DAGBLAD WOOD SCHIEDAM EN OMSTREKEN.
45ste Jaargang.
Dinsdag 10 October 1022.
No. 13461.
Bureau KOEMARKT 4Jj Telefoon Intercommunaal 85. Postbus 39.
Abonnementen per 3 maanden 2.per week 15 cent, franco per
post 2.50 per kwartaal. Afzonderlijke nummers 3 cent.
Advertentiën: 15 regels 1.75 elke regel daarboven 35 cent, 3 maal
plaatsen wordt 2 maal berekend. Ingezonden mededeelingen 75 ct. per regel.
Speciale conditiën voor herhaaldelijk adverteeren. Tarieven worden op aanvraag
toegezonden. Incassokosten worden berekend.
Bij of krachtens wetten of verordeningen voor
geschreven en andere offieicele af- en aan
kondigingen van het Gemeentebestuur.
HINDERWET.
Burgemeester en Wethouders van Schiedam
hebben bij hun besluit van 9 October 1922 ver
gunning verleend aan
lo. de Maatschappij tot Detailverkoop van
Petroleum „DE AUTOMAAT" te Rotterdam,
tot oprichting van een bewaarplaats van petro
leum in het pand Breedstraat 50, kadaster Sec
tie A. no 691. en van benzine op het open terrein
achter voormeld pand
2o. G. H. KOUDIJS tot oprichting van een
petroleumbewaarplaats in het pand Overschie-
schestraat 62, kadaster Sectie I. no. 197
3o. de MAATSCHAPPIJ „PETROI^IFERE"
te Rotterdam tot oprichting van een petroleum
bewaarplaats in het pand Schie 20, kadaster
Sectie Z. no. 1233.
Schiedam, 10 October 1922.
Buitenlaudsch Nieuws.
GEALLIEERDEN EN TURKEN.
Uit Londen meldt de „Times"
De nieuwe week begon met een vee optimis
tischer stemming omtrent den waarschijnlijken
gang van zaken in het Nabije Oosten. Alle gevaar
kan evenwel nog niet als geweken worden be-
schouwd. Dit zal eerst kunnen worden voorbij
geacht, wanneer de Kemalistische vertegenwoor
digers te Moedania het nieuwe Parijsche besluit
der geallieerden hebben aanvaard. Tot zoolang
moet men zich ook voorbereiden op nieuwe
onheilspellende geruchten,
Zoo deden bijvoorbeeld gister de twee vol-'
gende geruchten de ronde, plet eerate was,
dat de gisteren te Moedania hervatte bespre
kingen tusschen de drie geallieerde generaals
en Ismed pasja terstond weer moesten worden
opgeschort, omdat de instructies, welke door de
Fransche en Italiaansche generaals van hunne
hooge geallieerde commissarissen te Constanti-
nopel waren ontvangen omtrent het nieuwe
Parijsche besluit niet klopten met de instructies,
welke door generaal Harington daaromtrent
waren ontvangen.
Dit misverstand bleek door de vertaling
van het Parijsche besluit te zijn ontstaan.
Het tweede kwade gerucht was, dat de Ke
malistische troepen nabij Ismid de grens van
de neutrale zone hadden overschreden in de
richting van Constantinopel. Ook dit heet op
een misverstand te berusten, doordat de Ke
malistische troepen aldaar de grens van de
neutrale zone niet kenden. Naar verluidt trok
ken zij zich op verzoek van de Britsche autoritei
ten aldaar onmiddellijk terug.
Lord Curzon, die in de laatste dagen als minis
ter van Buitenlandsche Zaken van verschillende
zijden danig werd gekapitteld, heeft thans in zijn
land een uitstekende pers, die hem eenparig
lof toezwaait over zijn tweede welgeslaagde be
zoek aan Parijs. Hij bracht gistermiddag in dén
kabinetsraad verslag uit over zijn jongste be
sprekingen te Parijs. Van gezaghebbende zijde
wordt openlijk ontkend, dat lord Curzon bij zijn
verslag over de Parijsche besprekingen met af
treden zou hebben gedreigd, indien het kabinet
zich niet met de door hem gevolgde politiek ac-
coord verklaarde.
Hij werd met volledige volmacht van hét kabi
net naar Parijs gezonden en ook daarom bleek
deze bewering uit de lucht gegrepen te zijn.
De conferentie te Moedania werd gistermiddag
om drie uur hervat. De geallieerde hooge com
missarissen te Constantinopel bespraken gister
avond de ontruiming van Oost-Thracië door de
Grieksche troepen, alsmede het aantal Turksche
gendarmes, dat noodig wordt geacht voor de
bezetting van dat gebied en tevens de nieuwe
schending van de neutrale zone nabij Ismid.
Gelukkig echter heeft Ismed pasja aan gene
raal Harington doen weten, dat hij last gegeven
heeft tot staking van alle troepenbewegingen.
Ook Griekenland slaat niet meer zoo'n hoogen
toon aan en heeft zich tot belangrijke concessies
in zake Thracië bereid verklaard.
De ministerraad beraadslaagde Zondagavond
in hoofdzaak over het telegram van Veni'ze-
los. Besloten werd, blijk te geven van Grie-
kenlands verzoenenden geest en van zijn ver
langen, gehoor te geven aan de wenschen der
geallieerden, door 't brengen van het grootste
offer, n.l. de ontruiming van Oost-Thracië
Het zal slechts de onderhandelingen voortzet
ten over de vraag, binnen welken termijn de
ontruiming moet geschieden."
De bladen beweren, dat Venizelos formeele
toezeggingen zou hebben ontvangen in zake de
handhaving der Grieksche souvereiniteit over
West-Thracië.
teur van het Fransche verrekenbureau Alphand
en gistermiddag de directeur van het Engelsche
verrekenbureau Grey voor het voeren van onder
handelingen met de Duitsche regeering in zake de
regeling van de stortingen aan de verreken-
bureaux.
HET RATHENAU-PROCES.
Gister zijn te Leipzig de zittingen van het
proces Rathenau hervat. Daar men na de mis
lukking dér vergiftigingspoging,nieuwe aanvallen
op de beklaagden vreest, zijn omvangrijke be
schermingsmaatregelen getroffen.
Het verhoor der getuigen is gisteren afge-
loopen en de zitting werd verdaagd tot heden.
Volgens, de' voorloopige regeling van het ge
rechtshof kan het vonnis niet voor Zaterdag
worden verwacht.
IERLAND.
Op een weg nabij Dublin zijn de lijken gevon
den van drie jongelieden van 16, 18 en 19 jaar.
De hoofden van twee hunner waren met kogels
doorboord. De derde had zes kogels in het li
chaam gekregen. Hij had zich nog een eindweegs
voortgesleept en was in een steengroeve gevallen.
Men vermoedt, dat de moorden politieke be-
teekenis hebben.
OOSTENRIJK.
Uit Weenen wordt aan de „'Vossische Zei-
tung" gemeld dat de Pan-Germanisten aldaar
weinig ingenomen zijn met de conventie ten
behoeve van de hulp aan' Oostenrijk, vooral
omdat die 't land uitdrukkelijk verbiedt, zich
bij Duitschland aan te sluiten. Die aansluitings
kwestie is indertijd al de oorzaak geweest van
den val van het kabinet-Schober.
De socialisten vinden, gelijk bekend, dat de
controle, door de conventie ingesteld, te groo-
te inbreuk maakt op de souvereiniteit van het
landr
Men verwacht, dat Sëipel nog heel wat moeite
zal hebben om een meerderheid in het "parle
ment tot aanneming bereid te vinden. Hij zal
alvorens het ontwerp' in den Nationalen Raad
te brengen, besprekingen houden met de partij
leiders. Hij zal er op wijzen, dat een weigering
van Oostenrijk een uiterst slechten indruk op
het buiténlahd zou maken én dat, anderzijds
Oostenrijk het ook niet kan stellen buiten de
hulp van den Volkenbond.
BENESJ EN SCHANZER.
Uit Praag verluidt: Benesj is gisteravond
naar Venetië vertrokken om aldaar gedurende
verscheidene dagen besprekingen te houden
met Schanzer. Na zijn terugkeer te Praag zal
hij aan het parlement rapport uitbrengen over
zijn buitenlandsche politiek.
DE VERREKEN-BUREAUX.
Zaterdag is te Berlijn aangekomen de direc-
FASCISTEN-ACTIE.
Volgens telegrammen uit Innsbruck zijn aldaar
massa-betoogingen gehouden tegen het geweld
dadig optreden der fascisten in Zuid-Tirol. Eeni-
ge sprekers verklaarden, dat de inval in Inns
bruck, waarmede de fascisten hebben gedreigd,
onafzienbare gevolgen zou hebben.
Aan de grens worden alle reizigers onder
zocht, of zij wapens bij zich hebben. Het teMetan
verschijnende fascistische blad „Piccolo Posto"
meldt, dat er zich afdeélingén fascisten verzame
len in verband met'de strafexpeditie tegen Inns
bruck, waarmede de fascisten onlangs dreigden.
ALLERLEI.
Volgens de „Reichspost" bestaat er gevaar,
dat de kinderhospitalen te Weenen wegens ge
brek aan middelen gesloten zullen worden. Het
blad geeft de schuld aan het socialistische stads
bestuur.
In een groote bijeenkomst der huiseigena
ren te Weenen is door de'betrokkenen zelf vasts
gesteld, dat de huiseigenaren-staking mislukt was
Als reden werd genoemd de sléchte organisatie
ervan.
De staking van metaalbewerkers te Havre
is éindelijk beëindigd. In een gisteren gehouden
vergadering der stakers werd besloten, het
werk te hervatten. Zij stemden toe in een loons
verlaging van 10 percent.
- In een intervieuw met den correspondent
van de „Petit Parisien" te Palermo, verklaarde
ex-koning Constantijn, dat het zijn voornemen
is over twee of drie maanden naar Parijs te gaan
en tot zoolang op Sicilië te blijven.
De ex-koning verklaarde zijn abdicatie thans
als definitief te beschouwen.
Uit Reggio (Calabrië) wordt aan de „Mon
de" bericht, dat het te Monte St. Giovanni tot
een botsing tusschen Arditi van d'Annuncio en
fascisten is gekomen. Drie Arditi werden gedood.
'Aan beide zijden zijn voorts een tiental gewonden
Uit Marseille De dokwerkers en de kolenar
beiders hebben tot een algemeene solidariteits
staking met de zeelieden besloten.
- Volgens de „Chicago Tribune" zou er te
Athene gebrek aan drinkwater en levensmid
delen zijn. Ook zouden pestgevallen voorge
komen zijn.
De zeeliedenstaking is te Bordeaux opge
heven. Alle stakers hebben de nieuwe arbeids
voorwaarden aanvaard.
Binnenland.
R.K. Rijkskieskring organisatie.
Het dagelijksch bestuur van den Algem. Bond
van R.K. Rijkskieskringorganisaties heeft met
de H.H. Voorzitters en Secretarissen der 18
Rijkskieskringen op 7 October 1922 j.l. te Utrecht
een vergadering gehouden.
De voorzitter, Mr. A. Bn. vanWijnbergen open
de vergadering, waar alle daartoe gerechtigde
organisaties vertegenwoordigd zijn, met een
terugblik op den afgeloopen verkiezingstijd en
brengt hulde aan de besturen, die in die periode
zoo flink hebben gewerkt en herdenkt dankbaar
dat de scheuring, die gedreigd heeft door het
optreden van afzonderlijke groepen, betrekkelijk
zoo goed is verloopen.
Komende tot de behandeling der agenda,
wijst spr. er op dat de kieskringbesturen er
bij hun samenstelling op hebben te letten, dat
liet in hun geheelen kieskring gezag dient
te bezitten om de noodige leiding en voorlichting
aan de kiezers te kunnen geven. Spr. dringt er
daarom op aan, dat de bestuurderen zullen over
wegen of zij aan dit vereischte voldoen óf de be
sturen herziening in de samenstelling behoeven,
hetzij door herziening of aanvulling.
De penningmeester mr. J. B. J. E. Heerkens
Thijssen wijst er op dat een geregeld afdragen
der contributie een eerste vereischte is om den
algemeenen bond in stand en in bloei te houden
Uitvoerig werd hierover van gedachten ge
wisseld, waarna de verschillende vertegenwoor
digers der kieskringen op zich namen te zorgen
dat overeenkomstig art. 14 van het reglement
de vereischte opgaven van het aantal aangeslo
ten leden en de naar dat aantal verschuldigde
bijdragen in de maand Jauari worden afgedragen
In de pers zal dan het aantal aangesloten R.K.
kiezers in de verschillende kieskringen worden
gepubliceerd.
Komende tot het punt betrekkelijk het be
vorderen van aansluiting van personen uit allen
rang en stand bij de katholieke kiesvereenigingen
spoort de voorzitter aan in de daarvoor in aan
merking komende plaatsen uitdrukkelijk de
gelegenheid open te stellen om zich als lid aan
te melden en deze gelegenheid door de plaatse
lijke pers zooveel mogelijk bekend te maken. De
tegenwerping van vele personen, dat zij niet we
ten bij zien zich aan te melden,komt dan te ver
vallen.
Besproken wordt, dat niet alleen op het toe
treden als lid tot de kiesvereenigingen moet
gewezen worden doch ook het bezoek der ver
gaderingen moet zooveel mogelijk worden ge
propageerd. Daarbij worde gewaakt, dat een
goede toon worde bewaard en dat alle meeningen
eerlijk tot uiting kunnen komen. De kieskring-
besturen moeten zorgen, dat in dezen geest
door de locale kiesvereenigingen wordt gewerkt.
Men moet op dit punt blijven doorwerken, ook
al bracht het verleden ten deze wel eens teleur
stelling. Mede door bemiddeling der plaatselijke
pers worde dus met klem de vraag aan de orde
gesteld zal ik lid worden der kiesvereeniging.
Een der aanwezigen stelt als practiscli middel
voor, het plaatselijk instellen van enquetes om
de bezwaren te weten te komen tegen de kiesver
eeniging en deze bezwaren ernstig onder het oog
te zien en desnoods ze met de indiening dier be
zwaren te bespreken. Waar dit middel nuttig is
toe te passen worde het uitgewerkt.
Voorts wijst de voorzitter er op, dat het de
taak der kieskringbesturen is, te zorgen zooveel
mogelijk, dat de socialie kiesvereenigingen ook
na het verkiezingswerk niet ophouden te bestaan
maar althans één jaarveradering met spreker
worde gehouden.
Aanbevolen wordt het houden vanbesprekings-
avonden over actueele politieke vraagstukken.
Onderling wordt verder van gedachten gewis
seld over verschillende practische middel&i ter
bevordering van een krachtig leven in de kiesver
eenigingen.
Een nobele afgevaardgide.
Volgens het ,,D.v.N.-Br.", heeft Ir. L. J. M.
Feber, lid der Tweede Kamer een zitting ge
houden in hotel De Kroon te Breda, teneinde
het zoo noodige contact met de kiezers te be
houden. Voor de eerste zitting was onver
wacht groote belangstelling, zoowel uit de stad
als uit den omtrek.
De belangstelling wordt voldoende gede
monstreerd door het feit dat de zitting van
27 uur heeft geduurd Voor de volgende ge
legenheid hoopt men met de opgedane ervarin
gen omtrent den zittingstijd enz. rekening te
houden.
De staking in de sigarennijverbeid.
Na eerst den verlengden arbeidstijd en de
loonsverlaging te hebben aanvaard hebben Za
terdag de sigarenmakers van de naaml. venn.
stoom-, tabak en sigarenfabrieken v.h. R. Brou
wers P. Peelen en Zn. te Weesp, in opdracht
van hun organisatie, den dienst aan de directie
opgezegd.
R.K. Staatspartij.
Ter Zaterdag te Utrecht gehouden verga
deringen op de samenkomst van het dagel.
bestuur van den Algemeenen Bond van R.K.
Kiesvereenigingen met de voorzitters en se
cretarissen der Kieskringbesturen volgde nog
een bestuursvergadering van den Bond zelf
werden ten zeerste betreurd de indiscreties,
waartoe de vorige vergadering aanleiding had
gegeven. In verband hiermede werd besloten
de communiqué's dier vergaderingen vroeger,
dan de vorige maal te doen verschijnen.
't Is te hopen, dat de indiscreties nu niet meer
zullen plaats vinden, ook wijl deze tot verkeerde
gevolgtrekkingen aanleiding kunnen geven.
(„Tijd.")
Faillissementen.
Volgens mededeeling van het Handelsinfor
matiebureau van Van der Graaf Co's Bu
reaux voor den Handel zijn over de afgeloopen
week, eindigende 6 Oct. in Nederland uitgespro
ken 62 faillissementen tegen[38 faillissementen in
dezelfde week van het vorige jaar.
Van 1 Januari tot en met 6 Oct. 1922 2305
faillissementen tegenover 1603 over hetzelfde
tijdperk van het vorige jaar.
Stads- en Gewestelijk Nieuws.
DE MISSIEWEEK.
De tentoonstelling.
(vervolg.)
Naast de Franciscaansche stand was in zijn
afdeeling een pater Jezuit aan 't woord. Hij ver
telde van Java, dat met zijn 35 millioen inwoners
't dichtst bevolkte en tevens het bloeienste eiland
uit onzen Oost-Indischen Archipel is, en van
de Javanen, de zachtmoedige bescheiden
menschen, met hun werkzamen aard, die zoo
lang zij niet door Europeeschen invloed bedor
ven worejen, aan het leven geen hooge eischen
stellen. Tevreden met een handvol voedsel
beploegen en bebouwen zij hun rijstvelden of
arbeiden in de planlage der blanken. Ook hier ge
tuigt de bijeengebrachte keurcollectie van ont
wikkeling en .beschaving. De kunstzin en fijn
gevoeligheid der Javanen is in ons land reeds ge
noeg bekend, al was 't alleen maar door de
zachtkleurige doeken, waar dë inlandsche vrou
wen met engelengeduld de grillige decoraties in
batikken, en die ook hier in een schoone ver
scheidenheid te bewonderen zijn.
Een prachtige staatsie-prauw staat hier te
pronk, gesneden uit den geweldigen hoorn van
den buffel, hun trouwe hulp bij den landbouw,
zonderlinge muziekinstrumenten, wier ge
heimzinnige tonen, als de avond valt, door de
dessa zingen, schelpen, paarlemoer enkristallen,
drijfwerk en houtsnijkunst, dat alles prijkt hier
in een rijke overdadigheid.
Daarnevens en daartegenover hebben de
Maristen, de Capucijnen en de paters van Mill-
Hill postgevat. Het verschil met deze en de
vorige standen is buitengewoon uit wat hier
bijeengebracht is blijkt dadelijk en duidelijk
de groote geestelijke achterstand van de woeste
strijdlustige natuurmenschen, waar deze orden
tusschen verkeeren.
Maar de kennismaking met hen is er niet min
der interessant om. De kunstvoorwerpen zijn
hier te tellen, destemeer heeft dit krijgshaftige
volkje zich op de wapen-fabricage toegelegd.
Een opstand van spitse speren en puntige pieken
knotsen en bijlen, assegaaien en boomerangs,
zelfs de beruchte blaaspijpen zijn hier aanwezig,
de laatste instrumenten worden door hen niet
gebruikt^om de lamp,maar om het levenslicht van
hun medemenschen, uit te dooven, het giftige
pijltje doet zijn werk nooit half.
Voor pasmunt worden kralen of beenen schijf
jes gebruikt, in het missiegebied van de paters
Maristen, waar metaal tot de zeldzaamheden be
hoort, hakt men geen boom omver met de bijl,
maar worden de woudreuzen met behulp van een
zacht vuurtje, netjes tegen den grond gebrand.
Hier vindt men de landen, waar de koppen
snellers hun tochten ondernemen, om ,,snel-
namen"voor hun kinderen te veroveren tn waar
de wandenvder hutten gedrapeerdzijn met de ge
rookte schedels van hun slachtoffers.
't Confectie-vraagstuk bezorgt hun geen hoofd
breken, de eliten kloppen hun kleed, of beuken
hun baadjes uit een lap boomschors, de rest ver
genoegd zich met wat gras of bladeren,
Gordels van verdroogde vruchten, waarvan het
dor geklapper, gevoegd bij 't lawaai van andere
geruchtmakende zaken, als ideaal-begelciding bij
de dans geldt,zijn eveneens geliefkoosde kleeding-
stukken.-
Een afschuwelijk masker, waarmee de toove-
naar bij zijn vokje de vrees er in houdt hangt te
grijnzen in een hoekje.
Bij de paters Capucijnen is als een merkwaar
digheid de koran uitgestald, waarop bij een vroe
gere opstand, de stamhoofden, de omverwerping
NIEUWE SCHIEDAMSCHE COURANT
