DAGBLAD VOOR SCHIEDAM EN
DITJES EN PATJES.
46ste Jaargang.
Zaterdag 13 Januari 1923.
No. 13538
Bureau KOEMARKT 4 Telefoon Intercommunaal 85. - P«bua 39. 'maaV
Abonnementen per 3 maanden 2—, per week 15 cent, Iranco per Speciale conditiën.voor herhaaldelijk adverteeren. Tarieven worden op aanvraag
post 2.50 per kwartaal. Afzonderlijke nummers 3 cent. toegezonden. Incassokosten worden herekend.
Dit nummer bestaat uit twee bladen
en een Geïllustreerd Zondagsblad.
EERSTE BLAD.
Buitenlandsch Nieuws.
IN HET ROERGEBIED.
Yoorloopig blijft het in het Roergebied nog
rustig maar toch blijkt uit de berichten wel, dat
de Duitsche gemoederen zeer zijn gekwetst. Of
er nog geen onlusten voorvallen, is nog niet .te
zeggen.
De vakvereenigingen hebben besloten in heel
Rijnland-Westfalen, met inbegrip Van de Palts in
alle bedrijven, ook bij de middelen van vervoer
Maandagochtend een half uur te staken uit ver
zet tegen de bezetting van het Roergebied door
de Franschen.
Vier groote mijnwerkersbonden hebben een
proclamatie gericht tot de mijnwerkers in het
Roerbekken, waarin zij zich aansluiten bij den
eensgezinden tegenstand van het Duitsche volk
tegen de bezetting, en verklaren, dat de bezetting
van steden van vreedzamen arbeid met militaire
macht een ernstige rechtsbreuk is en afbreuk doet
aan de internationale economie en overeenstem
ming. Het is mogelijk en zelfs waarschijnlijk, dat
een aanval van aan het land en de bedrijven
vreemde meesters op het leven van het Roer
gebied moeilijkheden zou veroorzaken, waarvan
men zich den omvang thans niet kan voorstel
len. Ook zal door het binnentrekken van de
bezettingstroepen de duurte en de nood der be
volking stijgen. Thans is rust en bezonnenheid de
eerste plicht. Men moet naast elkander staan als
één eensgezind volk van werkende broeders.
Gister meldden we reeds, dat Frankrijk geen
kolen meer van Duitschland ontvangt.
Naar aanleiding van deze verklaringen van den
Duitschen Rijkskolencommissaris heelt Tirard,
in overleg met zijn Belgischen collega, de volgen
de opdracht gezonden aan de hoofdvertegen
woordigers van de geallieei'de commissie in de
Fransche en Belgische bezettingszones
„Daar de Duitsche bladen vanochtend bekend
hebben gemaakt, dat de Duitsche regeering bij
algemeen bevel aan de ambtenaren in het bezette
gebied heeft gelast de verzending van steenkool
voor de vergoeding te staken, wegens de handel
wijze van de Fransche, Belgische en Italiaansche
regeeringen, laat ik, in overleg met mijn Belgi
schen collega aan de hoofdvertegenwoordigers
van de hooge commissie in de Fransche en Bel
gische zones weten, dat dit algemeen bevel, daar
het niet aan de goedkeuring onderworpen is van
de hooge commissie voor het Rijnland, niet van
toepassing is in de bezette landen. Dientenge
volge zullen de ambtenaren, die zich volgens dit
bevel zouden gedragen, onderworpen zijn aan
de administratieve en gerechtelijke strafmaatre
gelen, bij de verordeningen voorzien.
DE MORATORIUM-KWESTIE.
De beraadslaging der Commissie van Herstel
over een moratorium werd tot hedenochtend
uitgesteld om de Fransche delegatie te veroor
loven hef plan te voltooien, dat zij aan de Com-
missie zal voorleggen.
Millet schrijft in de „Petit Parisien", dat dat
plan niet maar een eenvoudige reproductie zal
zijn van dat, hetwelk aan de conferentie van
Parijs werd voorgelegd. Men heeft zich moeite
gegeven om in het nieuwe voorstel rekening
te houden met de denkbeelden, die door de ge
allieerden en met name door Mussolini in zijn
voorstel zijn geopperd. Millet voegt daaraan toe
dat de bespreking over het moratorium, wil ze
tot een bruikbaar resultaat leiden, zal kun
nen plaats hebben evenals de over het ingebreke-
stellen, n.l. bij meerderheid van stemmen.
DE AANVAL OP MEMEL.
De toestand in het gebied van Memel was gister
avond nog onveranderd. De Litausche vrijkorp
sen staan dicht rond Memel, doch tot botsingen
is het tot dusver nog niet gekomen. Alleen is
gisternacht een Duitsche opperwachtmeester
bij een patrouilletocht ten Noorden van Memel
neergeschoten. Naar de oppercommissaris mee
deelt is een Engelsche kruiser naar Memel ge
zonden, welke gister al verwacht werd.
Uit Memel wordt nader gemeld, dat de stad
gistermiddag 12 um door Litausche benden om
singeld was. Van Noordelijke zijde zijn tot dicht
bij de stad doorgedrongen.
De Fransche hebben op de straatwegen zware
machinegeweren opgesteld.
DE IERSCHE VRIJSTAAT.
Omtrent het gebeurde te Sigo, wordt nog ge
meld
De rebellen verschenen kort voor midder
nacht bij het station, tegen welks muren zij
mijnen plaatsten. Vervolgens begoten zij de
personen- en goederenwagens met benzine,
evenals de stationsbureaux en de woning van
den stationschef, waarna zij alles in brand
staken. De vlammen brachten de mijnen tot
ontploffing, zoodat het geheele station in puin
werd gelegd. Twee personentreinen werden
geheel verwoest. De rebellen lieten vele loco
motieven onder stoom en zonder geleide de
haven inrijden.
AMERIKA.
Uit Londen verneemt de ,,Msb." Senator
James Reed van Missouri heeft er in den Ame-
rikaanschen senaat op aangedrongen, dat Britsch
en Fransch West-Indië, voor de veiligheid der
Ver. Staten en de zekerheid van het Panama
kanaal, noodzakelijk in het bezit van de Ver
Staten moesten komen.
Daarom stelde hij een resolutie voor, de
regeering verzoekende onderhandelingen te ope
nen met Groot-Brittannië en Frankrijk, teneinde
een deel van de West-Indische eilanden te kunnen
aankoopen.
De zon- en feestdagen die het oudejaar be
sluiten en het nieuwe jaar inzetten, behooren
weer tot het verleden. De weldadige warmte
der Kerkelijke viering van het altijd aan
doenlijke Kerstmis en het voornaam Drie
koningenfeest, heeft ieder, die de feesten naar
behooren beleefde in ootmoed en zelfinkeer, in
een blijmoedige stemming gebracht, en kracht
en lust gegeven, om het nieuwe jaar met zijn
lief en leed, met zijn verwinningen en nederlagen,
wederom dankbaar te aanvaarden en met moed
te beginnen.
Aan den arbeid dus 'tls niet genoeg de wan
toestanden der samenleving aan te wijzen,
neen zelf moet men trachten betere te scheppen.
Wondeplekken opmerken en blootleggen is moei
lijk, noch verdienstelijk, maar voorkomen en
verzachten, dat is naastenliefde. Al weten cn
openbaren wij al het kwaad, dat op de wereld
geschiedt wat zal het de gemeenschap baten?
Boven alles uit, staat de daad, de goede daad,
waar de maatschappij behoefte aan heeft, om
dat uit het goede, het goede zal voortkomen.
Voor ieder is er werk voor oud en jong het
zij met hoofd of hand, in 't nederige of in 't
verhevene en al heeft men geen bijzondere
talenten, de machtige propaganda, die uitgaat
van het goede voorbeeld dat een waarachtig
christen geeft, kan iedereen beoefenen.
Zoo zij het.
De nurksen, die in grooten getale ons kleine
landje doorkruisen, richten wiskundig zeker,
zoo omstreeks Nieuwjaar, vanuit hun wrang-
gemoed, de bitter-gepunte pijlen op het instituut
der nieuwjaarswenschen.
Malle gebruiken, bromt de eene. Huichelachti
ge gewoonten, gromt de ander.
En allen zijn zij het er over eens, dat 't gezege-
wensch uit baatzucht, top en teen mist.
Toegegeven Laat het zijn dat vijftig procent
der menschen, tegen den drang van hun hart in,
aan sleur of berekening onderdanig zijn de
instelling op zichzelf is er niet minder mooi
om, en voorziet werkelijk in een behoefte.
Onze stijlc landaard, die toenadering zoo moei
lijk maakt, vindt in den algemeen erkenden
Nieuwj aarswenscheen ontschatbaren bondge
noot, om bijna, of geheel verbroken banden te
versterken, of opnieuw aan te knoopen. Wat We
door het jaar voor geen geld ter wereld zouden
durven doen, Wordt op Nieuwjaar redelijk en
heel gewoon gevonden.
Dat de Nieuwjaarswensch nog lang in eere
moge blijven
De eerste nieuwe partij die in het jonge jaar
jeugdig overmoedig opdook, onprettig hartelijk
verwelkomd door ue liberale, de verschoten
en waschechte roode pers (verdachte vriend-
ALLERLEI.
Uit Washington. De regeering heeft besloten
dat de Amerikaansche belangen de terugroe
ping aan den Amerikaanschen toeschouwer
in de Commissie van Herstel niet veroorloven.
Volgens de „Lwowska Gazeta Porasna",
heerscht thans een nieuwe bolsjewistische terreur
in Podolië. Van Charkoff uit, heeft men een spe
ciale commissie de „Rewtroika" gezonden, welke
uit drie beproefde communisten is samengesteld,
met onbepaalde volmacht over leven en dood,
welke iedere ontevredenheid onder de bevol
king met geweld moet onderdrukken.
Uit Palermo. Het lijk van Konstantijn werd
gisteravond gebalsemd en heden met een post
boot naar Napels gezonden.
Staten-Generaal.
EERSTE KAMER.
Vergadering van Vrijdag, 12 Januari.
Zonder beraadslaging of hoofdelijke stemming
worden aangenomen de volgende wetsontwerpen:
1. Goedkeuring van het ontwerpverdrag van
Genua tot vaststelling van den minimumleeftijd
van toelating van kinderen tot arbeid op zee.
Voorbehoud van de bevoegdheid tot toetredig
tot de ontwerpverdragen van Genua betreffende
plaatsing van zeelieden en schadeloosstelling
voor werkloosheid in geval van verlies van het
schip door schipbreuk.
2. Aanvulling van het Wetboek van Straf
recht met een bepaling ter voorkoming vangevaar
voor brand in gebouwen en getimmerten.
3. Maatregelen van bezuiniging betreffende
de militair^rechterlijke macht.
4. Wijziging van het 4de hoofdstuk der staats-
begrooting voor 1922.
5. Aanvulling en verhooging van het 9de
hoofdstuk der staatsbegrooting voor 1922 (dek
king verlies spoorwegen)-.
De vergadering wordt daarna gesloten.
Binnenland.
Een verzoek aan de R. K. Kamerfractie.
In de gisteravond gehouden vergadering
van de R.K. Kiesvereeniging te 's-Hertogen-
bosch werd een motie aangenomen, waarin
de vergadering, overwegende den slechten
toestand der Nederlandsche nijverheid, meer
in het bijzonder der tabaks-industrie en schoen
industrie overwegende, dat in het R.K. Staats-
program 1922 deze clausule is opgenomen
„Maatregelen tot instandhouding der Ne
derlandsche nijverheid, ook door bevordering
van uitvoer, en bemoeilijking van invoer,
voor zoover de abnormale omstandigheden,
waarin de Nederlandsche nijverheid in de
concurrentie op de wereldmarkt verkeert, deze
maatregelen rechtvaardigen en eischen" er bij
de R.K. Kamerfractie met kracht op aandringt
de regeering te verzoeken spoedig die maat
regelen te nemen, noodig voor de instandhouding
der Nederlandsche nijverheid, meer in het bij
zonder ten behoeve der tabaksindustrie en schoen
industrie, gezien den zéér slechten toestand in
deze bedrijven.
Deze motie zal worden toegezonden aan
de R.K. Kamerfractie en de regeering.
Onder rood bewind.
Voor de vijfde maal heeft de gemeenteraad
van Wormervee zich met de Wethouderskeuze
bezig gehouden. Benoemd zijn tot wethouder de
heeren Ferf en Timmers, die ook nu weer hebben
bedankt, wijl ze bij de huidige samenstelling
van den Raad geen meerderheid kunnenvormen
en ook wijl ze zich niet geroepen voelen, de zaken
op te knappen, die h.i. door de schuld van de
soc.-dem. wethouders verkeerd liepen, zoodat
Wormerveer in een impasse geraakte, waar ze
niet gemakkelijk meer uitkomt, daar haar cre-
dietwaardigheid te zeer is geschokt om nog lee
ningen te kunnen plaatsen of aan kasgelden te
kunnen komen.
Men zal alsnog beproeven eenige stukken Ned.
Werk. Schuld te beleenen en hypotheek te ne
men op enkele gemeentelijke woningen en eigen
dommen, om althans voorloopig Weer geld in
handen te hebben.
Ontduiking der postwet.
De Directeur-Generaal der Posterijen en
Telegrafie vestigt de aandacht er op, dat met
geldboete van ten hoogste 100 wordt gestraft
hij, die stukken vervoerd of door den dienst der
posterijen dan wel door derden doet vervoeren,
al dan niet tegen genot van vracht, indien die
stukken bestemd zijn om in het buitenland ter
post te worden bezorgd. Onder stukken in boven
bedoelden zin worden verstaan brieven, brief
kaarten, gedrukte stukken, nieuwsbladen, mon
sters 'en Braille-drukwerken.
Deze bepaling treedt in werking op 15 Januari
a.s.
De arbeiders gaan voor.
De correspondenten van de „Tijd." in Zwitser
land heeft een en ander medegedeeld over de
internationale conferentie van katholieken, die
op 6 en 7 Jan. j.l. te Constanz werd gehouden.
Daar werden de grondslagen gelegd voor een
„Katholieke Internationale van den Arbeid."
Blijkbaar is een internationale van katholieke
standsorganisaties bedoeld. En om te beginnen
slechts van die organisaties, waarin de arbeiders
zijn gegroepeerd.
In de grondslagen wordt het geestelijke en
zedelijke levensdoel der arbeiders voorop ge
steld. Tegenover het socialisme en de sociale
reactie, wil de katholieke arbeidersbeweging
duidelijk laten uitkomen, dat zij een eigen ziens
wijze heeft en over eigen middelen beschikt, om
aan den opbouw der wereld mede te werken.De
nieuwe internationale zal voor de rechten van
den arbeider met groote kiacht optreden. En
en wascnecme ïuuuc jjois ^verdachte vrie
schappelijkheidwas de katholieke Volkspartij
Met veel en duidelijk lawaai en 'n klein en vaag
program naar voren tredend, en bovendien aan-
gekondigd als voorziende in een hevige en on
middellijke behoefte, schijnt de geheele zaak op
een kleinigheidje te zijn uitgeloopen.
De grootsch opgezette, breedbehangen, als
nationale bijeenkomst van ontevredenenbetitelde
oprichtingsvergadering, bleek amper talrijk ge
noeg om een bestuur samen te stellen.
De kwaal des tijds Een teveel aan leiders, een
tekort aan volgelingen.
Dat Neerlands katholieken het hoofd koel en
't hart warm houden, t Verleidelijk gefluit der
politieke vogelaars mogen weerstaan en hun
eenheid, die in dezen tijd van verbrokkeling,
een niet te schatten waarde heeft, ook op staat
kundig terrein, Weten te Verdedigen en te be
waren Des te meer reden voor die verdediging-
hebben wij omdat het beleid der Kath. Staats
partij geen afscheiding wettigt, want dat aan de
eene zijde de „N. K. P. toornt „er wordt te veeï
gegeven" en aan de andere zijde de Volkspartij
de kreet aanheft „wij krijgen te weinig," dat is
wel het beste bewijs, dat het juiste midden,
oftewel de gulden weg bewandeld wordt.
De conferentie te Parijs is deerlijk mislukt
een feit van beteekenis. Het koel-zakelijke
Engeland, dat eertijds uit schade-vrees voor
Duitschlands oppei'macht, zich in den oorlog
stortte, doch nu, door de verrassingen der valuta
kwestie, moest ondervinden, dat een vernietigd
Duitschland evenmin voordeel oplevert, heeft
met Frankrijk, dat in zijn overwinningsroes voor
geen rede vatbaar is, officiëel gebroken.
Engeland en Amerika zullen nu lijdelijk toe
zien hoe Frankrijk het spel van kat en muis
voortzet.
Zeker, het overmoedige vermilitairiseerde
Duitschland van voor '14 had een groote oor
logsschuld, maar de boete en vernedering is
dan ook zwaar geweest, en dat ondanks dat een
zoogenaamd beschaafde natie van het recht van
den sterkste zóó genadeloos gebruik maakt, om
een aan handen en voeten gebonden overwonnene
te vertreden en te krenken, is wel een treurig
bewijs, waartoe een staatkunde zonder godsdienst
kan voeren.
Wanneer de Oude Grieken zoo verhaalt
Nicétas een oveiwinning hadden behaald, dan
vermeden zij, de onstandvastigheid van het
ondermaansche indachtig, den haat te testcn-
digen tusschen volk en volk, en zij maakten
tropheeën van hout, opdat de tijd ze des te
sneller zou vernietigen.
Beschamend voorbeeld voor de natie der.
twintigste eeuw, die door hebzucht en wraak
verblind, een hopelooze poging durft te doen, om
een volk te vernietigen en een kwaad bedrijft,
dat zichzelve zal straffen.
Of zal het Fransche volk, inziende dat het
veiliger is een vriend tot nabuur te hebben dan
een vijand, zich verstandiger toonen dan zijn
regeering, en zijn staatslieden een gebiedend
halt toeroepen
Het is te wenschen, want na de verschrikke
lijke les van den wereldoorlog met zijn GO mil-
lioen slachtoffers, mag men de vrede wel dubbel
en dwars waardeeren.
Is er weer oorlogsgevaar? Wanneer men de
treurige resultaten ziet van de hedendaagsche
staatsmanskunst, zou men het bijna vreezen.
Het is nog altijd dezelfde diplomatie, als die
welke den raadselachtigen wereldoorlog ontke
tende, een oorlog, waarvan men na acht jaren,
elkaar over en weer beschuldigt, doch waar men
nog nooit de redelijke noodzaak van heeft aan
getoond. Nog zijn de ruïnes niet opgeruimd o
men begint alweer millioenen-legers aan te
kweeken, en wederom gaat men voort met het
maken van springstof en allerlei vernielingstuig.
't Is alweer om dezelfde redenen als weleei, e
achterdocht en het wantrouwen van den een
tegen den ander.
Altijd zal men den militairist hooren zeggen
„wij willen ons slechts bewapenen voor de ver
dediging en niet voor den aanval", maar indien
dit dan werkelijk wordt gemeend, waarom kun
nen dan de landen zich niet tegenover elkaar
verplichten, geen oorlog buiten hun eigen gi en-
zen te voeren Zou dat het oorlogsgevaai me
afdoende bezweren
Ontwapening moge onvoorzichtig zy
spelen met oorlogsvuur is roekeloos. Ziet m
het hier ook niet gebeuren? Zoodra er m
eenigszins over legervermindermg
sproken, duiken er eensklaps a 11 ei eijp
over invalsplannen en oorlogszucm achter.
op, en kunstmatig wordt de ge
docht weer opgewekt. Zeker ne g
dat een heethoofdige Waal
uitlaat, maar zou men dan wci J
lnnvpn dal een land als Belgie dat gebukt gaat
onder een oorlogsschuld van 36 milliard, en een
Vlaamschc kwestie, welke door een mogelijke
S van ras-echte Nederlanders nog ééns
zoo dreigend zou worden, dwaas genoeg zou zijn,
zoo'n gewaagd avontuur te beginnen
Doch al waren deze beletselen niet aanwezig,
dan nog is zulk een heimelijk ophitsen van volk
teo-en volk een geweldige misdaad.
Evengoed als wij de tijd van burger- en steden-
twisten te boven zijn gekomen, is het mogelijk,
ook de geschillen tusschen de landen op te lossen
zonder eerst een zee van bloed en tranen over
de aarde te doen stroomen.
Laten wij allen voor dit christelijk en pause
lijk vredes-ideaal met hoofd en hart werken.
Maaslandus.
i
1
