Het amendement-Oud, om de waterstaats-
begrooting te verminderen met 1, ten einde uit
te spreken, dat een ambtenaar niet tot referen
daris moet worden bevorderd, is aangenomen
met 48 tegen 19 stemmen.
De post ridderorden van hoofdstuk II der
staatsbegrooting wordt goedgekeurd met 52
tegen 15 stemmen. Het hoofdstuk is aangenomen
z.h.st.
Voortgegaan wordt met do behandeling van de
onderwij sbegrooting.
De heer/V an W ij. n bergen (R. K.) vraagt
meer steun voor de instituten voor doofstommen
en blinden
De minister zal diligent zijn.
De heer S t u 1 e m e ij e r (R.K.) betoogt, dat
weigering van steun aan nieuwe nijverheidsscho
len, die door de gemeente worden noodig geacht,
strijdig is met de wet.
Mej. Groeneweg vraagt meer steun voor
vakonderwijs aan meisjes en voor de industrie
school aan de rechter-Maasoever te Rotterdam.
De heer J. ter Laan is het eens met den
heet Stulemeijer.
Mej. We sterman (V. B.) komt ook op
voor de Rotterdamsche Industrieschool en voor
de Vakschool voor Vrouwen- en Kinderkle
ding te Amsterdam, die dringend uitbreiding
noodig heeft, maar de dupe is van den tragen
gang van het overleg in -zake de concentratie.
De heer K. Ter La an (S. D.) bepleit een
billijke subsidieregeling voor de Ilaagsche Meis
jesvakschool en toekenning van subsidie over
1921 aan de Zaandamsche Nijverheidsschool.
De heer Duymaer van Twist (A. R.)
vraagt den Minister nadere inlichtingen over
het onderwijs aan kinderen van Zuiderzeevis-
schers.
De Minister ontkent, dat het Nijverheids
onderwijs niet zijn volle aandacht zou hebben
Vervolgens behandelt hij verschillende details.
Te Vlaardingen acht hij een school niet noodig,
omdat de Schiedamsche nog plaats genoeg heeft.
Omtrent het geval van de Ilaagsche Meisjes-
vakschool zal de Min. spoedig een beslissing ne
men. Het geldt hier een grensgeval, nl. de vraag
of deze school niet onder het L.O. valt. Spr. heeft
den nood van de Rotterdamsche Industrieschool
gevoeld en heeft 70 mille extra beschikbaar ge
steld. Op dat lichtpunt heeft niemand der Rot
terdamsche sprekers gewezen.
Lager onderwijs.
De heer Van Z adel h off (S. D.) dringt
er op aan, dat de minister de gemeenten zal ver
plichten het salaris aan de onderwijzers bij het
herhalingsonderwijs ten volle uit te betalen.
Vervolgens stelt hij eenige vragen over de uit
voering van het Bezoldigingbesluit.
Ten aanzien van de Oudercommissies ver
dedigt spr. de stelling, dat het wenschelijk zou
zijn, dat de onderwijzer in de Oudercommis
sies kan worden gekozen.
De heer B u 1 t e n( R.K.) komt op voor de
onderwijzerssalarissen en tagen de classificatie.
Spr. wenscht geen premiestorting.
De Minister geeft eenige inlichtingen.
Spr. zegt toe, dat hij de kwestie der wacht
gelden nog eens zal onderzoeken.
Toezegging ten aanzien van de samenstelling
der Oudercommissies kan de minister niet
geven.
Spr. heeft nooit gezegd, dat de onderwijzers
nimmer meer pensioen-premie zullen hebben te
storten. Voor hen kan geen uitzondering ge
maakt worden.
Bij art. 192 bepleit de heer Scheurer
(A.R.) meer steun aan de vereeniging tot be
vordering van de lichamelijke opvoeding. Uit
zondering maakt spr. voor den Boksbond,
waaraan hij allen steun wil onthouden. Spr.
stelt een amendement voor, om dezen post met
400 te verminderen ten einde geen subsidie te
geven aan den Boksbond.
De Minister onderschrijft veel van het
geen de heer Scheurer zeide De Krachtsport-
bond moet echter niet gelijk gesteld worden
met den Boksbond. De ƒ400 zijn voor beide be
stemd. Het is dus billijk, den Krachtsportbond
zijn ƒ200 te laten. De 200 voor den Boksbond
wil spr. wel intrekken.
De heer Scheur re r (A. R.) wijzigt zijn
amendement in dien geest.
De M i n i s t e r neemt het nu over.
De heer Van de Bilt (R. K.) bespreekt
de Brusselsche school. Hij juicht de gegeven
oplossing toe. Hij vraagt den minister nu ook
iets te doen voor Hollandsche kinderen in
Duitschland. Overigens waarschuwt spr. tegen
opdrijving dezer posten.
De Minister zegt, dat de Brusselsche
school al jarenlang bestond en dus steun alles
zins waard was. Liet is hier een zeer excep
tioneel geval.
De vergadering wordt verdaagd tot lieden
één uur.
Binnenland.
Kleinzielig.
De Geref. Staatspartij heeft ter uitvoering van
liet op de jl. algemecne vergadering te Utrecht,
genomen besluit, tot de regeering het verzoek
gericht om alsnog op de Staatsbegrooting voor
1923 den post van 10.000 uitgetiokken voor het
gezantschap bij den paus, te doen vervallen.
Zij verzoekt tevens den leden van de Twee
de Kamer mede aan dit verzoek, als ook tot
hen gericht, gehoor te geven, door het initia
tief te nemen tot indiening van een voorstel
in dezen geest en zulk een ingekomen voorstel
krachtig hun steun te verleenen.
Het ministerie van landbouw.
Ingediend is een Wetsontwerp houdende
wettelijke voorziening naar aanleiding van de
opheffing van het Ministerie van Landbouw,
Nijverheid en Handel.
Grondwetsherziening
De Eerste Kamer heeft gistermiddag de
tien wetsontwerpen, betreffende de grondwets
herziening, met de vereischte meerderheid van
,2/3 van het stemmenaantal aangenomen.
De Vlootwetcommissie.
De minister van maiine, de heer Westerveld,
hèeft gistermiddag in een der zalen van het
departement van binnenlandsche zaken, de
dezer dagen ingestelde Vlootcommissie geïnstal
leerd.
Volkenrecht.
Het departement van Buitenlandsche Zaken
maakt, in aansluiting van een vroegere mededee-
ling, bekend, dat de Nederlandsche regeering
uitgenoodigd is zich met de Vereenigde Staten,
het Britsche Rijk, Frankrijk, Italië en Japan te
laten vertegenwoordigen in de Commissie van
Juristen, welke ingevolge een resolutie van de
Conferentie van Washington van 4 Febr. jl.
door deze Staten in het leven geroepen Werd.
ter bestudeering van de vraag, welke aanvul
lingen of wijzigingen in de bestaande regelen
van het volkenrecht noodig zijn door het ge
bruik van vroeger nog niet bekende middelen
van oorlogvoering.
De Nederlandsche regeering heeft deze uit-
noodiging aanvaard.
De eerste samenkomst der commissie, welke
in het Vredespaleis zal vergaderen, is nader
bepaald op 11 December a.s.
Gemeente bcgrootingen.
In de gisteren gehouden vergadering van
den Haagschen gemeenteraad, deelde wethou
der De Wilde mede, dat van hooger hand
voorbereid wordt een uitsluitend model voor
de gemeentebegrootingen, waarbij de inkom
sten en uitgaven van een bepaalden tak van
dienst tegenover elkaar zullen worden ge
plaatst, hetgeen de overzichtelijkheid der ge
meentebegrootingen meer zal bevorderen. De
heer De Wilde meende, dat het nieuwe be-
grootingsmodel waarschijnlijk reeds het vol
gend jaar zal kunnen worden toegepast.
De minister-president.
Minister Ruys de Beerenhrouck, die wegens
ernstige familie-omstandigheden in Limburg
heeft vertoefd, is eergisteravond in Den LIaag te
ruggekeerd,inverband met de gister aangevangen
behandeling van de grondwetsherziening in de
Eerste Kamer
Tegen den vrijhandel.
De heer Martin Kaufmann Jr. te Amsterdam
heeft aan de Koningin en de ministers van han
del en van financiën een open brief gezonden,
waarin hij pleit voor de oprichting van een Ne
derlandsche invoercentrale, onder uitvaardiging
van een algemeen invoerverbod. De invoer-cen-
trale zou alleen invoervergunning moeten ver
strekken, wanneer de aangevraagde invoerver
gunning geen goederen betreft, die in Nederland
gefabriceerd worden. Lliervan zou dienen te
worden afgeweken voor het geval fabrikanten
misbruik zouden maken van dezen tijdelijken
maatregel.
Het redeseongres in Den Haag.
Naar men verneemt, heeft de Algemcene
Raad der Russische Vakbonden de uitnoodiging
van het Intern. Verbond van Vakvereenigingen
voor het vredescongres, dat. 10 December in
Den Haag zal worden geopend, aangenomen.
De Russische delegatie zal als volgt zijn samen
gesteld Losowski en Litwinof van den Alge-
meenen Raad der Russische Vakbonden Groe-
nin van de spoorwegarbeiders Kalnin van de
mijnwerkers Lepse van de metaalbewerkers.
Stads- en Gewestelijk Nieuws.
Gemeentebegrooting 1923.
III.
Onder hoofdstuk VI vinden we de vermoede
lijke verliessaldi van onderscheidene takken van
gemeentedienst, waar de commerciecle boekhou
ding is ingevoerd.
De volgende verliessaldi zijn daar uitgetrok
ken.
Reinigingsdienst 155.500 (v.j. ƒ141.000).
Gemeentewerken 18.000 (v.j. ƒ16.000).
Havendienst 120.000 (v.j. 134.200).
Openb. Leeszaal en Bibliotheek ƒ11.700 (v.i.
9300).
Ziekenhuis ƒ31.400 (v.j. ƒ20.250).
Openb. Zwemschool ƒ6200 (v.j. ƒ6500).
Alg. Begraafplaats ƒ2600 (v.j. ƒ3800).
Arbeidsbeurs ƒ9800 (v.j. ƒ8250).
Het onderwijs zal een deficit opleveren van
100.450.89 (v.j. 102,357.211/2), terwijl de Ge
meentelijke bezittingen er een van 364,500 (v.j.
360.600) zullen hebben.
De kosten van den algem. dienst van het Onder
wijs inspecteur, schoolarts, personeel bureau
onderwijs en diverse uitgaven zijn geraamd op
15.173 (v.j. 14.068).
Het openb. lager onderwijs staat uitgetrokken
voor 432.409.06 (v.j. ƒ408.930.—).
Het bijzonder L.O. 111.780.36 (v.j. 116.425)
De kosten van het Lager Nijverheidsonderwijs
14.906.50 (tegen 13.960 in i922).
Subsidiën aan lagere Nijverheidsscholen
ƒ48.098.50 (v.j. ƒ37.534.)
Onderhet Middelb.en Hooger Onderwijs treffen
wij de volgende veranderde uitgaafposten aan
Gemeentelijke Handelsavondcursus 6904 (v.
j. ƒ6375).
Jaarwedden en kindertoelagen rector en lee
raren Gymnasium ƒ51.994, v.j. ƒ47.183.
Kosten van instandhouding schoollokalen
ƒ700 (v.j. 1400).
Kosten van verlichting, verwarming en schoon
maak 1000 (v.j. 1600).
Kosten der openb. bewaarscholen ƒ33.410
(v. j. ƒ32.610.)
Kosten cursus opleiding bewaarschoolonder
wijzeressen 4075 (v.j. 3275.)
_Subsidies bijz. bewaarscholen ƒ42.393.41 (v.j.
42.068.40.)
De subsidie aan het Burg. Armbestuur staat
uitgetrokken tot 165.000, tegen 163.100. De
„inlichtingendienst", die in 1922 ƒ5000 kostte,
staat thans voor 8000 uitgetrokken. Een buiten
sporig hoog cijfer
De Ver. t. b. d. Tuberculose ziet haar subsidie
van 1000 op 2000 gebracht.
De kosten van verzekering tegen werkloosheid,
bureaukosten enz. zijn geraamd op 30.000 (v. j.
18.000.)
Uitgaven in verband met de steunregeling
aan uitgetrokken werknemers zijn geraamd op
ƒ270.000 (v.j. ƒ165.000), werkelijke uitgaven
in 1921 133.623,85V2-
Onder de kosten van het beheer en onderhoud
der bezittingen komen voor kosten van brand
en inbraakverzekering 3200 (v.j. ƒ2800.)
De renten van geldleeningcn beloopen
692.780,121/2 (v.j. ƒ703.723,121/2), van aflossing
geldleeningen ƒ222.000 (v.j. ƒ215.000), rente en
provisie van tijdelijk ter voorziening van kasgeld
opgenomen gelden ƒ138.000 (v.j. ƒ90.000)
Kosten van rechtskundig of ander deskundig
onderzoek 1575 (v.j. 1075)
Kosten vallende op aanbestedingen ƒ250
(v.j. ƒ50).
Kosten betaalbaarstelling coupons en uitge
sloten obligatiën ƒ2500 (v.j. ƒ2000).
De bcgrooting van Grondbedrijf bevat nog
ontvangposten betreffende terreinen, welke in
eigendom zijn overgegaan aan Rotterdam, o.a.
staat er een ontvangpost aan erfpacht op van
12.323 van de in staat van faillissement ver-
keerende firma Kuy en v.d. Ree's Machinefabriek
en scheepswerf.
Een en ander had toch wel op de Nota van Wij
zigingen kunnen worden medegedeeld, teneinde
een juister beeld te verkrijgen van den toestand
van Grondbedrijf, waarop tegenwoordig grooten-
deels Schiedam's financiën drijven.
Uit deze begrooting blijkt nog een en anderover
de kosten van een aantal werken in 1921 uitge
voerd.
Ophooging en straataanleg van perceel XX
(terreinen omgeving St. Liduinastraat) ƒ54.353,
761/2) ophooging perceel XXIII in de omgeving
van de Boschwachterswoning 19.970.75, uit
breiding Wilhelminahaven 519.852.351/2, door
graving Westerhaven 15.358,351/2, straatwer
ken ^perceel XVI (Gorzen) 150.596,64, straat-
aanleg Oud-Mathenesse 101.402.45 V2, oever
verdediging perceel XXIII (opgespoten terrein
buiten den N. West-frankel. dijk) 20.145,401/2,
straataanleg perceel XIX terrein Nassaustraat
34.435,55, straatwerken in Kortland 19.927.55
ophooging perceel XXXVI (land tusschen Stad
houderslaan en Westfr. dijk) ƒ19.179.8572, af
graven en vervoeren van grond in Westfr. en
Kortland 18.230,1572
Op de begrooting 1923 van de Brandweer
staat onder buitengewone uitgaven
3000 voor een toren voor het drogen van
slangen.
1000 voor den bouw van een brandspuithuisje
in het Gorzenkwartier.
400 voor aankoopen van een zuurstofapparaat.
50.000 voor aankoop van een motorboot.
Op de begrooting van den dienst der bedrijven
niet behoorende tot de bedrijven, diensten of
instellingen der gemeente Schiedam, komt o.a.
onder buitengewone uitgaven voor de stichting
van een slachthuis 450.000.
„Orpheus."
't Concert, dat Schiedams mannenkoor „Orp
heus" gisteravond in den R.K. Volksbond heeft
gegeven, is in ieder opzicht een eclatant succes
geworden.
Prachtig was de groote zaal bezet en heerlijk
genietbaar waren de liederen én van het koor
én van de soliste.
Speciaal was het de bedoeling, om weer eens
een ouderwetschen a capella-avond te geven,
waarom dan ook geen enkel uitgebreid nummei
werd gegeven en 't programma uit louter kleine
nummers, maar niet minder bekoorlijke, was
samengesteld. De drie werken, Invocation, v.
Jouret, Morgenlied, v. P. v. d. Putten en
Hymne an die Musik, v. V. Lachner, onlangs
te Rotterdam op 't Westelijk Zangtour-
nooi door Orpheus gezongen, kregen ook
gisteravond weer een beurt, en niet om er
spijt van te hebben, want ze kwamen hi r,
in de kleine zaal, veel beter tot hun recht, 't
Deed goed te zien, dat de vereeniging den laat-
sten Lijd met een 20 tal nieuwe zangers is ver
sterkt (ze telt er thans ca. 85), en gaat het in die
richting voort, dan behoeft er geen twijfel aan
te bestaan, of Orpheus zal nog eens zijn ouden
naam met alle eere weer kunnen dragen. Natuur
lijk moet de muzikale ontwikkeling met het
groeiend aantal gelijken tred houden, maar
gezien (of liever gehoord) de pracstaties van
gisteravond behoeft men op dit allervoornaam
ste punt ook niet bevreesd te zijn.
Invocation, een zwaar werk, werd vooral in
't begin met echt élan en juiste variatie'gezongcn,
in 't verdere gedeelte waren die beide factoren
een enkele keer zoek, aarzelden de tenoren soms
ietwat en waren overgangen te plotseling.
't Morgenlied van den directeur P. v.d. Put
ten, werd goed voorgedragen, alleen hinderde
ons in deze compositie hier en daar de o.i. wat
lange overbodige uitwerking (Herhalingder
klokken in de dalen).
Hymne an die Musik,als'slotnummer gekozen,
was ook inderdaad een waardige bekroning van
den avond.
Als verdere nummers werden nog verklankt
Brahms'Wiegenlied, dat mooi zacht in echte
sluimer-wekkende stemming werd gezongen,
een 14e eeuwsch Madrigaal van Hugo Jiingst,
statig-melodicus, Ernst Schmid's bekende volks
liedje Sandmannchen, 't ontroerende lied „Die
Ablösung van LI. Hutter en Waldesrauschen van
Fr. Ullrich, een van die Duitsche volksliederen,
die men nooit moe wordt te zingen.
De sopraan-soliste, Mevr. Lena Kruithof-van
Diggelen, een oud-Schicdamsche, heeft in haar
stem als eenige fout (in betrekkelijken zin), dat
ze voor een groote zaal te zwak is, overigens is
haar geluid zeldzaam beschaafd en geschoold,
en aangenaam in alle liggingen en wendingen.
Hoe heeilijk teer en fijn zong ze 't Schemerliedje
van Dina Appeldoorn, hoe kostelijk waren de
Serenade, v. S. de Lange en Cupidootje van
Dina Appeldoorn, welke beide liedjes ze ge
dwongen werd te herhalen. In de Aria deRose
van Maillart, rijk aan lustige, luchtige echt Fran-
sche passages, bewees ze, dat haar stem ook
technisch hoog ontwikkeld is.
Zooals reeds gezegd, was de geheele avond één
groot succes en heeft men heerlijk genoten, Waar
aan én kooi én soliste en niet 'L minst de directeur
P. v.d. Putten, die ook de soliste met talent
wist te begeleiden, ieder hun deel hebben.
„Nieuwe Waterweg."
Vandaag heeft de directie van bovengenoemde
Scheepsbouw Mij. een verkorte arbeidsweek
van 39 uur ingevoerd.
Daar het uurloon niet wordt verhoogd is
deze maatregel voor de betrokken werklieden
een groote schadepost.
Nieuw vrachtschip.
Hedenmiddag 1 uur vertrok uit de Vulcan-
haven te Vlaardingen, het kortelings door de
Werf Custo, Firma A. F. Smulders te Schiedam
afgeleverde nieuwe vrachtschip „Vlieland", ge
bouwd voor de Stoomvaart Maatschappij „Tri
ton" te Rotterdam.
De proeftocht welke gehouden werd op den
Nieuwen Waterweg had een uitstekend verloop.
Alles l'unctionneerde. uitstekend. De machines
het, sturen, manouvreeren evenals het beproeven
van het ankerspil, niets liet te wenschen over.
Trillingen door de werkende machines was
aan het schip niet te hespeuren.
Het bleek een stug schip te zijn.
Onmiddellijk na de proeftocht vertrok de
„Vlieland" met een lading rails naar Patagonië.
De „Vlieland" gebouwd volgens de hoogte
klasse Bureau Veritas 1 3/3 L. 1.1, Scheep
vaart Inspectie en Haveninspectie, .voorzien
van een certificaat houtvaart, heeft twee dekken,
lange brug, bak en campagne, met afmetingen
375' x 51'6" X 27'6" is bruto 4696.59 en nett.o
2786.01 Rcg. ton, groot, laadvermogen 7205 tons
d.w.
Zeven waterdichte schotten verdoelen het
schip in 8 afdeelingen.
Door 5 groote luikhoofden kunnen do 4 groote
ruimen en de ruimtank onder het tusscliendek
gelost en geladen worden, waarvoor 10 stoom-
lieren ter beschikking staan met 2 masten en 2
laadpalen, totaal met 10 laadboomen voor 5
ton en een zware laadboom voor 30 tons lasten.
Het schip is verder voorzien van 2 stuks
stoomgangspillen en een stoomankerlier, een
stoomstuurmachine op het achterschip met
telemotor op de stuurbrug.
De inhoud van ruim I onder tusschendek
bedraagt voor gestorte goederen 58320 kub.vt.
en in stukgoed 52960 kub.vt. van ruim II idem
resp. 74800 en 69930 kub.vt. van ruim III
idem resp. 43390 en 40320 kub. vt. van ruim IV
idem resp. 36850 en 33290 kub. vt. van de
ruimtank resp. 19890 en 18070 kub. vt. van
ruim I tusschendeks resp. 24660 en 21870 kub.
vt. van ruim II tusschendeks resp. 43500 en
38530 kub. vt. van ruim III tusschendeks
resp. 22640 en 20030 kub. vt. van ruim IV tus
schendeks 27180 en 23950 kub. vt. in de brug-
nn'mte vóór resp. 48080 en 42710 kub. ct.
;n de brugruimte achter resp. 26730 en 23690 kub
vt.
To taal ruiminhoud voor gestorte lading 426040
Kub. vt. en voor stukgoederen 385350 Kb. vt.
Totale bunkerinhoud, inclusief ruimtank be
draagt 781 ton steenkolen en totale tankinhoud
voor stookolie bedraagt 1327 tons.
De totale waterballastruimte inclusief ruim
tank en voeding watertank bedraagt 1864 ton.
De inhoud der drinkwatertank is 49 ton.
Het volkslogies is achterin met afzonderlijke
slaap- en woonverblijven. Verder is er een ruim
hospitaal, flinke waschgelegenheden met stroo-
mend water, een badinrichting, welke alle bewij
zen dat voor de bemanning gedaan is, wat op een
modern vrachtschip in den tegenwoordigen tijd
mag worden verlangd. De verblijven der officie
ren en die voor een beperkt aantal passagiers
zijn midschips. De hutten zijn van licht en don
ker eikenhout, de vloeren van houtcement, be
legd met zwaar linoleum en tapijtloopers. Zoowel
de betimmering der hutten als de stoffeering
zijn geheel door de Werf Gusto gemaakt en mun
ten uit door fijne smaak en soliditeit, waarmede
zij toont, voor geen enkele speciale zaak op dit
gebied op zijde te gaan.
De machines, eveneens geheel door de Werf
Gusto vervaardigd zijn van het triple expansie
systeem, sterk 2000 I.P.K. met cylinder van
25 X 41 X 67 en een slag van 45 duim.
De stoom Wordt geleverd door 3 ketels, elk
groot 13 voet 6 duim diam. lengte 11 voet, ieder
met 3 vuren voor een stoomdruk van 180 lbs.
en zijn ingericht voor het stoken met kolen en
olie en voorzien van Ilowdcn's geforceerde trek.
Het schip is, zooals van zelf spreekt, geheel van
electrisch licht voorzien en heeft stoomverwar-
ming in alle verblijven. Eveneens is het uiLge-
rust met draadlooze telegrafie.
Nog dient vermeld dat het schip onder de
bak een geisoleerde ruimte heeft voor proviand
met ruime ijskamer, terwijl de reddingsbooten
bediend worden door davits volgens systeem
_Schat.
