Hei oude Kasteel.
DAGBLAD VOOR SCHIEDAM EN
FEUILLETON.
46ste Jaargang.
Donderdag 25 Januari 1923.
No. 13548
Bureau KOEMARKT 4 Telefoon Intercommunaal 85. Postbus 39. jp, lA* -» Advertentiën 1-5 regels 1.75 elke regel daarboven 35 cent, 3 maal
1 ,0 plaatsen wordt 2 maal berekend. Ingezonden mededeehngen 75 ct. per regel.
Abonnementen per 3 maande»/2—p.' weet 15 cent, franco pe, Epeciale conditiën voor herhaaldelijk advertecren. Tarieven worden op aanvraag
post ƒ2.50 per kwartaal. Afzonderlijke nummers 3 cent. toegezonden 1
Incassokosten worden berekend.
Protestantsche Biecht.
Dat de Protestanten het H. Sacrament van
boetvaardigheid hebben afgeschaft, weten wij
allen en dat het hen hoe langer hoe meer gaat
berouwen, deze heilzame instelling te hebben
verworpen, komt al meer en meer aan het licht.
Het is Dr. G. W. Oberman, van de groote Neder-
landsclie Hervormde Kerk, die onlangs bij zijn
promotie de volgende stelling verdedigd heeft
,,De Nederlandsche Hervormde Kerk erkenne
de vrijwillige biecht, in verband met de sacra
menten, als een belangrijk hulpmiddel der ziel
zorg."
De liberale ,,N. R. Crt." schrijft bij de hier
vermelde stelling van dr. Oberman in haar kerk-
rubriek
„Getrouwe lezers dezer rubriek weten, dat wij
voor hetgeen Dr. Oberman hier vraagt, in begin
sel zeer veel gevoelen. De biecht, mits vrij
willig, komt ons voor een der gewichtigste, zoo
niet het allergewichtigste bestanddeel van het
herderlijke werk uit te maken. In de protes
tantsche kerken wordt de biecht niet in de kerk
of de pastorie afgenomen doch iets, wat op de
biecht gelijkt, treft men aan op het huisbezoek.
In eigen huiskamer stort menig bekommerde
zijn gemoed uit en verschaft hierdoor den ziel
zorger gelegenheid van bijstand te dienen. Een
bezwaar tegen deze biecht is echter de afhanke
lijkheid van het toeval, dat den predikant zelden
een onderhoud onder vier oogen op een rustig
oogenblik toestaat. Vaak komt hij ongelegen en
bovendien is het gewoonte, wanneer de predikant
er is, heel het gezin bij elkaar te trommelen. Heeft
men in de Gereformeerde kringen onlangs nog
niet de noodzakelijkheid bepleit, ook de
kinderen in deze gemeenschappelijke huisbiecht
te betrekken en geeft men in die kringen den
biechtvader niet als secundant den ouder
ling mee Men ziet in deze pogingen om
de gevolgen van het kwaad, welkede her
vormers begingen door het afschaffen van de
biecht, nog zooveel mogelijk in-de praktijk der
zielzorg goed te maken, de juistheid der woorden,
door Goethe aan Schiller geschreven „Het
Protestantisme heeft van het individu te veel
gevergd. Vroeger (in Katholieke eeuwen) kon de
last van het geweten door anderen weggenomen
worden, thans moet ieder met zijn bezwaard
geweten zelf maar tobben en het middel, met
zich zelf in vrede te geraken, ontbreekt. De oor
biecht had den menschen nooit ontnomen moe
ten worden."
En Leibnitz schreef o.a. in zijn „System der
Theologie" ,,'t Is werkelijk een groote weldaad
van God geweest, om aan zijn kerk de macht
te schenken, zonden te vergeven. Daar God pries
ters heeft aangesteld als geneesheeren der zielen,
wil hij ook, dat aan priesters de krankheden der
ziel worden blootgelegd. De instelling der biecht
is een heerlijk bewijs der goddelijke wijsheid en
een voortreffelijk en hoogst lofwaardig onderdeel
van het christendom. De biecht zooals de kerk
haar voorgeschreven heeft, is '11 goddelijk recht."
Deze bekentenissen laten aan duidelijkheid niets
te wenschen over. Moge inderdaad tot onze pro-
testantsche landgenooten steeds dieper het besef
doordringen, dat het afschaffen der biecht door
hunne voorgangers een onverantwoordelijke en
in haar gevolgen allerdroevigste daad is geweest,
en dat ook in dezen het beginsel moet worden
herzien I
V Mandei in botjes.
Onder dezen titel verhaalde onlangs de „Voor
waarts" van een overleden Poolschen Jezuit
Bobola, die door de Polen vereerd wordt en wiens
gebeenten als relequiën door hen van de Sovjet-
regeering worden opgevraagd.
De Sovjet-regeering zou daarop ingaan, ech
ter onder verschillende voorwaarden, o.a. dat een
21
Vader had hem bij zich laten komen en hem
ondervraagd de bescheiden houding van den
knaap trok hem aan.
Wilbrant's geheele familie was den vorigen
avond al te Birkenbach aangekomen. Zoodra
Wilbrant zijn ontslag had gevraagd, had de
schout van Wisburg hem bevolen zijn huis binnen
een week te verlaten. Toen waren ze hierheen
gereisd. „Een moeilijke tocht," besloot Wolfram,
zoo heette de knaap.
Welke boodschap mag ik overbrengen
vroeg hij, na een poos wachtens.
„Dat wij het huis zoo spoedig mogelijk zullen
ontruimen," antwoordde Vader.
„Die knaap ziet er niet uit of hij veel vreugde
heeft gekend," merkte Moeder later medelijdend
aan.
Een bode bracht een schrijven van den Vrij
heer. Het rentmeestershuis te Birkenbach zou
Voor ons in gereedheid gebracht worden.
Het ligt heel aan den anderen kant van het
derde van de goudschuld, die Rusland aan Polen
betalen moet, wordt kwijtgescholden. Het slot
van het artikel in de „Voorwaarts" luidt aldus
Maar, lezen we in „De Protestant" de Polen
zullen niet veel betalen. Er is „een" Maatschappij
tot exploitatie der heilige overblijfselen van den
gelukzalfgen Bobola" en deze zal niet met ver
lies werken. De relequien zullen verkocht worden
en meer dan hun gewicht in goud opbrengen.
Of waarschijnlijk nog worden de reliquien in een
of andere kerk ten toon gesteld en mogen onge-
lukkigen en zieken ze zien en aanraken en ze zul
len zoo van hun lasten en kwalen verlost worden
en uit dankbaarheid klinkende munt aan hun ge
beden toevoegen. Er is geld te slaan uit de brok
stukken van Bobola's geraamte.
Geldzucht en wonderzucht werken hier samen
in een allerzonderlingsten handel in botjes
Zoo lichtvaardig en cynisch oordeelen „De
Protestant" en de „Voorwaarts" over godsdien
stige zaken, waar zij geen sikkepit verstand van
hebben. Zoo grieven zij de Katholieken in datge
ne, wat hun heilig en eerbiedwaardig is.
Soort zoekt soort. Dat „De Protestant" aldus
schrijft, bevreemdt ons niet sinds dag en jaar
weet dat blad niets beters te doen dan drie kwart
zijner kolommen met anti-papisme te vullen
en dat de „Voorwaarts",'die beweert, dat gods
dienst privaatzaak is, het geschrijf van „De Pro
testant" gretig opneemt, bevreemdt ons nog
minder, aangezien de socialistische pers steeds
het belachelijke en nooit het belangrijke van den
godsdienst in haar bladen opneemt. Beide gloeien
van papenhaat, en werken dus in Katholieken-
bespotting allerbroederlijkst samen.
Buitenlandsch Nieuws.
IN HET ROERGEBIED.
Te Mainz zijn gister een zestal gearresteerde
mijneigenaren voor den Franschen Krijgsraad
geweest. Het proces werd vrij vlug ten einde ge
bracht en daar verzachtende omstandigheden
aanwezig werden geacht w.o. op de eerste plaats
het bevel van den Rijkskolen-commissaris, om
geen kolen te leveren, werden de beklaagden
slechts tot geld-boeten veroordeeld.
Fritz Thyssen werd veroordeeld tot 5.100
francs boete (volgens Belga tot 500.000 fr.) Olfe
tot 264.000 francs boete, Kesten tot 15.632 francs
Tengelmann tot 6220 francs, Spindler tot 47.742
francs en Wüstenhofer tot 8640 francs boete.
In een onderhoud, dat de „Tel." onmiddellijk
na zijn invrijheidstelling met den heer Fritz
Thyssen had deelde deze mede, bij het Parijsche
Cour d'Appel in cassatie te zullen gaan. Voor hem
is de belangrijke vraag niet, of hij gevangenis
straf of boete krijgt, maar wel, of de Fransche
bezettingsmacht hem verbieden kan, de bevelen
van zijn regeering op te volgen, en deze vraag
wenscht hij in de hoogste instantie uitgemaakt
te zien. Ilij is voornemens, zijn houding niet te
wijzigen, en dus ook in den vervolge de bevelen
in zake de kolenlevering niet op te volgen.
De a'gemeene toestand is te Essen kalm. De
bevolking neemt een afwachtende houding aan.
Het aantal stakende mijnwerkers werd gister
op 12.000 geschat. Bij Thyssen is het werk hervat
In het spoorwegbedrijf in het Roergebied is het
gistermiddag tot nieuwe conflicten gekomen
tusschen de Fransch-Belgische bezettingstroepen
en het spoorwegpersoneel, welke op een aantal
-stations tot nieuwe stakingen hebben geleid.
Dientengevolge staat het bedrij f thans stil op de
volgende stationsDuisburg FTauptbalmhof,
Duisburg-Meiderich, Hamborn, Ob.erhausen,Bot
trop, Dahlhausen, Dusseldorp-Ratingen en het
groote rangeerstation Weddau, dat vooral voor
het goederenverkeer naar het westen van belang
Te Essen is gistermiddag een sterke afdee-
bosch, bijna een half uur gaans van het dorp.
„Nu zal er een drukke tijd volgen," zeide
Moeder peinzend en keek de kamer rond, of zij
zoo aanstonds aan het oppakken wilde beginnen.
Bij het naar huis gaan kwam Bodo voor haar
staan.
„Mag ik meehelpen als ik terugkom Ik ben
sterk en kan veel doen."
7 October 1774.
Wij zijn geheel op orde in Birkenhof, een mooi
plekje en een mooi huis, mooier dan het vorige.
Ik zie dat nog niet, evenmin als Moeder. Gis
teren, terwijl ik bezig was een klimoprank van
het oude huis naast de voordeur over te planten,
wandelden Moeder en Vader den tuin door en
hoorde ik haar zeggen
„Alles daarginds had een stem.Dit huis is voor
mij een boek, waar nog niets in geschreven staat
ik houd meer van volgeschreven boeken."
„De toekomst zal ook hierin veel schoons en
heerlijks schrijven," heeft Vader daarop geant
woord.
„Daar staat de eerste regel al 1" heeft Moeder
tóen uitgeroepen en mij een kus gegeven voor mijn
werk.
Ik wachtte Vader op, die mij deze namiddag
«en wandeling had beloofd, en drentelde onder
ling Fransche artillerie met 16 stukken ge
schut van 10.5 c.M. binnengerukt. Twaalf tanks
en pantserauto's zijn te Wattenscheid aange
komen.
Te Dortmund verluidt, dat ook Unna en
Hamm bezet zullen worden.
Toch blijft Duitschland zich nog steeds heftiger
verzetten.
De Rijksminister van Verkeer heeft het volgen
de telegram aan dc spoorwegdirectie te Elber-
feld gezonden: „Volgens door mij ontvangen
mededeelingen van de directie te Frankfort aan
de Main zullen de Franschen een douane-cordon
instellen ter afscheiding van het bezette van-
het onbezette deel van Duitschland. Al het
personeel moet er op worden gewezen, dat iedere
medewerking bij de instelling van de douane-
grens en het heffen der rechten verboden is."
Naar verluidt zijn de Berlijnsche banken voor
nemens, zich aan te sluiten bij de protestboy
cot tegen Frankrijk en België en met ingang
van een nader te bepalen dag aan hun loketten
geen Fransch of Belgisch bankpapier meer te
wisselen.
Een officieel bericht uit Berlijn constateert dat
na de bezetting van de Roer nog geen enkele
wagon steenkool naar Frankrijk en België is ge
gaan. Voor de bezetting begon kregen de twee
landen dagelijks 67.000 ton.
Ook de Rijn-vaart is gister stilgelegd.
Gistermorgen kregen te Mannheim alle bij den
Rijnscheepvaart betrokken personen de aanzeg
ging den arbeid neer te leggen. Er wordt geen
scheepvaartverkeer op den Rijn meer waarge
nomen. Het besluit van den transportarbeiders-
bond is op den geheelen Duitschen Rijn in wer
king getreden.
Wat Frankrijk tegen al dit ve zet zal doen?
Men spreekt van nog scherpere maatregelen.
Op verzoek van de regeering zullen Le Tro-
quer, minister van Openbare Werken, en gene
raal Weygand zich hedenavond naar het Roer-
gebied begeven, teneinde daar een onderzoek
in te stellen naar de huidige situatie en de eerste
resultaten der bezettingen.
Naar verluidt is voorloopig geen sprake van de
instelling van het ambt van hoogen commissaris
voor het Roergebied.
De „Echo de Paris" verneemt uit Dusseldorp,
dat er een categorisch en nauwkeurig bestudeerd
ultimatum tot Duitschland zal worden gericht,
waarin de behoeften der verwoeste gebieden
zullen worden uiteengezet, de hoeveelheden
kolen worden vastgesteld, welke Frankrijk noo-
dig heeft, en de mogelijkheid wordt aangeduid
van een samenwerking op groote schaal tusschen
de Fransche en Duitsche industrieën. Wanneer
Duitschland nog drie dagen bij zijn verzet blijft
volharden, aldus het ultimatum, zal het Roer
gebied geheel van het overigeDuitschland worden
afgescheiden.
DE CONFERENTIE VAN LAUSANNE.
De Amerikaansche toehoorder Child heeft
gistermiddag aan de verschillende delegaties
ter conferentie een mededeeling doen toekomen,
waarin hij namens zijn regeering nogmaals met
klem de politiek van de open deur in Mesopota
mia verdedigt.
Child vêrklaart, het als zijn plicht te beschou
wen, te herinneren aan de vroeger door Curzon
beweerde geldigheid van de Turksche aanspra
ken op de petroleumbronnen in Turkije.
Voorts herinnert hij de conferentie er aan,
dat de regeering der Vereenigde Staten, zon
der uit een of ander haar voordeel te willen
zoeken, noch afstand kan doen van de rechten,
die zij verkregen heeft uit den gemeenschap
pelijk gevoerden oorlog, noch in eenig geval
ten aanzien van eenige kwestie de politiek der
open deur wil opgeven. Waar een belangen
conflict met betrekking tot de voortbrengselen
wijl op en neer voor het huis, dat er met zijn
schuur en zijn stalling heel deftig uitziet, te mid
den van zijn grooten tuin, aan drie zijden inge
sloten door het bosch.
Vader kwam en wij gingen op weg.
De dag was mooi en stil. Het had 's nachts wat
gewaaid en de grond was bedekt met versch ge
vallen, helgele bladeren. Maar de wind had ze
niet alle afgeschud Daar hingen er nog genoeg
tusschen de lichtgrijze takken. De zon stond
laag en kleurde den mist,totdat alles,alles zoetjes
aan goud werd om ons heen.
Wij waren bij onze oude Woning, voordat wij
het wisten.
Het scheen niet langer hetzelfde huis, zoo wan
ordelijk en onsmakelijk zag het er uit. n en
tuin waren de sporen van het uitpa 1 en Il0r.
zichtbaar. Voor de ramen hingen geen goi ïjnen
de deur stond open. Een knappe, jonge vrou
met een brutaal uitzicht kwam oP onze nadering
naar buiten en vroeg of wij haar man moesten
spreken die was niet thuis.
Zij bleef staan alsof zij wilde zeggen dan hebt
gij hier niets te maken. Vader groette en ging
verder. Dichtbij waren boomen geveld
zouden wij kunnen rusten.
Er werd nog gewerkt wij hoorden bijlslagen.
Wolfram, die hout kloofde 1 Een veel te
van eenig land bestaat, moet dit conflict wor
den geregeld door middel van een gerechtelijke
uitspraak, die volkomen onpartijdig dient te zijn.
AMERIKA EN HET HERSTEL.
Dezer dagen is het antwoord der Amerikaan
sche regeering op de vraag van Mussolini, hoe
Washington denkt over een eventueele bemidde
ling tusschen Duitschland en Frankrijk, ontvan
gen. Naar verluidt, heeft de Amerikaansche re
geering geantwoord, dat het thans zeer moeilijk
is een meening te uiten, daar men voor den aan
vang der actie niet het oordeel der V.S. heeft ge
vraagd. De Amerikaansche regeering is nog
steeds van meening, dat het geheele probleem
slechts kan worden opgelost door de reeds
door haar voorgestelde economische conferen
tie van deskundigen.
PORTUGAL.
Er worden thans sensationeele onthullingen
gedaan omtrent het proces te Lissabon tegen de
'officieren, die er van beschuldigd worden betrok
ken te zijn geweest bij de October revolutie.
Volgens de verklaringen van dr. Darboza Viana,
de regeeringsambtenaar, werd het eerste bericht
over deze revolutie, in het geheim aan de republi-
keinsche autoriteiten overgebracht door een
bevriende buitenlandsche regeering. Naar ver
luidt, zou een geheime monarchistische veree-
niging te Lissabon, met vertakkingen te Parijs,
Londen en Madrid getracht hebben gelden bij
een te brengen voor het voeren van een actieve
campagne. Dit geld zou ontvangen zijn uit ver
schillende steden in het buitenland, waaronder
o.a. Parijs en Londen. Toen de republikeinsche
regeering op de hoogte kwam van het bestaan,
der monarchistische samenzwering, organiseerde
zij een contra-spionnage-dienst, aan liet hoofd
waarvan Machado Santos stond, een der stich
ters van de Porlugeesche republiek. Doch de
monarchisten hadden eveneens hunne spion
nen en zij besloten Machado Santos zelf te
verslaan. President Gianja werd een der eerste
slachtoffers in den rampzaligen nacht van 19
October. Het proces heeft thans reeds 17 dagen
geduurd.
ALLERLEI.
Uit Coblenz Gister werd in tegenwoordigheid
van den Amerikaanschen generaal Allen en zijn
staf, den Franschen generaal, alsmede de En-
gelsche en Italiaansche vertegenwoordigers in
de Rijnlandcommissie de Amerikaansche vlag
neergehaald van de vesting Ehrenbreitstein en
door de Fransche vlag vervangen. Terwijl het
kmerikaanschc muziekcorps deMarseillaise speel
de, werd de Amerikaansche vlag neergehaald en
daarop de Fransche vlag onder dc tonen van het
Amerikaansche volkslied geheschen.
Gistermiddag vertrokken de Amerikaansche
troepen in twee treinen uit Coblenz. Een klein
detachement zal nog ongeveer twee maanden
hier blijven om de loopende zaken af te wik-
kelen
Uit New-York De eigenaars der bitumi
neuze kolenmijnen hebben de loonovereenkomst
geteekend, geldende voor een jaar en van kracht
voor de kolengebieden van Ohio, Illinois en In
diana die 36 percent van de productie van bitu
mineuze kolen in dc V. S. opleveren De overeen
komst voorziet in een loon van 7 '/2 dollar voor
een werkdag van acht uur.
Uit Parijs Bij de Kamer zal een wetsont
werp worden ingediend tot intrekking van het
verbod van het vestigen van opleidingsscholen
voor broeders der katholieke scholen.
^waarwërkwöor henqnaarhétVader voorkwam
Ja het viel hem zwaar. Wolfram moest het
zelf bekennen. Maar er was zooveel te doen. Zijne
ouders hadden zich nog geen geschikte hulp kun
nen aanschaffen; zijn vader vooral had het
druk om van alles op de hoogte te komen.
„Het is Vader's eerste plaats als houtvester,
Wijg i ,ng e: 11 C-z Et e n.^ W o 1 f ra m liet zijn bijl even
FU Vader deed hem eenige vragen omtrentden
predikant van Wisburg, zijn tijdgenoot aan de
Wolfram was tot den laatsten dag bij hem ge
weest.
„Als leerling
„Ik sleep, messen, deed boodschappen en hield
den tuin in orde.Vader was blij, dat ik iets ver
diende. Zijn inkomen was klein en zijn huishon
den zwaar. Dominee Hatzveld heeft mij lezen en
schrijven geleerd.
„Op verzoek van uw vader
„Op het mijne. Ds. Hatzveld. begreep mijn
verlangen. Ik ben dankbaar, dat ik het heb
mogen leeren. Ik ben haast zeventien, ie is
het eenige wat ik ken."
Hij begon het verspreide hout te verzamelen.
J (Wordt veruolgd.)
NIEUWE SCHIEDAMSCHE COURANT
is.
