Het oude Kasteel.
DAGBLAD VOOR SCHtEDMM EN OMSTREKEN*
FEU ILLETON.
46ste Jaargang.
Woensdag 2 Mei 1923.
No. 13630.
BuieauKOEMARKT 4. Telefoon Inie?eomrmumal 85. Postbus39.
Abonnementen per 3 maanden 2.per week 15 cent, franco per
post 2.50 per kwartaal. Afzonderlijke nummers 3 cent.
Advertentiën?, 1—5 regais 1.75 eike regei daarboven 35 cent, 3 maal
plaatsen wordt 2 maal berekend. Ingezonden mededeelingen 75 ct. per regel.
Speciale conditiën voor herhaaldelijk adverteeren. Tarieven worden op aanvraag
toegezonden. Incassokosten worden berekend.
1 Mei-dag.
Hoeveel foode 1 Mei-vieringen zijn er nu al
geweest en telkens knetterde er dan in optochten
en bijeenkomsten het met alle middelen aan
geblazen vuur voor de socialistische idealen
socialisatie, ontwapening enz.
Ook gister was het natuurlijk Weer het oude
liedje, dat nu zoo langzamerhand afgezaagd
begint te worden, vol onopgeloste disso
nanten zit en de vaste beweging naar het einde
is kwijtgeraakt of beter gezegd, deze nooit heeft
gehad.
Luistert slechts naar het Mei-manifest van dit
jaar van de I.V.V.
„De eerste Mei 1923, zegt'to.m.,moet de-krach
tigst mogelijke uitdrukking worden van de ont
waking en de toenemende bewustwording der
internationaal georganiseerde arbeidersklasse.
De lasten van het heden, de gevaren van een
nieuwen Wereldbrand, moeten, verre van ons
terneer te slaan, het geloof in ons doen opleven,
de geestdrift en de manhaftigheid, die het ge
heim vormen van onze overwinning op de mach
ten der onwetendheid en verdrukking.
Het gevaar dreigt, de actie moet dus krachtiger
Worden.
De nationalistische, imperialistische en mili
taristische kliek droomt van nieuwe menschen-
slachtingen, die voor hen nieuwe overwinningen
zullen brengen ten koste van de vrijheid der
volkeren. Moge de krachtige stem der arbeiders
klasse dit schaamteloos streven te schande
maken.
De arbeiders willen vrede in den arbeid, ont
daan van alle dienstbaarheid, de onafhankelijk
heid van alle vereende volkeren, ten bate van een
bëtere toekomst van de menschheid.
Moge deze eerste Mei-dag een schitterende
demonstratie zijn van dezen wil, die berust op
rede en op recht. Mogen op dezen traditioneelen
feestdag de arbeiders van alle landen hun vasten
wil toonen, de huidige samenleving van uit
buiting, onrecht en onderdrukking te herschep
pen in een wereld van geluk en vrede."
Hoort men nu niet direct de wanklanken, die
in deze van groote woorden schuimende zinnen
schuilen Men spreekt van geluk en vrede en
even behoeft men de kranten maar na te gaan, of
men stoot op onlusten, botsingen, die op 1 Mei
zijn geschied en zelfs Weken van te voren wordt
de gegronde vrees geuit, dat de 1 Mei-dag wel
niet zonder incidenten zal afloopen. Wil men nog
grooter contrastIn ons land gaat het er geluk
kig bij deze „viering" nog al kalm naai toe, dank
zij de „burgerlijke" orde-bewaring, maar o Wee,
wanneer deze eens niet zoo goed geregeld ware,
't zou inderdaad een „roode" viering worden.
Ook in onze stad ging alles kalm zijn gang,
bijzonder kalm, de tocht van gistermorgen maak
te tenminste al een allertreurigst effect. En toch
zal men vanavond Weer in'de „Voorwaarts"
kunnen lezen, dat het succes en het, enthousiasme
dengeheelen dag enorm zijn geweest.Overdrijven,
geweldig overdrijven, om geen ander w'oord te
gebruiken, ligt* zoo in. haar lijn, dat het bijna een
tweede natuur is geworden. In verband hiermee
is ook interessant haar bericht over de bekend
making van den voetbal-match van Zondag
correct en vlug was de berichtgeving der „Voor
waarts" geweest, terwijl een ontzaglijke menigte
het resultaat had staan te bewonderen, sommigen
zelfs induidelijk-sprekende teekenen. De waar
heid is echter, dat, terwijl de eind-uitslag reeds
lang in de stad bekend was (dank zij onze draad-
looze installatie), de „Voorwaarts" eerst den
rust-stand wist te geven.
't Is toch wel een veeg teeken, als men met
dergelijke „oppomperij" het leven er in moet
houden.
96
Buitenlamlseh Nieuws.
IN HET BEZETTE GEBIED.
De directeur Krupp von Bolden und Ilall-
bach is gistermorgen door en Fransche bezet
ting sauotoriteiten gearresteerd. Hij was voor de
derde maal door den rechter van instructie bij
den Franschen krijgsraad gedagvaard om over
de incidenten voor de Krupp-fabriek eenige
verklaringen af te leggen. Tot dat doel had hij
zich van Berlijn naar Essen begeven. Na een
kort verhoor werd hem door den rechter van
instructie medegedeeld, dat hij zich als ge
arresteerd moest beschouwen.
Hij wordt er van beschuldigd, den militairen
autoriteiten geen voldoende uitleggingen te
hebben gegeven van de incidenten op den Zater
dag vóór Paschen, waarbij zijn verantwoordelijk
heid betrokken zou zijn. Flij is in de militaire
gevangenis te Werden opgesloten.
Het proces tegen de Krupp-directeuren zal
Vrijdag en Zaterdag plaats vinden.
De Duitsche regeering heeft na onderhandelin
gen met, verschillende mogendheden, welke niet
aan de bezetting van het Roergebied deelnemen,
eeij regeling getroffen, volgens welke het, even
tueel met goedkeuring van den rijkscomniiss-
saris voor den in- en uitvoer, aan in Duitsch-
land gevestigde firma's geoorloofd is, op grond
van vóór 2 Februari 1923 gesloten handels
contracten waren te leveren en in ontvangst
te nemen, ook wanneer de buitenlandsche con
tractanten zich in verband met den in- of
uitvoer tot de bezettingsautoriteiten hebben
gewend. Aan de principieel afwijzende houding
van Duitschland ten opzichte van de Fransche
in- en uitvoerbureaux en aan het algemeen ver
bod voor in Duitschland gevestigde firma's,
verzoeken tot deze bureaux te richten, wordt
door deze uitzondering niets veranderd.
Dora's voeten trippelden bij tusschenpoozen,
alsof zij de lustige muziek al hoorde Anna Ker
ner sprak van „contre danses," of zij op een kost
school in Frankrijk was geweest, en gluurde daar
bij even naar den heer Merlé, wiens fijne toon,
hoffelijke manieren en voornaam voorkomen al
mijne vriendinnetjes bekoorden.
„Ik mag als bevoorrecht cavalier toch ook op
een dansje rekenen vroeg hij. Voor oninge-
wijden had hij zijne feestelijke stemming weer
herwonnen voor mij echter keek zijne afgetrok
kenheid zoo nu en dan daar doorheen. „Waar
Werkt Wolfram gewoonlijk op het slot?" ver
volgde hij zachter.
Ook aan dezen kant had hij zorgvuldig alle
ramen opgenomen.
„Gewoonlijk op de bibliotheek. Ach, ik
vrees, dat hij niet meer zal komen. Het zal hem
pijnlijk vallen. In de kerk, ja, dat ware iets anders
geweestmaar hier"en mijn oog dwaalde
de vroolijke paartjes en troepjes langs. „En daar
bij Wolfram is zoo bescheiden 1 Zijne mooie
kleeren zullen hem ook gehinderd hebben."
bod vaii 30 milliard, zal het de draagkracht van
Duitschland dienen vast te stellen.
De waarborgen voor de internationale leening
zouden o.m. zijn, dat het rijk bereid is buitenge
wone Wetten uit te vaardigen om het Duitsche
bedrijfsleven te verplichten de noodige credieten
te verleenen, waaromtrent onderhandelingen
geopend zijn.
De ontruiming van de Roer maakt ook een
punt uit van het aanbod van de Duitsche re
geering, welke de hoop koestert, dat de ont
ruiming zal geschieden, zoodra de onderhande
lingen afgeloopen zijn.
DE CONFERENTIE TE LAUSANNE.
Het comité der vredesconferentie heeft zich
gistermorgen bezig gehouden met het statuut
der vreemdelingen in Turkije, de bevoegdheid
der Turksche rechtbanken en de vestiging van
weldadige en godsdienstige instellingen in Turk-
kije.
Generaal Pellé heeft gistermiddag Ismet Pasja
tot een déjeuner ten zijnent uitgenoodigd. Na het
déjeuner hadden beiden een conferentie onder
vier oogen, welke vier uur duurde. Over den
inhoud van hetgeen werd behandeld is nog niets
bekend.
De „Daily News"-correspondent te Cairo
meldt, dat volgens berichten uit Noord-Syrië
de Franschen bezig zijn, troepen over te brengen
in de richting van de grens van Gilicië. De Fran
sche plaatselijke autoriteiten zijn niet in staat, de
berichten te bevestigen, maar van verschillende
kanten in Syrië wordt vernomen, dat er teekenen
van opwinding zijn bij de grens in Cilic.ië, daar
de Turken er sedert de hervatting van de confe
rentie van Lausanne opvallende troepenver
plaatsingen hebben doen geschieden.
IIET HERSTEL.
Aan de bladen te Berlijn wordt gëmeld, dat
gistermorgen van tien uur af de partijleiders
door den rijkskanselier met den stand van zaken
op de hoogte werden gesteld, en wel het eerst de
sociaal-democraten, om elf uur de Duitsch-
nationalen en om twaalf uur de burgerlijke ar
beidsgemeenschap. Gistermiddag drie uur had
een bespreking plaats tusschen den rijkskanse
lier en de minister-presidenten en staatspresi-
den der afzonderlijke landen.
Hedenochtend zou aan alle geallieerde re
geeringen de Duitsche nota overhandigd wor
den.
De vertegenwoordiger van het Zwitserse!)
telegraafagentschap te Berlijn verneemt het
volgende over den inhoud van hetDuitsche aan
bod Het Rijk biedt den geallieerden 30 milliard
gouden mark aan, alle betalingen in natura in
begrepen. Van dit bedrag, dat als het uiterste van
-Duitschland's draagkracht beschouwd Wordt,
zouden 20 milliard onmiddellijk vlot gemaald,
worden door middel van een internationale lee
ning, van de overige 10 milliard 5 na vijf jaar en
de 5 overige drie jaar. later. De renten, de amor
tisaties, inbegrepen, zouden 1.2 milliard bedra
gen. Dit bedrag zou van de leening afgetrokken
worden, zoodat, als deze geheel volteekend werd,
15.2 milliard onmiddellijk ter beschikking van de
entente zou kunnen worden gesteld.
In geval het saldo van 10 milliard niet geheel
gedekt kan Worden door een internationale
leening zal een scheidsgerecht uitmaken of dit
bedrag betaald moet worden en hoe. Bovendien
zal dit scheidsgerecht te beslissen hebben of er
verdere leeningen dienen te Worden uitgegeven
voor de betaling van de renten en, zoo de gealli
eerden zich niet tevreden verklaren met het aan-
Daaraan scheen de heer Merlé ook gedacht te
hebben, en die gedachte scheen hem zeer te ont
stemmen.
„Juffer Albrecht, een dansje?"
Het was de deftige proponent.
„Margreet, de eerste polka
Ik knikte toestemmend tot den dikken, goed-
hartigen zoon van den Rechter.
- Zoo ging het voort. Ik had dansers genoeg,
toen wij Weer op het binnenplein terug waren,
dat nu, geheel ontruimd en met fijn wit zand
bestrooid, in een open danszaal was herschapen.
Op een hooge stellage tegen het ambtshuis
bliezen en vedelden de Bermensche stadsmuzi
kanten hun vroolijke liedjes.
Wolfram zou wel niet meer komen. Bodo
had gelijk gehad hij had hierheen getrokken
moeten worden even maar, om Bodo gelegen
heid te geven aan allen te toonen, dat zijne
vriendschap en hoogachting niet Waren vermin
derd lang kon hier zijne plaats niet zijn geweest.
De Heer Merlé ging op den portier af. Na een
paar Woorden zag ik hem heengaan, met Vader
beraadslagen, weggaan en eerst veel later terug
komen.
De muzikanten speelden eene statige polonaise
Tegenover hun stellage aan het andere eind van
het plein was een estrade voor de aanzienlijke
gasten opgericht. Twee aan twee traden die
thans naar buiten ieder cavalier geleidde zijne
DE 1 MEI-VIERING.
De 1 Mei-dag is te Milaan over het algemeen
vrij kalm verloopen, hoe wel bij een aantal fa
brieken de arbeiders van het werk wegbleven.
Voor een andere fabriek raakten echter op
tot dusver nog onverklaarbare wijze twee groe
pen fascisten met elkander slaags, met het ge
volg, dat een fascist en een voorbijganger wer
den gedood.
Een troep communistische spoorwegarbeiders
deed voorts pogingen anderen te weerhouden
aan het werk te gaan. De fascistische militie
greep in met gevolg, dat twee communisten
werden gedood en velen gewond.
Behalve in Milaan, zijn ook in andere steden
van Italië ongeregeldheden voorgekomen. Zoo
ontploften te Napels twee helsche machines. Te
Triest werden op zes verschillende plaatsen der
stad bommen geworpen, waardoor aanzienlijke
materieele schade werd veroorzaakt.
Te Madrid hebben de socialisten, verheugd
over het door hen behaalde succes bij de al-
gemeene verkiezingen den 1 Mei-dag niet on
opgemerkt voorbij laten gaan. Er vielen tal van
incidenten voor. Op vele plaatsen werd geschoten
waardoor een inspecteur van politie en een ar
beider levensgevaarlijk werden gewond.
Tijdens den optocht door de stad werden van
tal van café's die niet gesloten hadden, de rhi-
ten verbrijzeld en stoelen in brand gestoken.
Ten slotte werd de menigte door bereden po
litie uiteengedreven.
Bij het uiteengaan van een meeting te Parijs
in de rue Grange aux Belles hebben op de Place
du Cornrat verschillende botsingen met de politic
plaats gehad. Een agent op de fiets werd vrij
ernstig door een messteek verwond.
Er vonden talrijke arrestaties plaats.
Te Weenen trachtte een groep communisten
een bijeenkomst van nationaal-socialisten uiteen
te jagen, maar kwam daarbij in botsing met de
politie die als handhaafster der orde optrad. Acht
agenten werden gewond ook schijnen er commu
nisten gewond te zijn. Er hadden tal van arres
taties plaats.
Uit Warschau wordt gemeld, dat zich aldaar
in verband met de 1 Mei-viering incidenten heb
ben voorgegaan tusschen communisten en sociaal
democraten. Hierbij werden ongeveer 50 perso
nen gewond.
In Beieren is de dag vrij rustig voorbijgegaan
wat niet werd verwacht.
Wat Hitler betreft, hij en zijn aanhangers
hebben een ernstige nederlaag geleden. De
nationaal-socialisten hadden zich reeds om
zeven uur te Ober Wiesenfeld een voorstadje
van München verzameld. Allen bij elkander
genomen, waren er evenwel niet meer dan 7 a
8000 en daarom waagde Hitier het niet, zijn
gisteren geuit dreigement, dat hij den demon
stranten alle rooden vlaggen zou afnemen, ten
uitvoer te brengen. Bovendien had de politie
de wegen, die van Wiesenfeld naar de stad voer
den, benevens ook de Theresienwiese afgezet.
Hitier zeide tot zijn volgelingen, dat zij verrast
waren en dat hij niet tegen de macht van den
staat ten strijde wilde trekken.
De meeste van elders gekomen nationaal-
socialisten zijn in den loop van den middag
alweer vertrokken. Afgezien van enkele kleine
woordenwisselingen, is de orde nergens ver
stoord.
IERLAND.
Zaterdagmorgen hebben te Dublin weer twee
bomaanslagen plaats gehad, een op een seinhuis
van het station Amions-Street, de ander op een
lingerie-zaak van messrs Ed. Lee en Co.
Bij den aanslag op het seinhuis, dat voor het
grootste deel verwoest werd, werd het achterste
deel van een juist passeerenden trein door de
rond vliegende brokken steen en hout getroffen.
Een twintigtal passagiers, meest jonge meisjes,
die zich naar haar werk begaven, werden door
glassplinters verwond, geen echter ernstig.
In dé lingerie-zaak is een schade van ongeveer
20.000 pond sterling aangericht. Getroffen werd
niemand
In beide gevallen werd de ontploffing ver
oorzaakt door landmijnen, welke door rebellen
gelegd waren.
JOEGO-SLAVIE.
Aangezien Davidowifsj er niet in geslaagd is,
een kabinet te vormen, heeft dc koning Pasjitsj
wederom daarmee belast.
allerlei,
Uit LondenMen verneemt, dat Lord
Gurzon zal optreden als eerste-minister tijdens
Bonar Law's afwezigheid.
-- Uit.Londen. Bonar Law is gister voor zijn
gezondheidsreis uit Southampton naar Genua
vertrokken aan boord van het Nederlandsche
stoomschip „Prinses Juliana".
De ex-sultan van Turkije, die zich op het
oogenblik te Mekka bevindt, schijnt het voor
nemen te kennen te hebben gegeven zich met
terwoon in Zwitserland te gaan vestigen.
Uit Washington. Volgens den officieel en
zegsman van het Witte Huis is president Har
ding niet voornemens, voort te gaan met zijn
campagne voor Amerika's deelnemipg aan het
Internationaal Gerechtshof. Hij wenseht, dat
de kwestie verder dóór de Amerikaansche open
bare meening zal worden beslist.
Uit Dublin. Jim Larkin is gisteravond te
Dublin aangekomen te midden van scènes van
buitengewone geestdrift. Duizenden arbeiders
gingen hem te gemoet en begeleidden hen in
triomf met muziek door de straten. De roode
vlag werd in den stoet meegevoerd, maai de
officieele arbeiderspartij boycotte de beweging.
dame, Prins Wilhelm en de Vrijvrouwe voorop,
Bodo en Freule Georgiana daarachter 1 een
mooi paar, dat eer deed aan den smaak van de
Vrijvrouwe. Jammer, dat hare plannen in duigen
dreigden te vallen
Ik loosde een zucht bij die gedachte.
Bodo scheen dien gehoord en verkeerd uit
gelegd te hebben. Eene schalke, zonnige uit
drukking vloog over zijn gelaat, terwijl hij mij
even toelachte.
De statige optocht ging langzaam het geheele
plein over en nam eindelijk plaats op de estrade.
De Graaf van Strahleck naderde de Vrij vrouwe,"
boog, wisselde eenige woorden met haar
De hofmeester snelde naar de muzikanten.
Daar schertste en koosde en vleide de langzame
sleepende melodie van een menuet.
„Neen", zei ik tot mijn danser en trok mijne
hand uit zijn arm, „dezen dans kijk ik toe.
Allen deden het met mij. Het hooge paar was
de treden afgedaald, stond voor de estiade
de sierlijke passen en wendingen begonnen ce j
fijne deftige Graaf van Strahleck en de vorstelijke
Vrijvrouwe gleden elkaar voorbij en neigden en
troffen samen en zweefden elkaar Weer vooi n,|
Niemand had gedanst. Toen de Graaf zijne
danseres Weer naar hare plaats had gevoerd,
begon de pret eerst voor ons. De jolige paartjes
vlogen in het rond. I
„Jammer dat gij den menuet van zooeven hebt I
gemist," zei ik toTd^TIeer Merlé, die juist
terUHeeft de Vrijvrouwe gedanst Het was of hij
de vraag meer tot zichzelven dan tot mij richtte
en alles vergat bij dien langen vorschenden blik
op de Vrijvrouwe. Gedanst
„Was Wolfram thuis?"
Hij hoorde nauwelijks. Nog altijd keek hij naar
de Vrijvrouwe, die rustig en bevallig hare plaats
onder hare gasten had ingenomen, glimlachend
de haar toegebrachte complimenten aanhoorde
of beantwoordde, en langzaam den verkoelenden
waaier op en neer bewoog,
1-Iet huis was gesloten geweest.
Zonderling Zou de Vrijvrouwe hem zóó lang
Werk hebben gegeven
De Slotvoogd had het druk met het overbren
gen van invitaties Bodo moest volgens een voor
af opgemaakte lijst met de dochters van de voor
naamste beambten dansen.
Toen de Slotvoogd mij naderde, volgde Bodo
hem op den voet en hij had mijne hand al ge
grepen, voordat ik kon antwoorden. Nu, weige
ren zou moeilijk zijn geweest.
De muziek speelde een wals.
Bodo sloeg zijn arm om mij heen en voort
zweefden wij, zoo licht en gemakkelijk als hadden
wij vleugels aan de voeten.
(Wordt vervolgd).
NIEUWE SCHIEDAMSCHE COURA
