Binnenland.
De Stichting der R.K. Universiteit.
Stads- en Gewestelijk Nieuws.
Gemengd Nieuws.
minister van buitenlandsche zaken, de presi
dent der nieuwe nationale bank evenals de heer
Zimmerman, de algemeene commissaris van den
Volkenbond, zijn gisterochtend te Parijs aan
gekomen.
In het dankschrijven, in September 1.1. door
het Doorluchting Episopaat aan de Katholieken
van Nederland gericht, werd de hoop uitgespro
ken, spoedig nadere inlichtingen te kunnen ver
strekken omtrent de plannen tot stichting der
R.K. Universiteit. De voorbereidende
maatregelen zijn nu zoo ver gevorderd, dat het
Bestuur der Sint Raddboustichting, waarin o.m.
de Nederlandsche Bisschoppen zitting hebben,
de volgende mededeelingen kan doen.
Den 25 November 1911 werd door het Ge
meentebestuur van Nijmegen tot het Bestuur
der St. Rasboustichting een schrijven gericht,
waarin belangrijke medewerking van de Gemeen
te wer toegezegd, in geval de R.K. Universiteit
daar ter stede zou worden gevestigd. In Fe
bruari 1912 werd eenzelfde schrijven ontvangen
van de Gemeente Maastricht.
De 17den Maart 1919 werd door een commissie
ingesteld door den gemeenteraad van Nijmegen,
een schrijven gericht tot het Doorluchtig Episco
paat, waarin een plan van samenwerking werd
voorgesteld tusschen de Sint-Radboudstich-
ting en de Gemeente, om te komen tot oprichting
eener R.K. Universiteit, die in verband met de
geschiedenis der stad Kéizer-Karei-Universiteit
zou worden genoemd.
Naar aanleiding daarvan werd den 3den No
vember 1919 ten paleize van Mgr. den Aarts
bisschop een Commissie van Voorlichting ge
ïnstalleerd, bestaande uit negen leden, die ten
doel had rapport uit te brengen aan het Episco
paat en de andere leden der Sint-Ra dbnudstich-
ting over bepaalde haar voorgelegde vraagstuk
ken inzake de stichting der Universiteit.
Spoedig daarna wérden ook door andere
Gemeenten aan de Sint-Radboudstichting plan
nen voorgelegd van samenwerking voor een te
stichten bijzondere Universiteit n.l. door de
Gemeenten Tilburg -en Den Bosch later ook
door de Gemeente Maastricht. In den jongsten
tijd voegden zich daarbij voorstellen van par
ticuliere zijde uit de Gemeepte 's-Gravenhage.
Reeds spoedig bleek dat, ook verondersteld
ruime fmancieele medewerking van een Gemeen
te, voor een Universiteit met drie Faculteiten
n.l. die der Godgeleerdheid, der Rechtsgeleerd
heid en der Letteren en Wijsbegeerte wilde
deze op het peil staan van de andere Nederland
sche Universiteiten de gelden, waarover de St.
Radboudstichting beschikte, ontoereikend waren
Daarom werd een Comité van Actie tot stichting
eener R.K. Universiteit (Gasku) in het leven
geroepen, dat bestond uit een tijdelijk Hoofd
comité en negen Diocesane Comité's, waaronder
ressorteerden de Commité's, in alle Parochiën
opgericht. Sinds het beëindigen der Stichtings
actie op 1 Sept. 1.1. staan Diocesane en Parochiale
Universiteits-comité's onder het Bestuur der
St. Radboudstichting. De stichtingsactie heeft
als resultaat gehad, dat ruim twee millioen gul
den werd bijeengebracht, de som door het Door
luchting Episcopaat gevraagd, om tot. stichting
van de Universiteit met drie Faculteiten te kun
nen overgaan.
(Van de uitgaven van een Verslagboek, waar
in zouden vermeld worden alle comité's, benevens
de opbrengst der inzameling in alle Parochiën,
is voorloopig om de onkosten afgezien. Eenige
mededeelingen mogen hier volgen. Uit het
Aartsbisdom kwam in 401.432.05 uit het Bis
dom Haarlem 338.685.6772 l»t het Bisdom
's-Hertogenbosch (bij Casku) 390.802.06
uit het Bisdom Roermond 204.112.25 uit het
Bisdom Breda 156.350 van instellingen, die
onder meerdere bisdommen vallen of buitenlan
ders ƒ34.558.97. Met bijzondere bestemming
(grootendeels uit het Bisdom 's-Bosch) 53.000.
Met gereserveerd vruchtgebruik uit 's Aarts
bisdom 5.000, uit het Bisdom 's Hertogenbosch
20.000. Toegezegd bij stichting (uit verschil
lende diocesen) ongeveer 20.000. Van een on
bekende uit het Bisdom Haarlem f 500.000 (in
tien termijnen). Verder zijn meerdere giften in
termijnen toegezegd, die tot de jaarlijksche bij
dragen worden gerekend.)
Tot deze stichting kon dus worden besloten.
Voor het bestrijden der jaarlijksche onkosten
moet daarbij echter ten stelligste gerekend wor
den op een gunstig resultaat van de jaarlijksche
geldinzameling, die door het Episcopaat aan alle
Parochiën is voorgeschreven. Deze zal jaarlijks
in de maanden October en November geschieden
door de Parochiale Comité's. De opbrengst van
deze collecte zal tevens moeten dienen tot voor
bereiding van de Faculteiten der Wis- en natuur
kunde en der Geneeskunde. Wegens de zeer
hooge kosten van stichting en onderhoud dezer
beide Faculteiten mag de oprichting er van eerst
na resp. vier-en-twintig en negen- en-veertig
jaar (den wettelijken termijn) worden verwacht.
En dit n g alleen, indien de resultaten der
jaarlijksche inzameling bevredigend zijn. Alleen
een meer vrijgevige steun van Rijkswege en
buitengewone schenkingen kunnen d e oprichting
bespoedigen. Voor een groot deel blijven bloei
en uitbreiding der R.K. Universiteit dus afhan
kelijk van de werkzaamheid der Parochiale comi
té's.
De beslissing over de plaats van vestiging der
Universiteit viel zeer moeilijk te nemen, omdat
er voor meerdere steden ernstige argumen
ten waren aan te voeren. Tenslotte is én door
de Commissie van Voorlichting én door door het
bestuur der St. Radboudstichting bij ruime meer
derheid geoordeeld, dat de stad, van waar
uit de actie tot stichting was begonnen, in ieder
geval piet minder geschikt was dan andere
steden. Met het Bestuur der Gemeente Nijmegen
werden bereids besprekingen gehouden en is
overeenstemming verkregen, zoodat het voorstel
van B. en W. binnenkort in den Raad zal
worden behandeld. Bij een gunstig verloop kan
de opening dei R.K. Universiteiten in het najaar
van 1923 worden verwacht. De organisatie is
reeds in groote lijnen vastgelegd door de Com
missie van Voorlichting, terwijl aan een Commis
sie van Organisatie is opgedragen plannen voor
de verdere inrichting uit te werken.Tot leden dier
Commissie werden benoemd twee personen uit
het Bestuur der Stichting, n.l. Jhr. Mr. Paul J. A.
A. M. van Nispen tot Sevenaer en P. P. Wieg
man, benevens Dr. J. H. E. J. Hoogveld en
Prof. Dr. J. C. F. H. Schrijnen, welke Commissie
zich als Voorzitter koos Jhr. Mr. Paul van Nispen
tot Sevenaer en als Secretaris assumeerde Mr. C.
Prinzen te Oosterbeek.
Omtrent de organisatie kan voorloopig het
volgende worden medegedeeld
De Theologische Faculteit zal alleen bevatten
een z.g.n. cursus maior, n.l. voor personen, die
de gewone voorbereiding voor het priesterschap,
n.l. den tweejarigen cursus in de Wijsbegeerte en
den vierjarigen in de Godgeleerdheid hebben
beëindigd aan Seminarie of Kloosterschool. De
cursus maior zal minstens drie jaren duren, waar
bij voor het doctoraal (evenals in Washington en
volgens het nieuwe Academisch Statuut in de
andere Faculteiten) een hoofdvak en twee bij
vakken kunnen worden gekozen.
In de faculteit der Letteren en Wijsbegeerte
zal een ruimer plaats aan de Philisophie worden
geschonken dan het geval is aan de Rijksuniversi
teiten. Er zullen daarom meerdere titularissen
voor de Wijsbegeerte worden aangewezen. Het
onderricht is in het bijzonder gedacht voor de
Litteratoren en Juristen, niet zoozeer als boven
bouw voor Theologen, die reeds den tweejarigen
cursus voltooiden,voor wie echter capita selecta
dienstig kunnen zijn. Aan de inrichting van een
speciaal philisophisch instituut, zooals b.v. door
Kardinaal Mercier te Leuven werd gesticht en
zooals ook voor Keulen was beraamd, kon om
verschillende redenen nog niet worden gedacht.
Dit staat op 't program als ook de beide andere
Faculteiten zullen zijn gesticht. In de afdeeling
Letteren zullen o.a. ook de moderne talen worden
gedoceerd de inrichting van den cursus in de
Engelsche Taal- en Letterkunde zal echter niet
onmiddellijk, maar binnen enkele jaren geschie
den.
In de Faculteit der Rechtsgeleerdheid zal
o.a. ook bijzonder aandacht worden geschonken
aan de Wijsbegeerte van het Recht en aan het
Canoniek Recht.
Voor de inrichting der Bibliotheek zal spoe
dig een .afzonderlijke actie worden georganiseerd
Meerdere waardevolle boekerijen zijn reeds aan
de St. Radboudstichting geschonken of toegezegd
Voorloopig zullen bij de inrichting der Biblio
theek meer speciaal de z.g.n. Instituutsbiblior
theken worden verzorgd.
Verdere mededeelingen over de vakken en
de daarvoor aangewezen titularissen zullen
zoodra mogelijk worden gepubliceerd.
RentezegeLs en werkverschaffing.
Dc Raad van Arbeid te Roosendaal (NB.)
legde aan liet gemeentebestuur van Roosendaal
de verplichting op, rentezegels te plakken voor de
tewerkgestelden bij de werkverschaffing voor
werkloozen.
Het gemeentebestuur ontkende deze verplich
ting en is thans in hooger beroep in het gelijk
gesteld.
Dit bcteekent een financieel voordeel voor de
gemeente alleen over 1922 van 16000 k f 17000.
Classificatie van dc gemeenten.
De commissie tot herziening van de clas
sificatie van de gemeenten heeft gisteren ver
gaderd tot het uitbrengen, van haar advies.
Besloten is dat een sub-commissie aan dti
hand van het verzamelde materiaal een schema
van indeeling zal samenstellen.
Paspoorten voor België.
Het ministerie van buitenlandsche zakcri
van Nederland en dat van België zijn overeen
gekomen, den datum van afschaffing van dc
paspoorten voor het verkeer tusschen beide lan
den van 1 tot 15 Februari te verschuiven.
Katholiek Maandagochtendblad.
,,De Tijd" verneemt, dat begin' Februari te
's-FIertogenbosch zal worden aangevangen met
de uitgave van 'n Katholiek Maandagochtend
blad.
Luchtpostzegels.
Wegens de staking -in het boekdrukkersbe-
drijf, waardoor geregelde aflevering van fran
keerzegels niet kon plaats vinden, zullen bin
nenkort met Koninklijke goedkeuring de nog in
voorraad zijnde luchtpostzegels van 10, 15 en
60 cent voor gewone frankeering worden uitge
geven.
Griekenland is besmet.
De minister van Arbeid, Handel en Nijverheid,
overwegende, dat, volgens ingekomen ambtsbe
richten, pest, Aziatische cholera, vlektyphus,
en pokken in Griekenland voorkomen, heeft
Griekenland besmet verklaard wegens pest,
Aziatische cholera, vlektyphus en pokken.
Gemeenteraad.
De eerstvolgende openbare vergadering van
den gemeenteraad van Schiedam zal gehouden
worden op Vrijdag 2 Februari 1923.
De agenda vermeldt o.m. de volgende punten
1. Aanbeveling van de Commissie van beheer
der fondsen herkomstig van de Vernietigde
Gilden ter benoeming van een lid van hare Com
missie ter voorziening in de vacature ontstaan
door de periodieke aftreding van den heer A. J.
Gij sen.
Aanbevolen worden de heeren 1A. J. Gijsen
2. W. A. Beukers AJzn.
2. Aanbeveling van de Commissie voor het
Stedelijk Muziekkorps ter benoeming van een
lid van hare Commissie ter voorziening in de
vacature ontstaan door de periodieke aftreding
van den heer B. A. J. Wittkampf.
Aanbevolen worden de heeren 1. B. A. J.
Wittkampf 2. Frits M. Beukers.
3. Voorstel van B. en W. tot definitieve aan
stelling van den heer A. Gabel als leeraar in
Wiskunde aan het Gymnasium.
4. Voorstel van B. en W. tot definitieve aan
stelling van den heer Ghr. de Graaf als leeraar in
Natuur- en Scheikunde en Wiskundige Aar
drijkskunde aan het Gymnasium.
5. Voorstel van B. en W. tot overplaatsing van
den heer N. v. Heiningen, onderwijzer aan School
Bil, naar school Gil en van den heer G. Schipper,
onderwijzer aan School Gil naar School BII.
6. Voorstel van B. en W. tot verhuring aaft
het R. K. Kerkbestuur van de Parochie van het
Allerheiligst Hart van Jezus van het perceel
grond aan de Geervlietschestraat, waarop hare
noodkerk is gebouwd.
7. Voorstel van B. en W. tot verkoop aan
Gebrs. Fluyskes van een perceel bouwgrond aan
de Prins Mauritsstraat.
8. Wijziging der gemeente-begrooting, dienst
1922.
9. Voorstel van B. en W. om te besluiten om
ook over 1923 aan de Besturen van Bijzondere
Bewaarscholen een extra-subsidie te verleenen
teneinde de salarissen van het aan die scholen
verbonden personeel gelijk te kunnen stellen met
die van het personeel van de Gemeentelijke
scholen.
10. Voorstel van B. en W. tot vaststelling van
een Verordening op de Paardenmarkt te Schie
dam.
11. Voorstel van B. en W. tot vaststelling van
een Verordening houdende bepalingen in ver
band met hoogwaterstand aan de Hoofdstraat te
Schiedam.
12. Voorstel van B. en W. tot wijziging van de
Verordening houdende bepalingen voor de leve
ring van electriciteit in de Gemeente Schiedam.
13. Voorstel van B. en W. tot wijziging van de
Verordening regelende de bezoldiging van amb
tenaren in dienst der Gemeente Schiedam ten
aanzien van a. de Brandweer b. den Gymnas-
tiekleeraar aan de Scholen voor U.L.O.
De Miinehcner Passiespelen.
Een getrouwe nabootsing der Oberammergau-
er Passiespelen verheugt zich op het oogenblik
in Holland in een van dag tot dag grooter wor
dend succes.
In Heerlen, waar de opvoeringen begonnen,
was de stroom der bezoekers zóó groot, dat zelfs
de trappen en vensterbanken bezet waren. Te
's -Gravenhage werd viemaal voor uitverkochte
zalen gespeeld. Het R.K. Oratoriumkoor onder
den welbekenden heer Aug. Smets en de uitste
kende LIaagsche figuranten, gaan van plaats
tot plaats in den omtrek mede.
In Rotterdam heeft zich onder leiding van den
dirigent Dh. J. de Keijzer een koor gevormd van
ca. 100 personen en een zeer ijverig comité met
als leider de heer Mineur, voorzitter van „Katho
liek Leven."
In Utrecht is een comité opgelicht, waarin o.a.
zitting hebben Dh. Mr. Kooien, voorzitter der
2e Kamer, en Dim. Dr. Rormunde en v. Berkel,
dat den voorverkoop der kaarten regelt door tus-
schenkomst van de katholieke vereenigingen.
In Nijmegen heeft de bekende Dominicaner
Pater v.d. Geest het initiatief genomen. Zelfs in
grootendeels niet-katholieke plaatsen wordt
voor uitverkochte zalen gespeeld. De R.K. en een
gedeelte der niet-kath. pers laat zich zeer gunstig
over deze opvoeringen uitzoo schreef de „Res.
bode"
„Wel iets heel bijzonders moet er gegeven
worden om de op kunstgebied verwende Hage
naars in dichte drommen ten Schouwburg te
doen gaan. En dat bijzondere is gisteravond ge
beurd bij de 1ste opvoering hier ter stede van de
Münchener Passiespelen door de St. Jozefsver-
eeniging van München."
Zoo wedijveren de Hollandsche steden om de
Münchener Passiespelen tot een groot succes te
maken. Het geheel staat onder geestelijke leiding.
De Duitsche kath. bisschoppen hebben hun hooge
goedkeuring aan de opvoering gegeven het net
to-bedrag komt ten goede aan de noodlijdende
Duitsche Geestelijkheid in de Diaspora.
Binnenkort zullen de spelen ook hier ter plaat
se vertoond worden.
Tentoonstelling.
De officieelc opening der tentoonstelling van
de afdeeling Schiedam van de Ned. Huisvrou-
wenvereeniging, die alhier in de zalen van „Mu
sis Sacrum" gehouden zal worden, vanaf Dinsdag
30 Januari tot en met 3 Februari a.s. zal plaats
hebben op Dinsdag 30 Januari des n.m. te half
drie.
Naar wij vernemen heeft de burgemeester,
de heer A. J. Gijsen, zich bereid verklaard de
tentoonstelling te openen.
Zooals reeds met een enkel woord door ons
Werd vermeld, belooft deze tentoonstelling met
zijn demonstratie's inderdaad een waar succes
te worden, het geheele zalencomplex van „Mu
sis SaCrum" is voor de 35 verschillende fraaie
stands in beslag genomen, had men kunnen
beschikken over meer ruimte, velen die nog plaat
sing vbor een stand verzochten, hadden niet be
hoeven afgewezen te worden.
De Nederlandsche Vereeniging van huisvrou
wen werd 23 October 1912 op initiatief van de
dames Anna Polak en Marie Heine, de leidsters
van het Nat. Bureau voor vrouwen-arbeid te
's-Gravenhage opgericht met aanvankelijk een
30 leden en nu na een 10 jarig bestaan steeg dit
cijfer tot 13874 verdeeld over 14 afdeelingen.
Gedurende den duur dezer tentoonstelling is
ook een programma samengesteld voor amuse
ment dit luidt
Muziek in de thee-salon des namiddags van
25 uur door den heer Teun Dom.
Dinsdagavond, strijkje onder leiding van den
heer S. Vlessing, optreden vamheer N. Renier,
gentleman-humorist.
Woensdagavond, muziek en door, door Frl.
Dobrowolni, optreden van den heer Renier.
Donderdagavond, clarinet-solo door Pieter
Rosman.
Vrijdagavond, strijkje, onder leiding van den
heer S. Vlessing, muziek en zang van Frl. Dobro
wolni en optreden van den heef Renier en Za
terdagavond muziek en voordrachten.
Zooals men dus ziet, zal hier het aangename
met het nuttige samengaan Wij hopen op de
stands dezer tentoonstelling nog nader terug-
te komen.
Orplieus.
Dezen winter Werden meermalen klachten
gehoord, dat de concerten van verschillende
vereenigingen in dezelfde Week plaats hadden.
Plannen zijn in voorbereiding om een dergelijk
ongewenscht samenvallen van uitvoeringen in
het volgende seizoen te voorkomen.
Tijdige aankondiging van gevormde plannen
zal zeker al iets ten goede uitwerken.
In verband daarmee deelt het bestuur der
Kon. Zangver. Schiedams Mannenkoor Orpheus
mee, dat dit Mannenkoor Tiet voornemen heeft
een uitvoering te geven op Woensdag, 25 April
a.s. Waar dit concert zal plaats hebben, kan
thans nog niet worden gepubliceerd
Gevonden voorwerpen.
Te bevragen aan het Commissariaat van Poli
tie op alle werkdagen van 1 tot 2 uur 's middags:
rijwiel, sleutels, ceintuur, hoed, reservoir van een
lamp, kinderhandschoentje.
Bij vinders moer van een auto, T. Collignon,
Maasdijk 146a haarstrik, D. Mastenbroek,
Hoofdstraat 1 liondenriem, L. Vredenbrecht,
Nieuwsticlit Nz. 24 pandhuisbriefje, D. Elder-
kamp, Broersveld 42/3 zilveren kruisje van een
rozenkrans, C. C. van der Klink, Oosterstraat
78 damesportemonnaie met inh., M. Smit,
Poortugaalschestraat 16 kiel, Th. Govaarts,
A. Muysstraat 55 armbandhorloge, Willebrand,
Oude Kerkhof 10/8 sjaal, W. Sprong, Pernis-
schestraat 12.
Provinciale erediet- en spaarbank Schiedam.
Naar wij vernemen, zal aan de algemeene ver
gadering van aandeelhouders worden voorge
steld, na ruime verhooging der reserves het divi
dend te bepalen op 20 evenals vorig jaar.
V. N. F. V.
In de Donderdag gehouden algemeene ver
gadering van het Verbond van Nederlandsche
Fabrikanten Vereenigingen is de heer IT. M. J.
Blomjous tot eere-lid benoemd. In diens plaats
werd tot lid van het dagelijksch bestuur gekozen
de heer A. IT. P. Pijnackcr, directeur van de glas
fabriek de Schie, te Schiedam.
Flora-bioscoop.
Het is een bijzonder mooi en boeiend program,
wat de Flora-bioscoop deze week haar bezoekers
aanbiedt.
De hoofdnummers zijn buitengewoon boeiend
en de kleinere films gezond-geestig. Vooral de
avonturen-roman de „De koperen kogel" houdt
de aandacht onverminderd gaande.
Als een bijzondere attractie treden deze week
de heer en mevr. Jahoda op terwijl langs het
doek de verukkelijke en grootsche Zwitsersche
natuurtafereelcn glijden,jodelen zij hun duetten,
met een alle gamma's doorloopende nachtegaal
slag, zuiver als de sneeuw op de toppen der
Alpen van hun geboorteland.
Het daverend applaus toonde voldoende hoe
de bezoekers hun optreden waardeerden.
Door de Directie der Stoomver-
verij en Chemische Wasscherij „de Pauw" aan
de Stadhouderslaan alhier, wordt ter gelegen
heid van de tentoonstelling der Nederl. Vereeni
ging van Huisvrouwen, welke wordt gehouden
in „Musis Sacrum" van 30 Januari tot 3 Februari
aan elke 100e bezoeker of bezoekster een bon
uitgereikt ter waarde van 2.50.
Deze bon kan tot 1 Maart a.s. in betaling wor
den gegeven bij wasch, stoom, verf, of strijk
goed, hetwelk vóór dien datum aan de inrichting
ter behandeling wordt gegeven.
UIT ROTTERDAM.
De Rott. Handels- en Landbouwbank.
De kern van de strafzaak tegen J. L. S. alhier,
hoofdagent van de N. V. Hollandsche Grediet-
bank, die Dinsdag 30 Januari door het kanton
gerecht zal worden behandeld, is deze, dat de
ambtenaar van het O. M„ mr. Reuver, te be
wijzen zal hebben, dat de premieleening-obliga-
ties, door genoemde bank uitgegeven en bij ge
noemden agent ten verkoop voorradig gevonden,
in juridischen zin aandcelen zijn in een niet Ko
ninklijk goedgekeurde loterij, welker uitgifte
bij art. 2 van de Loterijwet 1905 strafbaar wordt
gesteld.
Gedagvaard zijn ongeveer 24 getuigen, onder
wie het grootste deel der commissarissen, eenige
agenten en de getuigen-verbalisanten.
Onder buren. De „Geld." vertelt:
Dit is de niet onvermakelijke historie van
een juffrouw uit Zetten, die een andere juf-
