1st oude. K&steeL
EN OMSTREK
TE U I I. L E O ft».
46ste Jaargang.
Vrijdag 25 Mei 1923.
Nó. 13648
Bureau KOEMARKT 4 Telefoon Intercommunaal 85. Postbus 39.
Abonnementen per 3 maanden ƒ,2.per week 15 cent, franco per
post 2.50 per kwartaal. Afzonderlijke nummers 3 cent.
Ad verten tiën 15 regels 1.75 elke regel daarboven 35 cent, 3 maal
plaatsen wordt 2 maal berekend. Ingezonden mededeelingen 75 ct. per regel.
Speciale conditiën voor herhaaldelijk adverteeren. Tarieven worden op aanvraag
toegezonden. Incassokosten worden berekend.
Buitemlandseïi Nieuws.
DE STAKINGEN IN BELGIE.
Md de spoorwegstaking gaat het niet gunstig.
Men schat het aantal spoorwegmannen, dat door
den nieuwen maatregel van den minister van
nationale verdediging gemobiliseerd zal Worden
op ongeveer 10.000, waardoor het totaal 16.500
zal worden. In militaire kringen Verzekert men,
dat do regeering bij een verscherping van het
conflict., alle dienstpliclitingen van de betrokken
diensten onder de wapens zal roepen.
In industrieele kringen keurt men, ondanks de
ondervonden nadeelen, de houding der regecring
goed. Men hoopt, dat het nationaal vakverbond
door den strijd verhavend zal worden.
Te Geeraerdsbergen zijn de lijnwerkers van
de telegraaf en telefoon cn de rangeerders van
de spoor in staking gegaan. Het heele verkeer
ligt stil. Te Antwerpen zijn tal van booten, zen
der gelost te zijn, weer vertrokken. Verschillende
reederijen dirigeeren hun booten naar andere
havens. Te Gent is de toestand onveranderd.
De leiders van het vakverbond blijven zeggen,
dat zij geen algemecne staking wenschen, maar
dat zij zoo noodig de staking zullen afkondigen
in de voornaamste centra als Antwerpen, Char
leroi, Bergen en Luik.
In het Roergebied worden 12000 Belgische
wagons opgehouden. Steenkolen en cokes komen
niet meer aan. In het district Henegouwen
wordt de toestand der groot-industrie kritiek.
De toestand is eveneens ongunstiger geworden
te Montignies. De staking heeft zich uitgebreid
tot de stations van Marchienne, Dampremy,
Deschassis en Charleroi, (bovenstad).
Vooral de meiaalfabrieken hebben onder den
huldigen toestand sterk te lijden en indien
deze voortduurt, zullen vele zich genoodzaakt
zien te sluiten. Vele steenkolenmijnen en fabrie
ken in de streek van Monceau zijn geblokkeerd
tengevolge van den stilstand in het vervoerwe
zen aan dit-belangrijke station. Ook voor de
metaal fabrieken in Henegouwen en het Sambre-
en-Maas district schept het gebrek aan steen
kolen een kritieken toestand. Hetzelfde geldt
voor Monceau St. Fiacre. De arbeiders in de
pluUtrijen te Chaletet werken deze Week niet.
Ook in de glasindustrie is de toestand zeer
slecht.
De mijnen slagen er niet meer in haar voorra
den Weg te werken, terwijl eenige mijnen, die
haar steenkolen per water vervoerden ookdeze
wijze van vervoer moesten staken, daar de machi
nisten weigerden de kolen naar de gereedliggende
aken te vervoeren.
Over liet geheel wordt geconstateerd, dat de
toestand kritiek wordt.
IN IIET BEZETTE GEBIED.
Zooals reeds gemeld, trachtten de stakers te
Gelsonkirchen gisteren, nadat het Polizeipraesi-
dium bezet was, het, gebouw in brand te steken.
I' r slof van rekening stelden de rebellen zich
echter er mede tevreden alle bescheiden, alsmede
schrijfmachines en kantoorbehoeften uit het
raam te werpen en in de Bankstrassc te verbran
den.
Het gemeentebestuur van Gelsenkirchen ver
richt nog steeds zijn taak het stadhuis is nog
niet door dc communisten bezet. In de stad
heerscht, zooals van zelf spreekt, groote op
winding. Daar de autoriteiten geen middelen
bezitten om hun gezag te handhaven, is de loop,
Welken deze oproerigen beweging zal nemen,
niet te overzien.
Van de personen, die gisteren bij de bloedige
onlusten werden gewond, zijn weer twee aan
de bekomen verwondingen overleden. Daar-
114
Nog sprak zij, toen een bode een boodschap
voor Vader bracht.
De Vrijheer liet hem verzoeken een kwartier
vroeger in het ambtshuis te komen
Is Dr. YVilbrant nog op het slot?"
„Hij is in het ambtshuis."
„En de Vrijheer
„In zijn kabinet. Verschoon mij, ik moet
ook de andere Ileeren waarschuwen," en de
man liep op een draf verder.
Het werd twaalf uur voordat Vader terug
kwam. Wolfram was bij hem. De laatste ging
naar zijn kamer.
Vader's gelaat stond strak en bezorgd.
„Breng wijn, Margreet."
Hij schonk een glas in met, bevende hand en
ledigde het langzaam. Daarna vulde hij een
tweede en wilde dat naar Wolfram brengen,
toen hij zich bedacht en het Moed<y in handen
gaf
„Breng gij het liever en laat hem zijn hart bij
u uitstorten."
Vader zat neer. Ik schoof mijn stoel bij en
wachtte in spanning wat hij verhalen zou.
Toen Wolfram den vorigen avond op het
door is het aantal dooden reeds tot zeven geste
gen.
Het parool van de communisten te Dort
mund om de algemeene staking te proelameeren
is ook te Gelsenkirchen in vruchtbaren bodem
gevallen. In de mijnen van de Bergbau A.G. zijn
gistermorgen slechts 70 mijnwerkers afgedaald.
EEN NEDERLAAG VOOR POINCARE.
Uit Parijs meldt Bélga Het hooggerechtshof,
samengesteld uit leden van den Senaat, ver
klaarde zich gister met een meerderheid van on
geveer 30 stemmen, onbevoegd in de zaak-
Cachin c.s. Ten gevolge hiervan riep Poincaré
een kabinetsraad bijeen, na afloop Waarvan
de premier cn zijn medewerkers zich naar het
paleis van den president der republiek aan de
Champs Elysées begaven.
Poincaré verklaarde aan journalisten, dat hij
bij den president zijn ontslag ging indienen,
daar hij de stemming van den Senaat beschouw
de als een blijk van wantrouwen tegenover het
kabinet, dat zich thans in de onmogelijkheid
bevindt op te treden tegen het drijven der com
munisten.
President Millerand heeft echter geweigerd
het ontslag van het kabinct-Poincaré te aan
vaarden, waarop Poincaré zijn verzoek weer
heeft ingetrokken.
DE CONFERENTIE TE LAUSANNE.
Kolonel Gonatas, de voorzitter van het
revolutionnaire comité te Athene heeft verklaard
dat Griekenland den datum van den 27sten Mei
a n de geallieerden heeft gesteld als uitersten
termijn voor een regeling van de kwestie dei-
schadevergoeding voor Turkije. Indien de vre
desconferentie zich zoo uitspreken voor een be
taling van schadeloosstelling aan Turkije door
middel van geldelijke stortingen, zal de Grieksche
delegatie Lausanne verlaten en herneemt de
Grieksche regeering haar vrijheid van handelen-
De hoofden der geallieerde delegaties lub
ben besloten tot nader order het l'inancieele
comité niet bijeen te roepen om het Gricksche-
Turksche geschil te bespreken, maar zij zullen
Alexandris en Ismet Pasja üitnoodigen Zaterdag
ochtend met hen te komen confereeren.
ENGELAND EN RUSLAND.
Dc Russische nota wordt in officieele kringen
te Londen verzoenend geacht, hoewel niet op
alle punten voldoening worden gegeven.
Engeland zal over eenige dagen antwoorden.
IIET NIEUWE ENGELSCIIE KABINET.
Uit Londen verluidt. Baldwin hield gister in
Downingstreet zijn eersten ministerraad. Wel
iswaar heeft het nieuwe kabinet nog niet den
eed afgelegd, maar de bijeenkomst der ministers
was noodig ter bespreking van het antwoord
der sovjet-regecring, dat Krassin, zooals gemeld,
in het Foreign Office aan lord Gurzon ter hand
stelde.
Blijkbaar wenschte de nieuwe premier zijn
voormalige collega's van het oude kabinet ook
te raadplegen over de verdeeling van sommige
portefeuilles. Van de leden van het oude kabinet
waren aanwezig lord Cave, lord-kanselier van
het Hoogerhuis, lord Curzon, minister van Bui-
tenlandsche Zaken, de hertog van Devonshire,
minister van Koloniën, lord Derby, minister
van Oorlog, sir Montague Barlow, minister van
Arbeid, sir Samuel Hoare, onder-staatssecretaris
van Luchtvaart, Bridgeman, minister van Bin-
nenlandsche Zaken en Amery, minister van Mari
ne.
Al deze ministers zullen deel uit maken van
slot terugkeerde, had het licht op de kanselarij
verraden, dat Bodo daar nog was.
Hij had aangeklopt.
„Doe open om onzer vriendschap wil."
Geen antwoord.
Bodo had het kabinet niet verlaten. Vermoe
delijk had hij geschreven. Wolfram had hem
laden hooren opentrekken, kasten ontsluiten,
papieren verscheuren. Tegen den morgen was
alles stil geworden. Bodo had zich door de
binnendeur uit het kabinet verwijderd.
Toen Wolfram had beproefd de deur te ope
nen, was die niet langer gegrendeld geweest.
De kaarsen brandden nog, de luiken waren
gesloten.
Ja, Bodo had geschreven. De weggeschoven
stoel, de geopende inktpot, de achteloos neer
geworpen pen bewezen dit.
Wolfram had een oogenblik gedraald, voor
dat hij de binnendeur van het kabinet beproefde
te openen-. Met het oor daartegen had hij ge
luisterd.
De deur was aan den anderen kant afgesloten.
De torenklok had zes geslagen. Hef was niet
langer stil in het slot. Alle bedienden waren op
on druk in de weer, een ongewone drukte, naar
het Wolfram Was voorgekomen.
Hij had naar Martijn gevraagd.
Die was bij den Vrijheer.
„Johan
„Eveneens."
het nieuwe kabinet en bijna allen in hun vorige
functie.
De overigen zijn nog niet bekend.
HONGARIJE.
De Commissie van Herstel heeft in principe
besloten het verzoek van de Hongaarsche re-
geering, strekkende tot voorloopige opheffing
van de pandrechten niet af te wijzen, doch deze
faciliteit, slechts in bepaalde gevallen te ver-
leenen voor behoorlijk omlijnde leeningsplannen,
te onderwerpen aan de goedkeuring van de
commissie en waarvan een nader te bepalen
gedeelte bestemd zal zijn voor het. herstel mits de
Commissie de noodige waarborgen voor de con
trole worden verleend, opdat deze zich er van kan
verzekeren, dat een gedeelte van dé leening, ter
beschikking van den Hongaarsche regeering
gesteld, uitsluitend zal worden gebruikt tot
financieel herstel van Hongarije, ten einde dit
land in staat te stellen zijn verplichtingen met.
betrekking tot de schadeloosstelling na t e komen.
ALLERLEI.
Dc Chineesche regecring heeft, thans be
sloten om tegen de treinroovers van I.in-tsing
met geweld-middelen te. gaan optreden.
Uit Parijs. De invoering van den zomertijd
zal in den nacht van 26 op 27 Mei plaats vinden.
Staten-Generaal.
TWEEDE KAMER.
Vergadering van Donderdag, 24 Mei.
De interpellatie-Marchant over de salaris-
regeling van de leeraren middelbaar en voorbe
reidend hooger onderwijs Wordt toegestaan op
een nader te bepalen dag.
Het Wetsontwerp tot deelneming van Neder
land aan den wederopbouw van Oostenrijk wordt
z.h.st. aangenomen, na toezegging van minister
Van Karnebeek aan den heer Dresselhuys, dat
met de toetreding tot de controle-commissie
voorzichtigheid zal worden betracht.
Bij de conclusie betreffende de schadevergoe
ding aan kweekers te Naarden meent de heer
Dresselhuys (V.B.) dat de Kamer aan den mi
nister geen arbitrage kan opdringen.
De Minister van Oorlog de heer Van D ij k
betoogt, dat Minister Ailing von Geusau met
arbitrage stellig niets anders heeft be-doeld dan
een commissie van advies. Deze heeft zich op
voortreffelijke wijze van haar taak gekweten.
Overigens betoogt pr. dat het causale verband
tusschen de militaire maatregelen en de schade
niet \s aangetoond. Wa» dat aangetoond, dan
zouden de kweekers z;ch wel tot den rechter
hebben gewend. Voor billijkheidsoverweging
is geen arbitrage noodig. Is er recht op schade
vergoeding Zoo ja, dan heeft de rechter uit
spraak te doen. De Regeering mag niet verder
gaan dan uiterste voorzichtigheid toelaat.
De heer De W i 1 d e (A. R.) voorzitter der
Comnrssie voor het Verzoekschrift, vult de
conclus'e alsnog aan met het n overweging geven
van de instelling eener commissie, die onderzoek
zal doen naar de feiten waarop het verzoek rust.
De conclusie der commissie wordt aangenomen
met 55 tegen 15 stemmen.
Pensioenwet.
Aan de orde is het wetsontwerp wijziging-
van de Pensioenwet 1922.
Mej. Westerman (V. B.) betoogt, dat
het onbillijk is de ambtenaressen premie te
laten storten voor weduwe-pensioen. Zij heeft
een amendement ingediend, om weduwnaars
pensioen mogelijk te maken.
De heer J. Ter Laan (S. D.) vindt het
niet gewcnscht, dat de minister de Pensioen-
De bedienden liepen door elkaar er werden
kasten en koffers te voorschijn gehaald de
stallen stonden open.
Wolfram had zich tot den Slotvoogd ga-
wend.
„Zijne Genade vertrekt hedenmorgen om
negen uur."
ITij had zich pen en papier laten brengen.
„Hoor mij aan vóór uw' vertrek. Ga niet onder
den indruk eener valsehe voorstelling. Laat mij
dit misverstand ophelderen," had hij geschreven.
„Zijne Genade verzoekt u in het ambtshuis
op hem te wachten.'
In het ambtshuis Niet in de kamer,waar
hij Bodo met harde, stroeve stem bevelen
hoorde geven.
Met een beklemd gemoed was hij terugge
gaan. Meer dan een uur was verloopen, zonder
dat Bodo was gekomen.
ITalf negen.
Eindelijk had hij Bodo's stap in het kabinet
gehoord.
Maar de deur bleef toe.
De zware reiskoets Tolde aan de koffers wer
den opgeladen.
Wolfram beproefde andermaal de deur te
openen.
„Om Godswil, Jonker Bodo, doe open, laat
mij binnen," smeekte hij.
Geen antwoord.
De beambten kwamen en namen hun geWon«
wetgeving nu reeds wil herzierf. Hij meent,
dat eerst het ambtenaarsrecht had moeten zijn
geregeld. Spr. brengt verschillende punten ter
sprake, die niet bij deze herziening zijn betrok
ken.
Spr. verdedigt het overdragen van het we
duwepensioen op andere familieleden, wanneer
de ambtenaar ongehuwd is gebleven.
De minister van Financiën, de heer D e
Geer, antwoordt, dat de aanleiding van deze
wijzigingen is geweest de noodzakelijkheid om
eenige termijnen te verlengen voor deelneming
in hel pensioen. Tal van wijzigingen waren nood
zakelijk en spr. heeft nog vele laten rusten. Spr.
heeft o.a. willen voorzien in de onbillijkheid,
dat ongehuwde personen moesten bijdragen in
de pensioen-premies. Het beginsel blijft, dat de
pensioenlasten zullen drukken op alle ambtena
ren, afgezien van de vraag of zij er eventueel
allen van zullen profiteeren. De minister heeft
iets willen tegemoetkomen aan het bezwaar,
dat de ongehuwden bijdragen.
Op de benoeming van de functionnarissen
zal spr. niet ingaan. Spr. heeft met alle eischen
rekening gehouden en ook met de verschillende
richtingen.
De algemeene beschouwingen worden geslo
ten.
Bij art. la wordt, na eenige opmerkingen
van den heer J. L e r L a a n (S. D.) door dezen
afgevaardigde een amendement ingediend om
te bepalen, dat personen met drie losse dienst
jaren als vast zullen worden beschouwd voor
dé .pensioenwet.
D'e vergadering wordt verdaagd tot Dins
dag 1 uur.
innenlmd,
Gemeenteraadsverkiezingen.
Amsterdam. De nieuwe raad zal bestaan
uit 8 R. K., 4 C. H., 3 A. R., 16 S.D.A.P., 4
Comm., 4 Vrijheidsbond, 3 V.D. en 3 Midden
standers.
De oude raad bestond uit 14S.D.A.P., 8 R. K.,
4 C.H., 4 A.R., 4 V.B.," 3 Comm., 2 V.D., 1 Mid
denstander, 1 Lib., 1 C.D., 1 Rapaille, terwijl er 2
vacatures waren.
De S.D.A.P. en de Middenstanders wonnen 2
zetels, de V.D. en de Comm. ieder 1De A.R. ver
loren 1 zetel, terwijl de Lib., C.D. en Rapaille uit
den raad verdwenen. Er is dus een opschuiving
naar links te constateeren de verhouding zal
voortaan zijn 30 links tegen 15 rechts.
Apeldoorn. De nieuwe gemeenteraad zal
vermoedelijk bestaan uit 2 Vrijheidsbonders, 7
soc.-dem., 4 Vnjz.-Dem., 3 Katholieken, 4 A.R.
en 9 C.IT. De raad is dan om 13 links, tegen 16
rechts. In den ouden raad is een linksche meer
derheid 2 Vrijheidsb., 8 S.D., 3 V.D., 2 Katho
lieken, 4 A.R., en 6 C.H.
Wageningen. De raad is om de verhou
ding is thans geworden 9 rechts tegen 6 links. Tot
heden was de verhouding 7 links tegen 6 rechts.
I J m u i d e n. De samenstelling wordt 9 links
en 12 rechts. In den ouden raad was de verhou
ding 9 links en 8 rechts.
De Vrijheidsbond verloor 1 zetel de S. D. A.
P. en de R. Kf wonnen elk 1 zetel, de C. H. 3.
Maasland. Tot lid van den raad zijn. ge
kozen de lieeren D. v. Staalduine (aftr.), L.
Dijkshoorn (aftr'), A. v. d. Kooij, P. Noordam,
B. M. v. d. Bos (aftr., met voorkeurstemmen,
no. 8 van de lijst) allen antirev. G. Vreugdenhil
(aftr.), A. v. d. Lely Jbz. (aftr.), D. Oosterlee,
Jb. Noordam Az., allen C.H. A. P. van Uffelen
(aftr.) en P. G. v. Mil, beiden R. K.
plaats in.
Wolfram wachtte niet langer. Nauwelijks
restte hem een kwartier, en hier, in het bijzijn
van zoovelen, kon hij niet spreken.
Met haastigen stap spoedde hij zich door de
voordeur naar den toegang van het kabinet.
De deur stond aan. Bodo zat in reiskleeding
voor de tafeleen stapel papieren lag voor
hem. Hij was doodsbleek en steunde het hoofd
met de band.
Getroffen was Wolfram blijven staan.
Maar Bodo was al opgesprongen.
„Er uithad hij bevolen, met, schorre stem
en een gebiedend gebaar naar de deur.
„Hoor mij om uWszelfs, om ons aller wil."
!,Er uit 1" had Bodo stampvoetend herhaald.
„Uwe plaats is in de kanselarij.
Hij had Wolfram bij de schouders gegrepen,
de kamer uitgeduwd en de deur toegesmeten.
Een oogenblik had Wolfram geaarzeld. Bodo
zou hem niet aanhooren hij zou zich slechts
aan nieuwe vernederingen blootstellen. Waar
om niet liever naar huis gegaan cn geschreven
als Bodo wat bedaarder zou zijn
Het Was bij die opwelling gebleven. Hel lij
den van dien eenen nacht had zulk een verande
ring in Bodo's gelaat gebracht Ton koste van
alles Wilde hij Bodo voor langer lijden behoe
den.
(Wordt vervolgd)
