Het oude lasieel.
DMGBLMD U&ORSGHBEBMM EN
""feuilleton.
46ste Jaargang.
Dinsdag 23 Januari 1923.
No. 13546
Bureau: KOEMARKT 4 Telefoon Intercommunaal 85. Postbus: 39.
Abonnementen per 3 maanden 2.per week 15 cent, franco per
post ƒ2.50 per kwartaal. Afzonderlijke nummers 3 cent.
Bij of krachtens wetten of 'verordeningen voor
geschreven en andere offieieele af- en aan
kondigingen van het Gemeentebestuur.
HINDERWET.
Burgemeester en Wethouders van Schiedam
hebben bij hun besluit van 22 Januari 1923 ver
gunning verleend aan
lo. H. GROENEWEG tot oprichting van een
steenhouwerij in het pand Groenweegje 28,
kadaster Sectie A. no.1628
2oJOZEPH VAN GELDEREN tot oprich
ting van een metaalknipperij in het pand Noord
molenstraat 56, kadaster Sectie A. no. 1063,
met een electromotor van 772 P.K., drijvende
een knip- en een slijpmachine en
3o. de WERF GUSTO", firma A. F. Smul
ders, tot uitbreiding van haar fabriek aan den
Maasdijk, hoek Voorhavenkade, kadaster Sectie
L. No.2506, door vergrooting der modelmakerij
verplaatsing en vergrooting van een timmer-
loods en bijplaatsing van diverse dynamo's,
electromotoren en arbeidswerktuigen.
Schiedam, 23 Januari 1923.
Bukenlandscli Nieuws.
IN HET ROERGEBIED.
Omtrent den toestand in het Roergebied,
meldt het „Acht Uhr Abendblatt"
In het Roergebied heerscht thans de stilte
vóói den storm, een gespannen en uiterst zenuw
achtige stemming, welke ieder oogenblik tot een
catastrophe kan leiden. De algemeene staking is
nog niet afgekondigd'. De mijnwerkers zijn in de
mijnen afgedaald, doch delven er geen kolcD. Zij
wachten af, evenals de Franschen, die tot nog
toe geen maatregelen tegen dit lijdelijk verzet
hebben genomen.
Sommige toespelingen, welke van Fransche
zijde zijn gemaakt, wijzen er echter op, dat zij
besloten hebben, in geval van een staking met
de grootste kracht op te treden. Leden der inge
nieurscommissie verklaarden reeds tot eenige
journalisten, dat er geen staking zal worden
geduld.
Fransch spoorwegpersoneel en onderofficie
ren der spoorwegtroepen zijn naar Essen onder
weg om in geval van een algemeene of partieele
spoorwegstaking den dienst van het treinperso
neel over te nemen. Zooals gemeld, hebben de
Franschen reeds heden bij wijze van proef ge
poogd, de treinen te laten rijden op het traject
EssenDortmund en terug.
Het Duitsche spoorwegpersoneel weigerde
echter, voor deze treinen de signalen te be
dienen.
Er komen voortdurend Fransche versterkin
gen aan. Zij arriveeren voor het meerendeel
's nachts en worden buiten de stad ingekwar
tierd. Gisteren is er ook zware artillerie aan
gekomen. Twee stukken van 15 c.M. werden op
het plein voor het stadhuis te Bredeney opgesteld
In de mijnen bevinden zich geen Fransche sol
daten meer.
De kolenproductie is met dertig a veertig
procent gedaald. Het kolentransport te water
en te land staat geheel stilde spoorweg-trans-
porten waren Zaterdag j.l. reeds vijftig procent
geringer dan een week geleden.
De toestand van het verkeerswezen in het
Roergebied is nog verslechterd. De stremming
van het goederenverkeer op alle trajecten neemt
toe. Het personeel van het belangrijke station
Ostcrfelde-Zuid is gisteravond in staking gegaan,
omdat Belgische soldaten het emplacement
20
„O, Margreet, kondt gij maar bij ons wonen
Ik heb er zoo mijn best voor gedaan. Toch
is het mij niet gelukt," en hij stampvoette, met
tranen van spijt in de oogen. „Omdat gij niet
van anderen zoudt hooren, dat gij zoo spoedig
mogelijk weg moet,heb ik geëischt dat ik het je
dadelijk zou mogen vertellen. Gisteravond laat
zond de schout van Birkenbach berichtde
nieuwe houtvester is al daar met heel zijn gezin.
Zij kunnen nauwelijks onder dak komen er
is niet op hen gerekend geen huis, geen schuur
zelfs is er leeg."
Hij zweeg en wachtte op een woordje van dank,
van aanmoediging wellicht. Ik had alleen „zoo
spoedig mogelijk" verstaan en herhaalde dit
zoo bedroefd, dat Bodo andermaal uitriep,
*niet te zullen dulden dat wij vei'jaagd wei'den.
Hij was zoo heftig, dat ik bedaarde en hem
troost insprak.
„Begrijp je nu waarom ik zoo vroeg ben geko
men en mij zoo laat doe halen?" vi'oeg Bodo,
nadat hij Moeder had opgezocht en haar alles
verteld had. „Ik wilde hier nog eens een hee-
len dag met u zijn. Ik zal zoo spoedig niet meer
Advertentiën 15 regels 1.75elke regel daarboven 35 cent, 3 maal
plaatsen wordt 2 maal berekend. Ingezonden mededeelingen 75 ct. per regel.
Speciale conditiën voor herhaaldelijk adverteeren. Tarieven worden op aanvraag
toegezonden. Incassokosten worden berekend.
hadden bezet. Ook te Sterkrade hebben de spoor
weg-arbeiders het werk neergelegd.
Gisteravond hebben de post-beambten te
Essen vei'gaderd. Waarschijnlijk zal besloten
worden tot stillegging van den dienst, daar de
Franschen zich in het bezit hebben gesteld van
eenige telegraafverbindingen, welke zij voor
militaire doeleinden gebnxiken.
De mijnwerkers van de Thyssen-mijn be
sloten hun eventueele staking uit te stellen tot na
het proces tegen Thyssen. Van den afloop van
dit proces zal het afhangen of de staking zal
doorgaan of niet. Het proces is uitgesteld tot
Woensdagochtend 9 uur.
't Schijnt intusschen, dat Frankrijk zich door
alle dreigementen niet van zijn plannen laat
afbrengen. De „Tel." verneemt hierover van
een Fransche politieke autoriteit 't volgende
De eerste stap zal waarschijnlijk zijn de iso
leering van het Roergebied en het Rijnland
van het overig deel van Duitschland door een
militair en douane-cordon. Geen enkele koop-
Waar zal dan het Roergebied kunnen verlaten
en belangrijke beperkingen zullen worden op
gelegd aan het gewone handels- en reizigers
verkeer.
Generaal Degoutte zal de decreten, welke
hij heeft aangekondigd in overeenstemming met
de krijgswet, verscherpen en de toestand der
mijnwerkers zal hoogst onaangenaam Worden
indien zij niet arbeiden. Generaal Degoutte
heeft voorloopig zijn hoofdkwartier te Essen
gevestigd en de militaire autoriteiten treffen
met generaal Payot voorbereidingen om alle
spoorwegen te militariseeren en de Duitsche
spoorwegarbeiders te dwingen om te Werken.
Wij kunnen geen rekening houden met Duit
sche bedreigingen en wij zijn volstrekt genood
zaakt met grootè energie en strenge discipline
op te treden in 't bezette deel van Duitschland.
Nader wordt nog gemeld, dat de Fransche
ingenieurscommissie een vragenlijst heeft ge
zonden aan' de Duitsche industrieelen, waarin
nauwkeurige inlichtingen worden verlangd be
treffende de hoeveelheid kolen, welke de indus
trieelen in den loop der laatste maanden hebben
verkocht. Het antwoord moet vóór 24 Januari a.
s. gegeven worden. De bedrijfsleiders worden per-,
soonlijk verantwoordelijk gesteld voor de juist
heid der door hen te verstrekken inlichtingen.
De industrieelen zijn voornemens, op de vra
genlijst alleen in te vullen, dat zij weigeren,
inlichtingen te verstrekken, welke hun zakenge
heimen raken.
Ook de Duitsche regeering blijft hardnekkig en
verbood zelfs den Duitschen gedelegeerden bij de
verrekenbureaux te Parijs, om verderen arbeid
in die bureaux te verrichten. Fransche artikelen
worden zooveel mogelijk geboycot, ook in Tsje-
cho-Slowakije heeft Duitschland groote bestel-
liixgen in kolen enz. gedaan.
Dat ook in Frankrijk de toestand ernstig wordt
geacht, blijkt wel hieruitdat Poincaré de minis
ters van oorlog, financiën, openbai'e werken en
bevrijde gebieden voortaan iederen ochtend en
iederen avond over den toestand in het Roer
gebied zullen beraadslagen aan de hand van de
ingekomen rapporten uit dat gebied.
De Britsche regeering, die met spanning den
loop der gebeurtenissen aan de Roer gadeslaat
handhaaft haar welwillende lijdelijkheid jegens
de actie der Franschen daar. De bladen blijven
echter ernstige bezorgdheid uiten met betrek
king tot den uitslag van die actie.
DE CONFERENTIE TE LAUSANNE.
Het ontweip van het definitieve vredesver
drag zal binnenkort te Lausanne aan de Turk-
sche delegatie worden voorgelegd.
terug kunnen komen, want inijn gouverneur
wordt verwacht,en wie weet waarheen eii gezon
den zult worden."
„Wij worden zoo maar niet gezonden," zeide
ik en kleurde van spijt.
Bodo meende het goed, maar zijn meester-
achtigen toon ergerde mij.
Het was goed, dat Vader hem juist voor de
lessen opriep. „Hij is soms even trotsch als zijn
Moeder," pruilde ik.
„Gij zoudt het wellicht nog meer zijn,als gij in
zijn plaats waart en zoovelen rond u hadt die
op uw wenken pasten," berispte Moeder' die
geen kwaad van Bodo kon hooren. Hijwas
haar lieveling, evenals van Grootvader. „Hij
groeit den'ouden Vrijheer achterna," placht
die vol trots te zeggen„een prachtstuk van
een jongen en heldere oogen."
Na het middagmaal kwam Bodo op mij toe
en stak zijn arm door den mijnen.
„Laat ons nu rondgaan, Margreet, het beele
huis door. Ik wil alles nog eens zien om het
nooit te vergeten. Ik heb hier zulke prettige
dagen doorgebracht."
Wij zochten alle gezellige plekjes op, niet
alleen in huis, maar ook in den tuin en buiten
de omrastering het boschpad in, naar de bank
waar wij zoo dikwijls hadden gerust.
Dit wilden wij ook nu doen, toen wij bemerk
ten, dat een ander ons vóór was geweesteen
vreemde knaap, lang en donker van uitzicht.
Het doel van de voorgestelde bespreking in
zake de Mosoel-kwestie .is, te geraken tot de
vaststelling van de Zuidelijke grens van Tur
kije in Klein-Azië of tot de opstelling van een
formule daarvoor, welk in het ontwerpver
drag zal worden opgenomen.
Ismet Pasja heeft de uitnoodiging van lord
Curzon aangenomen om heden voor de eerste
commissie het Turksche standpunt met betrek
king tot de" grenzen in Mesopotamië en Syrië uit
een te zetten. Hij is evenwel niet voornemens,
daarbij de kwestie van het Fransch-Turksch
verdrag nopens Syrië ter sprake te brengen.
De delegaties der geallieerde mogendheden
hebben gisteravond geantwoord op het protest
van Tsjitsjerin in verband met het feit, dat de
ontwerp-conventie betreffende de zeestraten
niet ter kennis is gebracht van de Russische
delegatie. In haar antwoord verklaren de geal
lieerde delegaties, dat de commissie voor de
zeestraten spoedig zal worden bijeengeroepen en
dat aan de Russische delegatie te zijner tijd een
convocatie zal worden toegezonden.
AMERIKA EN EUROPA.
De meeningsverschillen, die er in politieke
kringen te Washington bestaan met betrekking
tot de Europëesche politiek van Amerika en de
toenemende tegenstand, die door de regeering
wordt ondervonden, hebben staatssecretaris
Hughes doen besluiten, met aftreden te dreigen.
In de jongste offieieele uitlatingen werd te
kennen gegeven, dat een dusdanige stap van
Hughes ten gevolge zou hebben, dat voorloopig
geen plan zou worden uitgewerkt met betrekking
tot de wijze, waarop de Vereenigde Staten hulp
kunnen bieden bij de oplossing van de Europee-
sche moeilijkheden.
DE MORATORIUM-KWESTIE.
Op grond van het resultaat der gistermorgen
gehouden conferentie, heeft Bart hou aan de
Fransche delegatie in de Commissie van Herstel
instructies gegeven voor de nauwkeurige formu
leering der voorwaarden van het moratorium, dat
gedurende de jaren 1923 en 1924 aan Duitsch
land zou kunnen worden toegestaan. Hij ont
wierp op deze basis een ontwerp-besluit en een
begeleidingsschrijven aan de Duitsche regeering.
Het ontwerp is officieus en vertrouwelijk ter
kennis van alle delegaties in de Commissie
van Herstel gebracht.
HERSTEL VAN OOSTENRIJK.
De garantiecommissie, welke door den Volken
bond is benoemd voor het financieel herstel van
Oostenrijk zal heden te Parijs bijeenkomen en
niet in Genève, zooals oorspronkelijk het plan
was. Er zullen verschillende kwesties worden
besproken, welke met de aan Oostenrijk te ver
strekken credieten verband houden. Lord Bal
four zal aan het hoofd van de Britsche delegatie
in de commissie staan.
Men verwacht, dat de besprekingen minstens
een week zullen duren.
MEMEL.
Naar uit Londen gemeld wordt, hebben de
geallieerden over den toestand te Memel ver-
toogen gericht tot de Lithausche regeering, die
thans Smeton,voormalig president van Lithauen,
naar Memel gezonden heeft, om te trachten zijn
invloed te doen gelden op de opstandelingen, om
naar hun land terug te keeren. Smeton zou gis
teren te Memel aankomen.
Een deputatie der opstandelingen heeft een
bezoek gebracht aan den kapitein van den Brit-
schen kruiser Calidon, die voor Memel ligt. Deze
Hij bemerkte ons niet voordat wij vlak bij hem
stonden, zoo vermoeid was hij van het zware
pak, dat nu naast hem op de bank lag.
Ik had medelijden met hem en wilde Bodo
juist influisteren, dat wij in het geheel niet be
hoefden te rusten, toen hij mij voorkwam en
den knaap op luiden, bevelenden toon gelastte
op te staan.
Dat was niet meer noodig. De knaap was al
opgesprongen en bezig om zich het pak weer
op den rug te schuiven, iets wat naar Bodo's
zin niet spoedig genoeg gelukte.
„Hoe komt gij hier en wie zijt gij vroeg hij
ongeduldig.
Ik wilde helpen en poogde mijn arm los te
trekken, maar Bodo weerhield dien met kracht
op het hooren van het antwo^fd.
„Ik ben de zoon van den nieuwen houtvester
en door vader met een en ander voor de huis
houding naar de houtvesterij gezonden, om
te vragen wanneer of wij er kunnen intrek -
ken."
Bodo staarde hem wrevelig aan en scheen
den tengeren, ziekelijken knaap, die nu hc^ pa
had opgenomen en zwaar ademend metontbloo
hoofd voor hem stond, wel te willen wegkij-
ken.
Ik tuurde hem na, tot ergernis van Bodo, die
mij geheel voor zichzelf wilde hebben.
Daar struikelde de knaap
Of het moeheid was, of iets in den weg hem
kapitein ried hen sterk aan de stad te ontruimen,
er op wijzende, dat zij hunne zaak zouden ver
beteren bij de aanstaande conferentie der geal
lieerde commissie, die over den toestand zal
beraadslagen, indien zij tot eene vrijwillige ont
ruiming overgingen. Men hoopt, dat de opstan
delingen aan deze vertoogen gehoor zullen geven.
ANARCHISTISCHE AANSLAG.
Heel Parijs werd gisteravond verrast door
het nieuws, dat Marius Plateau, de secretaris
generaal van de Ligue d'Action Fran§aise, werd
doodgeschoten op het bureau van het blad
„L'Action Frangaise" door een vrouw, die ver
klaarde anarchiste te zijn. De moordenares,
Germaine Berton geheeten, beproefde zich na den
moord van het leven te berooven, doch verwond
de zich slechts licht en werd naar het ziekenhuis
Beaujon vervoerd, waar zij streng wordt be
waakt.
Zij verklaarde, naar het bureau van het blad
te zijn gegaan met het doel, Léon Daudet te
dooden, doch omdat zij hem niet kon vinden,
schoot zij Plateau dood.
Omtrent den moord op den redacteur van de
„Action Francaise" wordt nader gemeld, dat
het slachtoffer 36 jaar was. Vroeger was hij civiel
ingenieur. Hij was ongehuwd en woonde met
zijn moeder in de Avenue de la Motte-Picquet.
In 1908 werd hij, na de oprichting van het blad,
lid van de redactie.
ALLERLEI.
Uit Constantinopel wordt gemeld, dat de
burgerlijke gouverneur van Constantinopel zich
bij de hooge geallieerde commissarissenbeklaagd
heeft over concentratie van Grieksche troepen in
West-Thracië en over het optreden dier troepen.
Het vertrek van de Amerikaansche troe
pen van den Rijn, dat op gister bepaald was, is
tot Vrijdag uitgesteld.
Binnenland.
Het mijnbedrijf.
Gister heeft de Algem. Christ. Mijnwerkers-
bond een vergadering van afdeelingsbestuurders
gehouden, waarin 33 afdeelingen waren ver
tegenwoordigd. De hoofdbestuursleden de heeren
Stins en Werry hebben een overzicht gegeven
van de loonactie en de besprekingen hier
omtrent in de contactcommissie. Op scherpe
wijze gispten zij de afwijzende houding van de
mijndirecties tegenover het verzoek om loons-
verhooging. Ook de houding van den Modernen
Nederl. Mijnwerkersbond, die uitmuntend om
propagandische redenen een staking op de drie
Oranje Nassau-mijnen zou hebben voorgesteld
en door haar geschrijf de actie voor loonsver-
hooging indirect tegengewerkt zou hebb'en, werd
gelaaktzijn wijze van handelen werd meer dan
vlegelachtig genoemd.
De vergadering achtte de gevraagde loonsver-
hooging noodzakelijk en billijk, nu haars inziens
de stand van zakeh in het mijnbedrijf en de hooge
kolenprijzen een loonsverhooging zeker toelieten.
Het hoofdbestuur had zich tot de regeering
gewend met het verzoek in het ontstane geschil
bemiddelend op te treden. De vergadering keurde
deze wijze van handelen goed
Namens het R.K. Vakbureau woonde de heer
Nijenkamp de bespreking bij.
Katholieke Ambtenarenbond.
Het bestuur van den Centralen Raad van de
N.I. Katholieke Bonden besloot den heeren Ten
Berge, Voeten en Burer op te dragen de stichting
voor te bereiden van een Katholieken Ambtena
renbond.
had doen vallen, wist ik niet. Ik ontwrong mijn
arm uit Bodo's greep, zonder te letten op zijn
gebiedend: „Blijf hier, Margreet!" en snelde
den ander na.
„Laat mij het pak voor u dragen."
Hij kleurde en wees mijn hulp af.
Ik zag dikke zweetdroppelen op zijn voorhoofd
en hoorde zijn hijgen.
„Ik zou het graag willen doen," smeekte ik.
Toen voor het eerst sloeg hij de oogen op en
keek mij met bevreemding, haast met wantrou
wen aan. Ik had geen tijd juist te zien,zoo spoedig
wisselde weer de uitdrukking van zijn gelaat.
Hij greep mijn hand, liet die los en stamelde
iets wat ik niet verstond.
Maar zijn oogen zeiden „Ik dank u."
Heel andere oogen dan die van Bodo, donker,
zoo..stil en zoo treurig.
Ik was er zelf stil van geworden, beweerde
Bodo. „Zal zulk bedelpak het mooie houtvesters
huis bewonen
Ja, dèórin had hij gelijk
Ondanks al mijn medelijden gevoelde ik den
afstand tusschen ons en den nieuwen houtvester.
Zou Baron Siegfried dezen ook wel eens de hand
geven.
Bij onze terugkomst vonden wij den knaap in
het voorhuis. Moeder had hem bier en brood ge
bracht. Hij stond op zoo dra hij Bodo zag en
bleef staan zoolang deze in het gezicht was.
(Wordt vervolgd)
NIEUWE SCHIEDAMSCHE COURANT