Het oude Kasteel.
DAGBLAD VOORSCHtEOAM OMSTREKEN.
F E U I lIITo N.
46ste Jaargang.
Vrijdag 2 Maart 1923.
No. 13579.
Bureau: KOEMARKT 4. Telefoon Intercommunaal 85. Postbus: 39.
Abonnementen per 3 maanden 2.—, per week 15 cent, franco per
post 2.50 per kwartaal. Afzonderlijke nummers 3 cent.
■mnnnKaaja
Advertentie n: 15 regels 1.75 elke regel daarboven 35 cent, 3 maal
plaatsen wordt 2 maal berekend. Ingezonden mededeelingen 75 ct. per regel.
Speciale conditiën voor herhaaldelijk adverteeren. Tarieven worden op aanvraag
toegezonden. Incassokosten worden berekend.
Voorwaart s-moraa 1.
Het „Dagblad van Noord-Brabant" schrijft
het volgende
„We hebben te Breda Zaterdag' en Zondag een
stelletje Rotterdamsche socialistische jeugd
leiders gehad, die met knapzak en mandoline,
roode vlag en met lawaai hier kwamen propa-
geeren voor d'e organisatie onder de roode jeugd.
Ze kweelden de Internationale en deden ge
wichtig. Degenen, die het zagen, dachten aan
een clubje jeugdige toeristen, die al te vroeg
naar het Mastbosch op zoek waren. Ze liepen
gewichtig, deden interessant, en lieten zich graag
bekijken. En Zondagmiddag sprong een jongen
op het bordes van het stadhuis en begon eenige
minuten te schelden op het donkere zuiden, de
zwartrokken, de verdrukten, enz. Een paar
boerenjongens kwamen eens toegeloopen en
keken hun oogen uit naar dien grootschreeuwer.
,,Wat zeet-ie vroegen ze aan elkaar.
Jammer, dat er niet een kwam, die den jongen
eens over de knie lei en hem een pak op zijn broek
gaf. Dat zou het beste zijn geweest voor den
stumperd. 't Is wellicht te onthouden voor een
volgend keertje, wanneer ze hier weer dergelijke
fratzen komen uithalen."
De „Voorwaarts" die bovenstaand stukje ook
overnam, plaatste er het opschrift „Roomsche
ophitsing" boven, en liet het bovendien van een
laf bijschrift vergezellen. Met den besten wil ter
Wereld kunnen wij geen ophitsing in het aange
haalde vinden, maar wel in de brutale daden van
Je Rotterdamsche kwajongens (die inderdaad
een pak slaag verdienden) en evenzoo in het ha
telijk op- en bijschrift van het roode orgaan,
aan wie een en ander echter schijnt te ontgaan,
in haar blinde woede tegen de Instelling, die haar
verderfelijk streven, voortdurend in den weg
staat.
De ,,Voorwaarts"-moraal, lijkt ook in deze
weer bedenkelijk op moraal voorwaarts.
Buitenlandseh Nieuws.
IN IIET BEZETTE GEBIED.
Uit Essen verluidt, dat gister te Mülheim de
Franschen het station Mülheim-Ruhr hebben
bezet. De Duitsche spoorwegarbeiders moesten
de stationsemplacementen verlaten.
Het station MülheimEppinghofen is gister
middag weder door de Franschen ontruimd.
In het district Keulen Werden gisterochtend
°P het traject Ehrenbreitstein de stations en
gedeeltelijk ook de wisselhuisjes bezet. Het
treinverkeer KeulenFrankfort a/Main is ge
stremd.
Gistermorgen hebben de Franschen het station
van Ehrenbreitstein bezet. De spoorwegbeamb
ten verlieten het station, zoodat het verkeer
thans stil ligt. De treinverbinding van Coblenz is
eVeneens verbroken.
In Herne is het stadhuis nog steeds bezet,
zoodat het gemeentebestuur zijn werkzaamheden
n°g niet heeft hervat.
De dezer dagen gemelde requisit.ie van elf
dienstlokalen in het gebouw van de spoorwegdi
rectie te Kenlen, welke naar aanleiding van een
Protest der directie was opgeschort, heeft thans
plaats gevonden. De spoorwegdirectie handhaaf
de haar afwijzende houding, zoodat de inbezit
neming door middel van dwang moest geschie
den.
De toestand te Bochum is verscherpt Onder
de bevolking lieerscht groot.e opgewondenheid.
Gistermorgen heeft de Fransche bevelhebber
Ie Bochum bekend gemaakt, dat vanaf gister-
namiddag vijf uur de verscherpte staat van beleg
mtreedt.
49
„Mijn man en ik, wij konden er niet meer
aarden, na de vreeselijke gebeurtenis van da
yoorjaar. Toen de kleine Jonker dood was, was
ik mijn minnedienst kwijt en had niets meer
°P het slot te doen. Freule Aurora liet mij da
°°k al heel gauw aanzeggen.Er werd zooveel ge
praat en gefluisterd Het was waarlijk of ik
schuld had aan zijn dood, of ik hem had kunnen
verdedigen. Ik had al driemaal aan den Schout
en den Rechter haarfijn verteld hoe alle? zich
had toegedragen. Enkelen van het kasteel
keken mij aan, alsof zij wilden zeggen „dat is
de min,die haar pleegkind in den steek heeft
gelaten." In het dorp waren er genoeg, die mij
"m mijn post op het slot hadden benijd. Nog
meekt het zweet mij uit, als ik aan de schande-
hjke vermoedens denk, die wij niet konden weer
spreken. Mijn eigen, eenige zuster, die juist met
den waa*d uit het Gouden paard te Birken-
aach was getrouwd, was jaloersch.
Zoo hadden Martha en haar man nog vóór
den dood der Vrijvrouwe Sturm fels vaarwe.
gezegd en zich te Göttingen gevestigd, waar een
^bestaande van haar man woonde. Ik moest
het verhaal van de bestorming en het vermoor
den van den kleine in alle bijzonderheden aan-
Generaal Degoutte heeft een verordening
uitgevaardigd met betrekking tot de belasting,
Welke op de grondslagen, aangegeven door de
intergeallieerde controlecommissie voor de mij
nen, betaaldmoet Worden door de mijneige
naars, die Weigeren, de verklaringen te onder
teekenen, welke krachtens de Duitsche wet met
betrekking tot den Kohlensteüer-in het Roer
gebied zijn voorgeschreven. De verordening
bepaalt, dat bij nietbetaling der belasting deze
verhaald kan worden bij lijfsdwang.
De uitvoer van zendingen naar Zwitserland
en Nederland Wordt toegestaan, mits slechts de
belasting, welke van deze zendingen verschul
digd is, voldaan is.
De hooge intergeallieerde commissie te Co
blenz heeft vastgesteld, welke straffen zullen
worden gegeven voor overtreding der verorde
ningen der commissie. Met name wordt bepaald.,
dat elke daad van sabotage of van opzettelijke
dienstweigering, welke een doodclijk ongeval
ten gevolge zou kunnen hebben, met den dood
zal worden gestraft.
Intusschen duiken van hier en daar weer be
middelingsgeruchten op, men spreekt zelfs van
directe onderhandelingen Lusschen Duitschland
en Frankrijk.
't Zou inderdaad Wel eens tijd worden, dat
aan den treurigen, onzekeren toestand in het
bezette gebied een einde kwam.
NA LAUSANNE.
Tegen de verwachting in werden gisteren in dé
Nationale Vergadering te Angora alleen begroo-
tingsaangelegenheden behandeld en geen verdere
verklaringen gegeven omtrent de Turksche
tegenvoorstellen op het vredesverdrag.
Reikhalzend zag men in de hoofdstad uit naar
hetgeen Moestai'a Kemal in de gister gehouden
openbare zitting zou zeggen Voor zoover be
kend, gaf hij aan de Nationale Vergadering-
geen bepaalde gedragslijn aan, maar verklaard<
slechts, dat de vrede op handen was.
Hij voegde er aan toe, dat de onderhande
lingen hervat zullen moeten worden, wanneer
de geallieerden niet bereid zijn de financieele,
economische en justitieele onafhankelijkheid
te erkennen van de Turken, die het vredes
verdrag in zijn huidigen vorm niet kunner
aanvaarden.
Gister traden verschillende nieuwe finan
cieele bepalingen in werking, waarvan twee
dienen om het kommervolle bestaan van de
Turksche boeren te verbeteren. De veebelasting
werd met 3/8 verminderd, daarentegen de be
lasting op ingevoerd graan vervijfvoudigd. De
belasting op steenkool en op alle uitvoerartikelen
werd afgeschaft. De inkomsten-, zegel- en ta
baksbelastingen Werden aanzienlijk verhoogd.
De zegelbelasting werd met goedkeuring van de
geallieerden verdubbeld. Het invoerverbod is op
aandringen van de hooge commissarissen voor-
loopig beperkt tot nieuwe invoerartikelen.
DE GENTSCHE ÏIOOGESCHOOL.
Uit Brussel verluidt, dat de senaatscommissie
voor Kunsten en Wetenschappen gisternamiddag
het rapport van Carnoy, hoogleeraar aan de
universiteit van Leuven, in zake dS kwestie der
Vlaamsche hoogeschool met zeven tegen zes stem
men heeft goedgekeurd.
Dit document is zuiver objectief en consta
teert, dat de commissie bestaat uit twee even
sterke partijen en dat het dientengevolge de
taak van den Senaat is, een oplossing van het
probleem te vinden.
De bespreking in den Senaat zal Donderdag
a.s. aanvangen.
hooren, en ook zelf alles opbiechten omtrent mij,
mijne ouders, broeders en zusters. Zij was er
op gesteld te weten hoe Vader van Wisburg
naar Sturmfels was gekomen en dan nog wel
als Houtvester Nadat ik alles had verteld,
herkauwde zij mijne woorden en ratelde er weer
op los, heel dikwijls, naar het mij voorkwam, of
hare gedachten elders waren. De naam vanSturm-
fel had allerlei herinneringen bij haar opge
wekt. Dat ik geen volbloed Sturmfelser was,
viel haar tegen. Telkens, te midden van haar
spraakzaamheid, verviel zij in gepeins, keek mij
op nieuw lang aan, en vroeg afgetrokken „de
zoon van "alsof zij mijn antwoord niet
had verstaan of nog eens wilde hooren.
De jongelui hier aan huis lijken mij aardige,
flinke gasten.
Morgen naar de Professoren, voorstelling
in den Senaat, kennismaking met mijn mede
studenten.
Is het mogelijk, dat ik dit alles schrijf?
Ik werd van morgen in feestelijke stemming
wakker.
Mijne kamer ziet op straat uit en de voor mij
ongewone drukte had mij gewekt.
Ik wierp mijn raam open.
De zon was doorgebroken en verguldde de
grillige gevels en daken der oude stad. Alles
was er ontwaakt, en het gegons van stemmen,
het geratel van karren en wagens steeg op nit
de bruin-grijze steenmassa's voor en beneden
niij kinderen joelden en draafden in de nau
we straat, werklieden trokken in groepjes voor-
AMERIKA EN HET INT. IIOF.
De Wilson-vleugel in de Amerikaansclie de
mocratische partij steunt, blijkens een bericht
aan de „Chicago Tribune", het voorstel van
president Harding om Amerika te doen deelne
men aan het Int. Hof van Justitie, en de voor
uitzichten zijn thans gunstig, dat het de noo-
dige meerderheid van 2/3 in den Senaat zal
verkrijgen.
Dc kracht, die de „onverzoenlijken" in den
Senaat ontwikkelen, zou altijd nog groot genoeg
geweest zijn, om te beletten, dat de betreffen
de resolutie nog in de paar laatste zittingsda
gen van den ouden Senaat ter tafel komt.
Dat wist de Commissie voor buitelïlandsche
zaken, en daarom heeft zij besloten, de zaak tot
December aan te houden.
President Harding heeft groote verwachtin
gen van zijn voorstel.
CHINA.
Volgens door Reuter ontvangen telegrammen
zijn er onlusten uitgebroken in de Chineesche
provincie Szechwan. Nadere bijzonderheden
ontbreken nog.
ALLERLEI.
Uit BrusselDe gemengde commissie van
werkgevers en Werknemers in de mijn-industrie
heeft gister vergaderd onder voorzitterschap
van den minister van Nijverheid en Arbeid Lei-
bespreking van de kwestie der mijnwerkerssta-
king en der loonen.
Twee weken geleden had dé commissie reeds
besloten tot een loonsverhooging van 5
Gister heeft zij besloten, deze verhooging te
brengen op 15 voor werklieden, die lage loonen
hebben, en 10 voor de anderen. De staking
zal nu wel eindigen.
Uit Londen In het Oosten van Engeland
hebben 15.000 bouwvakarbeiders het werk neer
gelegd als protest tegen de loonregeling, vast
gesteld door hun werkgevers, die zich van de
Nationale Federatie van Bouwvakpatroons heb
ben afgescheiden.
Sta ten-Generaal.
TWEEDE KAMER.
Vergadering van Donderdag, 1 Maart-
De Kamer heeft vandaag de Bioscoopwet
verworpen met 46 tegen 41 stemmen.
Van links stemde voor mej. Van Dorp en dc
heer Ter Hall, Rechts stemde voor, met uitzonde
ring van de christelijk-historischen en de heer
Kersten.
Alvorens tot de stemming werd overgegaan,
legden de heeren Vliegen en Schokking korte
verklaringen af.
De heer Vliegen (S. D.) verklaarde, dat
de S.D.A.P. tegen zou stemmen, omdat de wet
ook censuur voor volwassenen omvat, en de
heer Schokking (C. II.) verklaarde, dat de Christ-
historischen zouden tegenstemmen wegens de
afwijzende houding van de regeering tegenover
de amendementen van zijn fractie.
De heer RutgersfA. R.) deelt mee, dat hij
een initiatief-voorstel tot wijziging van de
Drankwet heeft ingediend.
Aan de orde is het wetsontwerp-Braat-De
Boer tot afschaffing-dan den zomertijd.
De heer L o v i k (C. IT.) is voor het ontwerp.
De heer B a k k e r (C. H.) is voor afschaffing
van den zomertijd, om de bezwaren van de land
bouwende bevolking tegen den zomertijd, en om
de verscherping van de verhoudingtusschenstad
en land.
bij, aan deuren en vensters ontmoette ik men
schen. Welk een onderscheid met de stille, sta
tige Sturmfelser omgeving Ginds het kalme
landschap, spaarzaam door menschen gestof
feerd. In dit tafereel hadden zij den boventoon.
Het scheen mij*een beeld van het leven, dat mij
wachtte, dat ik verkozen had. Een zeer klein
gedeelte van de onbekende wereld liet zich aan
mij zien.
Ik zou er in werken en leven ik zou er tracht
ten naar kracht en zelfstandigheid. Het verlangen
had daarnaar nooit zoo luid in mij gesproken.
Wellicht in de jaren die nu als een droom
achter mij liggen, in de dagen toen ik als kind
ronddoolde op de Wisburgsche heide en alles
in mij in opstand kwam tegen het blinde geweld,
dat „vaderlijke macht" heette binnen de ouder
lijke woning en „overheid" daarbuiten.
Wat al plannen en voornemens hadden my
toen door het hoofd gedraafd wat al teleurstel
lingen en pijnlijke ervaringen had ik toen op
gedaan Het nieuwe leven zou mij de wapen
rusting aangespen en de wapenen geven om het
onrecht te bestrijden.
Ik haalde diep adem en herinnerde mij den
blik en de woorden, waarmede de Vrijvrouwe
beslag op mijn ziel en mijn arbeid m de toekomst
had willen leggen.
Alle formaliteiten zijn achter den rug. Ik
heb bezoeken afgelegd bij eenige Professoren,
had de aanbevelingsbrieven van den vrij hen
bezorgd en beide heeren ihuisgevonden, die zi< 1
over dit vriendschapsbewijs verblijdden, nuj
De heer Deckers (R. K.) is eveneens voor
afschaffing, omdat z.i. de zomertijd nadeelig
voor de landbouwers en voor den tuinbouw is.
De heer A b r. S t a a 1 m a n (V. B.) verdedigt
den zomertijd door bepleiting van de belangen
van de stadsbevolking. De zomertijd zou z.i.
kunnen worden beperkt van Mei tot Augustus.
De heer Bi er erna (V. B.) is tegen den
zomertijd. De belangen van het platteland moe
ten z.i. gaan voor het kleine voordeel van de
stad.
De heer V a n Voorst tot Voorst (R.
K.j meent, dat de voordeelen voor de stede
lingen verre worden opgeheven door de na-
deelen voor de plattelanders. De Zomertijd be
hoorde tot de crisis-maatregelen en dient te
worden opgeheven.
De heer V. D. W a e r d e n (S. D.) zegt, dat
de voorstellersTiebben nagelaten de aangeroerde
bezwaren te bestrijden. Met den Zomertijd is al
een compromis gesloten, omdat men in den
n idzomertijcl twee uur verschil zou kunnen
hebben. Naast de economische voordeelen stelt
spr. de ideëele voordeelen van de steden hier
in bestaande, dat de menschen 's avonds een
uur langer hebben om van de buitenlucht te
genieten.
Spr. hoopt, dat de Regeering zal trachten
een bem iddelingsvoorstel in te dienen.
Dc heer Gerretson (C. IJ.) betoogt, dat
de kwestie van den zomertijd al vóór den oor
log aan de orde was en dus geen crisismaaksel
is. Hij verdedigt de instelling voor de stedelin
gen.
De heer Schaper (S .D.) is vóór het voor
stel, los van de platte toelichting van den heer
Braat.. Een groot deel der bevolking is er vóór
omdat de zomertijd voor hen bezwaren heeft.
Daaraan moet tegemoet gekomen worden.
De heer Braat (Plat. Partij) acht het niet
noodig meer veel te zeggen omdat het ontwerp
krachtig is verdedigd. Hij meent, dat de tegen
standers toch niet overtuigd zullen worden. Op
het platteland geeft de zomertijd allerlei moei
lijkheden, o.a. met het middagmaal.
De gemeenten derven winst, omdat de gas
fabrieken en electrische centrales minder op
brengen door den zomertijd.
De heer S t a a 1 m a n (V. B.) dient een motie
in, waarin de regeering wordt gevraagd den
zomertijd niet te doen anvangen vóór 15 Mei
en niet te doen eindigen na 1 Sept en de voor
stellers van het uitstel worden verzocht het
voorstel in te trekken.
De motieStaalman wordt verworpen met 51
tegen 33 stemmen. Het voorstel-Braat wordt
aangenomen met 49 tegen 35 stemmen.
De vergadering wordt verdaagd tot Dinsdag
1 uur.
P I n n e ii 11 n i
Plaatselijke keuze.
De heeren Rutgers, Bakker, v.d. Bilt, Bul
ten, Gerhard, v. Gijn, Hermans, K. ter Laan
en Smeenk hebben een initiatief-voprstel in
gediend tot wijziging der Drankwet.
Dit hebben ze reeds 18 November 1919,
voor zoover zij toen lid van de Kamer waren,
ingediend en 21 April 1921 heeft de Kamer het
in denzelfden vorm, waarin het thans wordt
aangeboden, aangenomen. De Eerste Kamfer
heeft echter haar goedkeuring aan het voorstel
onthouden, zij het met zeer geringe meerderheid.
De voorstellers zijn onverzwakt van meening
gebleven, dat invoering van plaatselijke keuze
in Nederland aanbvelenswaardig is, en dat tot
vriendelijk ontvingen en verzochten hun be
leefde groeten aan den Vrijheer over te bren-
Toen ik naarmijn kamer ging, ontmoette
ik den heer Gellert.
Zijn gezicht was een en al glimlach toen hij mij
zag.
„Druk in de weer? Kennissen gemaakt, col
leges geloopen
„Morgen dat laatste. Om negen uur bij I ro-
fessor ITart in de Mathesis.?'
,VeeI succes. Zet de ooren open. Maar met
alleen voor de studie. Jong bloed heeft na ste-
vimm kost ook behoefte aan een versnapei mg.
Hij O-roette met de hand en ging ve.der,
'ik had dienzelfden dag nog versnapering. Mijn
dischgenooten hadden kegel-avond, en ik ging
mede.
Wij hebben den bal laten rollen Jonker
Bodj zou er schik gehad hebben. Groet hem van
mij en zeg hem, dat hij zeker niet de minste
onder de spelers zou geweest zijn. Gij hebt er
niet aan of "k hun namen noem. Het waien
vroolijke jongelui, de meesten ouder dan ik.
De brief moet weg. Ik ga hem zelf naar het
postkantoor brengen. Vaartwel lieve pleegouders
en zuster. Vertel Vader een en ander uit dezen
brief als gij hem spreekt en breng aan denVrij-
heer den eerbiedigen groet en heilwensch ovei
van
Uw gehoorzamen en dankbaren pleegzoon
Wolfram."
(jVVordt vervolgd)
NIEUWE SCHIEDAMSCHE COURANT
