toh: tyzx
/334J
DAGBLAD WO&R SCHIEDAM EK OMSTREKEN.
45ste Jaargang.
iterdaq 1 Jul
■Zaterdag 1 Juli P122.
No. 4^t75r
Dit nummer bestaat uit twee bladen
EEBSTE
BLAD.
Blnoe
1 w is. d.
Stads- en Gewestelijk Nieuws.
NIEUWE SCHIEDAMSCHE COURANT
I - I I<llnf AATl I W4 1\ ~W\ dl t «1 *>"k u-. 1 O.f X» r k rs(.O'S-I AT
Bureau KOEMARKT 4. Telefoon Intercommunaal 85. Postbus39.
Abonnementen per 3 maanden 2.—, per week 15 cent, franco per
post 2.50 per kwartaal. Afzonderlijke nummers 3 cent.
Tweede Kamerverkiezing.
De uitsla g.
De nieuw-gekozen Tweede Kamer zal als volgt
zijn samengesteld
Kathol. Staatspartij 32 zetels.
Anti. Revol. partij 16
Chr. Histor. Unie 11
Geref. Staatk. Partij Kersten) 1
S. D. A. P. 20
Vrijheidsbond 10
Lijst van Houten 1
Vrijz. Democraten 5
Communistische Partij 2
Plattelandspaftij 2
In totaal zijn uitgebracht 2.928.818 stemmen.
De kiesdeelen werd vastgesteld op 29.288.18.
De mogelijkheid buiten beschouwing latend,
dat de gekozene voor de Geref. Staatk. Partij en
een der Plattelanders zich bij rechts zullen voegen
zal toch de nieuwe Kamer overwegens rechts
zijn, daar rechts dan reeds over 59 zetels beschikt.
Onder deze omstandigheden zal er wellicht
alleen sprake zijn van een reconstructie van het
huidige kabinet.
Rechts behaalde dus een zóó schitterende vic
torie, als niet velen zullen hebben verwacht.
Ook de Katholieken zijn kranig uit den strijd
getreden ondanks verdeeldheid in eigen partij
wisten wij nog 2 zetels te winnen. Hieruit moge
toch wel blijken, dat ook onze vrouwen de Room-
sche eer hebben welen te beschermen.
De A.R. klommen zelfs van 13 tot 16 zetels,
terwijl de Chr. Hist. Unie 't record sloeg, door
4 zetels meer voor zich op te eischen.
Volledigheidshalve laten wij hie de samen
stelling der Oude Kamer ook volgen, voor een
ieder is dan 't vergelijken zeer gemakkelijk.
De Oude Kamer telde 30 R.K., 13 A.R., 7 Chr.
Hist., 22 S.D.A.P., 15 Vrijheidsbonders, 5 Vrijz.
Detn. 1 Chr. Soc. I Chr. Dein. Partij, I S.P., 1
Plattel, bonder, 3 Communisten, 1 Verb. Demo
crat. Weermacht.
Een groote opruiming heeft dus onder de
kléine" partijtjes "plaats gehad* zelfs de HP., de
partij van Kolthek viel uit.
Onze nieuwe Internuntius.
Gisteravond met. den trein van 6.51 uur is
de nieuwe Pauselijke Internuntius bij ons
Hof, Zijne Exc. Mgr. Orsenigo, in Den Haag,
aangekomen.
Op het perron van het H.S.M.-station was
ter verwelkoming aanwezig Mgr. U. Kalde-
weij, secretaris van de Internuntiatuur.
Mgr. Orsenigo en Mgr. Kaldeweij begaven zich
per auto naar de intcrnutiatuur.
Voorkoming van Arbeidsgeschillen.
De Memorie van Antwoord van den minister
van Arbeid is verschenen op het voorl. verslag
der Tweede Kamer over het wetsontwerp houden
de bepalingen tot bevordering van de vreed
zame bijlegging van geschillen over arbeids-
aangelegenheden en tot het voorkomen van zoo
danige geschillen.
Het was den minister aangenaam te vernemen
dat de strekking van dit ontwerp bij zeer
vele leden toejuiching vind. De minister hul
digt niet de opvatting dat alle arbeidsgeschil
len kunnen worden voorkomen of beslecht, in
dien de overheid slechts de voor bemiddeling
geschikte personen en orgahen aanwijst. Maar
wel is hij van meening, dat door instelling van
permanente organen vóór bemiddeling, die
tegenover partijen het noodige gezag hebben,
gunstige resultaten bereikt kunnen worden
ten aanzien van de beperking van het aantal,
den duur en den omvang van stakingen en uit
sluitingen.
Het is den minister intusschen niet onbe
kend, dat een deel der werkgevers en der ar
beiders weinig op heeft met de voorgestelde
regeling, welke, zij het ook alleen door middel
van moreelen dwang, belemmerend zal werken
op de onbeperkte vrijheid, die zij tot dusverre
hebben om hun geschillen door staking of uit
sluiting uit te vechten. Dit kan echter voor
de Regeering geen reden zijn om niet de tot
standkoming dier regeling te bevorderen, aan
gezien zij in de eerste plaats heeft te letten
op het maatschappelijk belang, dat door sta
kingen en uitsluitingen ernstig wordt geschaad.
De Hooge Raad van Arbeid heeft zich in
meerderheid met de strekking van het wets
ontwerp vereenigd. Het wordt overbodig geacht
alsnog een speciale commissie van werkgevers
en werknemers over het wetsontwerp te hoo-
ren.
Ten einde de kosten, die de uitvoering der
ontworpen wet met zich zal brengen, zoo ge
ring mogelijk te doen zijn, zijn in het ontwerp,
behalve een wijziging van de redactie van art.
53, eerste lid, waardoor thans is vastgesteld,
dat de voorgestelde wettelijke regeling niet zal
kunnen leiden tot het scheppen van nieuwe
bezoldigde ambten, nog de volgende verande
ringen aangebracht
le. De Rijksbemiddelaar onthoudt zich van
tusschenkomst in een geschil, waarbij minder
dan 150 arbeiders betrokken zijn', behoudens
wanneer de Minister machtiging tot, tusschen
komst heeft verleend. Een dergelijke machti
ging zal gegeven worden, wanneer te duchten
valt, dat een geschil van kleinen omvang zal
leiden tot een staking of uitsluiting, waarbij
een groot aantal arbeiders betrokken is.
2e. De mogelijkheid tot het houden van een
enquete, bedoeld in par. 4 van Hoofdstuk IJ.
wordt beperkt tot geschillen, waarbij ten
minste 300 arbeiders zijn betrokken.
3e. Het toe,ennen van schadeloosstellingen
uit 's Rijks kas aan hen, die deel uitmaken
van een bemiddelingsraad, een scheidsrereobt
of een commissie van onderzoek, wordt facul
tatief gesteld. In ieder voorkomend geval zal
zijn te overwegen in hoever daartoe aanlei
ding bestaat. Wat in het bijzonder te bemidde
lingsraden en de scheidsrechten betreft, zal
er niet zelden voor den Rijksbemiddelaar aan
leiding bestaan, zijn medewerking tot instel
ling dier lichamen alleen te verleenen, indien
partijen, in wier belang dat zal geschieden, zich
bereid verklaren bedoelde schadeloosstelling
voor hare rekening te nemen.
Wordt de wet op de Kamer van Arbeid in
getrokken, dan mogen ook bij den tegenwoor-
cligen toestand van 's Rijks financiën de uit
gaven, die de voorgestelde wet met zich bren
gen zal, volkomen gemotiveerd geacht worden.
Vooropgesteld kan worden, dat de jaarlijksche
uitgaven zullen blijven beneden het bedrag
van ongeveer 40.000, dat de Kamers van Ar
beid thans kosten en dat de uitgaven evenredig
zullen zijn aan het nut dat zij afwerken. Worden
met de bemiddelingsraden enz. hiervoren ge
noemd, geen of slechts geringe resultaten be
reikt. voor de beslechting van arbeidsgeschil
len, dan zullen wij even weinig als de vejzoe-
ningsrden, die krachtens de wet, op de Kamer
van Arbeid kunnen worden ingesteld. In dat
geval veroorzaakt de wet geen andere kosten
dan die, welke uit het optreden van den Rijks
bemiddelaar krachtens de artikelen 5 en 6
van het g'ewjyzigije ontwerp voortvloejcn J
Voldoen de bemiddelingsraden, scheidsgerech
ten commissieën van onderzoek daarentegen
in cle practijk dan zullen de kosten die de
wet met zich brengt, hooger zijn, maar zij
zullen dan in belangrijke mate bijdragen tot,
beperking van de groote schade, die van sta
kingen en uitsluitingen, ook voor 's Rijks
schatkist het gevolg is.
Monument president Steyn.
Gistermiddag heeft de plechtige onthulling
plaats gehad van het standbeeld van president
Steyn, door een comité van Nederlanders opge
richt te Deventer, waar de President twee zijner
belangrijkste studiejaren heeft doorgebracht.
Het monument, dat President Steyn vertoont
in veldtcnue, zooals hij „de burghers in het, vehll"
placht toe te spreken is het werk van den beeld
houwer Toon Dupuis en staat op het Stations
plein, met den rug naar het plantsoen gekeerd.
Bij de plechtighei waren tal van autoriteiten
én belangstellenden uit stad en land tegenwoor
dig. Er waren o.a. minister. H.A. van IJsselsteun.
dr. Hendrik P. N. Muller, buitengewoon gezant
en gevolmachtigd minister te Boekarestde
heere Carl Spilhaus, handelscommissaris van
de Unie van Zuid-Afrika, mej. Steyn, te Bloem
fontein, dochter van den President dr. P.
van Heerlen, te Fauresmith (Oranje-Vrijstaat).
De eveutucele loting.
De voorzitter van het Centraal Stembureau
voor de verkiezing van de leden van de Tweede-
Kamer der Staten-Generaal maakt bekend, dat,
indien het noodzakelijk mocht blijken, dat voor
de vaststelling van den uitslag der verkiezing
moet plaats vinden een loting als bedoeld in
artikel 104, vierde lid, der Kieswet, deze loting
zal geschieden in een zitting, te houden op Za
terdag 8 Juli, des namiddags te 5 uuur, in het
lokaal van het gemeentehuis te 's-Gravenhage
voorheen voor de vergaderingen van den raad
bestemd
dat de zitting, bedoeld in artikel 107 der
Kieswet, tot bekendmaking van den uitslag
der verkiezing zal gehouden worden op Zater
dag 8 Juli, des namiddags te half zes uur in
hetzelfde lokaal van het gemeentehuis.
A d v e r t e n t i n 1—5 regels 1.75 elke regel daarboven 35 cent, 3 maal
plaatsen wordt 2 maal berekend. Ingezonden mededeelingen 75 ct. per reeel
Speciale conditiën voor herhaaldelijk adverteeren. Tarieven worden op aanvnw
toegezonden. Incassokosten worden berekend.
het voorloopig verslag zag, dat men zich vrij
«gemeen met den inhoud der ontWprp-Verdra
gen van Genua kan vereenigen.
Hel Noorsehe oorlogsschip.
Tlistermiddag is te Amsterdam aangekomen
de Noorsche kruiser „Tordenskjold" komende
van Horten, groot 4100 tons 266 man equipage.
Commandant kapitein ter zee Joh. Orlin. De
bodem ligt aan de De Ruyterkade .aan den
steiger der firma v. Es v. Ommeren.
Bezuiniging bij Onderwijs.
De minister van onderwijs heeft, naar het
Hbld. meldt, aan de besturen van gemeentelijke
en bijzondere kweekscholen geschreven
„Met de vergoeding van de jaarwedden van
het onderwijzend personeel van gemeente- en
bijzondere kweekscholen zijn aanzienlijke geld
sommen gemoeid.
In verband met den financieelen toestand, des
lands, is het zeer gewenscht, dat het streven van
de kweekschool-besturen gericht zij op een zoo
economisch mogelijke bezetting van de lesuren,
waardoor voorkomen wordt, dat meer leerkrach
ten worden aangesteld dan strikt noodzakelijk is.
Wordt in deze richting niet alle medewerking
door de besturen verleend, dan zal te eeniger
tijd moeten worden ingegrepen, teneinde ver
mindering van uitgaven voor het Rijk op dit
onderdeel der staatsuitgaven Le bereiken.
Het gebeurt soms, dat bij ontstentenis wegens
ziekte onmiddellijk een tijdelijke plaatsvervanger
wordt benoemd, of de tijdelijk aan een der leer
krachten opgedragen lesuren aan het Rijk in
rekening Worden gebracht. Als algemeene regel
.behoort, naai- het oordeel van den minister, te
gelden, dat bij ontgesteldheid van een der on
derwijzeressen), diens lessen door de overige
onderwijzers worden waargenomen, zonder daar
voor extra beloond Le wórden.
Alleen bij ziekte van langdurigen aard kan
-behoudens goedkeuring van den minister, de
jaarwedde van een tijdelijk aangestelden plaats
vervanger in de rijksvergoeding worden opgeno
men.
20p Rekyeld (Plattelanders-
bond, R. K.) 4S
20s Braai .(Plattelanders-
bond, Links) 4135
21a Visser v. IJzendoorn(Vrijhi idsbond) 18.605
hoofdlijst.
2ld Abr. Staalman ..(Vrijheidsbond) 2047
le Alg. bij lijst.
21g Ter Hall (Vrijheidsbond) 2310
2e alg. bijlijst.
22 A. P. Staalman (Chr. Dein. Partij) 704
26 Beresteyn(Onafhankelijken) 615
28 Kersten (Ger. Staatk. Part) 6755
29 I fee res (Democr. Partij) 357
32a v. Boet.zelaer .(Chr. Hist. Unie) 1361
2e lijst.
32b Schokking (Chr. -Hist. Unie) 30.625
Eerste lijst.
35 De Groot (Kunstenaarspartij 245
36 J. ter Laan (S.D.A.P.) 35.276
o7 v. d. Mijle .(Nat,. Bond v. Be
zuiniging) 252
38 Koopmeiners (Ncutr. Midden-
standersblok) 136
41 Minnema - .(Alg. Ned. Vrou
wenorganisatie) 143
44 v. d. Laar (Chr. Soc. Partij) 645
46 Hagen (Herv. (Ger.) Staats
partij) 2011
49- Teenstra (Plattelandspartij) 196
Ongeldige stembiljetten.
Het aantal stembiljetten van onwaarde bij
deze verkiezingen is enorm groot. Over het al
gemeen wordt de schuld op de vrouwen gescho
ven, van wie het grootste gedeelte nog nimmer
had gestemd, loch is dit onjuist, voor zoover
wij op de plaatselijke stembureaux konden con
troleeren, waren de meeste biljetten moedwillig
ongeldig; gemaakt. Het grootste gedeelte daar
van was eenvoudig blanco gelaten, 'andere weer
bekrast, zelfs waren er met opschriften of verzen
beklad en slechts heel weinig waren er door
onwetendheid verknoeid.
De vrouwen treffen in deze dus geen blaam.
Baldadigheid.
,R|ijkfnsjxq jl'OfcU'nleu Senaat dei- Ti mimische
Hoogeschool te Delft ontvangen medédceling
heeft het Hessische staatsmiuisteric in het
'wangedrag van Nederlandselie jongelingen, stu
deerende te Bingen a. Rijn, aanleiding gevonden
om zich over deze jongelui le beklagen bij den
Nederlandsehen Consul-Generaal en er dezen
op gewezen dat, indien bedoelde studenten
zouden voortgaan de aldaar geldende verorde
ningen Le overtreden het niet mogelijk zal zijn
hun langer verblijf op hel Hessische grondgebied
"toe Le staan.
Toen niettegenstaande mondelinge en schrif
lelijke aanmaning van genoemden consulairen
ambtenaar eenige jongelieden voortgingen zich
te misdragen heeft de Hessische regeering aan
de waarschuwing uitvoering gegeven door één
hunner over de grens le zetten.
In verband mei het gebeurde te Bingen heeft
de rector magnificus der T.H., Prof. v.d. Steur,
'tol, de studenten der.T.IL, die zich voor hun
studies naar liet buitenland begeven, een schrij
ven gericht, waarin hun wordt gewezen op de
noodzakelijkheid den goeden naam van ons,
Nederlanders, in het buitenland niet door wange
drag te bederven.
Nieuw Bankgebouw.
Zooals reeds lang bekend is, was de Afdeéling
Schiedam, van de Algein. Centrale- Bankvereeni-
ging, A'l'gem. Spaarbank voor den Middenstand
gevestigd ruinlaan 48, van plan haar kantoren
te verplaatsen naar het pand Lange Haven 77,
dat daartoe speciaal werd verbouwd.
Dit plan nu is hedenmiddag half drie in zijn
geheel ten uitvoer gebracht en bekroond met de
olficieele opening van het nieuwe bankgebouw,
door den heer Corn. Loeff, Hoofddirecteur der
Bank te Amsterdam, die in het Verkooplokaal
a.d. Lange Haven de openingsrede uitsprak.
Was de Afdeeling der Bank in de Tuinlaan
reeds heel goed geïnstalleerd, thans a.d. Lange
Haven laat die installatie niets meer te werischen
over, voldoet ze aan de modernste eischen, aan
een bankgebouw gesteld.
Ontwerp-vcrdragen van Genua.
De Memorie van Antwoord is verschenen op
de ontwerpen lo. Goedkeuring van het ontwerp
Verdrag van Genua tot vaststelling van den mi
nimum-leeftijd van toelating van kinderen tot
arbeid op zee 2o. voorbehoud der bevoegdheid
tot toetreding tot het ontwerp-Verdrag vanGenua
betreffende de plaatsing van zeelieden 3o. voor
behoud der bevoegdheid tot toetreding tot het
ontwerp-Verdrag van Genua betreffende scha
deloosstelling voor werkloosheid in geval van
verlies van het schip door schipbreuk wordt
ontleend, dat de regeering ,met genoegen uit
Het regeeriiigsjubileuin van de Koningin.
Reeds, eenige maanden geleden stelde het
,Bat. Nieuwslilld" de vraag, of men in liulië
den tijd nog niet gekomen achtte om plannen
te beramen voor de herdenking van het 25-jarig
regeeringsjubileum der Koningin. Thans kan
het blad mededeelen, dat, na overleg met den
Gouverneur-Generaal, door de heeren dr. E.
Moresco, vice-president van den Raad van
Indië, en E. A. Zejlfnga Azn., president van de
Javasche Bank, het initiatief is genomen lot
dc vorming van een te Batavia zetelend hoofd
comité, dat in oveileg en samenwerking met
plaatselijke comité's, den juistcn vorm voor de
herdenking zal kiezen en de uitvoering, voor
zooveel deze geheel Ned.-Indië betreft, zal leiden.
Kieskring Dordrecht.
De. uitslag der stemming in deiF kieskring
Dordrecht is als volgt
4c Van Houten (Liberale Groep-v.
Routen c.s.) 1.252
4d Faubel (SLaatsp. voor
Volkswelvaart) 511
b De Wilde (Anti-Rev. Partij 54.649
8 Van Puf Mén .(Christ. Volkspart) 327
9 Van Liemt (N. Kath. Partij) 428
15 Wijnkoop(Comm. Partij) 1527
16 Kuiper(R.K. Staatpartij) 27.133
17b Kolthek (Soc.-Partij) 557
17c v.d. Zwaag(Lijst v.d. Zwaag) 96
19 Marchant (Vrijz.Hem. Bond) 4072
20c De Ru ij Ier (Lijst de Ruijter) 194
20o v.d. HovenPla Ltela ndersbönd
Rechts prot.) 2070
Pandora.
Zaterdag, Zondag en Maandag, 's namiddags
van 21 en van 4—6 biedt Pandora haar be
zoekers iels zeer zeldzaams, iets groot,sch, dat
op ieder Katholiek ongetwijfeld eon diepen in
druk zal maken, aan.
De film „Christus" wordt in Pandora gegeven,
een werk, dat getrouw de voornaamste gebeur
tenissen van Christus leven en eindelijk zijn ster
ven verrijzenis en hemelvaart weergeeft.
Verschillende tafereelen, o.m. de Boodschap
des Engels, hel Laatste Avondmaal enz. zijn
samengesteld naar schilderijen van beroemde
meesters.
Alle Opnamen zijn verder gemaakt in de na-
tuur-get rouwe omgeving, die van Palestina en
Lgyple. Zeldzaam schilderachtige zijn hieronder,
terwijl geweldige volksoplóopen waarvoor men
een ontelbare menigte ziel samengeschoold
ook niet achterwege zijn gebleven.
In één woord, de „Christus" is een werk, dat
aller achting en belangstelling ten volle verdient.
Een bezoek aan Pandora kunnen wij onzen le
zers ten zeerste aanbevelen.
Bovendien wacht den bezoekers dan ook nog
„Kijkjes in het Valicaan", voor ons eveneens
zeer interessant.
Plaatsbespreken kan reeds nu gebeuren.
Volkszangdag.
Schiedam zal bij andere plaatsen in ons land
niet achterblijven. Het zal óók zijn Volkszang
dag hebben.
A.s. Zaterdag, 8 Juli, des namiddags 3 uur
zal de gezamenlijke uitvoering plaats hebben
van de liederen, die op de lagere scholen hier
ter stede door de leerlingen van de hoogste klas
sen zijn ingestudeerd.
Het Sportterrein in het Volkspark (Sterre-
bosch) is daarvoor door liet Gemeentebestuur
teé beschikking gesteld.
Het Stedelijk Muziekkorps zal den zang bege
leiden. De directeur van dit corps, de heer H 14
van Vleuten, zal als dirigent bij deze uitvoering
optreden. Ongeveer 2000 kinderen van bijna
•alle scholen in de stad nemen aan deze zangde
monstratie deel.
