DAGBLAD VOOR SCHIEDAM EN
46ste Jaargang.
Vrijdag 19 Januari 1923.
No. 13543
Bureau KOEMARKT 4 Telefoon Intercommunaal 85. Postbus
Abonnementen per 3 maanden 2.—, per week 15 cent, franco
post 2.50 per kwartaal. Afzonderlijke nummers 3 cent.
39.
per
Dit nummer bestaat uit twee bladen
TWEEDE BLAD
Binnenland.
De beschuldiging van Wilton.
De heer Kuiper, lid van de Tweede Kamer,
heeft den minister van arbeid, handel en nijver
heid de volgende vragen gesteld
1Heeft de minister kennis genomen van den
volgens persberichten dato 3 Januari jl. door de
N.V. Wilton's Machinefabriek en Scheepswerf,
te Rotterdam, aan de Kamer van Koophandel
aldaar gerichten brief, waarin de wcrklooze
arbeiders in het algemeen worden beschuldigd
van weigering om passenden arbeid te aanvaar
den en liever zonder arbeidwerkloozensteun ont
vangen dan tegen loon werk te verrichten?
2. Is het den minister bekend, dat de directie
van bovengenoemde naamlooze vennootschap
als oorzaak daarvan aangeeft,dat de uitkeeringen
uit de werkloozenkassenwelke na overleg met
de regeering worden vastgesteld, te hoog zijn
3. Is de minister bereid, naar de gronden,
waarop deze aanklacht steunt, een nauwkeurig
onderzoek te doen instellen en het resultaat
daarvan benevens zijn oordeel over de gebleken
feiten, aan de Kamer mede te deelen
Minister Aalberse.
Het bericht der ,,Rsb" dat minister Aalberse
hef voornemen heeft te kennen gegeven, af te
treden, o.a. in verband met de slechte kansen,
die de Arbeidsgeschillenwet zou loopen is, zegt
de „Tel." geheel ongegrond. De minister kwali
ficeerde, naar men het blad te zijnen departe-
mente verzekerde, het bericht als onzinnig
De schaduwen.
„Het Volk" van Woensdag bevat een merk
waardige bekentenis, waaruit blijkt, dat men de
„eischen der S.D.A.P. niet te absoluut moet
opvatten.
Inzake de ontwapening schrijft het blad
„Zeker heeft Schaper gezegd, dat een de
mocratisch kabinet met socialistische minis
ters erin voorloopig beginnen kon met verla
ging van de jaarlijksche militielichtng tot 13.000
man. Maar dit is zoo weinig in strijd met onze
ontwapeningsleuze, dat in hetzelfde partijstuk,
waarin de ontwapeningsleuze het eerst gesteld
werd, reeds voor alle duidelijkheid gezegd
werd, dat dit volstrekt niet een overgaan naar
de alles-of-niets-taktiek zou beteekenen, maar
dat wij er ons zeer wel van bewust waren,
dat wij de ontwapening waarschijnlijk niet in
één slag, maar in verschillende etappen zouden
bereiken, en dat wij dan tot zulke vermindering
op afbetaling van harte zouden medewerken."
Dus de leuze „geen man en geen cent !-"
schrijft de „Tijd." dient slechts voor de verkie
zingspropaganda. De sociaal-democraten willen
niet in-eens, doch geleidelijk ontwapenen.
Juist zooals de. R.K. Staatspartij. Wat
de S.D.A.P. op dit stuk vóór de verkiezingen
heeft beloofd, waren slechts praatjes. De heei
Schaper wil minister worden in een Kabinet,
dat een „klein" leger handhaaft.Het is dus slechts
de vraag, wat men klein gelieft te noemen.
Met de socialisatie is 't juist eender gesteld.
Eerst heeft Jiet N.V.V. de socialisatie als de
eisch van de naaste toekomst gepropageerd.
Maar toen het in Duitscliland met de socialisatie
was misgeloopen, zijn de roode vakbond]elders
tot de overtuiging gekomen, dat ze op dit stuk
hun program moesten herzien. Als „eisch voor
de naaste toekomst" stelt 't N.V.V. nu de mede
zeggenschap der arbeiders in de bedrijven, het
program vanhet R.K. Vakbureau. De
heer Stenhuis vertelt nu wel, dat hij de mede
zeggenschap wil „als begin der socialisatie", maar
dat is natuurlijk slechts een doekje voor 't
bloeden.
Het feit is, dat de S.D.A.P. de katholieke
arbeiders naloopt en daarom zonder blikken of
blozen 't program der katholieken annexeert.
Waaruit blijk, dat de richting der Katholieke
politiek, ook van arbeidersstandpunt gezien,
nog niet zóó kwaad is. En dat de Katholieke
arbeiders hun eigen program het best kunnen
verwezenlijken door in hun partij, de ééne R.K.
Staatspartij te blijven. Zij behoeven niet naar
de sociaal-democraten te kijken, dievolgen
ons wel op den voet. Als de schaduwen, waarvan
een dichter zong:
„De schaduwen willen niet, zij, moeten.
En waar wij treden, zullen zij gaan."
Ned. R. K. Volkszangvereenigingen.
Naar wij vernemen is de Kon. goedkeuring
verkregen op de nieuwe Statuten der Ned. R. K.
Volkszangvereeniging.
Hierdoor is de omzetting der R.K. Federatie
Van Diocesane Vereenigingen voor Volkszang
in een R.K. Nationale Vereeniging een feit ge
worden.
Deze omzetting,waartoe de CentraleCommissic
der Federatie met overgroote meerderheid be
sloot, was voor het voortbestaan der Katholiek
Volkszangactie in ons land een noodzakelijke
Vereischte.
Het diocesaan verband bleek steeds
voor de volkszangactie onhoudbaar.
De gereorganiseerde Vereeniging, waarvan de
oude Centrale Commissie volgens de Statuten
nog een jaar als bestuur aanblijft, zal nu met
kracht de actie voor den RoomschenVolkszang
Weer aanvangen, daarbij rekenend op de dui
zenden volkszangliefhebbers bij ons katholieke
volk.
Zijn we wel ingelicht, dan wordt over eenigen
tijd een vergadering te Utrecht gehouden, voor
alle belangstellenden, om de nieuw te voeren
actie te bespreken.
Advertentiën 15 regels 1.75 elke regel daarboven 35 cent, 3 maal
plaatsen wordt 2 maal berekend. Ingezonden mededeelingen 75 ct. per regel.
Speciale conditiën voor herhaaldelijk adverteeren. Tarieven worden op aanvraag
toegezonden. Incassokosten worden berekend.
Protestantsche waardeering.
Ook in de Protestantsche pers is men niet
blind gebleven voor de magistrale Encycliek,
door Paus Pius XI uitgevaardigd over de groote
vragen en toestanden van dezen tijd. Thans
lezen wij in den christelijken „Amsterdammer"
In de Kerstdagen heeft Paus Pius voor het
eerst in een encycliek het woord tot „de wereld'
gericht.
Het is een verstandig woord, en, al lezende
'voelt men verwonderd hoezeer de tijden veran
derd zijn sinds de dagen, toen men den paus
den antichirist noemde
Den antichrist, tegen wien wij, Christenen der
30ste eeuw, het geesteszwaard vegen, zoeken wij
niet zoozeer in het Vaticaan te Rome, als wel in
het Kremlin te Moscou, waar het standbeeld van
Judas staat opgericht.
De kijk, dien de paus in de encycliek „Ubi
arcano De" op de wereldkatastrofe en haar oor
zaken toont te hebben, harmonieert in hoofd
zaak met deze opvatting, en, hoewel het
geuzenbloed weigert mee te doen aan het dragen
van kransen naar den pauselijken katheder, wil
len we toch, zonder terughouding, waardeering
uitspreken voor het wijze en fiere woord, waar
mee Pius de onrust en het onheil der Christen
volken zoekt te bezweren.
Gemengd Nieuws.
Help u zelf. Een waker van den Gecon-
troleerden Particulieren Veiligheidsdienst te
Hilversum trof in den nacht van Dinsdag op
Woensdag op het erf van de Coöperatie „Help
U zelf" aan het Achterom een man aan. Op
zijn vraag, wat of deze er te maken had, kreeg
de waker geen., voldoende inlichtingen waar
na hij den man naar het politiebureau bracht.
Daar bleek, aldus het „Hbl.", dat men te
doen had met een gevaarlijk heerschap, J. v.
K. geheeten en te Apeldoorn woonachtig. Op
hem werd gevonden een hoeveelheid klein
geld, dat hij bemachtigd had, door zich tot
het gebouw van genoemde coöperatie toegang
te verschaffen.
En passant deelde hij ook nog mede, zich
te hebben schuldig gemaakt aan de twee in
braken, den laatsten tijd gepleegd in de machine
fabriek „Techniwerk" aan de Floralaan te
Hilversum.
De waker had dus een goede vangst gedaan.
H ardnekkig. Bij ds. Fraanje predikant
bij de Oud-Geref. gemeente te Barneveld, en
eenige zijner geloofsgenooten, is, ingevolge
de Invaliditeitswet, weer beslag op den inboedel
gelegd.
Geëindigd. De staking onder de werk
loozen te Andijk (N.H.) is geëindigd. De gemeen
te heeft haar standpunt gehandhaafd.
Onze scheepvaart. De Rotterdam-
sche Lloyd heeft aan de Schelde te Vlissingen
opdracht gegeven voor den bouw van een nieuw
stoomschip.
het binnengasthuis, waarheen hij vervoerd
hij heden aan de gevolgen overleden.
Aan de grens. De groepen der politie-
troepen zijn gisteren van Dinxperlo tot Reuvel
versterkt, in verband met de steeds toenemende
onveiligheid in het grensgebied.
Vrijgelaten. De scheepskapitein H. S
te Delfzijl, onlangs, zooals we meldden, terzake
van smokkelarij door de Duitsche justitie ver
oordeeld tot 2 jaren gevangenisstraf, is op aan
drang van onze regeering in vrijheid gesteld en
gister in zijn woonplaats teruggekeerd. S. was
op Nederlandsch gebied met het Duitsche politie-
vaartuig Noske naar Emden opgebracht
V r ij g e s p r o k e n. In de zaak betref
fende de ovértreding van de loterijwet door de
firma Jamin (de reclame-smulpartij), waarvoor
zij door het Rotterdamsche kantongerecht ver
oordeeld was tot 25 boete sub. 1 dag hechtenis
heeft de rechtbank thans de firma Jamin van allé
rechtsvervolging ontslagen, overwegende, dat
het ten laste gelegde feit niet strafbaar is'. Het
vonnis van liet kantongerecht werd vernietigd
Overleden. Zooals men zich herinneren
zal heeft een jongmensch op de Rozengracht te
Amsterdam zich dezer dagen gewond met een
revolver. Hij dacht, dat het wapen ongeladen
was, stak den loop in den mond en het schot ging
Het vliegongeval te Soester-
b e r g. In verband met het vliegongeluk te
Soesterberg verneemt de „Avp. het volgen
de
De sergeant-vlieger Bergsma was bezig met
het maken van z.g. pistool-landingen, waar
bij de vlieger, welke een schot ziet afgaan,
trachten moet zoodra mogelijk met afge-
zetten motor het landingsterrein te berei
ken. Aangezien bij deze oefeningen niet gelet
kan worden op windrichting e.d. zijn deze als
gevaarlijk te beschouwen.
Nu was toen het ongeval plaats had
in strijd met de voorschriften geen dokter
op het terrein aanwezig en aanvankelijk ook
niet te vinden.
Deze moest worden gezocht, hetgeen pl.m.
25 minuten duurde. In dien tijd had het slacht
offer zeer veel bloed verloren.
Naar wij voorts vernemen bestaan er groote
kans dat sergeant-vlieger B. invalide blijft.
Het personeel van de luchtvaartafdeeling
is niet bijster te spreken over het feit, dat bij
bedoeld ongeval niet onmiddellijk kon wor
den beschikt over een dokter.
Hooge b o e t e. De heer A. H., directeur
van de Nederlandsche fabriek van piano's en
harmoniums, die een filiaal te Weencr in Oost-
Friesland heeft, is door de rechtbank te Aurich,
prov. Hannover, tot 9 maanden gevangenisstraf
en 10 millioen mark boete veroordeeld wegens
ontduiking van de controle op den Duitschen
buitenlandschen handel.
Een duur renteboekje. Voor het
kantongerecht te Sliedrecht heeft terecht ge
staan de boerendienstbode J. V„ uit Langerak
Zij had opzettelijk geen renteboekje aangevraagd
aan den Raad van Arbeid, ondanks de herhaalde
waarschuwingen van controleurs. Op een vraag
van den rechter waarom zij dit bleef weigeren,
voerde zij ter verdediging aan, dat haar patroon
tegen haar gezegd had als je voor een rentekaart
teekent dan kan je ook wel voor de galg teekenen.
Bekl. was door dit gezegde bang geworden.
Zij is veroordeeld tot 20 boete subs. 20 dagen
hechtenis.
Een belastinggeschil. Onze land
genoot prof. Wenckebach, hoogleeraar bij de
medische faculteit van de universiteit te Weenen
had een geschil met den ontvanger der belas
tingen. Deze beweerde, dat het inkomen van
prof. Wenckebach hooger was dan hij had opge
geven, en beriep zich op de schatting van eenige
van diens collega's. Prof. Wenckebach betwistte,
dat opgaven van zijn collega's den doorslag moch
ten geven. Hangende dit geschil heeft een afge
vaardigde de kwestie in de Kamer gebracht en
prof. Wenckebach aangevallen. De „Neue Freie
Presse" verdedigt hem en geeft te kennen, dat
collega's door afgunst kunnen zijn gedreven en
deze inlichtingdienst van het kantoor der belas
tingen niet door den beugel kan.
Juweelendief Aal. Naar uit New-York
wordt gemeld, is de vrouw van 'n multimillion-
nair uit Buffalo van haar juweelen, die een paar
millioen waard zijn, beroofd.
Deze dame, mevrouw Schoelkopf geheeten,
hield ervan, steeds haar kostbaarheden mee
te dragen, zelfs als zij in hotels logeerd
Een dansleeraar, die haar op een partij ge-
noodigd had met nog enkele andere rijke lie
den, is door de politie aangehouden. Hij had
een vreemdeling op de partij geïntroduceerd,
die later dan de anderen binnenkwam en weer
het eerst van allen verdween.
Toen mevrouw Schoelkopf naar huis terug
keerde, werd zij op de trap door den onbeken
den gast aangesproken. Vervolgens verschenen
er drie mannen, die op de eerste étage van
het huis woonden.Zij overvielen haar en sleepten
haar naar een kamer, waar zij zich van al haar
juweelen meester maakten.
De dansleeraar had de eerste etage aan het
drietal verhuurd Mevrouw Schoelkopf gelooft
echter niet aan zijn medeplichtigheid, hoewel
zij het vreemd vindt, dat hij haar, ofschoon
hij wist, dat zij zulke kostbare juweelen droeg,
alleen liet vertrekken en haar zelfs niet eens naar
haar auto begeleidde.
Ku Klux Klan De burgemeester van
Mer Rouge, Robert L. Dade, heeft naar de „Dai
ly Telegraph" meldt, bij het proces te Bastrop
in Lousaina in verband met de opzienbarende
ontvoering en vermoording -van Watt Danfels
en Tom Richards door vooraanstaande leden dei
Ku Klux Klan, bekend, dat hij heeft deelge
nomen aan den raid. Hij noemde voorts nog de
namen van vier andere leden op, die eveneens
van de partij zijn geweest, nl. de „Imperial
Cyclops" J. K. Ship witch, dr. B. M. MkKoin,voor
malig burgemeester van Mer Rouge, Kelly Harp
en Ed. Iven.
Gevaarlijk vak. Omtrent het drama,
dat zich Vrijdag jl. in den dierentuin te Bazel
heeft afgespeeld, wordt nader gemeld
De 85-jarige oppasser, Jean Haefelfinger,
was bezig het hok van een olifant, miss Jen
ny genaamd, schoon te maken, toen een zyner
collega's plotseling een hevig getrompetter
hoorde. Deze ging een onderzoek instellen
naar de oorzaak hiervan en zag tot zijn grooten
schrik, hoefde olifant aan den gang was met
den slurf zijn oppasser toe te takelen. Het hoofd
van den armen man bengelde tusschen de logge
voorpooten van het woeste beest Hij trachtte
zijn collega te hulp te komen, doch merkte al
ras, dat de olifant ook tegen twee menschen was
opgewassen. De man moest vluchten en hulp
halen.
Ondertusschen vervolgde de olifant zijnnood-
lottig werk. Eindelijk dit spel moede, smeet het
beest zijn slachtoffer in een hoek van het hok,
waar de man bewegingloos bleef liggen. De in
middels toegesnelde oppassers Verlosten hem
uit zijn netelige positie, doch de man was reeds
dood.
Het hoofd van het slachtoffer vertoonde een
gapende wonde, waaruit het bloed gutste. De
rechterarm was geheel vermorzeld. Vermoe
delijk trad de dood onmiddellijk in, toen de on
gelukkige oppasser met kracht tegen den muur
Werd geworpen.
De man, die een weduwe met twee kleine
kinderen onverzorgd achterlaat, was een on
berispelijk oppasser, die veel van de aan zijn
zorg toevertrouwde dieren hield en altijd zeer
goed voor hen wJs. Hij oefende reeds vier
jaar lang het beroep van oppasser uit en was
steeds uitsluitend met de verzorging van de
olifanten belast geweest.
De moorddadige „Miss Jenny" was in 1919
door het bestuur van den dierentuin gekocht
van een circus te München. Het beest kon
zich slecht aan de gevangenschap wennen.
Beweerd wordt, dat het beest den laatsten tijd
nogal geprikkeld leek.
Het is niet de eerste maal, dat een oppasser
van de diergaarde te Bazel „op het veld van
eer" sterft. Eenige jaren geleden werd een
oppasser door een wild zwijn de buik opengereten.
Een ander maal ontsnapte plotseling een leeuwin
Dit voorval had echter een gelukkiger af
loop, doordat de oppasser het roofdier weer
in het hok wist te krijgen.
Gepakt. Een der moordenaars van den
Amerikaan Nowack is bij zijn terugkeer uit
Parijs te Beriijn gearresteerd. Het is de Engelsch-
man Yellin. Hij bekende, ook reeds op 8 Octobei
jl. te Berlijn een poging te hebben gedaan, den
Amerikaan Greinsbach te vermoorden en te
berooven. De justitie zoekt thans nog naar
den tweeden moordenaar. Zij vernderstelt, dat
de moordenaarsbende, waartoe ok nog twee
vrouwen behooren, ook in Engeland, Frankrijk
België, Polen en andere Europeèsche landen
moorden heeft begaan.
Nieuwe munten. De Duitsche rijks
raad heeft gister het wetosntwerp nopens het
slaan van nieuwe geldstukken aangenomen.
Oorspronkelijk lag het in de bedoeling, stuk
ken ter waarde van 10, 20, 50, 100, 200 en oO
mark aan te maken. Om echter het gevaar
tegen te gaan, dat de intrinsieke waarde der
munten grooter zou zijn dan de nominale waarde
heeft de rijksraad verder besloten ook stukke
ter waarde van 1000 mark te doen slaan.
Verkeerd geadresseerde brieven
Hoe velen bij het schrijven van een brief zich
niet voldoende rekenschap geven van het belang
van een juiste adresseering, blijkt wel uit een
bericht uit Washington betreffende den post
dienst der Vereenigde Staten van Amerika.
Niet minder dan bijna vier millioen gulden
wT>rdt jaarlijks verspild door onjuiste adres
seering van brieven. Dagelijks worden door de
postkantoren in de Vereenigde State maar
even gemiddeld 375.381 onbestelbare brieven
ontvangen
Gestikt. Uit Charleroi wordt gemeld dat
drie werklieden, die bezig waren met het repa-
reeren van een pijpleiding in de sanitaire fabrie-
ken te Montigny sur Sambre, gestikt zijn. Een
andere werkman, die zijn kameraden wilde red
den, is eveneens gestikt.
Pest op Java. Blijkens een uit Neder-
landsch-Indië ontvangen opgave bedroeg het
aantal pestgevallen op Java gedurende de maand
October 1922, in Madioen 2, Soerabaja 2, Soera-
karta 19, Klaten 134, Bojolali 41, Djokjakarta
49, Magelang 325, Temanggoeng 26, Wonosobo
45, Semarang 2, Salatiga 78, Kendal 41, Pekalon-
gan 28, alle met doodelijken afloop.
Gestrand. De Amerikaansche schoener
Louise M. Richards is op het Deer Island bij
Bluefields aan de kust geloopen. Men gelooft
dat het schip verloren is.
