DE NIEUWE TWEEDE KAMER.
C. Knigge H. Colijn
(A.R.) (A. R.)
Prof. Dr. H. Vis-
scher (A. R.)
J. J. C. van Dijk J. Schouten
(A. R.) (A. R.)
Ds. G. H. Kersten
(Geref. Partij.)
Dr. W. v. Rave-
stein (Com. Part.)
Dr. S. E. B. Bie-
rema (V. B.)
Nederlandsche industrie.
Stoommachine van 700 1. P. K. (gewicht circa
50,000 K.G.) gebouwd door de N.V. werf
„Hubertina" te Eaarlem, wordt o-pgeheschen
aan een dryvenden bdk, om geplaatst te wor
den in het stoomschip „Palima" der Konink
lijke Pakketvaart-Maatschappij
R. J. v. Braambeek J. Brautigom Mevr de Vries-
(S.D.A.P.) (S.D.A.P.) Brans (S.D.A.P.)
"PRUISISCHE WÉRVERS IN DE ACHTTIENDE EEUW.
Koning Frederik Wilhelm I bezat een prikkelbaar, licht
opbruisend karakter en was een hardvodhtig, ruw soldaat.
Bekend is de groote voorliefde, die hij voor zijn uit louter
reuzen bestaand lijfregiment koesterde, en in weerwil van die
aan gierigheid grenzende vrees voor onnoodige uitgaven, gaf
hij de aanzienlijkste sommen uit voor de completeering dezer
beroemde Potsdammer-garde. Zoo liet hij bijvoorbeeld-den door
zijn lichaamslengte buitengewoon uitstekenden Ier, Kirkland
genaamd, voor een som van 16000 gulden uit Ierland ontvoeren,
Jonge, goedgebouwde lieden, van ongewone grootte, waren
nergens voor de gewelddadige nasporingen der Pruisische wer
vers veilig. Zij werden, nadat zij door rondzwervende bedelaars
en andere verkleede spionnen opgespoord waren, uit de huizen
en de bedden, van de openbare straatwegen, ja, zelfs uit de
postwagens weggehaald en voor den soldatendienst geprest.
Voor deze stelselmatig uitgevoerde mensehenrooverij, waar
van Frederik Wilhelm I geen zijner Duitsche landgenooten verschoonde, bediende
hij zich niet alleen van zijn beruchte wervers, maar «j betrok ook de voortreffe
lijkste staatsambtenaren in de medewerking aan dit onhebbelijk bedrijf. Zelfs zijn
zoon,1 de latere Frederik de Groote,-moes! op bevel van zijn vader aan dien geheim-
zinnigen mensehenroof zijn ondersteuning schenken en zich tot spion der wervers
verlagen Dit blijkt namelijk zonneklaar uit den volgenden brief, dien hij, nog
kroonprins zijnde, den 15den September 1732 uit Ruppin aan zijn vader scnreef:
„Allergenadigste koning en va
der! Ik heb uit mijns allergena-
digsten vaders schrijven in alle
onderdanigheid bespeurd, dat
mijn allergenadigste vader ver
langt te weten, in welk dorp zich
de schaapherder ophoudt, over
wien ik mijn allergenadigsten
vader geschreven heb. Nu heet dit
dorp Bresegand, in de nabijheid
der stacl Grabow, in Mecklen
burg, en het behoort onder een
Schwerinsch schoutambt, en de
schout is een zwager van den
Pruisischen krijgsraad Cramer en
nu kan het wel gebeuren, dat
deze zelf' ons tem in handen
speelt, terwijl de kerel nu en dan
hier drie mijlen van de grens zijn
schapen hoeden gaat en zich des
nachts bij zijn kudde ophoudt. Zes
weken of twee maanden tijd moet
men wel hebben, maar dan kan de
zaak gewis gebeuren. Ik verwacht
in alle onderdanigheid mijns
allergenadigsten vaders genadig-
ste orders en verblijf, enz."
De koning beantwoordde dezen
brief van zijn zoon met een eigen
handig geschreven decreet aan
den krijgsraad: „Zijn zwager,"
werd in dit stuk kort en bondig
gezegd, „woont daar ginds; moet
zijn best doen den kerel in banden
te krijgen; als het niet anders
gaat, moet hij trachten hem naar
de grens te lokken en, hem dan
stilzwijgend, zonder opschudding,
laten wegvoeren."
„.^-X-^-.
Mej.
J. Westerman
(V. B.)
Prof. Mr. Dr. A.
van Gijn (V. Bi)
M r. C. A. Boon
(V. B.)
trade11
ringen ondergaan. De eerste tafellakens waren van leder, maar zij
betrekkelijk laat op. Onzen voorouders smaakte het eten even goed z°11(1L
tafelkleed. Servetten waren reeds bij de oude Romeinen in gebruik, allee
brachten de gasten ze zelf mede. Toen verdween dit gebruik weer e
gedurende de middeleeuwen nam het tafellaken in de voorname
de plaats der servetten in. Het was zoo lang en breed, dat het op d
schoot der etenden lag en door hen voor het reinigen van banden e
mond kon gebruikt worden. Later kwam de mode, twee tafellakens
elkaar te leggen, waarvan alléén het onderste in dé plaats van een ser
kon gebruikt worden. Het bovenste was dan aanmerkelijk kleiner, of 111
legde het in vouwen, zoodat allerlei figuren werden gevormd.
Koning Hendrik III van Frankrijk (15741589), zag gaarne de taf
lakens zoo geschikt, dat zij een licht door den wind gerimpeld waterv
vertoonden en deze „golfmode" verspreidde zich tamelijk ver. Het damas
tafellinnen stamt uit Frankrijk, het werd in de eerste helft der zeventien
eeuw ingevoerd. :s>
In den riddertijd had het tafellinnen nog een geheel bijzondere beteeken
Wie verdacht werd een eerlooze daad begaan te hebben, dien werd bij
naaste tafelfeest het laken doorgesneden. Hij moest dan bewijzen, dat m
hem onrecht had gedaan en de beleediging wreken.
Zoo wordt bijvoorbeeld van Willem van Henegouwen bericht, dat h
eens aan tafel bij den Franschen koning Karei VI (13801421), door
heraut Let tafellaken werd doorgesneden, omdat hij wat lang had gedra
den moord op zijn oom te wreken.
ZICH VERPRAAT.
Mevrouw: „Zoo, Marie, was die korporaal van gisteravond je bro
n Zeer knap persoon!"
Marie (opgetogen)„Niet waar, mevrouw, heb ik niet 'n goeie keU
TAFELLINNEN.
De trots derhuisvrouwen, het
tafellinnen, heeft in den loop dei-
eeuwen zeer wonderlijke verande-
De
Amerikaansche veteranen.
Vereeniging van Amerikaansche oud-strijders begeeft zich naar
bijeenkomst te Richmond.
J. WeitkaMp
(C. H.)
