DAGBLAD VOOR SCHIEDAM EN OMSTREKEN
FEU» LLETON.
Liefde en Haat.
45ste Jaargang.
Donderdag 13 Juli 1922.
No. 13388.
Nog eens slechte tijden.
Bnitentandsdb Nieuws
Een zacht gemompel deed zich- onder bet
DE MOORDENAARS VAN RATHENAU.
NIEUWE SCHIEDAMSCHE COURANT
Bureau: KOEMARKT 4. Telefoon Intercommunaal 85. Postbus: 39.
Abonnementen per 3 maanden 2.per week 15 cent, franco per
post 2.50 per kwartaal. Afzonderlijke nummers 3 cent.
Advertentie n 15 regels 1.75 elke regel daarboven 35 cent, 3 maal
plaatsen wordt 2 maal berekend. Ingezonden mededeelingen 75 ct. per regel.
Speciale conditiën voor herhaaldelijk adverteeren. Tarieven worden op aanvraag
toegezonden. Incassokosten worden berekend.
Een ellendige gedrukte tijd, overal loonsver
laging en werkeloosheid. Laten we toch spaar
zaam zijn. Laat de staat toch zuinig zijn, roept
Jan Boezeroen opdat we toch niet zooveel be
lasting behoeven te betalen.
En nu kon men onlangs in het roode proleta
riërsblad ,,de Voorwaarts" lezen, waar men zijn
sobere duitjes kon besteden. Een half blad vol
over vacantiereizen en niet naar Scheveningen
of den Hoek, maar naar België, naar Parijs,
naar den Rijn,'naar Weenen. 't Zijn snoepreisjes
van vijf, zes, zeven dagen en kosten maar de
kleinigheid van 70, 75 90 en 100 gulden.
Op zich zelf is 't niet zoo duur, vooral als er,
zooals in 't reisplan staat, rijtoeren, boottochten
worden gemaakt en flink wordt gesmuld.
Maar voor den drommel, hoe zit het hem dan
met die algemeene malaise. De „Voorwaarts"
verdient zeker het verwijt niet, dat zij den werk
man niets gunt.
W.
DE IIAAGSCHE CONFERENTIE.
Het einde?
De conferentie is gistermorgen in een critieke
situatie getreden, zoo zelfs, dat men vreest, dat
het einde nabij is.
De sub-commissie voor de particuliere eigen
dommen had over deze kwestie onvoldoende
inlichtingen van de Russen gekregen en naar
aanleiding van deze inlichtingen concrete vragen
gesteld, die de Russen echter weer zeer onbevre
digend beantwoord hebben. Gistermorgen is
hierover vergaderd.
De voorzitter Lloyd Greame verklaarde in zijn
openingsrede, dat de sub-commissie de lijst van
eigendommen, op de laatste vergadering door
Litwinof ingediend, onderzocht heeft. Hij veron
derstelt, dat dit een preliminaire lijst is. Zou zij
echter als definitief bedoeld zijn, dan zou de
voorzitter genoodzaakt zijn in naam van de
geheele niet-Russische sub-commissie onmid
dellijk te verklaren, dat deze lijst absoluut on
aannemelijk was. Zij bevat slechts een zeer ge
ring percentage van de eigendommen der ver
schillende landen. Geheele takken van industrie
ontbreken, zooals bijv. de machine- en textiel
industrie, de kolenproductie en de openbare wer
ken en diensten. Indien dat het laatste woord was
van de Russische regeering betreffende de restitu
tie der buitenlandsche eigendommen, zou een
overeenkomst op zulk een basis geheel nutte
loos zijn. Zij zou de rechtvaardige vorderingen
der belanghebbende landen niet kunnen bevre
digen. Dit zou een bewijs zijn, dat de Russische
regeering niet werkelijk voornemens was met
de reconstructie der Russische industrieën op
groote schaal te beginnen, door naar Rusland
die ondernemers te roepen, die aan het recon
structie-werk zouden kunnen medewerken.
In verband hiermede ging de voorzitter over
tot een toelichting van de essentieele voorwaar
den, die den terugkeer der vroegere onderne
mers naar Rusland mogelijk zouden maken. De
voornaamste punten, waaromtrent nauwkeurige
inlichtingen noodzakelijk zijn, zijn de voorwaar
den, die de werkzaamheden der buitenlandsche
ondernemers in Rusland op een zakelijke ma
nier kunnen verzekeren. W ij moeten weten, op
welke wijze het eigendomsrecht geregeld zal
worden, met name, wat de financieele en andere
verplichtingen van de vroegere eigenaars be
treft, die wij voortaan voor het gemak concessi
onarissen zullen noemen. Zullen deze over hun
bezittingen vrij kunnen disponeeren Zullen zij
20
De storm was intusschen hevig geworden
maar onbevreesd en tegen elkander gedrukt,
trokken zij naar de klippen waar het water
razend en tierend tegen aan brak.
Toen moesten zij de klippen beklimmen. Jim
Doore was de eerste en met levensgevaar klau
terde hij langs de glibberige rotsen totdat
hij boven was. In het donker zag bij de ge
stalte van een man die hem met blijdschap
begroette.
„Ik ben van den rechten weg verdwaald."
zeide deze, de storm beangstigde mij en daarom
heb ik maar om hulp geroepen. Goddank dat
u mij gehoord heeft. Is u van het kasteel of van
het dorp
„Wij komen van het dorp" was het antwoord,
't Is een groot geluk dat u niet verder geloopen
heeft anders zou het leelijk voor u hebben uit
gezien. Niet waar Bill vroeg hij aan een
der makkers die eveneens naar boven geklom
men was. ti
„Daarvoor was ik juist bevreesd, antwoord
de de vreemdeling, „kan een van u mij dezen
nacht herbergen of mij den weg wijzen naar
het kasteel Glanavon
de vrije hand hebben ten opzichte van het be
stuur van hun ondernemingen
Bijzondere inlichtingen zijn ook noodig be
treffende de publieke diensten, omdat de orga
nisatie daarvan in overeenstemming moet wor
den gebracht met de tegenwoordige verhoudin
gen zal het personeel der ondernemingen be
vrijd zijn van arbitraire bemoeiingen en bena
deeling tegenover andere arbeiders Zal de on
dernemer vrij zijn, zoo noodig buitenlandsche
werkkrachten te importeeren Zal hij vrij de
grondstoffen en goederen kunnen importeeren,
die voor zijn bedrijf noodig zijn Zal hij zijn
producten vrij kunnen exporteeren
In het vervolg wees de voorzitter er nog op,
dat hef noodzakelijk was meer gedetailleerde
inlichtingen te verkrijgen betreffende de in
voerrechten. Zouden de concessionarissen hun
producten ook in Rusland vrij kunnen verkoo-
pen Verder vroeg de voorzitter, welke facilitei
ten aan de buitenlandsche ondernemers ver
leend zullen worden betreffende de voorziening
van levensmiddelen, grond- en brandstoffen
enz. Welke faciliteiten zullen zij genieten be
treffende het transport? Het zou verkeerd zijn,
als zij niet dezelfde faciliteiten zouden verkrij
gen als de Sovjet-ondernemingen. Een andere
vraag van den voorzitter betrof voorts uitvoe
rige inlichtingen met betrekking tot de positie
van de concessionarissen ten opzichte van de
bank- en crediet-faciliteiten alsmede van de
belastingen.
Aan de Russen was dus nu weer de eer van
te antwoorden.
Dit antwoord viel weer zeer onbevredigend
uit. Men vreest daarom \oor afbreking der
Conferentie.
IIET HERSTEL.
Uit Parijs wordt d.d. 12 Juli gemeld
De Commissie van Herstel ontving, hedenmid
dag het Duitsche verzoek om een moratorium,
waarbij om een spoedig antwoord werd gevraagd.
De Commissie van Herstel is onmiddellijk tot een
bespreking van dit verzoek overgegaan. Een ver
werping van het verzoek wordt onmogelijk ge
acht, maar een definitief besluit zal eerst worden
genomen, nadat, de garantie-commissie uit Ber
lijn te Parijs is teruggekeerd.
Het wordt thans meer dan ooit betreurd, dat
de bankierscommissie is uiteengegaan zonder
de Voorwaarden voor een internationale leening
voor Duitschland vast te stellen en meer en meer
wordt aangedrongen op een spoedige nieuwe sa
menkomst van de bankiers. Men verzekert, datde
Commissie van Herstel het Duitsche verzoek
niet ongunstig is gezind. In de eerste plaats wordt
het noodig geacht de Duitsche mark tegen een
verdere depreciatie te beschermen. Wanneer de
garantie-commissie een gunstig rapport zal heb
ben uitgebracht, hetgeen wel te verwachten is,
zoodra namelijk zal blijken, dat de Duitsche re
geering genoegen neemt met een geallieerde
controle over de Duitsche financiën en over de
uitgifte van papiergeld, zal er algemeen een
neiging bestaan om aan het Duitsche verzoek
te voldoen. Men gevoelt voor de feiten te moeten
zwichten.
Een moratorium voor Duitschland en een
controle over de Duitsche financiën door de
geallieerden wordt echter niet voldoende ge
acht. Verantwoordelijke kringen te Parijs zijn
van meening, dat er een internationale leening
voor Duitschland op dient te volgen. Ongeluk
kigerwijs is sedert het uiteengaan van de com
missie van bankiers de mark zoozeer gevallen,
dat de voorwaarden voor een internationale
leening thans aanzienlijk zwaarder moeten
zijn dan zij in Mei noodig werden geacht en
juist op grond daarvan acht men een langer
troepje hooren. Een bezoeker van het kasteel.
Zoo iets hadden zij nog nooit gehoord. Jim
vergat zijn gewone beleefdheid en liet het licht
van den lantaarn vlak in het gelaat van den
vreemdeling schijen. Hij zag een Hinken mooien
jongen man die in weerwil van het gevaar
waarin hij verkeerd had in het geheel niet
verschrikt scheen. Jim tikte eventjes aan
zijn muts en eerbiedig zeide hij
„Edele heer, u had recht aan moeten houden,
wanneer u naar het kasteel wildet gaan. Maar
op het oogenblik is het gevaarlijk naar boven
te klimmen."
„Wat moet ik dan doen vroeg de jonge
man. „Zoudt u mij voor dezen nacht niet
van een schuilhoekje kunnen voorzien
„Met genoegen, edele heer, maar dan zoudt u
zich met een ruwe hut moeten tevreden stel
len."
„Wat kan mij dat schelen" hernam de vreem
deling „een goed vuur en een deken zijn voor
mij voldoende want ik ben doornat. Komt, laat
ons gaan."
Dé kleine troep liet zich voorzichtig van de
rotsen zakken en ging langzaam voorwaarts.
De mannen fluisterden zachtjes wie de jonge
man toch zijn kon, die op dit uur naar hèt kas
teel wilde gaan.
Toen zij in de verte de twee lichten van het
kasteel konden zien, vroeg de vreemdeling wat
die lichten waren.
dralen met het toestaan van deze leening hoogst
gevaarlijk.
Nader wordt nog gemeld De commissie van
Herstel heeft reeds een antwoord op het Duitsche
verzoek om een moratorium ontworpen, dat
morgen verder zal worden besproken en zeer
waarschijnlijk morgenavond naar Berlijn zal
worden gezonden. In het opgestelde antwoord
zegt de commissie het gedane verzoek om een
moratorium te kunnen begrijpen en verklaart
zij, dat de toestand een grondig onderzoek
wettigt. De commissie kan evenwel geen be
slissing nemen, voordat zij het rapport van de
garantiecommissie zal hebben kunnen beoor-
deelen. De betaling der schadevergoedingster
mijn, die 15 Juli a.s. moet worden verricht,
zal van het moratorium worden uitgezonderd.
Vóór den 15en Augustus, als de volgende termijn
der schadeloosstelling vervalt, zal de commissie
haar besluit mededeelen.
Uit de te Berlijn tot Woensdagnamiddag aan
gekomen berichten valt op te maken, dat het
aan de politie tot nog toe niet is gelukt, de
beide andere moordenaars van Rathenau te
arresteeren.
Het schijnt zelfs, alsof de beide bij Garde-
leben achtervolgden door den ring van politic-
troepen hebben kunnen heenbreken.
Volgens een gisteravond laat uitgegeven com
muniqué der politie gelooft men het spoor der
moordenaars van Rathenau in de buurt van
Genthin in de mark Brandenburg te hebben ge
vonden. Men vermoedt, dat zij beproeven om
naar Berlijn te gaan teneinde er aan geld te ko
men.
Daar de moordenaars tot dusver hij perso
nen, die hun goed gezind waren, onderdak en
hulp hebben gevonden, wordt officieel drin
gend gewaarschuwd om hun geen verderen
steun te verleenen. Er zijn honderdduizenden
blaadjes met hun persoonsbeschrijving tot in
de kleinste dorpen rondgedeeld.
DUITSCHLAND,
Naar het Dena-agentschap verneemt, is het
aan het ingrijpen van rijkspresident Ebert. te
danken, dat de politieke toestand op hei. oo
genblik iets minder gespannen te dan gisteren
het geval was. De rijkspresident heeft namelijk
tegenover de sociaal-democratische partij als
zijn meening te kennen gegeven, dat met. het
oog op den buitenlandschen politieken toestand
een ontbinding van den Rijksdag op het oogen
blik ongewenscht zou zijn.
Voor de verdere ontwikkeling van den toe
stand zal er veel van afhangen, in welken vorm
de wet ter bescherming van de republiek zal
worden aangenomen. Voor zoover men den toe
stand op het oogenblik kan overzien zullen de
burgerlijke regeeringspartijen en de sociaal
democraten voor het ontwerp stemmen. Van de
onafhankelijken zijn blijkbaar velen eveneens
voor aanneming van het wetsontwerp en slechts
een klein gedeelte van deze partij is voor het
zich onthouden van stemming. De communis
ten zullen evenwel in ieder geval tegen stem
men
Het bestuur der democratische partij en
het bestuur der democratische rijksdagfractie
hebben heden vergaderd en bij deze gelegenheid
verklaard, dat de democraten bereid zijn met
iedere partij samen te werken, welker betrouw
baarheid ten opzichte van de democratische repu
bliek vast staat.
FRANKRIJK EN AMERIKA.
De „Times" deelt mede, dat Dinsdag de
Jim Doore maakte weer het tecken des krui-
ses en antwoordde
„Die zijn van het kasteel Glanavon, edele
heer"
„De lichten zijn vrij ver van elkaar verwij
derd, "merkte de vreemdeling op, terwijl hij
met belangstelling daarnaar keek.
Weer brak de maan door de wolken en een
stroom van helder licht viel op de oude wallen
en de ruine der torens van het kasteel.
De vreemdeling staarde strak daarop, het
was een prachtig maar huiveringwekkend ge
zicht.
Jim Doore keek ook onafgebroken naar de
twee lichten en toen zich omkeerende wees
hij die met den vinger aan zijn metgezellen.
Een zacht bijgeloovig gemompel deed zich
hooren en de mannen maakten allen het tecken
des kruises.
„Waarom doet gij dat?" vroeg do vreemde
ling, nieuwsgierig geworden.
„Reden genoeg daarvoor, edele heer" ant
woordde Jim langzaam. „Ziet u dat licht boven
den toren Dat zijn geen menschen van vleesch
en beenderen die daar wonen, en die lich
ten zijn niet door zulke menschen aangesto
ken."
De jonge man glimlachte, hij begreep dat
die menschen vast geloofden in geesten, maar
daar hij koud was geworden en naar een flink
vuur verlangde, zeide hij
Fransche schatkist-expert. Parnuntior tie New-
York is aangekomen, waardoor de kwestie van
de fundeering der intergéallieerde schulden weer
levendig is geworden. Naar te Washington ver
luidt, heeft noch Groot-Brittannië, noch Italië
te dien aanzien eenig voorstel gedaan aan de
Vereenigde Staten.
Parmentier zei heden, dat wanneer de Veree
nigde Staten en Groot-Brit tannic Frankrijk
zouden gaan dwingen tot het betalen van zijn
schulden, de franc zou dalen en een situatie
zou worden geschapen, zóó slecht, dat hij er
nauwelijks aan durfde denken. Hij meende, dat
„op grond van het feit, dat de overeenkomsten,
waarbij de oorlogsleeningen waren aangegaan,
zoo vele staten betroffen, Frankrijk'? schuld
aan de Ver. Staten moet worden beschouwd
als een intergéallieerde schuld."
IERLAND.
De Jvoorloopige regeering van Zuid-Ierland
heeft besloten tot een nieuw uitstel van de bij
eenkomst van het pas gekozen parlement dat
aanvankelijk den eersten Juli zou zijn bijeengeko
men, hetgeen wegens het uitbreken van den strijd
te Dublin tot aanstaande Zaterdag wordt ver
daagd. De nieuwe datum voor de samenkomst
van het parlement is nog niet vastgesteld.
PALESTINA.
Uit Parijs verneemt de „Msb."
Uit Rome wordt uit goed ingelichte bron
gemeld, dat de Britsche regeering, tengevolge
van het bezoek van sir Herbert Samuel, opper-
commissaris in Palestina, aan den Paus, er in
toegestemd heeft, art. 14 van het ontwerpman-
daat voor Palestina te wijzigen. Dat artikel be
treft de formatie van, een kerkelijke commissie,
die tot doel zou hebben de eigendommen te be
palen en de toekenning van verschillende heilig
dommen van Jeruzalem en het H. Land. Ook zou
het Vaticaan verkregen hebben, dat de beraad
slagingen van deze commissie niet definitief
zijn, maar dat hef altijd mogelijk zal zijn appel
aan te teekenen tegen de beslissingen, die zij
nemen zal.
AMERIKA.
De mijneigenaars en mijnw. rkers in de bruin
kool- en anthraeiet-industrie zijn niet tot een
onmiddellijke beslissing in zake de door Harding
gedane compromis-voorstellen kunnen komen
officieus wordt echter gemeld, dat de regeering
erop rekent, Zaterdag de antwoorden der be
trokken partijen in haar bezit te hebben. Men
is zeer ingenomen met de voorstellen van den
president, volgens welke de mijnwerkers weer
aan den arbeid zouden moeten gaan tegen de
loonen van 1 April, toen het werk werd neer
gelegd, en een scheidsgerecht moei worden be
noemd, bestaande u»t drie afgevaardigden der
arbeiders, drie, der werkgevers en vijf uit het
publiek. Dat scheidsgerecht zou ook een nieuwe
loonregeling moeten opstellen.
ALLERLEI.
In het geheel zijn te Maagdenburg 1200 ka
rabijnen, die gedeeltelijk in jachtgeweren waren
veranderd, benevens 30 lichte en 20 zware machi
negeweren in beslag genomen. Het is juist, dat
ook een kanon werd ontdekt. De bezitter was
echter een antiquiteithandelaar, on het 8.4
kaliber kanon dagteekent uit 1905. Voor een
dergelijk stuk geschut bestaal er in Duitsch
land nergens munitie. Verschillende personen
zijn naar aanleiding van de wapenvondsten
in hechtenis genomen.
Voor de arrestatie van den nog steeds
voortvluchtigen Ankermann, die den aanslag
op Maximilan Harden pleegde, is wederom een
belooning van 100.000 Mk. uitgeloofd. De toe-
„Kom aan, mannen In huis kun je mij alles
van die geesten vertellen. Breng mij nu maar
eerst onder dak."
Eindelijk kwamen zij aan in de herberg
van Jirn Doore, waar vrouw Doore wel ver
wonderd stond te kijken, maar geen enkele
vraag deed wat den vreemdeling zelf betrof.
Een eenvoudig avondmaal met visch als
hoofdschotel werd opgediend en de vreemde
ling die zich inmiddels heerlijk verwarmd had
bij het groote vuur, deed alle eer daaraan. Aan
vleiende complimenten voor vrouw Doore ont
brak het niet en deze was innerlijk blijde dat
zoo een net uitziende heer gretig opat hetgeen
zij had klaar gemaakt.
Daarna noodigde de vreemdeling alle aan
wezigen uit om op zijn kosten te drinken het
geen met een algemeene geestdrift teweeg bracht
De glazen werden gevuld, de pijpen aangesto
ken en op verzoek van den vreemdeling, moest
Jim Doore vertellen van liet kasteel met zijn
I geheimzinnige lichten en geheimzinnige gees
ten.
De-vreemdeling deed zich blijkbaar veel
vroolijker voor dan hij wel was en op zijn ge
laat stónden de onmiskenbare sporen van ver
driet-, maar de ruwe visschcrslieden hadden
daarin geen erg.
Jim Doorne kuchte een paar maal en begon
zijn verhaal.
(Wordt vervolgd)
