DMGBEJ®DWGGM SCHIEDAM
45ste Jaargang.
Vrijdag 22 Deeember 1922.
No. 13523.
,q Advertentiëni 15 regels 1.75 elke regel daarboven 35 cent, 3 maal
KOEMARKT 4. Telefoon Intercommunaal »5. Fosidus plaatsen wordt 2 maal berekend. Ingezonden mededeelingen 75 ct. per regel.
Abonnementen per 3 maanden f2.-—, per week 15 cent, franco per Speciale conditiën voor) herhaaldelijk adverteeren. Tarieven worden op aanvraag
post 2.50 per kwartaal. Afzonderlijke nummers 3 cent. toegezonden. Incassokosten worden berekend.
Bmrean i
Dit nummer bestaat uit twee bïaden
TWEEDE BLAD.
Staten-Generaal.
EERSTE KAMER.
Vergadering van Donderdag, 21 December
Aangenomen wordt het wetsontwerp tot het
aangaan van een geldleening ten bedrage van
350 millioen gulden, evenals de begrooting van
het staatsmuntbedrijf, nadat de heer de Gyse-
1 a a r (C. H.) had gewezen op het bedenkelijke
van de waardedaling van den zilveren standaard
en aangedrongen had op de intrekking van het
bestaande gehaltewetsontwerp, hetgeen minister
de Geer niet noodig oordeelde.
Met 26 tegen 12 stemmen wordt het wetsont
werp tot opheffing van het departement van
landbouw aangenomen.
Voorts worden een dertigtal kleinere ontwer
pen z. h. st. aangenomen, zoomede het ontwerp
tot regeling van het levensverzeke
ring s b e d r ij f.
Bij dit ontwerp bepleit de heer Van d er
Does de Willebois (R. K.) aanstelling
van geschoold personeel bij de verzekeringska
mer. De heeren Haazevoet (R. K.) en
Wibaut (S. D.) wenschen uitbreiding van de
regeling ook tot andere verzelceringstakken. De
heer Verkouteren (C. II.) waarschuwt
tegen staatsmonopolie.
Minister Heemskerk wil eveneens ge
schoold personeel. Spr. wenscht liever geen uit
breiding van de regeling tot andere takken, waar
toe overigens geen noodzakelijkheid bestaat,
evenmin als voor een staatsmonopolie.
De heer Witte rt van Hoogland
(R. K.) is voorstander van staatsmonopolie, doch
zal met het ontwerp meegaan.
Na daanneming van het wetsontwerp ging de
Kamer uiteen tot Woensdagmiddag 27 dezer.
TWEEDE KAMER.
Vergadering van Donderdag, 21 December.
Aan de ord is de Indische begroo
ting.
Da heer F e b e r (R. K.) stelt zich op ethisch
standpunt. Spr. wil ontwikkeling van Indië
t n gunste van Indi i zelf. Culturecle ontwikkc-
1 ng moet aan oeconomische ontwikkeling vooraf
gaan. Da hoogste cultureele ontwikkeling voor
Indië is die, welke op grondslag van het Christen
dom wordt toegepast. In afzienbaren tijd moet
aan Indie staatkundige zelfstandigheid worden
gegeven. De inzinking van de Indische beweging
is niet het gevolg van de reactie der Indische
regeering. doch van ontspanning na overspan
ning. Do slechte financieele toestand van Indië
is voor een groot deel de schuld van de vorige
Indische regeering. Beperking van de middelen
en versobering van uitgaven zijn noodig. Deze
versobering is mogelijk op de departementen van
oorlog en marine, doch ook op het onderwijs.
Meer aandacht moet echter worden geschonken
aan de volksgezondheid. Spr. dringt aan op
spoed met de herziening van artikel 123 van het
Regeeringsreglement.
De heer A 1 b a r d a (S. D.) wijst op de betee-
kenis van dc Indische volksbeweging. Spr. waar
schuwt tegen reactionaire geweldnriddelen tegen
over die beweging. Noodig is de zorg voor onde,-
wijs en ontwikkeling, waarna de inlanders ver
langen.
Spreker protesteert tegen de bezuinigings
maatregelen, waarvan de ambténaren slachtof-
fer zijn. Men moet afzien van het plan Indië te
verdedigen tegen een buitenlandschen vijand.
De heer van Boetzelaer van Dub
beldam (C. H.) komt op tegen de inkrimping
en vermindering van het onderwijs, al kan van
uitbreiding geen sprake zijn met het oog op de
kosten. We moeten aansturen op een zeer sterke
versobering, en aan Indië geen regeeringsvorm
maar een W .-tersch model willen opleggen, met
tal van ambtenaren en inspecteurs. Een vorm
van despotisme zal veeleer stroken met de volks
ziel in Indië.
De heer Gerretson (C. H.) betoogt, dat
onze koloniale politiek de vergelijking met die
van andere landen schitterend kan doorstaan, en
dat groote offers voor missie en zending blijk ge
ven van groote bei angst elling.
Avondvergadering van Donderdag 23 Dec.
Oorlogsbegrooting.
Aan de orde is Hoofdstuk Oorlog van de
Staatsbegrooting 1923, waarbij tevens aan de
orde is de interpellatie-K. ter Laan over het
nieuwe reglement voor de krijgstucht.
Minister Van D ij k bestrijdt de bezwaren
van den heer K. ter Laan tegen het nieuwe
reglement en gaat in het kort na de wordings
geschiedenis van dit reglement.
Z. i. is de burgerwacht niet geschikt voor
de vooropleiding. Wel is hij de burgerwacht
sympathiek gestemd, maar deze vindt haar
taak niet op militair teirein De toelagen aan
officieren kunnen niet vervallen.
Daarna komt spr. aan het ontwapenings-
vraagstuli. Tegenover h geen de S.D.A.P.
üaar voren heeft gebracht merkt Bgr, op, dat
de S.D.A.P. hier te lande inderdaad een afzon
derlijk standpunt inneemt. Zij wil geen natio
nale veiligheid den Volkebond daarentegen is
gebaseerd op de bescherming van de nationale
veiligheid.
Ook de regeering zou niets liever willen dan
ontwapening, maar zij heeft nuchter te zijn.
De "motie-Oud om in 1923 vrijwillige af
vloeiing toe te passen, ontraadt spr. ten ern
stigste met het oog op de groote kosten.
De Minister verklaarde de motie-Ter Laan
inzake contingentvermindering, de motie-K.
ter Laan inzake afschaffing der herhalingsoefe
ningen in 1923 en de motie-Dresselhuys inzake
vermindering der getalsterkte onaannemelijk.
Aanneeming van de motie-Boon, vragende een
wettelijke regeling van de afvloeiing ontraadt
spr. ten sterkste.
De heer K. T e r Laan dient een motie in,
waarbij de Kamer als haar oordeel uitspreekt,
dat de a'rtt. 17—20 uit het nieuwe regelemnt voor
de krijgstucht moeten vervallen.
[Wordt vervolgd).
n ii n I a b d.
Vakvereenigingen met de bedoeling om tot over
eenstemming te komen in zake de kwestie van
invoerbelemmering, waaromtrent zooals men
weet tusschen beide organisaties verschil vann
meening bestaat. Het standpunt van de S.D.A.P.
zal worden ingeleid door den heer Wibaut, dat
van het N.V.V. door den heer Stenhuis.
Nederland en Venezuela.
Naar Het Vadl verneemt is er te 's-Gravenhage
een comité Nederland-Venezuela in wording.
De Venezulaansche gezant steunt de beweging.
Doel is vooral te wijzen op de goede imigratie-
kansen, welke dit land den landbouwer biedt.
Liebcscjahen voor Weenen.
De Perscommissie van het Ned. R. K. Huis-
vestings Comité deelt ons mede, dat op 5 Januari
per extrawaggon gelegenheid bestaat Liebes-
gaben naar Weenen te verzenden. Goederen moe
ten vóór 30 December in het bezit zijn van het
Centraal Magazijn, Zuid-Willemsvaart 's-Herto-
genbosch.
De Indische financiën.
Uit Weltevreden meldt Aneta dat in den Volks-
raad bij de behandeling van het regularisatie-
ontwerp de regeeringsgemachtigde, de heer Bo-
denhausen heeft berekend, dat het tekort op
den gewonen dienst voor 1921 200 millioen zal
bedragen.
Voor 1922 vond hij den toestand veel verbe
terd. Regularisatie-ontwerp en aanvullingsbe-
grooting voor T923 werden aangenomen en de
najaarszitting gesloten.
Uit het hoekdrukkershedrijf.
Door de federatie van werkgeversorganisaties
in het boekdrukkersbedrijf is het concept-
collectief arbeidscontract met 1138 tegen 33
stemmen aangenomen.
Filmkeuring.
Te 's-Gravenhage is in het gebouw De Ruyter-
straat 67 onder leiding van ds. W. W. van der
Meulen een bijeenkomst gehouden, belegd door
de Vereeniging van Gemeentelijke en Particu
liere Bioscoop-commissies in Nederland. Bij
de bespreking waren een groot aantal Maat
schappelijke federates en vereenigingen uitge-
noodigd en werd de urgentie van rijkskeuring
van films besproken.
Vertegenwoordigd waren 42 vereenigingen,
terwijl bovendien een groot aantal vereenigin
gen schriftelijk haar instemming hadden betuigd.
De voorzitter zette in zijn inleiding de voor
deden van rijkskeuring uiteen en beantwoordde
de gemaakte opmerkingen, waaronder een be
toog van mr. A. de Graaf uit Utrecht, tegen de
keuring in het algemeen.
Ten slotte werden door den voorzitter aan
de vergadering een viertal conclusies voorge
legd.
Deze luiden als volgt
1. Het is in het algemeen belang en in het
bijzonder met het oog op de bescherming van
het kind tegen de gevaren, diè de bioscoop
kan opleveren, noodzakelijk, dat die bescher
ming door de overheid zich niet. bepale tot
enkele gemeenten, maar zich uitstrekt over
het geheele land.
2. Rijkskeuring op de films verhoogt de
eenheid in de beslissingen en daarmede het
gezag van de uitspraak.
3. Het toezicht op het nakomen der voor
schriften met name ten aanzien van het aan
brengen van coupures en van de identificatie
der lichtbeelden in het algemeen wordt bij
rijkskeuring aanmerkelijk vereenvoudigd.
4. Rijkskeuring verhoogt de rechtszekerheid
van de exploitanten en vergemakkelijkt daar
door samenwerking van dezen met de overheid.
Samenwerking centraal zielkundig beroepskantoor
Men bericht ons
De R.K. Vereeniging voor Beroepskeuze en
Vakopleiding te Nijmegen beslc ot in haar
vergadering van 9 December met algemeene
stemmen tot samenwerking met het Centraal
zielkundig Beroepskantoor te Utrecht. Dit als
gevolg van de vergadering der commissie van
beheer van het Zielkundig Beroepskantoor met
de afgevaardigden der diverse plaatselijke com
missies voor beroepskeuze op 20 November j.l.
Invoerbelemmering.
Naar de Tel. verneemt, zal morgen te Amster
dam een vergadering gehouden worden van het
partijbestuur en de Kamerfractie van de S.D.A.P-
met het bestuur van het Nederk Verbond van
De textielnijverheid.
De Almelosche Fabrikanten-vereeniging heeft
de besturen der textielarbeiders-organisaties
uitgenoodigd tot een bespreking over de loonen
op 5 Januari a.s.
Gemengd Menws.
Moordaanslag. In de nieuwe Krim
bij Coevorden heeft een moordaanslag plaats
gehad. De jonge D„ die verloofd is met een
mesje, aldaar woonachtig, reed toen hij per fiets
huiswaarts wilde keeren, te water doordat het
vondertje,waar hij over moest om op den straat
weg te komen, was opengedraaid. Hiervan wordt
een medeminnaar van den jongeman verdacht.
De jongeman kon zich zelf redden.
De politie heeft den dader gearresteerd. Hij
heeft bekend den vonder moedwillig opengezet
te hebben en toen D. te water lag getracht te
hebben hem met 'n stok van den wal af te houden
ratje mishandelde, is thans bij de politie bekend.
Dezelfde persoon heeft eenige jaren geleden
een dergelijk misdrijf gepleegd, waardcor hij
reeds zijn straf onderging. Hij kwam den
laatsten tijd veel aan de grens tusschen Pan-
nesheide, Nieuwstraat-Strass.
Het is een zeer gevaarlijk individu ,die tot
alles in staat is. Hij woont te Klinkheide doch
houdt zich meestal in Duitschland op.
De politie slaagde er nog niet in hem te arres
teeren.
De ontdekte graftombe. De be
kende Amerikaansche oudheid-kenner prof.
Brearted heeft de door Lord Carnarvon gevon
den graftombe van koning Tutankhamen be
zocht en zegt dat deze vondst een overweldigen
den indruk op hem heeft gemaakt. Ik had nooit
durven droomen het voorvertrek van een Pharao-
graf te zullen zien, nog geheel gevuld met de
schitterende uitrusting, zooals alleen de weelde
en rijkdom van den Pharao-tijd in de 14e eeuw
voor Christus kon hebben saamgebracht en dat
alles gerangschikt als toen het graf in de verre
oudheid gesloten werd."
De professor acht deze vondst de belang
rijkste onder de vele ontdekkingen in het Nijl-
dal.
Ongelukken. De mijnwerker W., die
te Hoensbroek tusschen een locomotief en den
wand van een mijngang was bekneld geraakt, is
aan zijn wonden overleden.
De mijnwerker U., uit Kerkrade, die op St.
Nicolaasdag op staatsmijn Wilhelmina onder
een kolentrein geraakte, waardoor hem een voet
werd afgereden en het bekken werd gebroken,
is te Heerlen overleden.
Gistermidag is op den overweg in den
Houtweg te Loosduinen de 83-jarige tuinarbei-
der C. v.d.A. door een tram overreden en ter
stond gedood het hoofd was bijna van 't lichaam
gescheiden.
Verduistering. Naar de „Tel." ver
neemt heeft de justitie te Amsterdam opdracht
gegeven over te gaan tot de arrestatie van een
persoon, die verdacht wordt zich te Amsterdam
schuldig te hebben aan verduistering van een
bedrag van 160.000. Deze persoon, een gewe
zen commissionair in effecten, werd gistermorgen
op 't hoofdbureau van politie ontboden, waarna
hij door een inspecteur der Centrale Recherche
voor den officier van justitie werd geleid.
Het betreft hier een kwestie van effectenbe-
leening.
Nader blijkt, dat de voormalige commissionair
in effecten, een aantal stukken, ter waarde van
160.000 die hem in onderpand waren gegeven
weer aan een derde had overhandigd. Deze
laatste persoon, die een vordering op den vroe-
geren commissionair had, heeft de effecten vast
gehouden. Het gevolg was, dat de eigenaar der
stukken tegen den commissionair een klacht
heeft ingediend.
Het onderzoek, in hoeverre de voor de politie
geleide schuld heeft, wordt nog voortgezet.
De bella-donna vergiftiging.
De 44-jarige P.B., die gistermiddag met zijn
47-jarige vrouw P. C. T. voor de Haagsche recht
bank terecht inoest staan ter zake van de beken
de bella donnavergiftiging is dezer dagen uit
bet huis van bewaring in Den Haag, waar de
beide beklaagden waren gedetineerd, overge
bracht naar een krankzinnigengesticht.
Zooals men zich zal herinneren, wordt P.B.
onder meer beklaagd van het gereedmaken van
met bella-donna gevulde bonbons, terwijl zijn
vrouw moet terecht staan wegens het toedienen
van die bonbons aan een groentenhandeaar en
diens echtgenoote, in wier winkel zij een onge
veer waardeloos biljet van 500 roebel op listige
wijze wisselde als ware 't een Nederlandsch
bankbiljet van 100 gulden.
De behandeling van de zaak tegen de vrouw
van Brakkée is begonnen.
Inbeslag genomen. Gistermiddag
heeft de politie in de Gevers Deynootstraat in
Den Haag tien mannen aangehouden, die daar
met een vrachtwagen, waarop ze een sche ,psbel
luidden, met couranten ventten. De wagen droeg
een groot opschrift, dat dienen moest om werk-
loozen te bewegen het congres tegen de werkloos
heid op Maandag a.s. te bezoeken.De wagen, eeni
ge bussen met geld en een hoeveelheid exem
plaren van het krantje „De Werklooze" werden
in beslag genomen.
De moord te K e r k r a d e. De dader,
die de aan de gevolgen overleden E.N. uit Kerk-
Dansmaniak. Ten einde op goedkoope
wijze toegang te verkrijgen tot een (militair
bal te Preston, nam een 21-jarige katoenspin
ner Edwin Grimsgam genaamd, zijn toevlucht
tot het volgende middel. Hij klom boven op een
muur van 12 voet, klauterde vervolgens op het
dak, verwijderde er enkele dakpannen, Werkte
zich door dc opening en mengde zich tusschen
de dansende menigte.
Een brigadier van politie verklaarde voor de
rechtbank, waarvoor Grimshaw zich dezer da
gen had te verantwoorden, dat deze methode om
zich ergens toegang te verschaffen, zeer veel
werd toegepast, zoo zelfs, dat speciale agenten
er mee belast moesten worden om diL tegen te
gaan. Grimshaw werd veroordeeld om de scha
de te betalen tot een bedrag van 15 sh. en werd
voorts tot 10 sh. beboet.
Spoorwegwerkplaats verbrand
De „Epoca" verneemt uit Spalato, dat aldaar
een bergplaats van locomotieven en wagons,
alsmede een spoorwegwcrkplaats met het mate
riaal voor taijrijke locomotieven zijn verbrand.
De schade bedraagt verscheidene millioenen.
Eenige arbeiders, die ervan verdacht worden,
den brand te hebben aangestoken, zijn gear
resteerd.
Scheepsramp. Het stoomschip „Vindi-
lis" is op de reede van St. Nazaire aangevaren
door het Noorsche stoomschip „Asturias" en
gezonken. Er zijn negen man van de „Vindilis"
omgekomen. Alleen de kapitein en de eerste
machinist werden gered.
Marine-schamdaal. Tweeëntwintig
burgerlijke geëmployeerden van de Marine
basis te Brooklijn zijn gister gearresteerd,
beschuldigd van diefstal van regeeringsgoe-
deren, gedurende den oorlog tot een bedrag van
meer dan een millioen dollar.
Whisky in beslag genomen. Een
lichter met 4090 kisten whisky, waarvan de
waarde wordt geschat op een half millioen dol
lar, is bij Sandyhook in beslag genomen.
Een opstand. Reuter meldt uit Nairoli
(Koya-Centraal-Afrika), dat de stam der Masai in
opstand is gekomen. De leden van den stam zijn
ontevreden over het registratiestelsel, de ont
wapening der Nasai en de hun opgelegde boete,
in vee te betalen. Gemeld wordt, dat de krijgs
lieden waren gehoond door de jonge meisjes,om
dat aan hun speren geen bloed kleefde. Het aan
tal ontevredenen bedraagt ongeveer 500. De
rebellen hebben 1000 stuks vee en 500 meisjes
geroofd.
Zware storm. Naar aan de Fransche
bladen dato i9 dezer te Gonstantinopel wordt
gemeld, heeft een zware storm in Europeesch
1 uikije en Anatolië gewoed.Alle telegrafische ver
bindingen zijn verbroken en ten gevolge van een
hevigen stortregen, die in Thracië is gevallen,
staat de spoorweg tot Constantinopel toe onder
water. De treinenloop ondervindt groote moei
lijkheden.
Rechtzaken.
Gisteren zou voor de rechtbank te 's-Graven
hage behandeld worden de zaak tegen Pieter-
nelia Cornelia T., huisvrouw van P.B., 47 jaar,
zonder beroep, en P.B., 44 jaar, eveneens zon
der beroep, beiden te 's-Gravenhage.
3ooals reeds gemeld, is de tweede beklaagde
intusschen overgebracht naar e'en krankzinnigen
gesticht. In verband hiermee is alleen de vrou
welijke beklaagde voor de rechtbank geleid.
Iiet O.M. vroeg 10 jaar gevangenisstraf.
Uitspraak 28 dezer.
HIEDAMSCHE
