Vanltas Vaoitafum.
46ste Jaargang.
Zaterdag 17 Maart 1923.
No. 13592
Bureau KOEMARKT 4
A b o n n e
post 2.50 per
Teleiooc Intercommunaal 85. Postbus
meuten per 3 maanden f 2.per week 15 cent, franco
kwartaal. Afzonderlijke nummers 3 cent.
Advertentiën: 1—5 regels 1.75 elke regel daarboven 35 cent, 3 maal
plaatsen wordt 2 maal berekend. Ingezonden mededeelingen 75 ct. per regel.
Speciale conditiën voor herhaaldelijk adverteeren. Tarieven worden op aanvraag
toegezonden. Incassokosten worden berekend.
Mit nummer bestaat uit twee bladen
TW E E 1) E BLAB
Binnenland,
Mr. Kolkman.
De Haagsche briefschrijver van de „Tijd"
wijdt zijn jongsten brief geheel aan mr. Kolkman,
't Volgende citaat nemen We er uit
„Uit den groothandel voortgekomen, geboren
in een echte koopmanstad, kent de handel hem
en hij den handel met zijn behoeften. Notaris in
een plattelandsgemeente, weet niemand beter
met den boer om te gaan dan hij, en niet alleen
met den boer, maar ook mêt zijn arbeiders.
Jarenlang lid van den gemeenteraad van Den
Haag, is hij er de uitverkoren raadsman van
iedereen, van oud en jong, maar vooral van de
Werklieden en hunne organisaties. Zoo was het
niet alleen in den tijd van zijn raadslidmaat
schap en daarvóór, maar zelfs gedurende zijn
ministerschap. Mr. Kolkman wist men altijd te
vinden en naar mr. Kolkman durfde men altijd
gaan. Hij bleef in dien tijd zijn gewone leven van
vioeger leven en ging voort zich te vertooncn.
waar hij zich vóór dien tijd vertoonde, zijn om
geving doende vergeten, dat een Minister onder
hen verkeerde. En thans nog, als men met iets
geen raad Weet, gaat men naar mr. Kolkman.
Zijn toegankelijkheid voor allen maakt, dat er
heel weinig' politieke geschilkantjes zijn in den
lande, waarbij niet een der partijen, vaak echter
beiden bij hem komen aankloppen. In Gelder
land vooral kan niets gebeuren, zonder dat zijn
oordeel wordt gevraagd. Niet alleen vandaar
komt men, maar uit het geheele land.
Wie dan naar zijn inzicht gelijk heeft, krijgt
van hem gelijk en wie ongelijk heeft, ongelijk,
zonder dat persoonlijke relaties daarop van in
vloed zijn. Hooggeplaatste en eenvoudige man,
conservatief of democraat, Weten dan dat daarbij
die verschillen bij hem niet Wegen.
Mr. Kolkman is altijd dezelfde geweest en
gebleven. Hij is dat ook als katholiek. In zijn
studententijd reeds kende men Kolkman, Bevers,
Bahlmann als echte Roomsche studenten, het
geen toen nog heel wat meer karakter vroeg dan
thans.
Tegenwoordig komt het helaas een enkele
maal voor, dat nu en dan candidaten Worden
gesteld, van wie het bewijs, dat zij katholiek
zijn, hierin wordt gevonden, dat zij Zondags
naar de kerk gaan en alleen hun Paschen houden.
Tot dit soort heeft de heer Kolkman nooit be
hoord. Hij is altijd geweest een van die eenvou
dige katholieken, die het vanzelfsprekend vinden
en dan ook niets bijzonders er in zien, dat zij in
het groot en in het klein zich aan de Wet houden
van God en van onze Moeder de H. Kerk ;die
zich niet kunnen indenken, dat men, uit over
tuiging katholiek zijnde, niet in zijn huis, in zijn
verkeer met anderen, in zijn ontspanningen, in
één woord, in geheel zijn handel en wandel leeft
als katholiek dat men niet, als bet eenigszins
kan, dagelijks de H. Mis of de Kerk even bezoekt
dat men niet gebruik maakt van alle Genade
middelen, die de Kerk biedt, om in den strijd des
levens zich staande te houden dat men daartoe
niet do hulp inroept van wie wij Weten, dat de
voorspraak veelvermogend is. Maar die juist,
omdat zij dit. zoo vanzelfsprekend vinden, niet
eraan denken, daarmede te koop te loopen, het
zonder reden te laten merken aan anderen die
integendeel maar liefst zien, dat zoo weinig
mogelijk voor den dag komt-hetgeen zij doendoch
die, als het noodig is, het niet kunnen begrijpen
dat men zich zou schamen voor Wat zij hun groot-
sten schat achten, noch dat men zou dulden in
hun tegenwoordigheid het heilige aan te vallen,
of een woord van spot daarover te spreken. Van
die eenvoudige katholieken is hij er een een van
Wien iedereen weet dat hij een vurig katholiek is,
zonder dat hij het behoeft te zeggen of- zegt,
maar van wien aan ieder bekend is, dat men zijn
bloed tot kookhitte opvoert, als men een vinger
uitsteekt naar hetgeen bij alle liefde, die hij den
zijnen toedraagt, zijn hoogste liefde is zijn
liefde tot zijn God. Van de zeven der elf kinderen,
die in hef leven werden gespaard, stond bij er clan
ook blijmoedig twee als zusters en een als pater
aan dien God af."
Gemengd Nieuws.
Godsdienstig leven in de Ver.
Staten. Aan de jongste gegevens omtrent het
aantal Katholieken, protestanten en godsdienst-
loozen in de Vereenigde Staten, ontleenen wij het
volgende
Op de 110 millioen inwoners, tellen de Ver
eenigde Staten ruim 53 millioen Christenen.
Verdeeld over de godsdiensten vinden wij aan
gegeven Kathólieken25millioen, methodisten 8,
baptisten 71/2, presbyterianen 21/2, discipelensvan
Christus 11/2, cpiscopalen ruim 1, andere pro-
testantsche secten ongeveer 8 millioen. Het aan
tal kerken voor de Christelijke eeredienst be
draagt ongeveer 230.000.
Aan goede werken gaven de laatste jaren
de methodisten uit 85,934.000 dollar, de Katho
lieken 75.368.294 en de episcopalen 34.934.000.
Men moet daarbij echter niet vergeten, dat tot
de cpiscopalen en methodisten het grootste aan
tal Amerikaansche milliardairs en milionnairs,
zooals Rockefeller, Morgan, Baker en anderen
behooren, terwijl de Katholieke kerk haar aan
hangers voornamelijk onder de arbeiders en im
migranten telt.
Naar verder uit het cijfermateriaal blijkt be
zitten de 25 millioen Katholieken een eeuw
geleden waren er nauwelijks vijftien duizend
17.000 kerken, kapellen en missie-staties, 51
universiteiten, bezocht door 19.802 studenten.
51 seminaries voor de seculiere geestelijkheid
met 6667 studenten, 113 seminaries voor de
religieuze congregaties met 4531 studeerenden,
115 colleges met 13.990 leerlingen, 309 novicia
ten met 10544 novicen, 1152 middelbare scholen
met 129873 leerlingen, 5690 parochiale scholen
met 1698032 leerlingen, 358 verschillende insti
tuten (weeshuizen en andere) met 59.376 kinde
ren, zoo parochiale theaters en een Katholieke
kunstenaarsvereeniging, welke meer dan 400
leden telt.
De instituten ter opleiding van protestantsche
geestelijken tellen weinig studenten, vooral se
dert den oorlog. Op het jongste congres der pro
testantsche kerken te Boston kwam mede het
gebrek aan geestelijken ter sprake. Verklaard
In razende vaart ratelt de express-trein
door den donkeren, killen nacht, naar zijn eind
bestemming Parijs. Als een woest, zwart-blin-
kend ondier jaagt de machtige locomotief zich
voort, meesleepend den langen wagon-lros, waar
van de bedekte ruiten slechts aan de zijden nog
eenige wazig licht doorlaten.
Behalve het wakkere machine-personeel, eft
dat van den postwagen, liggen verder alle reizi
gers in dieperen of Iichteren slaap, trachtend de
dag-zorgen te vergeten.
Allen hebben zich een zoo geriefelijk mogelijke
ligplaats gekozen, de eentonige maat van het'
bcwegingsrythme overstelpte hen met een on-
weerstaanbaren drang naar nachtelijke rust.
In een heerlijk-gemakkelijk hoekje van een
der le klas coupé's dommelt droomerig een jonge
man, knap van gezicht en slank van gestalte.
In Rotterdam stapte hij in en had met, geluk
dit mooie rustigehoekjenog weten tebemachtigen.
't Is Henri Vervoort, rijk, nu hij zijn erfdeel
in bezit heeft mogen nemen en bezield met vaste
plannen om nu van het leven eens te genieten.
En waar kon hij dat beter doen,dan in het lokken
de, alles biedende Parijs, waar, naar hij'meende,
geen enkelen wensch van zijn naar Wercldsch
genot hunkerend hart onbevredigd zou blijven.
In zijn droómdoemt reeds die grandioze lichtstad
in hem'op, met al haar gezellige gelegenheden,
restaurants, cabarets, hé, hoe zou hij er zich
kunnen uitleven. "Wat gaf hij nog om al dat klein-
steedsch gedoe, waarmee hij zich tot nu toe bezig
had moeten houden. Vanaf dit oogenblik zou hij
weten, wat leven was, want hij had er het middel
toe het geld. Zijn brein en hart vol genietingen
rekt hij zich behaaglijk uit en blijft verzonken
in dat komende leven van lust en weelde.
Steeds snelt de trein al maar door, spoedig,
werd, dat 40.000 kerken zonder herder zijn.
Wat New-York afzonderlijk betreft, geven de
cijfers aan, dat de Katholieke godsdienst het
meest gepractiseerd wordt. Er zijn momenteel in
deze stad 1.943.720 Katholieken d.i. 34,59
der totale bevolking, 1.941.847 protestanten d.i.
34.55 1.634.012 Israëlieten d.w.z. 29,23
Grieksch-orthodoxen 91450 of 1,63 %Mn 1900
waren de protestanten 400.000 leden sterker. De
getallenverhouding tusschen protestanten en
Katholieken was toen resp. 1.629.240 en 1.210.240
Israëlieten waren er destijds 597.674.
Engeland-s oorlogsoffers. In de
parlementaire stukken, uitgegeven door den
kanselier voor de schatkist, komen eenige belang
wekkende gegevens voor over hetgeen de oorlog
Groot-Brittannië in manschappen en geld gekost
heeft. Wat de manschappen betreft, het Britsche
rijk bracht 9.496.370 manschappen in het veld.
Gedood werden 946.623 man, gewond 2.121.906
De bijdragen van Groot-Brittannië tot deze cij-
gers zonder de dominions en Indië zijn op de
been gebracht 6.211.427, gedood 743./02, ge
wond 1.693.262.
De cijfers betreffende de Britsche oorlogs
kosten zijn slechts beschikbaar zegt de kan
selier over de geheele financieele jaren. De
uitgaven van de schatkist bedroegen van April
1914 tot Maart 1919 9.590 millioen pond. Dit gel.d
werd als volgt verkregen directe belastingen
1.820 millioen pond, indirecte belastingen 910
millioen, binnenlandsche leeningen 5.500 millioen
buitenlandsche leeningen 1.360 millioen.
De Britsche leeningen aan de geallieerden en
dominions, zoowel kapitaal als niet betaalde inte
rest, bedroegen tot Maart 1922 in totaal 2.078
millioen pond..
Onder deze leeningen zijn niet begrepen de
steun- en andere na-oorlogsche leeningen.
Het bedrag, aan Frankrijk geleend, is 584
millioen pond, aanltalië 503 millioen pond, aan de
andere geallieerden 841 millioen pond en aan de
dominions loO millioen pond.
De Britsche verliezen ter zee tengevolge van
actie van den vijand bedroegen een waarde van
750 millioen pond aan scheepvaartwaarden,
aan groot-tonnage acht millioen. 20.000 burgers
verloren op zee hun leven.
Voor krijgsgevangenen werd van Augustus
1914 tot Maart 1923 een bedrag van 470 millioen
pond uitgegeven.
De Britsche verplichtingen bedragen ingeschat
kapitaal vanaf 1 April a.s. 832 millioen pond.
Voor de gebieden, waarover Groot-Brittannie
het mandaat bezit, bedroegen de uitgaven vol
gens de parlementaire credieten m vier jaar
millioen pond.
De Griek sche vluchtelinge n t e
Constantinopel. Omtrent de vreesehjke
toestanden, Waaraan de Grieksche vluchtelingen
zijn onderworpen wordt aan de Engelsche bladen
gemeld r>
Generaal sir Charles Harington, de Brit
sche opperbevelhebber, nam dezer dagen af
scheid van het Essex-regiment, dat naar Indie
vertrok. Op korten afstand van de boot, waar
op het transport zich inscheepte, lag een on-
oogelijk uitziend scheepje, volgeladen met
Grieksche vluchtelingen, een pijnlijk bewijs
wanneer de morgen daagt, zal het einddoel be
reikt zijn.
„Parijs, Parijs" galmt het geroep der conduc
teurs onder de machtig glazen spanningen van
het Gare du Nord.Met een luchtigen sprong staat
Henri op het perron en duwt zich met de menig
te andere reizigers voort naar den uitgang, 't Is
11 uur in den morgen en buiten gekomen aan
schouwt hij het Parijsche straatleven in zijn volle
beweging en drukte. In Rotterdam was hij Wel
Wat geroezemoes gewend, maar dat kan toch
niet halen bij dit bier in Parijs. Heerlijke aflei
ding, denkt hij, zoo om je zelf geheel te vergeten
en gansch in het zich-om-je-heen-bewegende opte
gaan. Met vroolijk, zorgeloos gezicht loopt bij
voort, den roep van taxi-chauffeurs weigerend
afslaand, want wandelend in den zonnigen len
temorgen valt er van alles veel meer te genieten.
Ook in het hotel wordt zijn stemming niet
vergald door ongezelligheid of onsmakelijke tafel,
want beleefd en net zijn er de gasten en kellners
en naar zijn zin de variecrende spijzen. In den
middag moet hij toch Parijs eens nader gaan
bezien en bierbij is een auto onmisbaar. Zacht-
deinend rijdt bij in den open wagen langs boule
vards, over pleinen cn tallooze bruggen over de
Seine, waar vrachtbooten en pleizierjachten in
zonnegloed den kalmen waterspiegel verleven
digen. Intens acht Henri het genot, dat bij in
deze mondaine wereld bij 't zien van zooveel
pracht en variatie beleeft, 's Avonds krijgt het
cabaret een beurt. Licht er over heen denkend,
i zelfs met een geheime hoop, hier eens het echte
Parijsche leven, maar dan meer van den Iichteren
kant te leeren kennenis hij er naar toe getrokken
n zijn vermomde bedoeling vindt hij er bevre
digd. 't Zijn hier allemaal mannen en vrouwen,
uiterlijk net en beschaafd, maar innerlijk belust
op bevrediging der laagste hartstochten. En een
maal in deze omgeving, raakt Henri meer en
van de bijna hopelooze moeilijkheden, waar
voor de liefdadigheidsinstellingen zich hier ge
plaatst zien.
Generaal Harington zeide, dat dit het ver
schrikkelijkste en meest medeleden-Wekkende
schouwspel was, dat hij ooit in zijn leven had
gezien.
Er waren een zeventigtal vluchtelingen aan
boord, meest vrouwe!?, Waaronder 35 dooden,
De ongelukkigeh hadden niet esns meer de
kracht de lijken van de overledenen over boord
te zetten.
Op het schip, waarop zich het transport
Britsche troepen bevond, kon men het ge-
Weeklaag van de zieken duidelijk hooren. Nie
mand had naar deze vluchtelingen omgezien,
doch thans hebben de Britsche autoriteiten
het reddingswerk ter hand genomen. Zij heb
ben een militair-arts van de noodige genees-
en verbandmiddelen voorzien, aan boord ge
zonden.
Het vraagstuk van het vervoer der vluchte
lingen heeft thans de aandacht van de Hooge
Commissarissen, daar het te ingewikkeld is,
dan dat één staat deze kwestie volledig zou
kunnen oplossen. Er zijn reeds 25.000 vluchte
lingen te Constantinopel, terwijl er 16.000
onderweg zijn en er nog ongeveer 20.000 zul
len volgen. De toestand te Constantinopel is
inderdaad ernstig.
Terwijl de zomer in aantocht is, wordt de
stad bedreigd met typhus, pokken, koorts,
enz. Deze ziekten eischen elke week honder
den slachtoffers onder de vluchtelingen, die
hier aan land zijn gebracht.
Gp 1 i c h s t er g e a r r e s t e e r d. Te Rijs-
sel is dezer dagen een vrouw gearresteerd,zekere
Moranval, die reeds eenige maanden werd ge
zocht wegens vele oplichtingen.
Meestal placht zij zich bij de uitoefening van
haar beroep barones te noemen cn op deze wijze
wist zij te Parijs, Havre, Rennes, Soamur en
tal van andere plaatsen slachtoffers te maken.
Te Dijon had zij bet Wenschelijker gevonden
een andere-rol te spelen Daar was zij com-
tesse de Vigny geworden en had in de omtre-
ken van die stad een mooie villa gehuurd.
lederen morgen reed zij in een praclitigen ge-
huurden auto naar Dijon. Haar kostbare toilet
ten, de mooie auto en haar titel maakten na
tuurlijk op de winkeliers den geWenschten in
druk. Juweliers, zoowel als kleermakers en
banketbakkers verleenden haar crediet en wa
ren bovendien nog zeer vereerd met zulk een
hoog bezoek. Zelfs van haar chauffer wist zij
een som van vijfhonderd francs te „lccnen."
Op zekeren dag bezocht de oplichtster een
waarzegster, wier roem wijd in den omtrek
verspreid was. Deze voorspelde haar uit de
kaarten een schitterende toekomst. Zoozeer
geloofde de kaartlegster blijkbaar zelf in haar
helderziendheid, dat zij niet weigerde, toen
haar cliënte haar 2000 francs ter leen vroeg.
Toen de leveranciers eenigen tijd later aan
de villa hun rekeningen kwamen presenteeren
moesten zij tot bun ontsteltenis vernemen, dat
hun voorname klant naar een onbekende be
stemming was vertrokken.
De vrouw Werd door de rechtbank te Rijssei
veroordeeld tot een gevangenisstraf van 3 jaar.
meer verstrikt in de hem omringende gevaren.
Zijn onverschilligheid en onervarenheid helpen
hem nog, om reeds dezen eersten avond een goed
deel van zijn geweten te verstikken. Weken ach
tereen gaat nu datzelfde plezierleven door, ka
meraden, luchtig van opvatting, juist naar Hen
ri's zin, omringen hem overal waar hij komt, en
weten zich goed bezorgd bij den rijken Hollander
Zijn geld is de oorzaak van hunne en ook bare
toegeeflijkheid en vriendschap en overal, waar
dit het beste en plezierigste Verkwist kan worden
brengen ze hem heen. Hun slachtoffer vindt alles
goed, als hij zelf ook maar in de volste mate kan
pleziéren. Hij merkt blijkbaar niet, of wil het
liever niet merken, dat een dergelijk leven zijn
beurs moet uitputten, och dat zijn zorgen voor
later. En altijd door werpt hij zich op nieuw
genot, steeds heviger worden zijn lusten en nog
is de eene niet bevredigd of de andere verdoeze t
reeds Weer zijn geest en zinnen. Momenten zijn
er in dien roes, waarop hij het vaag inziet, dat
hij geestelijk en materieel naar den afgrond ijlt,
maar evenzoo snel wordA deze Weer weggevaagd
door den hem oVerheerscbenden drang zijner
hartstochten.
Tenslotte is het voorziene en gevreesde oogen
blik gekomen, waarop ITenri zich zijn eigenlijken
toestand diep bewust is geworden, zijn geld is
verkwist, en zijn geest en lichaam zijn
de dupe dier verkwistingen en uitspattingen g
W ZFk m geknakt zit hij op zijn kamer, weet niet
wat te beginnen Daar plotsedmg se 1
te binnen, dat hij toch nog een <n>. j
moet hebben, ja zijn broer Jan, de pater lie a.
kapelaan in een der paröchies^Werkzamn mo
zijn en snel is zijn plan gemaakt A
alleen kan hij nog hulp verwachten, die zal Inm
niet als alle andere om zijn ellendigen toestand
verstooten.
Hij neemt de noodige informaties en boort,
dat hij hem aan de Madeleine kan vinden.
't Is zeven uur in den Zondagavond en schuch
ter belt hij bij de pastorie aan. „De pater is in
de kerk" zegt de huishoudster, „bijhoudt devast-
ten meditatie".
Niet zonder aarzeling bestijgt Henri de hooge
trappen en treedt het heiligdom binnen dat hij
zoo langen tijd in dwaze onverschilligheid den
rug heeft toegekeerd. Een groote menigte zit
er aandachtig te luisteren, de oogen gericht naar
den midden in de machtige ruimte gelegen kan
sel van waaraf heldere priesterwoorden klin
ken. Henri voelt zich bier als een indringer, rust
verstoorder, maar toch Werkt die devote stem
ming der vele menschen rustig op hem in. ttij
waagt zich meer naar voren, tot achter een zui
dicht bij den kansel. God, ja, zijn broer is het die
hier spreekt. Bleek ziet hij er uit, maar toch lig
gen blijde, gelaten trekken op zijn ge^ht lïenr
houdt zich Verborgen cn luistert aandachtig.
Hij hoort de Woorden van den goeden moorde
naar tot Christus aan Zijn Kruis. Heer gedenk
mijner". Vreemd en toch zoo zoet klinken hem
deze in zijn ooren en dringen door tot m zijn hart.
Neen niet alle geloof en liefde is hieruit verdre
ven en waar deze nog zijn, vindt ook de hoop nog
een plaats. „Hoe dwaas was ik, zucht de jonge
man, om a! mijn hoop en verwachting in de
were'ldsche lusten te stellen, slechts lasten heb
ik ervan ondervonden steeds sterker werd de
begeerte en telkens weer nieuwe lusten ^zochten
naar bevrediging, die echter al verder en verder
terugweekNeen, nu wist hij het, zoo ging
het niet langer. En langzaam rijpt in hem bet
vaste voornemen, een nieuw leven'tc.beginnen.
Straks na de meditatie zal hij zijn broer ades
oprecht bekennen en met diens hulp en eigen
goeden wil zal de toekomst voor hem nog niet
verloren zijn.
V t
