LAD VOOR S
EN OMSTREK
i8
FEUILLETO
46ste Jaargang.
Zaterdag 17 Maart 1923.
Y4592.
Bureau KOEMAR KT 4. Telefoon Intercommunaal 85. Postbus 39.
Abonnementen per 3 maanden 2.per week 15 cent, franco per
post 2.50 per kwartaal. Afzonderlijke nummers 3 cent.
Advertentiën: 15 regels 1.75 elke regel daarboven 35 cent, 3 maai
plaatsen wordt 2 maal berekend. Ingezonden mededeeiingen 75 ct. per regel.
Speciale conditiën voor herhaaldelijk adverteeren. Tarieven worden op aanvraag
toegezonden. Incassokosten worden berekend.-
Dit nummer bestaat uit twee bladen
EERSTE BLAD.
Buitenlandseh Nieuws.
IN HET BEZETTE GEBIEI).
Uit Frankfort, wordt gemeld dat dc Franschen
te Ludwigshafen een lading Engelsche kolen in
een Nederlandsch Rijnsehip in beslag hebben
genomen, hoewel, de kolen klaarblijkelijk Neder
landsch bezit waren. Zij Werden in een wagon
geladen en naar de Palts gezonden.
Verscheidene Nederlandsche schepen met ko
len, Welke te Mannheim vastgehouden werden,
zijn vrijgelaten.
Gisterochtend zijn te Hcydt op het raadhuis
een Belgisch officier en een soldaat verschenen
om het geld in beslag te nemen, dat voor de
uitbetaling aan de werkloozen bestemd was. Zij
hebben zich naar de spaarbank naast het raad
huis begeven en daar 100 millioen in beslag ge
nomen.
Gisternacht hebben de Duitschers zich schul
dig gemaakt aan drie daden van ernstige sabo
tage. Op den spoorweg tusschen Kalkum en
Unterratli is een bom ontploft onder een brugge -
tje bij het station Kalkum.Een patrouille is hier
op geweerschoten onthaald. Dc aanvallers wis
ten in de duisternis te ontvluchten. Te Weddau
is een born ontploft in den uitgang van het sta
tion, doch beeft weinig schade aangericht. Te
Friemersheim bij Trier is door het vernielen van
een wissel een trein met soldaten op een leege
trein gereden, waarbij een soldaat is omgekomen
en drie soldaten en drie spoorwegmannen ge
wond zijn.
Belga meldt nog, dat geen kwestie is van het
overbrengen van den zetel van de ingenieurs
missie van Essen naar Dusseldorp. Het grootst»
deel van de missie, met den dienst der consenten,
blijft te Essen. Alleen de generale staf wordt tc
Dusseldorp gevestigd, omdat dit gemakkelijker
is. Coste blijft op zijn post, liij gaat alleen meL
gewoon verlof naar Parijs wegens gezondheids
redenen.
I>E COMMISSIE VAN HERSTEL.
Wegens de ingewikkeldheid der kwestie heeft
de commissie van herstel de kwestie betreffende
de leoning in buiten landsche deviezen "Welke op
het oogenblik in Duitschland woidt, uitgegeven
naar de juridische studie-commissie verwezen.
De Fransehe delegatie ontkent dat het rijk
het recht heeft deze leening uit te geven, daar de
geallieerden een algemeen pand op Duitschland
hebben.
De commissie nam kennis van de Fransehe
nota, waarin geconstateerd wordt, dat Duitsch
land tot dusverre geen enkel voorstel deed be
treffende het program der groote Werken, welke
voor het herstel in Frankrijk moeten worden
uitgevoerd.
DE A.S. CONFERENTIE TE LONDEN.
Gemeld wordt, dat de eerste bijeenkomst van
de geallieerde deskundigen te Londen in ver
band met de Turlcsehe tegenvoorstellen, vermoe
delijk Woensdag a.s. plaats vinden indien deze
datum aan alle partijen schikt. Men verwacht
niet, dat de besprekingen tot ver in de daarop
volgende week zullen duren, zoodat er slechts
weinig vertraging zal zijn in het verzenden van
het geallieerde antwoord op de Turlcsehe tegen
voorstellen.
De Japansche deskundigen, die aan de on
derhandelingen te Lausanne deelnamen, zul
len naar allo waarschijnlijkheid eveneens dc
besprekingen te Londen bijwonen.
GEORG1E.
Uit Brussel verluidtDe socialisten hebben
een telegram ontvangen van Jardania, den pre
sident van de Georgische republiek, die zegt, dat
er in het door het roocle leger overweldigde Geor
gië een onbeschrijfelijk schrikbewind' heerscht.
Meer dan 200 menschen zijn doodgeschoten,
waarvan een deel sociaal-democraten. Dc lijken
der slachtoffers hebben dagen lang op straat
gelegen. De terreur-van de Tsjecka duurt voort.
Om tegen deze terechtstellingen te protest,ec-
ren zijn 600 gevangenen een hongerstaking be
gonnen..
Een bijzonder leger uit den Kaukasus heeft
besloten, de grens-provinci.es te vernietigen.
Verschillende dorpen zijn platgebrand. Duizen
den gijzelaars zijn genomen, w.o. grijsaards en
kinderen. De bevolking vlucht in de wouden.
62
Wolfram in levenden lijve, maar zoo veranderd
in houding en voorkomen, in kloeding en manie
ren, zooveel flinker 'en mannelijker Zijn ge
stalte was gevulder, zijn tint gezonder. Ik
had hem dan ook in een geheel jaar niet gezien.
„Ik zou je haast niet hebb n herkend," zei-
de ik, zijn handdruk beantwoordende, „en hoe
kom je zoo vroeg hier
„Toch niet te vroeg, Margrect Ik h b er
naar verlangd."
„Ei, mijn waarde heer, twijfel je of wij er
al dan niet naar verlangden. Je zult het niet
van mij hooron als je het niet Weet. Ben je al
leen gekomen
„Jonker Bodo liet mij weten, dat hij een dag
vroeger naar huis ging en dat ik van dezelfde
reisgelegenheid kon gebruik maken, zoo ik
mij te H. bij hem wilde aansluiten."
„Bah, dat klinkt saaiHij zal je wel
dringend verzocht hebben de lange vervelende
reis in de groote berline niet alleen te laten
doen."
„Hij was niet alleen Hij heeft een vriend
ROEMENIE.
Naar uit Boekarest wordt gemeld, is het giste
ren bij de behandeling van het wetsontwerp be
treffende de grondwetsherziening, in het par
lement tot stormachtige tooneelen gekomen.
Toen de president aan een lid der oppositie
het woord ontnam, vielen de afgevaardigden
van de oppositie, met stokken gewapend, de
Kamerleden aan, die tot de regeeringspart.ijen
behooren of deze steunen. Dientengevolge ont
stond er in de zittingszaal een forrneele vecht
partij, waaraan ook door het publiek, dat zich
op de tribunes bevond en dat zich toegang tot
de zaal wist te verschaffen, werd deelgenomen.
Meer dan 30 afgevaardigden werden meer of
minder zwaar gewond. De vice-president van
liet parlement heeft in verband met dit indicent
zijn ontslag ingediend.
ALLERLEI.
Reuter seint uit Malta, dat. men besloten heeft
de torpedojagerflotille van de Middellandsche
Zee-vloot, bestaande uit acht schepen, naar
Engeland terug te roepen. Vijf torpedojagers van
het vlootst.ation in de Middellandsche Zee ver
lieten Tsjanak op 15 Maart, om zich naar Malta
te begeven, tferwijl er heden nog drie slagschepen
vertrekken. Men verklaart deze hewegingen door
het feit, dat de vooruitzichten in het Oosten
gunstiger geworden zijn.
Tengevolge van dev steeds aanhoudende
geruchten over een bemiddeling verhaalt de
Engelsche regeering nogmaals, dat zij vast zal
houden aan de politiek van neutraliteit in zake
de Roerkwestie.
De rëgeering handhaaft haar opvatting, dat
de eenige oplossing hierin ligt, dat Duitschland
Frankrijk en België polst.
Ex-koningin Zita is met haar kinderen van
Lequectio naar San-Sebastian verhuisd. Het
nieuwe tehuis der familie bevindt zich in de
dependance van een groot hotel en is door een
plantsoen omgeven, vanwaar men een prachtig
uitzicht op de Golf van Biskaye heeft.
-De Frankfurter Zeitung verneemt uit Mos
kou, dat het bulletin over de ziekte van Lenin
een lichte verbetering in zijn algemeenen ge
zondheidstoestand meldt.
Staten-Generaal.
EERSTE KAMER.
Vergadering van Vrijdag. 16 Maart.
Aan de orde is het ontwerp tot. wijziging en
aanvulling van de Stoomwet.
De heer Wès t e'r d ij k (V'. D.) ontwikkelt
bezwaren tegen het ontwerp. Hij heeft geen
bezwaar tegen de retributie als zoodanig, maar
wel tegen de wijze, waarop ze in het ontwerp is
geregeld.
medegebracht
„Zóó, "zeidc ik op lang gerekten Loon.Wie
„Graaf van August van Strahleck. Gingt
gij naar het slot
„Om Vader af te halen en meteen te hooren
Wanneer gijlieden verwacht Werd. Wanneer
zijt gij aangekomen
„Ruim anderhalf uur geleden. Ik heb al
dien tijd op je vader gewacht, maar nu Werd
het wachten mij te lang."
Zoo sprekende Waren wij opgewandeld en
het smalle bruggetje genaderd, dat aan de ach
terzijde over de gracht naar den slottuin voert.
„Uw vader zal nu Wel klaar zijn zullen wij hem
nog afhalen opperde Wolfram en opende het
zijpoortje in den muur.
Werktuigelijk volgde ik, zonder te bedenken,
dat dit poortje in den laatsten tijd verboden
toegang was. De Vrijvrouwc was wat sukkelend
geweestzij bracht er haar namiddagen door
n had den overgang door den tuin ontzegd.
Eerst binnen het poortje schoot mij dit te
binnen. Ik riep Wolfram om terug te gaan
Te laat De Vrijvrouwc sloeg juist den hoek
om en merkte ons op.
Zij wenkte ons tot zich.
„Wie lieeft u den sleutel van de poort gegeven?
vroeg zij op stekeligen toon aan Wolfram. „Gij
schijnt u-al in het eerste uur van uwe terug
komt vrijheden te veroorloven."
De heer S m e c n g e (V. B.) kan zijn stem niet
aan het wetsontwerp geven. Hij meent, dat het
rijk de kosten moet dragen.
De heer Arntz (R. K.) vraagt billijke tarie
ven en overleg met de belanghebbenden omtrent
het tijdstip van onderzoek.
De heer Dobbelman (R. K.) heeft ver
schillende bedenkingen tegen het ontwerp. Het
legt nieuwe lasten op de industrie het tijdstip
waarop het is ingediend, acht hij niet het juiste,
en liet ontwerp brengt geen bezuiniging. Toch
zal hij er zijn stem niet aan onthouden. Maar
hij hoopt, dat de minister nu verder de industrie
met rust. zal laten.
De heer Van der M a e s e n de So ro
ll ref (R. K.) hoopt, dat de verhuurders van
stoomketels en locomotieven niet te zwaar door
dit ontwerp zullen worden getroffen.
De Minister van arbeid vindt het niets bij
zonders, dat de kosten van het staatstoezicht
op de stoom,toestellen worden gedragen door de
genen, die de kosten veroorzaken. Dit toezicht,
al of niet door den staat uitgeoefend, zou toch
moeten plaats hebben. De toestand van 's lands
financiën is op zijn minst even deplorabel als die
van de industrie.
De heer Van der Hoeven (C. H.)
zal schoorvoetend zijn stem aan het wetsontwerp
geven.Hij vrees,tdat het weer nieuwe rompslomp
van belastingambtenaren metzich zal brengen.
Het ontwerp wordt aangenomen met 25 tegen
5 stemmen.Hierna Worden zondei stemming eeni
ge kleine ontwerpen aangenomen.
Bij het ontwerp tot wijziging van de wet tot
instelling van de orde van Oranje Nassau heeft
de heer De G ij s e 1 an r (C. II.) bezwaren
tegen het betalen van de ordeteckenen, waardoor
verdienstelijke mannen op kosten worden ge
jaagd.
De minister van binnenland
se h e zaken zegt, dat een regeling als hier
is voorgesteld, in het buitenland reeds lang
bestaat. Kleine bezuinigingsmaatregelen moe
ten niet worden verwaarloosd.
Dinsdagmiddag wordt over dit ontwerp ge
stemd.
Een aantal kleine ontwerpen wordt hierna
zonder stemming aangenomen, o.a. dat tot ont
eigening voor het aanleggen van een algemeene
begéhafplaats op den Linker-Maasoever te Rot
terdam.
TWEEDE KAMER.
Vergadering van Vrijdag, 16 Maart.
Aan de orde is de behandeling van het ver
zoek van den heer Brautigam om verlof tot het
richten van vragen aan de regeering over de
belemmeringen van de scheepvaart op het Duit-
sche,gedeelte van den Rijn, zoomede over dc
moeilijkheden, die de Nederlandsche handel in
het bezette gedeelte van Duitschland ondervindt.
Het verzoek wordt toegestaan.
De Voorzitter stelt voor deze interpel
latie te houden op een nader te bepalen dag.
De heer Brautigam (S. D.) wijst op de
urgentie van deze zaak en vraagt behandeling
der interpellatie vóór het Paaschrecés.
De voorzitter zegt spoed toe.
Aan de orde is de begrooting van het staats
bedrijf der Posterijen, Telegrafie en Telefonie.
De algemeene beschouwingen worden ge
opend.
De heer Bulten (R.K.) betoogt dat niet
de noodige zuinigheid wordt betracht o.a.
niet door de omzetting van postkantoren in
hulpkantoren. Voor eenvoudige werkzaamhe
den op de kantoren dient eenvoudig personeel
te worden aangesteld. Vooral ten plattelande
wordt het kantoor veel te grootscheeps inge
richt. Hij betoogt dat daarop nog veel bezui-
,,De poort was open, Genadige Vrouw."
„Waarom hebt gij hem dan niet ingelicht
vervolgde de Vrijvrouwc tot mij, terwijl zij mij
van het hoofd tot de voeten opnam.
Ik stamelde een verontschuldiging.
Zij ging voort met mij op te nemen.
^,,Zeg uw vader, dat ik hem spreken wil voor
dat hij naar huis gaat. Keert beiden terug
langs den Weg, dien gij gekomen zijt. Gij,"
en zij keek Wolfram aan, „neem den slteutel
uit het poortje en br ng dien uit rhijn naam
aan den slotvoogd."
Zij keerde zich om en ging verder.
„De Vrijvrouwe is er niet zachter op geworden,
Margreet," merkte Wolfram aan, toen wij buiten
haar gehoor waren.
„Neen, dat voorzeker niet 1 Flaar leven is
al deze jaren zoo eentonig en vreugdeloos ge
weest. Sturmfels voor en pa altijd Werken,
nagaan, regelen, besturen. Sturmfels was een
aanzinlijke. belangrijke bezitting, zegt Vader
maar het is nu een der voornaamste en rijkste
van geheel Pruisen geworden. Haar eenige \n
snapering is Bodo's jaarlijksche vacantie. Zij
is niet meer zoo gezoend als vrocgei zij ïee
o-een rust bij al haar kalmte. Maar is zij hard
en streng voor anderen, zij is het evenzeer voor
zicli-zelve, en dat steunt haar gezag en snoert
den pruttelaars den mond. Wij zijn zoo ge
dwee op Sturmfels."
nigd kan worden ook door een hetere indeeling
van den dienst.
De Voorzitter deelt mede dat de Cen
trale Sectie heeft besloten a.s. Dinsdag te 12
uur in de afdeelingen te doen onderzoeken het
wetsontwerp-Boom tot wijziging der Kieswet.
Conform besloten.
Begrooting voor P. T. T.
De heer W i n t e r m a n s (R. K.) spreekt
de hoop uit dat de te benoemen directeur-gene
raal een einde zal maken aan de administra
tieven romslomp bij dc Posterijen. Ook hij
betoogt dat er meer zuinigheid zal worden be
tracht. Hij wenscht dat niet'te veel hulppost
kantoren zullen worden opgeheven ten nadee'e
van het platteland.
De heer Van Braanbeek (8. D.) acht
het een verkeerd systeem dat de kosten van den
portvrijdom drukken op de Postbegrooting. Hij
stelt daarom een motie voor waarin gevraagd
wordt die kosten te doen drukken op de diverse
hoofdstukken der begrooting.
Ten- slotte vraagt spr. inlichtingen over de
benoeming van assistent en hoofdconducteurs.
De promotie van deze personen geschied op
z.i. niet goede wijze.
De heer G e r r i tzen (V. B.) acht verlaging
van de rente van den Postcheque- en Giro
dienst noodig om het tekort te dekken cn min
der administratieven rompslomp te verkrijgen.
Voorts verdedigt hij den aanleg van streek-
netten voor de telefonie op het platteland,
waardoor intercommunale aansluitingen over
bodig worden.
De heer Bcum er (A. R.) betreurt het, dat
de beeltenis van de Koningin van de nieuwe
postzegel is verdwenen.
Vervolgens betoogt hij, dat de ziekte-cijfers
van het vrouwelijk personeel.vooral het ge
huwde veel hooger zijn dan die van de man
nen. Hoe eerder alle gehuwde ambtenaressen
weg zijn, des te beter is het voor den dienst.
Dc heer Kuiper (R. K.) meent, dat de re-
gecring een rare politiek volgt bij de verlaging
van de tarieven. Vóór-op moet het belang van
den dienst staan en eerst daarna dat van het
personeel.
Vervolgens bepleit hij de instelling van betere
promotiekansen voor het lagere personeel en
een ander soort bezuiniging op het platteland.
De heer Smeenk (A. R.) vindt, dat dit
bedrijf topzwaar is en er veel te veel knappe
menschen gebezigd worden voor eenvoudigen
arbeid. Daarin zit ook een element, dat den
dienst duur maakt. Spr. meent, dat bezuiniging
kan geschieden door de gehuwde ambte-
o.a.
nares
te ontslaan, die gehuwd is met een ambte
naar.
De heer Kruger (C. H.) dringt aan op
meer bezuiniging. Hij had gewenseht, dat de
inzendingen met plannen rechtstreeks naar den
directeur-generaal waren gezonden.
Het aantal hoogere ambtenaren Hij de Post
kan bemerkt worden.
De minister van Waterstaat, de heer a n
S w a a y is Dinsdag aan het woord.
De vergadering wordt verdaagd tot Dinsdag
één uur.
R I sin e b I ss n d.
Staatscommissie voor hoojjer onderwijs.
Gistermiddag heeft de minister van onderwijs,
kunsten en wetenschappen, dr. De Visser, m een
der zalen van zijn departement geïnstalleerd de
Staatscommissie,ingesteld met de opdracht,na te
gaan, of cn zoo ja, door welke wettelijke en anc e-
re maatregelen lo kostenbesparing op openhaar
hooger onderwijs kan worden verkregen zonder
het peil van dat onderwijs in het algemeen te
„De Sturmfelsers zijn gedweeër noch onnoo-
zelér dan de onderhoorigen van andere heerlijk
heden," hernam Wolfram ernstig, zonder mijn
ondeugenden blik op te merken „doch zij heb-
ben jaren langgoedeHeeren gehad,voor wie macht
en recht synoniem waren, en zij zullen niet zoo
spoedig bemerken dat het anders geworden
is
Je haalt je stokpaardje spoedig vanstal."
het is nog nooit op stal geweest, Margreet.
Dat geloof ik ook, naar je brieven te oor-
deelen. „Wolfram wil de wereld hervormen,
zeide Vader verleden lachend."
Lachend
'Gij kunt hein den lach vergeven, Heer
doctor. Vader stoort- niet. Hij lachte met zijn
geheele hart. Hij leeft mede in je plannen."
Wolfram zocht den slotvo gd op en ik ging
het rechtshuis binnen om Vader den last der
Vrijvrouwe over tc brengen. Op het binnen
plein terugkomende, zag Martijn mij.
„De Jonker is terug," riep de oude, „hij is in
de biljartzaal."
Ik was de gang al in en opende de deur. Ik
moest Bodo even goeden dag zeggen
de Vrijvrouwe was nog in den tuin
Dc biljartzaal lag op het. west.' n. Men had er
de zware gordijnen neergelaten ter wering van
dc zonnestralen het was er half donker.
(Wordt vervolgd)