DAGBLAD VOOR SGHIEDAM EN
DITJES EIM DATJES.
46ste Jaargang.
Zaterdag 10 Februari 1923.
No. 13562.
BureauKOEMARKT 4. Telefoon Intercommunaal 85. - Postbus39.
Abonnementen per 3 maanden 2.per week 15 cent, franco per
post 2.50 per kwartaal. Afzonderlijke nummers 3 cent.
Advertentiëni 15 regels f 1.75 elke regel daarboven 35 cent, 3 maal
plaatsen wordt 2 maal berekend. Ingezonden mededeelingen 75 ct. per regel,
speciale conditiën voor herhaaldelijk adverteeren. Tarieven worden ©p aanvraag
toegezonden. Incassokosten worden berekend.
*)lt nummer bestaat uit twee bladen
en een Geïllustreerd Zondagsblad.
TWEEDE BLTd
V Kerk en Partij
„Katholieke Staatkunde" is een weekblad,
dat bij de N.K.P.-ers in hooge gunst staat,
wijl het steeds bereid is hun partij met warmte
te verdedigen.
Meerdere malen reeds troffen we er artikelen in
waarmede een lid der R.K. Staatspartij niet
kan instemmen dit golden politieke ideeën
maar in een der laatste afleveringen verkondigt
het blad ook opinies op meer kerkelijk, geeste
lijk gebied, die zeker niet in ieder opzicht met
de algemeene katholieke meening in over
eenstemming zijn te brengen.
„Exspectans" schrijft er, n.l. over „De Kerk"
en de „Partij", in welk artikel schr. tracht aan
te geven het wezen van de kerk die is :„de
over de gansche wereld verspreide, de aan alle
Godminnenden meegedeelde Christus."
„Christus heeft, zegt schr. een zichtbare, maar
ook een onzichtbare Kerk gesticht. Beter
één Kerk met dubbel element, een zichtbaar en
een onzichtbaar element.
De zichtbare Kerk is de hiërarchische organi
satie aller gedoopten en in leer en tucht, uiter
lijk, trouw gebleven, geloovigen met den Paus
als zichtbaar opperhoofd. De zichtbare Kerk be
staat derhalve in natuurlijke orde. Bezield door
bovennatuurlijk leven, zeker, maar „zichtbaar"
slechts, dank de waarneembare, natuurlijke uit
wendigheid."
„De onzichtbare Kerk (de ziel der Kerk
is de bovennatuurlijke orde omvattend alle
waarachtig Godvreezenden en Christusminnen-
den met Christus als onzichtbaar opperhoofd.
Velen, gaat schr. dan voort, vatten de Kerk op
als een goddelijke instelling die hunne verdedi-
ging behoeft, of als een maatschappelijk stelsel
dat zij moeten invoeren met behulp van het
Evangelie.
Inderdaad, velen der onzen vatten de Kerk
op als een partij. En deze partijmannen hebben
de zichtbare Kerk verheven, ten koste der on
zichtbare. Laten we aannemen, met de bedoe-
ling, om de zichtbare Kerk sterker en haar werk
meer zegenrijk te maken. Maar met het gevolg,
dat zij daardoor juist minder sympathiek ge
maakt werd, minder aannemelijk en zelfs gehaat
werd gemaakt. Wat al heel erg, schoon nog niet
het allerergste is. Het allerergste gevolg van hun
taktiek is, dat zij de superioriteit der onzichtbare
Kerk miskennen en doen miskennen.
Zij hebben van de Kerk een partij gemaakt
en i.p.v. christenen, zonder meer, zijn zij par
tijaanhangers hunner Kerk geworden. Hun apo
logie is partij-apologie. De bekeeringen die zij
bewerken, zijn hun partij-bekeeringen. Hun wer
ken, die zij stichten (Katholieke Universiteit
incluis zijn partij stichtingen. En trotsch zijn zij
op hun organisaties en hunne gewrochten:
Malaise is een van de vele vreemde woor
den, waarvan wij de laatste jaren met schade
en schande, de beteekenis moesten leeren.
De door dien naam aangeduide kwijnende
toestand in onze nijverheid, en de daarmede
gepaard gaande werkloosheid, dateert reeds van
1918.
Toen toch werden de millioenen legers,
der volkeren in oorlog, ontbonden, en keerden
al de mannen, welke vier jaren lang geen pro
ductieven arbeid hadden verricht, naar hun fa
brieken en werkplaatsen terug toen had het
buitenland voor zijn nooden en behoeften de
hulp van Nederlandsche werkkrachten niet
meer te verlangen.
En niet alleen dèt, neen de rollen werden
totaal omgekeerd.
De groote verarming van onze nabuur-staten,
Veroorzaakte de waardevermindering van het
geld, waardoor de beruchte valuta-kwestie haar
slooperswerk kon beginnen.
Voegt men daarbij het onmiddellijke gewel
dige arbeidsvermogen van het ondanks den oor-
lig, gaaf gebleven Duitschland, dan is het niet
te verwondeien, dat de afnemer zich veranderde
in een leverancier te gemakkelijker ging dit,
omdat het publiek,verbitterd door de prijsopdrij
vende „Q.W.'ers," met beide handen naar de
aangeboden „koopjes" greep.
Iiad deze toestand een geringe tijd geduurd,
er ware niets te doen geweest, 't zou zelfs een
gezondheidskuur zijn geworden.
Doch nu, na vier jaren, mark en frank hun
^vallende ziekte" behouden, is er een kwaal door
ontstaan, die in al meer gezonde deelen van
onzen staat, haar verwoestend werk begint.
Van gezonde concurrentie kan geen spraak
meer zijn, voor de goede Hollandsche guldens,
storten de buitenlandsche fabrikanten,hun waren
als een lawine over Neerlands onbeschermde
grens, en wij moeten toezien, dat fabriek na fa
briek haar vuren dooft, en dat kantoren en werk
plaatsten worden ontvolkt. Waren er eerst geen
hun partijversterking. En reclame-maken doen
zij met hun veroveringen en hunne bekeeringen
hun partij expansie.
En de oogst, dien zij binnenhalen
De oogst is haat."
„Zij hebben in verwarring des geestes, van de
Kerk een partij gemaakt. En hun partij hun
werken, hun organisaties, hebben zij vereen
zelvigd met de Kerk.
Dit ook op politiek gebied.
En zoo heeft hun „Katholieke Staatspartij
zich het air gegeven van de Kerk zelf te zijn.
De Kerk is één, heilig, algemeen en onfeil
baar.
En in haar blinden waan heeft de Kath.
Staatspartij zich éénheid, heiligheid, alge
meenheid en onfeilbaaiheid aangematigd. Doch
geen echte. De eenheid was schijn, geen wezen
zie nu brokkelt zij uit elkaar. De onfeilbaarheid
was opgedrongen meerderheidsbeslissing, wier
wil al te vaak slechts steunde op onwetendheid
en gevórmd werd door misleiding. De algemeen
heid was in het streven om te voldoen aan de
platvloersche verlangens aller leden, het hooge
verlangen van God uit het oog verliezend en
zie, nu gevoelen allen zich miskend en zijn onte
vreden. De heiligheid was lacie geen andere dan
die van 't heilighuisje der ijdele zelfgenoegzaam
heid.
Naar aanleiding van bovenstaands citaat
vragen wij ons af, of dit nu gepaste taal is jrj
den mond van een katholiek. Waarom al
die hatelijkheden uitgesproken aan het adres
van geloovigen en van de R.K. Staatspartij,
't Dunkt ons, dat schr. niet juist onderscheidt
en vergeet, dat Christus ons allen heeft opgedra
gen, de uitbreiding zijner zichtbare Kerk
te bevorderen. Hij verwijt den „partij-mannen
dat zij de zichtbaéh Kerk verheffen ten koste der
onzichtbare, maar zelf wekt hij den indruk, de
onzichtbare ten koste der zichtbare te willen
bevoordeelen, over 't hoofd ziend, dat Chrjstu
slechts één zichtbare Kerk heeft ge
sticht, tot wier ziel weliswaar alle Katholieken
in staat van genade en ook alle te goeder trouw
dwalende en in staat van genade verkeerende
andersdenkenden behooren, maar van wier
lichaam alléén alle Katholieken ledematen zijn,
die zich op Christus bevel moeten beijveren,dat
aantal ledematen te vergrooten.
En waarom beschuldigt schr. nu velen van
partij-manie, wil hii hun dan verbieden Christus'
bevel op te volgen, 't Heeft erallen schijn, van,
daar hij niet eens meer de Katholieke Universi
teit waartoe 't initiatief toch van de bisschoppen
uitging, als een zuiver-bedoelde katholieke zaak
wil opvatten.
Door van de Katholieke Staatspartij te zeggen,
dat zij zich het air heeft gegeven van de Kerk
zelf te zijn, maakt schr. zich toch wel wat be
lachelijk. We wisten wel, dat de Staatspartij
het kerkelijk gezag eerbiedigt en waar noodig
gehoorzaamt, maar -wisten niet, dat zij zich de
Kerk zelf waant.
Bezin, eer ge begint, zouden we Exspectans
willen toeroepen.
Gemengd Nieuws.
De malaise. Als een teeken van malaise
kan menbeschouwen het groot aantal landverhui-
ers behalve de personen, die zich in andere
Europeesche landen of Ned. O.-Indië gingen
vestigen, vroegen in de afgeloopen maand Janu
ari niet minder dan 55 personen een paspoort
aan, teneinde zich in een ander werelddeel te
gaan vestigen (vnl. Amerika). En dit enkel voor
de Provincie Zuid-Holland (behalve Rotterdam
en Dordrecht). In de laatste 2 jaren was dit aan
tal gemiddeld 14 per maand.
P o s t-d i e f s t a 11 e n. Op den Simplon-O-
rient-express zijn sinds een jaar talrijke diefstal
len bedreven. De bedrijvers van de diefstallen
gingen altijd volgens hetzelfde procédé tewerk.
De verzegelde wagons werden opengebroken,
de gewenschte postzakken weggenomen en de
wagons van nieuwe zegels voorzien, terwijl
meermalen, ten einde elk spoor van diefstal te
doen verdwijnen, de bewuste wagons in brand
werden gestoken. De dieven deden hun aanvallen
zoowel op Zwitsersch en Italiaansch als op
Tsjechisch gebied. Bijna altijd was de aanslag op
de goudroebelzendingen uit Turkije naar Frank
rijk gemunt.
Algemeen waren de Europeesche politie-au-
toriteiten van meening, dat men hier te doen had
met een internationale dievenbende. De Fransche
commissie van inspecteurs van politie die, ge
lijk men weet, te Venetië vertoeft, heeft thans
vastgesteld,dat de diefstallen door spoorwegem-
ployé's bedreven zijn. Men bezit reeds zeer nauw
keurige inlichtingen en naar verluidt is de ar
restatie der bende aanstaande.
handen genoeg, in het afgeloopen jaar steeg het
aantal werkloozen tot ver over de honderddui
zend.
Kleeding-, schoen-, textiel-, glas- en papier-
industriën zijn ten doode opgeschreven, want al
zouden de loonen met de helft verminderd Wor
den, 't zou nog niet zijn zeker dat het gevaar hier
mede zou zijn bezworen.
Maar waarom dan geen beschermende invoer
rechten
Waarom lijdelijk toegezien, dat onze Welvaart
tot in haar grondslagen wordt vernietigd, en
dat duizenden arbeiders worden overgeleverd
aan het gif van de gedwongen ledigheid en aan
de pijnlijke vernedering van ondersteuningsfond
sen en armenkassen.
Zeker vrijhandel is het ideaal, en in normale
omstandigheden en dan algemeen toegepast, zal
het wellicht voordeeliger zijn, maar van 't een
noch van 't ander is nu sprake.
Toen in 1815 Engeland, na den val van Napo
leon, eenzelfde crisis als wij nu,doorstond, kwam
die vrijhandelaarsstaat bij uitnemendheid, den
kwijnenden landbouw met een Korenwet te
hulp, die aan den toomeloozen invoer van Russi
sche graan paal en perk stelde.
En zou de industrie in de Vereenigde Staten
ooit zoo'n vlucht hebben kunnen nemen, als
geen invoerrechten haar beschermd hadden
Onze minister van Financiën schermt steeds
met het argument, dat Zwitserland bij de be
scherming van zijn industrie geen baat heeft
gevonden en dat dus invoerbelemmering ondoel
treffend is.
Dit ministreriëel argument is echter onjuist.
Vooreerst is het index-cijfer der kosten van
levensonderhoud aldaar, zeer sterk gedaald,
veel sterker dan in Nederland zonder beschei-
ming.
Ten tweede luiden de berichten over de in
dustrie gunstig en neemt het aantal werkloozen
steeds af.
Vooral in de textiel-, confectie- en lederindus-
strie is die opleving waar te nemen.
Is het in dit verband niet merkwaardig, dat
de Nederlandsche schoenfabrikanten een wei-
Particulier initiatief in Rus
land. Langzamerhand wint het particulier ini
tiatief in de Russische staatsorganisaties meer
en meer veld. Zoo is onlangs een overeenkomst
gesloten tusschen het volkscommissariaat van
den buitenlandschen handel en de directie der
Nijverheidsbank te Moskou. Ingevolge deze over
eenkomst zal de financiering van de zaken van
het volkscommissariaat van den buitenland
schen handel geheel door de Nijverheidsbank
geschieden.
De bank zal daartoe een speciale buitenland
sche afdeeling stichten met een afzonderlijk werk
kapitaal. Deze afdeeling zal zich bezighouden met
de verleening van credieten voor den aankoop
van grondstoffen de expeditie van de in het
buitenland aangekochte goederen het.verleenen
van subsidies voor de import-organisaties het
behandelen van commissiezaken den verkoop
van de Russische goederen in het buitenland en
behartigen van alle zaken der buitenlandschen
handel betreffende.
Tot het tijdstip, waarop een bijkantoor der
gerend antwoord ontvingen van onzen consul-
generaal en onzen gezant in Zwitserland op
hun verzoek om inlichtingen over de werking
der bescherming in dat land
Mag het Nederlandsche publiek niet inge
licht worden over de lichtzijde der tijdelijke
bescherming
De schaduwzijde wordt des temeer aangetoond
De vrijhandelaars-importeurs reizen het land
af met het dreigement „alles wordt duurder"
en op een ambtenaren-congres werd laatst tegen
bescherming geprotesteerd, omdat zij goedkoope
schoenen wilden behouden.
Men ziet, het is weer de zelfzucht die de men-
schen parten speeltmaar het is allesbehalve
rechtvaardig, wanneer de eene groep van de
bevolking ten koste van de andere profiteert
wil men zelf een goed leventje, beknibbel dan
ook niet de werkloozen-tegen wil en dank, op
hun steun, die nu helaas in vele gévallen teveel
om te sterven en te weinig om te leven is.
Doch nog meer zullen die slachtoffers der
malaise het waardeeren, wanneer hun behoor
lijken arbeid wordt verstrekt en daarvoor is
het eenige middel, tijdelijkie nvoerbelemme-
ring.
Het is een verklaarbaar verschijnsel, dat onder
den druk van de buiten landsche concurrentie,
velschillende ondernemingen, noodgedwongen
tot loonsverlaging en werktijd-verlenging moeten
overgaan, en voorzoover de levensstandaard die
dalende beweging volgt, is dat ook geen ramp.
„Het is daarom geen eerlijk bedrijf van het
„Volk" en gelijksoortige bladen, om avond aan
avond onder ophitsend geschrijf haar lezers op
dergelijk gebeuren attent te maken. Dat het
„Volk" tegen beter weten in handelt en alleen
om politieke redenen de arbeiders verkeerd
voorlicht, bleek dezer dagen uit het feit, dat het
blad, hiér werklieden ook voor het ultimatum
stelde „Of langer werken, of minder verdienen.
De drukkers besloten tot het laatste maar deze
verlaging werd voor de Volk-lezers verzwegen.
Nijverheidsbank in Europa geopend is, zullen alle
afdeelingen van het volkscommissariaat van den
buitenlandschen handel een agentschap hebben
van de Nijverheidsbank.
De Ku Klux Klan. Zooals men weet,
worden door de autoriteiten in de Vereenigde
Staten van Amerika den laatsten tijd pogingen
in het werk gesteld, de macht van de geheime
terreur- en moordorganisatie, de Ku Klux Klan,
te breken. In verband hiermede is, zooals ge
meld een honderdtal „broeders" gearresteerd,
beschuldigd van medeplichtigheid aan den
moord op Daniels en Richards. De ontdekking
van de lijken van deze beide slachtoffers, die
door de Klan waren opgelicht, bracht de mach
ten van wet en gezag tegen het „onzichtbare
Keizerrijk" zooals de „broeders" hun organisa
tie noemen) 'n werking.
Hoe de hoofden van de vermoorden werden
gevonden, is reeds in bijzonderheden gemeld.
De lijkschouwing bracht aan het licht, hoe de
arme slachtoffers door de Klanslieden werden
ter dood gebracht. Beschrijvingen van mar
telingen, die in de middeneeuwen plaats von
den, zinken, hierbij in het niet. Elk been in
het lichaam van de ongelukkigen werd stelsel
matig gebroken. De conclusie van de experts,
die de lijkschouwmg verrichtten, was,'dat de
slachtoffers, nadat zekere organen door ope
ratie uit hun lichaam waren verwijderd, ver
moedelijk levend door een zaagmolen langzaam
gemalen" zijn.
Daniels en Richards, die men van spionnage
verdacht, werden door Klabslieden overrom
peld, toen zij op zekeren dag met hun vader en
twee kennissen van een feest teiugkwamen. Het
geheele clubje werd in een bosch gebracht, aan
hoornen gebonden en aan een streng verhoor
onderworpen, waarbij in ruime mate van de
zweep werd gebruikgemaakt. Daniels en de
jonge Richards werden vastgehouden, de andere
werden vrijgelaten. De vrij^ekomenen zagen,
toen zij zich onder het loopen omkeerden, dat
Daniels de kap van het hoofd van een van zijn
kwelgeesten trok, Dit heeft ongetwijfeld het
lot van de gevangene bezegeld, daar hun ;mmers
Merdoor de 'dent'teit van den Klansman bekend
was.
Het onderzoek wordt zeer bemoeilijkt door
den grooten angst, die de getuigen koesteren
voor de terreur van de Ku Klux Klan.
Veroordeeld De rechtbank te Keulen
heeft den koopman Joseph Siefer, aldaar, die
75 wagons courantendrukpapier, onder den naam
van closetpapier naar Nederland had gesmokkeld
veroordeeld tot twee-en-een-half jaar gevange
nisstraf en een boete van 60 millioen mark. Drie
medeplichtigen kregen elk een boete van 500.000
Mark en een tot 3 maanden gevangenisstraf.
De generaal-directeur der Houtwerken kreeg een
boete van 30 millioen Mark en 3 maanden gevan
genisstraf.
Edoch, het duurde niet heel lang of de redactie
vond het volgende briefje in de bus
Amsterdam, 22 Jan. '23.
Mijne heeren,
Hiermede bericht ik u dat ik vanaf heden
mij onthef van de verplichting om 10 cent
per week als steun voor werklooze „Volk-"lezers
Ik doe het daarom dat de directie van „HetVolk"
hare arbeiders in tijden als deze een loonsverla-
gng van 2.25 tot 3 per week heeft gegeven. Nu
kan de directie mijns inziens deze gelden voor
de -Verklooze „Volk"-lezërs disponeeren en be
hoeft zij zich niet bij andere arbeiders daarvoor
te melden. Ook was het mij aangenaam om be
richten van loonsverlaging, welke bij andere
patroons plaats vinden, niet in „Het Volk" te
plaatsen. Want het spreekwoord „die boter op
zijn hoofd heeft, moet uit de zon blijven", was
voor uwe directie hier toepasselijk. Verplichten
zoud u mij om dezen brief als ingezonden stuk
in uw blad te plaatsen.
Hoogachtend,
M. Groen.
Transvaalkade 56h.
Toen moest het hooge woord eruit, en de beide
directeuren wisten natuurlijk geen andere ver
ontschuldiging dan de zoogenaamde kapitalisti
sche fabrikanten „Het is noodzakelijk, daar
wij anders niet concurreeren kunnen"
Me dunkt én redacteur én lezers zullen toch
een eigenaardige gewaarwording hebben gekre
gen, toen ze die verdediging te verwerken kre
gen.
Hoe menschkundig is dan ook de ópmerking
van Z.H. den Paus, die Hij in zijn jongste ency
cliek den journalisten gaf, dat zij altijd de volle
waarheid moeten geven, en de leugentjes om
bestwil achterwege hebben te laten, daar met
het kwaad het goede toch niet is te bereiken.
Bovendien blijkt uit het bovenstaande, nog
altijd deugdelijkheid van het oude Hollandsche
spreekwoord „Al is de leugen nog zoo snel,
de waarheid achterhaalt haar wel."
NIEUWE SCHIEDAMSCHE COURANT
MaASLANDUS,
