V
DAGBLAD VOOR SCHIEDAM EN
45sle Jaargang.
Zaterdag September 1922.
No. 13435.
Advertentie n]: 15 regels 1.75 elke regel daarboven 35 cent, 3 maal
plaatsen wordt 2 maal berekend. Ingezonden mededeelingen 75 ct. per regel.
Speciale conditiën voor herhaaldelijk adverteeren. Tarieven worden op aanvraag
toegezonden. Incassokosten worden berekend.
Bureau K O E„M ARKT 4. Telefoon Intercommunaal 85. Postbus 39.
Abonnementen per 3 maanden 2.—, per week 15 cent, franco per
post 2.50 per kwartaal. Afzonderlijke nummers 3 cent.
Dit nummer bestaat uit twee bladen
en een Geïllustreerd Zondagsblad.
TWEEDE BLAD
Binnenl and.
Kennemerland roept
De heer G. Th. M. van den Bosch, te Alkmaar
schrijft
..Van verschillende zijden mocht ik ervaren
datmijn ingezonden stuk „Bucki'ast Abbey" en
„De Regale Abdij van Egmond" een weerklank
was van het verlangen dat in veler haren leeft,
het herstellen van alles wat eens de glorie was van
het gezegende en histoi'isch zoo belangrijke
Kennemerland. Het was natuurlijk eene groote
voldoening dat mij reeds na enkele dagen een
verzoek bereikte om een paar aandeeltjes te
zenden van de St. Adelbertstichting, dat ik
postwisseltjes mocht ontvangen als bijdragen
„Voor St. Adelbert" en „Voor Egmond". Maar
ik moet om eerlijk te blijven, ook erkennen,
dat ik meer adhaesiebetuigingen „zonder" dan
„met" bijdragen ontving. Dit nu kan geen ver
wondering wekken het is verklaarbaar dat men
niet onmiddellijk nadat men een sympathiek
krantenbericht gelezen heeft,opstaat om een
postwissel uit te schrijven, of een „giro'tje" te
sturen. Maar dat de goede wil bij velen gewekt
is, staat vast en nu wacht men slechts op de
goede gelegenheid om te kunnen doen waartoe
het hart genegen is. Welnu, die gelegenheid zal
allen weldra worden geschonken. Eerdaags zui
leen reeds op Vele plaatsen en velen zullen
nog volgen de rijkgeillustreerde brochures
„Egmond en de St. Adelbertstichting" worden
aangeboden, en wel tot zulk een minimumprijsje,
dat de meesten zich gedrongen zullen gevoelen
om er meer voor te geven dan hetgeen er min
stens voor moetworden gevraagd. Wanneer men
dan op zijn gemak leest wat er eens in Kennemer
land was, wat er verloren ging, wat er ons wordt
wedergegeven en wat daarvan de genaderijke
gevolgen zullen zijn, dan zal het zoo gemakke
lijk vallen om het geperforeerde strookje in te
vullen der circulaire, welke men in iedere brochu
re zal vinden, want dan heeft men de roepstem
gehoord van 't herlevend Kennemerland, en die
stem is „de roep des Heeren" tot ons komenduit
dit heerlijk land van belofte.
Ja, „een band van belofte" alles wijst daarop
en wie de teekenen ziet, wie zal het kunnen ont
kennen
Nog in 1904 vinden wij te Heiloo een zoo goed
als onbekend stukje arm kreupelhout waar eens
het heerlijk Heiligdom was van O.L.V. ter Nood
slechts wat oude steenen vinden wij over op de
plek waar eens de luisterijke „Koninklijke" Ab
dij van Egmond het landschap sierde, en de
meest historische plaats daar, waar het verheer
lijkte graf was van den Apostel van Kennemer
land St. Adelbert, was slechts een onbeduidend
stukje bouwland, waarvan alleen de naam „St.
Adelbertakker" droeve herinnering wakker riep,
ziende het jammerlijk verval van de plaats waar
wij het begin hebben te zoeken van de voor
naamste bladzijden uit de geschiedenis van
Roomsch Holland.
En nu In schooner luister dan ooit trekt
het heerlijk genadeoord der H. Maagd te Heiloo
jaarlijks duizenden pelgrims naar „Capelle
soet", waar men tevens eert den Apostel van
Nederland St. Willibrordus, zooals dat van ouds
placht te geschieden.
Meer dan ooit trekt het aloude Egmond
aller aandacht, waar de Benedictijnen, in het
zelfde jaar waarin de kapel der II. Maagd her
steld was (1909) weder de bezitters werden van
de gronden der „Koninklijke" Abdij, welke in
1573 gelijk met de kapel der II.Maagd verwoest
was, en waar in dit jaar St. Adefbert's graf, als
van ouds, ons heerlijk roomsch bezit werd het is
alle het ontwaken van ons rijke Roomsche verle
den.
„Kennemerland roept" en wat wij hooren is de
roep des Heeren wie zal er weerstand aan bie
den
Roomsch Holland, dat op edelmoedige wijze
aan de H. Maagd te Heiloo Haar Heiligdom heeft
weergegeven, zal er voor zorgen dat wat te Heiloo
begonnen is, in Egmond zijn bekroning zal vin
den. Als allen iets doen, dan zullen ook, ondanks
dennooddestijds,deEgmonderAbdijgronden wel
dra „onbezwaard bezit" zijn, wat passend is, en
zal men spoedig een aanvang kunnen maken met
den bouw van een bescheiden kapelletje bij St.
Adelbert's graf. En als dat bereikt is, als weder
het H. Offer zal worden opgedragen op de plek
waar eens St. Adelbert bad voor het door Hem
gekerstende volk, dan zal er een ongekende bron
van zegen uitgaan over ons land en zijn gehcele
bevolking, waartoe zeer velen mogen medewer
ken.
Burgerlijke rechtsvordering.
Ingediend is een wetsontwerp tot wijziging van
eenige artikelen van het Wetboek van burgerlijke
rechtsvordering.
Hiermede worden beoogd aanvullingen en wij
zigingen, welke, behoudens kleine wijzigingen
van de staatscommissie-Limburg zijn overge
komen.
In de eerste plaats bedoelt het ontwerp den
rechter meer invloed te verschaffen op den gang
van het' proces hem in staat te stellen ook aan
de partijen zelve iedere inlichting te vragen, die
hij meent te behoeven en de mogelijkheid van
nauwere aanraking tusschen hem en de partijen
te openen.
Wordt het voorstel tot wet verheven, dan zal
voortaan niet meer uit art. 144 Rv. kunnen wor
den afgeleid, dat de rechter alleen bij gelegenheid
van de pleidooien inlichtingen kan vragen
laatstbedoelde bevoegdheid zal, naast de thans
uitdrukkelijk vastgestelde, blijven bestaan zij het
dan in den beperkten zin, dat van de partij slechts
dan bij gelegenheid der pleidooien inlichtingen
kunnen worden gevraagd indien de partij 'over
eenkomstig art. 30 Rv. haar eigen zaak bepleit.
Het voorstel regelt slechts voor het geval ver
schijning is bevolen tot 't geven van inlichtingen
wat rechtens is, indien aan het bevel niet wordt
gevolg gegeven. Is verschijning bevolen ten einde
een schikking te beproeven, dan zijn partijen
vrij, weg te blijven of te weigeren op vragen in te
gaan, zonder dat daaruit nadeelige gevolgen
voor haar kunnen ontstaan. In navolging van het
ontwerp der staatscommissie-Gratama, wordt
verder voorgesteld de mogelijkheid te openen,
dat deskundigen ook mondeling worden gehoord.
Hieraan bestaat in het bijzonder behoefte, wan
neer het deskundigen betreft, wier ontwikkeling
hen tot het opmaken van een behoorlijk met re
denen omkleed schriftelijk rapport niet in staat
stelt, hoewel zij desniettemin bij uitstek deskun
dig kunnen zijn. Gevolg van de voorgestelde
wijziging zal ook zijn, dat in vele. gevallen de
noodzakelijkheid om nieuwe deskundigen te
benoemen wordt vermeden, daar immers de
rechter bij het mondeling verhoor zoolang kan
vragen tot hij voldoende is ingelicht.
Zoowel schriftelijke aanvulling of toelichting
van een mondeling verslag als mondelinge aan
vulling of toelichting van een schriftelijk ver
slag zal kunnen worden gevraagd. De talrijke ver-
hooren op vraagpunten kosten thans aan de
rechtbanken zeer veel tijd, die beter tot het hou
den van pleidooien kan worden besteed. Voorge
steld wordt, het mogelijk te maken, bedoelde
verhooren voor een rechter-commissaris te doen
houden.
Een groote besparing van tijd en werkkrachten
zal van de voorgestelde wijzigingen het gevolg
zijn en een tweede niet minder belangrijk gevolg
zal daarin zijn gelegen, dat het bezwaar om der
gelijke zaken, waar dit mogelijk en wenschelijk
- is, door den „unus judex" te doen behandelen,
zal zijn opgeheven.
Schriftelijk beantwoorde vragen.
Op vragen van den heer Buiten betreffende
de toepassing van het onlangs gewijzigde art.
40 van het Bezoldigingsbesluit Burgerlijke Rijks
ambtenaren 1920 ten aanzien van hoofden van
scholen en onderwijzers bij het lager onder
wijs, welke op of na 1 Juli 1922 in gelijke betrek
king bij het openbaar of het bijzonder lager on
derwijs overgaan
Zou de minister, ten einde een onderzekerheid
in onderwijzerskringen, ontstaan ten-gevolge
van art. 40 van het Bezoldigingsbesluit voor
Burgerlijke Rijksambtenaren, zooals dat ar
tikel gewijzigd is bij Kon. besluit van 19 Juni
1922, weg te nemen, willen mededeelen of
a. een onderwijzer of een hoofd der school
bij het openbaar lager onderwijs door het aan
vaarden of op na 1 Juli 1922 eener gelijke be
trekking bij het bijzonder lager onderwijs of
omgekeerd
b. een onderwijzer bij het lager onderwijs door
liet aanvaarden op of na 1 Juli lo22 van een be
trekking als hóófd der school, hetzij bij het bij
zonder lager onderwijs, ook in die nieuwe be
trekking zonder het voorbehoud in genoemd art.
40 opgenomen, den waarborg blijft genieten, in
dat artikel bedoeld
beeft de minister van onderwijs, kunsten en
wetenschappen geantwoord
De omstandigheid, dat een onderwijzer of een
hoofd van een openbare lagere school op of na
1 Juli 1922 in gelijke betrekking bij het bijzonder
lager onderwijs overgaat of omgekeerd maakt
geen inbreuk op den waarborg, gegeven bij art.
40 van het Bezoldigingsbesluit Burgerlijke Rijks
ambtenaren, zooals dat artikel is gewijzigd bij
Kon. besluit van 19 Juni 1922 (Stbl. No, 400).
Ten aanzien van een onderwijzer of een hoofd
als in de vraag onder a bedoeld, luidt het ant
woord dus bevestigend.
Voor de beantwoording van de onder b gestel
de vraag dient onderscheid te worden gemaakt
tusschen het geval, dat de betrekking als hoofd
der school is aanvaard op 1 Juli 1922, en dat,
waarin die aanvaarding na genoemden datum
plaats vond.
Het huidige artikel 40 van het Bezoldigings
besluit waarborgt in het eerste geval het behoud
van de op 1 Juli 1922 als hoofd eener scho
genoten wedde, en in het laatste geval het
houd van de op den datum als onderwijzer ge
noten wedde.
be-
Consulaire dienst.
Te Vaduz is een consulaat der Nederlanden
opgericht voor het vorstendom Liechtenstein.
Tot consul der Nederlanden aldaar is benoemd,
buiten bezwaar van 's Lands schatkist, de
heer L. Oopelt.
De heer J. M. Dons, is benoemd tot vice-con
sul der Nederlanden te Pótchefstroom. (Britsche
koloniën Afrika), buiten bezwaar van 's Lands
schatkist. Het ressort van het vice-sonsulaaf
omvat de stad Potchefstroom en omgeving.
Aan de heer R. van Alberda is, op zijn wensch,
eervol ontslag verleend uit zijn betrekking van
vice-consul der Nederlanden te Dairen (Japan).
De waarneming van het vice-consulaat is opge
dragen aan den heer P. C. Nicholls, aan wien in
de Engelsche taal geschreven moet worden.
De nieuwe Zuiderzee-commissie.
Door den heer Weitkamp 'zijn aan den Mi-
nisteu van Waterstaat de volgende vragen ge
steld
Zijn de loopende geruchten juist, als zoude
de Minister van Waterstaat de nieuwe Zui-
derzeecommissie hébben benoemd, zonder de
landbouworganisaties, die van de door be
doelde commissie te beoordeelen zaken diep
gaande studie maakten, daarover te hooren
Zoo ja, welke is de reden
lentie dit standpunt innam
dat Zijn Excel-
Tuinbouw.
Van den heer Weitkamp aan de ministers van
financiën, van waterstaat en van landbouw,
nijverheid eri handel
1. Is het den ministers bekend, dat de tuin-
bouwende bevolking vrijwel in een financieelen
noodtoestand verkeert
3. Zoo ja, is dan de minister van financiën
bereid om zoo spoedig mogelijk, bij wijze van
noodmaatregel, het Va pet. registratierecht op de
veilingen der tuinbouwproducten vrij te geven
3. Is dan de minister van waterstaat bereid te
bewerken, dat de spporvrachten voor de tuin-
'bouwproducten aanzienlijk worden verlaagd
4. is dan de rninister van landbouw, nijverheid
en handel bereid het daarheen te leiden, dat vrij
dom worde verleend van de kosten voor het
keuren der tuinbouwproducten bij uitvoer
ovei$pö nnintj, slapeloosheid, onrust. Gebruik
MUNHARDT'S ZENUW TABLETTEN
rPepkoker 75ct bijApoih. en drogisten.
Nieuwe spoor weg verbindingen.
De heer J. A. Kalff, lid der directie van de
Nederl. Spoorwegen, heeft aan de Nieuwe Arnh.
Ct. meegedeeld, dat met het nieuwe traject,
een boog, die getrokken wordt van de lijn Utrecht
.Arnhem op de lijn Kesteren—Amersfoort, ter
hoogte van het viaduct, en die zal loopen tus
schen Maarsbergen en De Haar, in de eersLe
plaats is bedoeld, het goederenverkeer uit de
richting Rotterdam en Den Haag en van het
rangeerterrein bij Maarn zonder Arnhem daar
mee te belasten, naar Nijmegen te doen plaats
hebben.
Het aanleggen van een boogj die een directe
verbinding brengt van Arnhem met Amersfoort
zooals door de Amersfoortsche kamer van Koop
handel verlangd wordt, wordt reeds lang over
wogen uit een oogpunt^van spoorweg-technische
waarde. Het staat vast, dat deze verbinding
in de toekomst tot stand komt.
Het zou in dit geval de bedoeling zijn, bij het
viaduct een boog aan te leggen van bcherpen-
zeel naar de Heuvelsche Steeg. De directie der
spoorwegen ziet volkomen de waarde van dezen
aanleg in,in de eerste plaats omdat het goederen
vervoer uit het Oosten des lands, naar cle lichting
Amsterdam in dit geval niet meer over Eist of
Utrecht behoeft te gaan, terwijl een tweede
voordeel ontstaat, doordat een kortere verbin
ding tot stand komt voor personenvervoer van
Arnhem naar het Gooi en Amsterdam, nu het
reizen over Eist en Vork vervallen kao.
Wanneer deze verbinding tot stand zal komen,
kon de directie evenwel onmogelijk mededeelen,
nu wij in den tijd leven, aldus de heer Kalff,
dat geen dubbeltje,indien niet strikt noodzakelijk
wordt uitgegeven.
De Werkloosheidskassen.
Naar aanleiding van het door den werkloos-
heidsraad vastgestelde advies inzake het func-
tionneeren van de werkloosheidskassen voor het
jaar 1923 heeft het bestuur van hex Nederl.
Verbond van Vakvereenigingen, ingevolge op
dracht van een vergadering van besturen dei-
bij het Verbond aangesloten bonden, den minis
ter van Arbeid o.in. in overweging gegeven, het
maximum, waartoe de extra-subsidie kan worden
verleend, niet te bepalen op 200, doch op 250 pet.
Verder vraagt het Verbondsbestuur bij het
aanbrengen van wijzigingen in wachttijd, bij
dragen, uitkeeringstermijn, uitkeeringen, enz.
overleg met de vakcentralen, en ei woidt be
zwaar gemaakt, dat bij uitkeering aan verzeker
de^ arbeiders rekening wordt gehouden met de
gezinsinkomsten.
Gemengd Nieuws.
Oplichterstruc. Een handig oplichter
heeft o.a. meldt het „Hbld." te Venlo weerver-
schillende slachtoffers gemaakt.
Een Duitscher vervoegde zich eenigen tijd
geleden bij verschillende ingezetenen van Venlo
en bood hun aan om van fotographieën (tip-top
waren al voldoende) groote crayon-teekeningen
te vervaardigen voor den prijs van enkele guldens
Vooruitbetaling was -onnoodig.
Na eenige dagen kwam de man weer terug en
vertoonde een kleine potloodkrabbel met de
mededeeling, dat het groote portret in dien geest
zou worden vervaardigd, doch dan moest te
voren een bedrag van 24 worden voldaan.
Verschillende, personen betaalden dit bedrag,
envernamen tot heden niets meer van
den slimmen Duitscher, die alzoo op gemakke
lijke wijze een groot aantal marken wist machtig
te worden.
Ook te Roermond heeft hij op deze manier
verschillende personen bij den neus genomen.
Monsterproces. Uit Milaan wordt aan
de „Daily Chronicle" gemeldt dat er te Bari
(Italië) zoo pas een proces beëindigd is, waarbij
de jury niet minder dan 12.000 vragen heeft te
beantwoorden gehad terwijl zij 73.800 documen
ten moest bestudeeren om haar oordeel te kun
nen vellen.
Het proces was een naspel van den feilen
strijd, die in Juli 1920 in Zuid-Italië gewoed
heeft tusschen landeigenaren en boeren, in
verband met arbeidsconflicten.
Er waren 57 beschuldigden, n.l. 17 landeigena
ren en 40 boeren. Het aantal getuigen was legio.
Het proces heeft drie maanden geduurd en
eindigde met de vrijspraak van alle beklaag
den, behalve 2 boeren, die tot
veroordeeld werden wegens doodslag
dwangarbeid
Kostbare vondst. De vrouw van een
handelaar uit Kaulsdorf, nabij Berlijn, had een
bezoek gebracht aan de hoofdstad. Zij was Don
derdagavond op weg naar het station Charlot-
tenburg om cfe thuisreis te aanvaarden, toen zij
bij haar wandeling over den Kurl'ürstendamm een
valies op het trottoir zag staan. Er bevond zich
niemand in de nabijhed. De vrouw Wachtte nog
eenige minuten om te zien, of iemand het valies
zou komen weghalen. Toen dit niet geschiedde,
wilde zij het naar het politiebureau brengen, doch
het bleek, dat het zoo zwaar was.'dat zij het niet
kon optillen.
Zij riep de hulp van een agent in, en met
hun beiden brachten zij het koffertje naar het
naastbijzijnd politiebureau. Daar werd het open
gemaakt. De inhoud bleek te bestaan uit een
aantal gouden voorwerpen en tal van kostbare
juweelen en sieraden, met een waarde van min
stens dertig millioen mark.
Vrijdagavond was nog niemand het valies
met zijn kostbaren inhoud komen opeischen.
De politie gelooft dan ook, dat het valies de
buit van één of meer inbraken bevatte.
Valse he Engelsche bankbiljet-
t e n. Naar de „Evening News" verneemt, wordt
er thans in verschillende landen een onder
zoek ingesteld naar een werkplaats van valsche
munters, die er hun specialiteit van maken,
valsche Engelsche bankbiljetten te verspreiden
in Midden- en Oost-Europa Een op dit gebied
ervaren Londensche rechercheur is in de betrok
ken landen bij het onderzoek behulpzaam.
Naar gemeld wordt, wijzen de laatste ge
gevens er op, dat de valsche biljetten waarschijn
lijk in Duitschland worden vervaardigd. Het
staat vast, dat eenige der biljetten gedrukt zijn
op papier, dat door twee Duitschers te Parijs is
gekocht.
De vervalschingen zijn bijzonder goed ge
slaagd, en Engelsche bankbeambten zoowel als
touristen zijn er het slachtoffer van geworden.
In sommige gevallen kon slechts door de Bank
of Engeland zelve worden vastgesteld, dat men
met een vervalsching te doen had.
Het zijn meestal biljetten van tien of (win
ti" p. st. Zij hebben de nummers van werkelijk
beslaande bankbiljetten en hetzelfde watermerk.
Er is echter een klein verschil in de kwaliteit
van het papier. Om de illusie te volmaken, zijn
sommige valsche biljetten voorzien van het stem
pel van een Engelsche bank. Drie Londensche
banken hebben uit het buitenland valsche bil
jetten ontvangen, welke voorzien waren van het
stempel „Londen 'Joint City and Midland Bank,
Bow-Street branch."
Deze tien pd. noten zijn de mooiste welke
ik ooit gezien heb," zeide' het hoofd der bui-
tenlandsche afdeeling van een der groote banken
tot een vertegenwoordiger van de „Evening
Hoewel de recherche reeds
inet haar onderzoek bezig is
dusver er nog niet in slagen, de werkplaats
op tc sporen of de hand te leggen op de daders.
sedert Juli jl.
mocht zij tot
NIEUWE SCHIEDAMSCHE COURANT
7^^, in nmllrrt ie flz> po/Ion flat 7.1IT1 KV/
Jik
