van vele moderne denkers belicht spr. vervolgens
de betrekking der thomistische filosofie tot het
dogma en haar waren aard als wijsgeerige weten
schap.
Onredelijk, lichtvaardig gelooven is, volgens
de Katholieke Geloofsleer zelf, den mensch on
waardig en verwerpelijk.
Gelooven is dan ook voor den Thomist een
alleszins redelijke daad, omdat hij op hechte wijs
geerige gronden, die eiken voorzichtigen twijfel
uitsluiten, vermag te bewijzen, dat God, Die de
Waarheid zelf is, tot de wereld heeft gesproken.
Dientengevolge verwerpt de Thomist een mo
gelijke antinomie tusschen geloof en rede.
Over den aard der wijsbegeerte leert de Aquiner
dat zij én in haar grondslagen én in haar opbouw
een volstrekt natuurlijke wetenschap is.
Vandaar dat hij in zijn werken bij herhaling
liet wezenlijk verschil onderstreept tusschen wijs
begeerte eii eigenlijke theologie.
Do eigenlijke godgeleerdheid gaat in haar be
wijzen uit van geopenbaarde waarheden,aanvaard
op goddelijk gezag de wijsbegeerte steunt in
haar betoogen enkel en alleen op gegevens, ver
kregen door de natuurlijke kracht onzer levens
vermogens en mag zelfs niet steunen op wat aan
menschelijke of Goddelijke autoriteit ontleend
zou zijn.
Het tegendeel is voor den thomistischen wijs
geer intrinsiek onmogelijk, daar hij metterdaad
zijn aard als filosoof zou verloochenen, zoodra hii
in zijn betoog een op gezag aanvaarde stelling
zou inschakelen. In dat geval zou hij ophouden
wijsgeerig te denken.
Het is wel teekenend, dat de Aquiner, toen hij
de voornaamte fundamenten legde van zijn wijs-
geerigen bouw, die niet vond bij een geloovig
Katholiek denker als Augustinus, doch bij den
heiden Aristoteles.
Het dogma is voor den Thomist geen consti
tutief element van zijn wijsbegeerte. Geloof noch
ongeloof constitueeren als zoodanig wetenschap
pelijk inzicht.
De bron der wetenschappelijkheid, van het
wijsgeerig gehalte eener argumentatie is en blijft
voor den thomist het verstand. Hiervan liet
spr. eenige voorbeelden volgen.'
De enkele gedachten, zoo besloot spr. eischen
voorzeker naar vele zijden nadere belichting.
Roch vermeent spr. te hebben getoond, dat de
Thomistische filosofie een autonome wetenschap
is, welke door haar redelijk vasthouden aan den
omvangrijken geestesarbeid der vroegere e«i
vroegste tijden op uitstekende wijze een der
noodzakelijkste voorwaarden ter geleidelijke,
gezonde ontwikkeling der wijsbegeerte heeft
vervuld en daarom niet het minst in onze dagen
nog geroepen is tot een zegenrijke taak in den
dienst der waarheid, die volgens den Aquiner het
laatste doel moet zijn der geheele wereld.
Het regecringsjubileum van de Koningin.
Het is de wensch van Hare Majesteit de Konin-
ging, dat degenen, die zich opmaken om plech
tig te herdenken den dag, waarop Hare Majesteit
25 jaren geleden de regeering aanvaardde, den
grootst mogelijken eenvoud betrachten en de
kosten tot de strikt noodige beperken.
In verband hiermede wenschte Hare Majesteit
zich dan ook te bepalen tot een bezoek aan de
hoofdstad en zal Zij daar ter plaatse gaarne ge
legenheid schenken ook aan ingezetenen van
andere gemeenten om aan hunne gevoelens uiting
te geven.
Malversaties.
Naar de Dordr. Ct. vereemt, hebben er te
Maasdam met leeningen van de gemeente groote
malversaties plaats gehad', Tot die leeningen werd
nimmer door den gemeenteraad besloten en de
bedragen waren gefingeerd. De gelden werden
door den burgemeester ontvangen.
De zaak is in handen zoowel van het provinciaal
bestuur van Zuid-Holland, als van den officier
van justitie te Dordrecht.
Bezoek van den Koning van Noorwegen.
Naar het Vad. verneemt,zal de Koning van
Noorwegen, Haakon VII, in het eerste gedeelte
van Juni een tegenbezoek aan de Koningin bren
gen. Omtrent den duur van het verblijf hier te
lande kon men het blad nog niet inlichten, doch
men verwachtte, dat de Koning zeker enkele
dagen te 's-Gravenhage zal vertoeven.
Een Statenlid dat niet bestaat.
In de vacature van E. J. van Det (die in
de vacature-Jos Loopuit gekozen was, maar
bedankt had) is Zaterdag gekozen tot lid der
Prov. Staten van Noord-Holland de heer R.Hoog
land, te Amsterdam, die dus zitting heeft tot
Juli a.s.
Er deed zich, naar het „Hbld." meldt, een
eigenaardig geval voor. De lijst wees als opvolger
aan den heer R.Hoogland, te Amsterdam.Bij een
informatie bij den Burgerlijken Stand was me
degedeeld, dat inderdaad candidaat was gesteld
Hoogland secretaris van de Federatie Amsterdam
der S.D.A.P., wonende Da Costakade aldaar.
Nader was evenwel gebleken, dat Hoogland,
secretaris van de Federatie Amsterdam der
S.D.A.P.. wonende Da. Costakade 13, niet R.
maar P. heette.
Het stembureau, dat zich aan de lijst der
candidaturen heeft te houden, benoemde dus tot
lid der Provinciale Staten R. Hoogland.
Belastingverlaging.
Het verhoudingscijfer voor de plaatselijke
inkomstenbelasting te 's-Gravenhage wordt van
1.5 gebracht op 1.3.
De plaatselijke inkomstenbelasting te Apel
doorn is voor het pas ingegane belastingjaar
19231924 verlaagd met 26 2/3 pCt.
Faillissementen.
Volgens mededeeling van het Handelsinfor
matiebureau van Van der Graaf Go's Bureaux
voor den Handel zijn over de afgeloopen week,
eindigende 4 Mei in Nederland uitgesproken 68
faillissementen tegen 69 faillissementen in dezelf
de week van het vorige jaar.
Van 1 Januari tot en met 4 Mei 1923 1430
faillissementen tegenover 932 over hetzelfde
tijdperk van het vorige jaar.
Men blijve gewaarschuwd 1
Het Centraal bureau voor de K.S.A. in Ne
derland schrijft ons
Uit talrijke door het Centraal Bureau der
K.S.A. ontvangen mededeelingen blijkt ons,
dat de heer van Zeist zonder ophouden zijne
pogingen voortzet tot het plaatsen van premie-
loten voor de z.g.n. vereeniging „St. Nicolaas".
Eveneens blijkt ons uit die ontvangen me
dedeelingen. dat er nog Lal van weifelaars
gevonden worden, die ondanks de bij herhaling
door ons geplaatste waarschuwing tegen de
practijken van genoemden heer, tot ons de
vraag richten, of de bewuste onderneming
nu eigenlijk hun vertrouwen verdient of niet.
Hoewel wij meenen, dat onze vorige waar
schuwingen niets aan duidelijkheid te wen-
schen overlieten, achten wij ons in het alge
meen belang verplicht nog eenmaal doch
thans voor het laatst uitdrukkelijk te ver
klaren, dat onze vorige waarschuwingen on
veranderd van kracht blijven ondanks hetgeen
daartegen van de zijde van den heer van Z.
werd aangevoerd.
Roomseh Brabant.
In het Bisdom van 's-Hertogenbosch, dat
ongeveer 300 parochiën telt, wonen 31 orden van
mannelijke en 53 orden van vrouwelijke klooster
lingen. De paters, fraters en broeders hebben er
76 kloosters met 2259 religieuzen, terwijl 7106
zusters werkzaam zijn in 246 buizen.
Het aantal roomsche scholen voor lager onder
wijs bedroeg op 15 Januari 1918 reeds 268, waar
van er 237 bediend werden door religieuzen en
waarin 18.757 jongens en 37.471 meisjes onder
richt werden, was in het jaar 1922 gestegen tot
339 scholen met 25.332 jongens en 41.048 meis
jes. Van deze 399 scholen worden er 256 bediend
door religieuzen.
Stads- en Gewesteïijk Nieuws.
Jubilea.
De heer J. Wesbeek viert heden zijn 40-jarig
jubileum als baas-timmerman bij de fa. Herman
Jansen alhier.
Om 12 uur werd de jubilaris in de directie
kamer ontvangen en namens de firma toegespro
ken door den heer Herman Jansen, die hem prees
als een ijverigen, plichtgetrouwen baas en hem
een cadeau onder couvert overhandigde. Namens
het kantoorpersoneel werd hij ook hartelijk
toegesproken en met een prachtige mand bloe
men vereerd. Van de werklieden, die eveneens
een deputatie hadden gezonden, ontving hij een
hanglamp.
Verder bracht de jubilaris den dag gezellig in
huisclijken kring door.
Op de N.V. Distilleerderij .J. J. Melchers W.zn
vierde heden de heer J. Middendorp zijn 40-jarig
jubileum als chef der distilleerderij.
Om half negen verscheen de jubilaris met zijn
familie aan de zaak, waar hij in de versierde
werkplaats feestelijk met een welkomst-lied
werd ontvangen. Ook van de andere gebouwen
en schepen wapperde de nationale driekleur.
De heer N. Maagdenberg sprak hem uit naam van
de bazen der verschillende afdeelingen het eerst
toe en bood hem een prachtige klok met speel
werk aan een der oudste knechts, de heer. R.
Gunneweg overhandigde hem vervolgens met
eenige hartelijke woorden namens het personeel
een gaskroon, terwijl het jongere werklieden-
gilde zijn sympathie deed blijken in het offreeren
van een vulpenhouder.
Tegen 10 uur verscheen de jubilaris met zijn
vrouw in de directiekamer, waar de directie,
commissarissen en personeel-deputaties aanwe
zig waren. De heer J. Th. J. Melchers sprak hem
hier allerhartelijkst toe en schonk hem als stoffe
lijke blijken van waardeermg o.m, een gouden
horloge met inscriptie, een gouden ketting en een
enveloppe met inhoud.
Van 1— 27a uur hield de jubilaris receptie ten
zijnen huize, welke zeer druk werd bezocht.
Tentoonstelling.
In de studiezaal der Openbare Leeszaal en
Bibliotheek is dezen middag de tentoonstelling
geopend van etsen en aquarellen van den we
reldbekenden kunstenaar Marius Bauer,
welwillend beschikbaar gesteld door Mevr. de
Wed. PrinsGoudkade.
Een prachtcollectie meesterwerken, grootere
en kleinere, is er bijeengebracht, allen een artis
tieke weergave vormend van Oostersch leven,
kunst en natuur.
Ti effend fijn zijn de etsen, w.o. 8 grootere en
42 kleine, van teekenende lijnen en perspectief,
vooral de tempels schitteren in pracht van bogen
en figuren ook zijn er onder geweldig van leven,
als de Feestelijke Intocht. De aquarellen, waar
van er een viertal hangen, zijn in vage, maar
daarom des te meer sprekende tinten gehouden,
waarlijk meesterlijk zijn ze gecreëerd.
Liefhebbers van kunst kunnen we dan ook ten
zeerste aanraden, de expositie te bezoeken. Tot
en met Woensdag, dagelijks van 35 uur en
van 710 uur is ze kosteloos toegankelijk.
Missie-lectuur.
Wij ontvingen van de priesters van het IT.Hart,
te Bergen op Zoom een drietal boekjes, uitgege
ven ten bate der missie.
Het eerste boekje is van de hand van onzen
oud-stadgenoot pater A. Marrevee en getiteld
„De schrik der Mobali" Met veel talent schetst
pater Marrevee zijn wedervaren in het Aruwimi-
gebied, waar de sluipmoordende Anyoto's hun
afschuwelijk bedrijf uitoefenen en treffend is
zijn bekeeringsverhaal van 10 dezer misdadigers,
die terdood veroordeeld hun zielen wisten te red
den, toen zij hun leven verloren.
Het tweede boekje is het simpele bestaan van
„Broeder Johannes", een schets naar het leven,
door Cor Hermus. Hier is een kunstenaar aan het
woord en een scherp waarnemer, die in mooie taal
en boeienden verhaaltrant de geheime roerselen
van een menschenziel in sobere, maar vaste trek
ken uitbeeldt.
Op dit gebied een juweeltje.
Het derde werkje is bedoeld voor de kleine
missievrienden en als zoodanig goed geslaagd,
De lotgevallen van,,De zoon van den toovenaar"
zullen door de jongeren gretig worden gevolgd en
hun beter bekomen dan het kostje, dat neutrale
schrijvers voor kinderen opdisschen.
De leuke plaatjes maken het nog aantrekke
lijker en zullen naast het mooie verhaal reeds in
de harten der jeugdige lezers de belangstelling
wekken voor het edele missiewerk.
De drie werkjes zijn verkrijgbaar aan het mis
siehuis te Bergen, op Zoom en voor zoo'n lagen
prijs, dat niemand daarvoor terug deinzen zal.
Bis triels-arbeidsbeurs.
Op 31 Maait stonden ingeschreven 3027 werk
zoekenden het aantal ingeschrevenen in den
loop der maand April bedroeg 597 afgevoerd
werden in dezelfde maand 446 inschrijvingen en
bedroeg het aantal plaatsingen 111 zoodat op
30 April nog ingeschreven bleven 3067 personen
Gistermorgen half twaalf brak
er ten huize van O. in de Strijenschestraat een
schoorsteenbrand uit.
Door de politie is het vuur met behulp van een
slang op de waterleiding gebluseht.
UIT ROTTERDAM.
Vorstelijke giften.
Hier vergaderde dézer dagen de R.K. Kies"
vereeniging en besprak de aanstaande gemeente"
raadsverkiezing.
De penningmeester moest 'n beroep doen op de
leden, want de Statenverkiezingen hadden de
kas uitgeput.
Dat beroep was niet tevergeefsch er vielen
dadelijk twee briefjes van duizend gulden op
tafel.
De gemeenteraad van Rotterdam heeft de
belasting op de publieke vermakelijkheden van
20% op 10 teruggebracht.
Gemengd Nleraws,
In een put gestikt. In de Pastoors
warande te 's-Gravenhage. heerscht groote ver
slagenheid.
Een der bewoonsters was gistermiddag naar
Rijswijk gegaan om haar man in het Ziekenhuis
te bezoeken.
Een familielid, een achttienjarig meisje, zou
op de beide kinderen van 5 en 21/!.jaar oud passen.
Hét meisje verzuimde echter "haar plicht en
ging de deur uit en de kinderen zijn toen de
straat opgeloopen. De 21/a jarige Gerritje stapte
op een houten deksel van een rioolput, dat uit
gleed, Waardoor het kind in den put, viel. Het
jongentje zette het op een schreeuwen. Maar
voor een buurvrouw het geschreeuw hoorde en
te hulp snellen kon, was het, kind reeds in de
modder Weggezakt.
Het kind werd onmiddellijk nadat het, gelukt1
was het op te halen, naar het ziekenhuis in
het Shjkeinde gedragen, waar de dokter echter
den dood constateerde.
De thuiskomst van de moeder was ontzet
tend.
T r e u r i g. De 27-jarige vrouw van den ar
beider H. te Nummer-één, onder Veendam,
heeft, volgens het „N.v.d.D." bekend, Dinsdag
nacht de woning, in huur bewoond in brand te
hebben gestoken, om het verzekerd bedrag te
kunnen innen. De man verkeert in ziekelijken
toestand en is veel werkeloos en het gezin arm.
De malversaties te Bussu in. Be
halve de portier-cokescontroleur J. V. van de
gasfabriek, wordt nu ook de brandstoffenhan-
dclaar B. te Amsterdam in voorarrest gehouden.
De handelaar D. is na bekentenis op vrije voeten
gesteld. Er wordt vermoed, dat nog meer perso
nen mj de zaa,k betrokken zijn. Het staat vast,
dat de controleur aan één handelaar bij beetjes
1000 ILL. voor 80 ct. per ILL. in handen heeft
gespeeld en op die manier ƒ800.heeft opge
streken. Het onderzoek loopt over de vraag, hoe
J. V. eenige jaren geleden, in den tijd van specu
latie in vaste goederen, reeds kapitaal moet
hebben gehad, om twee huizqn te kunnen koopen.
Tragisch. Te Breda ontstond Vrijdag
avond brand in een werkplaats van een thuis
werkenden sigarenmaker. De brand was spoedig
gebluseht. Tragisch was echter, dat de bewoner
beneden stervende lag en tijdens de overbrenging
naar een ander pand, den geest gaf.
In de vlammen omgekomen. Gis
teravond brak een brand uit in de boerderij in de
stallen van den landbouwer J. te Ell (Hunsel)
Limburg.
De 27-jarige dochter, die eenige sieraden wilde
reciden, werd levenloos uit de vlammen gehaald.
Twee broeders, die haar wilden redden, werden
bewusteloos naar buiten gedragen.
De materieele schade is aanzienlijk.
bchadeliike conserven in glas.
Dr. van Hamel Roos schrijft in het Maandblad
tegen de Vervalsching
„Wij ontyangen uit Londen de mededeeling,
dat een reeks ernstige gevallen geconstateerd zijn
van verwondingen, zoowel in den mond als in de
inwendige deelen, door het voortdurend gebruik
van conserven, speciaal jams; in glazen potten "en
flesschen Waarin zich zeer fijne glasdeeltjes be
vinden, daarin geraakt, doordien de heete stoffen
barstjes m de glazen verpakkingen veroorzaakt
hadden. Dat het hier niet een enkel geval, doch
een ernstig nadeel van de publieke gezondheid
betrof, bleek uit het feit., dat Iuidens een bericht
in „1 he Daily News" honderden personen zich
aangemeld hebben wegens ondervonden nadeel,
terwijl vele doctoren gevallen van blinde-darm-
ontsteking en andere ingewandziekten door de
aanwezigheid van zeer kleine glasdeeltjes gecon
stateerd hadden. Wij achten een en ander be-
langrijk genoeg om, al betreft het ook buiten
landsche conserven, (die toch ook hier te lande
verbruikt worden) het publiek opmerkzaam te
maken, op de mogelijkheid van de aanwezigheid
van glasdeeltjes, en nauwkeurig toe te zien, of de
verpakkingen ook een of andere" zij het ook ldeine
scheuren of barstjes vertoonen."'
Een b ij z o n d e r h e i d. Door een koe
van den landbouwer Haarman te Almen zijn
twee levende kalveren geworpen, met een ge
zamenlijk gewicht van niet minder dan 108 pond.
Geheime distilleerder ij ont
dek t. Vrijdag heeft de inspecteur der directe
belastingen te Bergen op Zoom aldaar een ge
heime likeurstokerij ontdekt.
Reeds lang bestond het vermoeden, dat bij den
handelaar in gedistilleerd M., wonende in de
Kcttjngstraat een inrichting was tot het distil-
1 eer en van alcoholische dranken. Reeds vroeger
had een onderzoek hiernaar plaats gehad doch
het mocht de politie niet gelukken de inrichting
te ontdekken. Ditmaal slaagde zij daarin beter.
Achter een planken afscheiding werd de inrich-
ring gevonden. De inrichting was echter niet in
bedrijf en de eigenaar ontkent iets van het daar
aanwezig zijn van eene distilleerderij af te weten,
noch deze ooit te hebben gebruikt.
De machine zoomede eene groote hoeveelheid
gedistilleerd, dat niet door documenten was ge
dekt, is in beslag genomen.
Sovjet-experiment. De „Freeman's
Journal" vertelt, dat een groep landarbeiders te
loorahara in Clare.een agrarische sovjet gesticht,
hebben, waarin evenals in het w erkelijke Rusland
me t^het eigendomsrecht vreemd o nagesprongen
De arbeiders hebben een stuk grasland van
ongeveer 800 acres, dat door boeren onder de
Land Purchase Act gekocht was, eenvoudig
geannexeerd. Het nieuwe „gebied" wordt door
een raad van directeuren beheerd, die naar ge
zegd Wordt de plaatselijke belastingen nauwgezet
betaalt. Intusscheï) staan de Werkelijke eigenaars
machteloos tegenover deze overweldiging.
Naar verluidt, moeten in verschillende plaat
sen in den omtrek dergelijke experimenten on
dernomen zijn.
Overstroomingen in Canada. De
St. John-rivier is gezwollen tot een peil, dat
zelfs den hoogwaterstand bij de overstrooming
van 1887 overtreft. Verscheidene Werven ziin
ondergeloopen, het verkeer door sommige straten
geschiedt per roeibooten. De bewoners van de
dorpen uit den omtrek zijn door het water, dat de
vertrekken gelijkvloers overstroomt, uit hun
huizen verjaagd.
De gelegenheid. Uit Warschau wordt
gemeld, dat tijdens de feestelijkheden bii het,
bezoek van maarschalk Foch, ingebroken is bij
maarschalk Pilsoedski, en waardevolle sieraden
zijn geroofd.
Spoorwegongeluk. Een personen
trein en een goederentrein zij bij Leon (Spanje),
met elkaar in botsing gekomen. Er zijn 2 men-
schen gedood, 9 zwaar gewond. Acht wagens zijn
vernield.
Treinoverval. Duizend bandieten lieten
gister den exprestrein van Poe-Kow naar Tients-
jin nabij Lin Tsjeng op het schiereiland Sjantoeng
ontsporen en overvielen daarop de reizigers. Van
deze laatste werden 300 door de bandieten weg
gevoerd, onder wie enkele vreemdelingen. Een
vreemdeling is naar verluidt, gedood twee Chi-
neezen werden ernstig gewond. Drieëntwintig
Chineezen en zes vreemdelingen wisten te ont
komen.
Aanslag. Op het kasteel Pelgrimsdorf hij
Kattowitz, dat aan jhr. von Ruitzenstein,den lei
der der Duitsche minderheid, hehoort, is een
dynamietaanslag gepleegd. Twee zware hommen
kwamen tot ontploffing en richtten groote scha
de aan de gebouwen.Er werd echter niemand ge
wond. De eigenaar was niet aanwezig.
Aanslag op een ontvangerskan
toor. Drie autobandieten hebben dezer dagen
een brutalen aanslag gepleegd op het bureau van
een ontvanger der belastingen te Levallois,
nabij Parijs. De ontvanger, een zestigjarige grijs
aard, deelde den verslaggever van het „Journal"
de volgende bijzonderheden mede omtrent het
gebeurde
„Ik had juist mijn kas opgemaakt, die een
bedrag van ongeveer 32.000 francs bevatte. Ik
zat aan een tafeltje onder het loket op te tel
len. In een anderen hoek van de kamer, met
zijn rug naar den ingang zat de heer Daily,
mijn voorganger, een man van zes-en zestig
die gepensionneerd is, doch mij nog dik
