamer terug waar zij alleen
achter gelaten werden om te beraadslagen.
Lord Clanavon die den geheel en tijd de gang
Wanneer de conferentie van Den Haag wei
gert, Rusland te helpen, zal zij geen enkel
resultaat opleveren."
MINISTER RATHENAU VERMOORD.
Wederom is een der voormannen der jonge
Dnitsche Republiek als offer van zijn plicht ge
vallen.
Eenigen tfjd geleden werd Erzberger, cle mi
nister van financiën vermoord, Zaterdagmorgen
is èen afschuwelijke moord gepleegd op den
minister van Buitenlaudsche zaken, dr. Walter
Rathenau.
Deze lage aanval had op de volgende wijze
plaats
Toen dr. Rathenau kort voor elf uur van zijn
villa te Grünewald naar het departement van
Buitenlandsche Zaken wilde rijden, werd hij
pp den hoek van de Königsallee, terwijl hij in
zijn auto zat en zijn sigaar rookte, door ver
scheidene kogels doorboord. Deze werden af
gevuurd uit een auto, die achter hem reed en
lie hem reeds van zijn woning af had gevolgd.
De schoten werden gelost uit een Parabellum
pistool. Ook werd nog een handgranaat in de
auto geworpen.
In de achtervolgendenden auto bevonden zich
drie personen, waaronder een dame. De inzitten
den droegen grijze regenjassen enhadden het ge
laat geheel vermomd. Zij ontkwamen in de
richting van Halensee.
De auto van den minister reed, na den aanslag
langzaam naar zijn villa terug. Een toevallig
in de nabijheid staande dienstbode, vond den
minister nog levend in zijn auto. Hij was in el
kaar gezakt, zij hielp hem oogenblikkelijk en
ondersteunde zijn hoofd, daarna reed zij met
hem naar een politiepost,waar Rathenau voor
de deur den geest gaf. Een dokter, die ontboden
werd kon slechts den dood constateeren.
Daarop brachten beambten van de Schutz-
polizei den minister naar zijn woning.
De sectie op het lijk van minister Rathenau
heeft het volgende uitgewezen De minister is
in zijn auto zittend geraakt door drie schoten,
die rechts in den hals gedrongen zijn.Een vierde
schot is links onder den linkerarm het lichaam
binnengedrongen. Een vijfde schot schijnt den
ministfh- links van dén hals gêtroffbn te'hebben.
Alle tanden van den onderkaak waren uitge
rukt. Aan de linkerhand zijn verscheidene
vingers geheel ontvleeschd. De rechtervoet is
door een granaatsplinter getroffen. De scho
ten in den hals moesten absoluut den dood ten
gevolge hebben.
Ooggetuigen verklaarden, dat de auto der
moordenaars en nog een andere auto een tijd
lang voor daL de daad werd gepleegd in de
nabijheid van het huis van Rathenau stil ge-
ho.uden hebben.
Direct na den aanslag heeft men de moorde
naars trachtten te vinden,men is er helaas echter
nog niet ingeslaagd. Vermoed wordt, dat ze zich
in Potsdam ophouden. Uit een getuigenverhoor
is gebleken, dat vermoedelijk een viertal per
sonen den aanslag gepleegd hebben. Voor de
aanhouding der moordenaars is een mill, mark
uitgeloofd.
In den Rijksdag, die Zaterdagmorgen, toen
de moordaanslag plaats had, bijeen was deelde
de Rijkskanselier Dr. Wirth het treurige nieuws
mede, Groote ontsteltenis en opschudding bracht
dit doodsbericht te weeg. Tegenover de Duitsch-
nationalen, die van den moord werden verdacht,
traden verschillende leden handtastelijk op,
Helfferich, die Vrijdag nog een lange monarchis
tische rede had gehouden, werd openlijk, als
den moordenaar uitgejouwd.
op en neder had geloopen, ging naar zijn knecht
Burdett en vroeg hem of hij wist hoe lang
Neillson bij hen in dienst was geweest en waar
hij vandaan kwam.
„Ilij is hier langer dan ik, mylord, en hij is
altijd een brave vent geweest. Geen van ons
kan ook gelooven dat hij de dader is."
„Ik geloof er ook niets van," antwoordde
lord Clanavon
Toen lord Clanavon de eetzaal weer binnen
trad, boorde hij dat de leden der jury het eens
waren dat de moordenaar niemand anders kon
zijn dan Philip Neillson."
FPfiGOEDIS TEER AL5 ROZE Ej
DE
LEVER'S
ZEEP-MïX
HOUDT H ET AL5/ FABRI-
NIEUW XKANTEN VAN
SUNLIGHT ZEER
HOOFDSTUK VI.
Een mooie jonge vrouw zat in haar kamer.
Aan haar voeten lag een bruine dashond die
zijn meesteres aandachtig scheen te beschouwen.
Zij zat daar in gepeins verzonken, toen de hond
plotseling op haar schoot sprong. Zij liefkoosde
het dier en sprak daarmede. „Beter tot een
hond te spreken, dan tot niemand." zuchtte
zij-
Toen vertelde zij het dier dat aandachtig
naar haar scheen te luisteren, van een jongen
man dien zij maar eventjes gezien had en die
zoo moedig was gebleven bij zoo'n treurig ge
val.
Het meisje scheen zeer sentimenteel te zijn,
Hij moest de zaal verlaten, om bescherming
te zoeken.
Zaterdagavond heeft de rijkskanselier dr.
Wirth in den Rijksdag verklaard, dat naar aan
leiding van den moord op min. Rathenau den
kleinen staat van beleg en een verbod voor open
bare demonstration was afgekondigd, verder
wordt ter bescherming der republiek een. staats-
gerechtshof ingesteld en worden opruiende be
richten met zware straffen bedreigd.
Dr. Wirth achtte de republiek in groot gevaar,
een breede samenzwering was opgezet, om eerst
de leiders en daarna de republiek zelf te doen
vallen.
Het vakvereenigingscongres, dat te Leipzig
gehouden wordt, heeft besloten Dinsdagmiddag
door het gemeenschappelijk neerleggen van het
werk een openbare betooging tegen de vermoor
ding van Rathenau te protesteeren.
'tVolgende geeft de Tel.van den levensloop van
den helaas zoo snood vermoorden en toch zoo
bekwamen en door velen geachten minister.
Dr. Walter Rathenau wercl in September 1867
te Berlijn geboren. Hij was de zoon van den
oprichter der Allgemeine Elektrizitats Gesell-
_schaft, studeerde, na het gymnasium te hebben
doorloopen, physica, wis- en scheikunde aande
universiteiten te Berlijn en Straatsburg, en
wijdde zich vervolgens aan de technische noo-
gescholen te Berlijn en Miinohen aan technsche
studiën.
Na zich als technisch ambtenaar en later als
directeur van verschillende ondernemingen te
hebben onderscheiden door zijn kunde en door
verschillende uitvindingen, trad iiij in 1898 toe
tot de directie der A.E.G., welk lichaam hem in
1912 voorzitter van den Raad van Beheer be
noemde.
Onmiddellijk na het uitbreken van den oorlog
organiseerde hij een afdeeling Grondstoffen bij
bet departement van Oorlog, welke de basis en
het voorbeeld van alle oorlogsmaatschappijen
werd, en waarvan hij tot I April 1,915 de leiding
persoonlijk in handen hield.
Uit 'zijn talrijke geschriften op wetenschap
pelijk en commercieel gebied blijkt ten duide
lijkste het veel-omvattende van zijn geestde
„Borsëneourier", noemt hem den „philosoof
der moderne industrie."
Toen de geest der militaristische dictatuur
steeds meer elk burgerlijk initiatief begon lam te
slaan trok Rathenau zich uit zijn werkzaamheid
aan bet Departement van Oorlog terug. Jn
liet jaar 1917 ondernam bij tegenover Lüden-
dorff een poging, om den op toüwgezettenduik-
bootoorlog te verhinderen en dezen dictator Lot
maar zij was slechts achttien jaar oud. Zij was
juist uit een Fransch klooster gekomen, tusschen
welks nauwe muren een groot deel van haar
leven was voorbij gegaan. Zij had nooit vacan-
tiedagen gehad, geen vrienden, bij wie zij ging
logeeren, geen vreugde op welke wijze dan ook.
De regels van het klooster waren niet zoo
streng om de meisjes te beletten te spreken,
maar daartegenover stond dat zij met niemand
der buitenwereld in aanraking kwamen. Het was
daar niet goed voor een jong meisje van haar
karakter, en nu zij vrij was was het geen wonder
dat zij ongaarne daaraan dacht.
Plotseling ging de deur open en haar va dei-
trad binnen.
Zij keek verwonderd op. ,,U mijn vader, reeds
op en geheel gekleed. Wat dom van u dit te
doen U zult zeer ziek worden."
Zenuwachtig antwoordde hij
„Ben ik dan ziek
„Ziek Ja zeker. Kan men dit niet aan u
zien Waarom is u opgestaan, vader Wat zal
de dokter daarvan zeggen riep zij uit terwijl
zij de handen wrong. Toen sprong zij naar hem
toe, dwong hem te gaan zitten en sloot de deur
voor zij hem liet antwoorden.
Welke dag is het vandaag
„Vrijdag
„Vrijdag en hij bracht zijn hand naar het
voorhoofd en scheen zich iets te willen herinne
ren.
(Wordt vervolgd.)
