DAGBLAD VOOR SCHIEDAM EN OMSTREKEN.
46ste Jaargang. Maandag 28 Mei 1923. No. T3650.
Maandag 28 Mei 1923.
Buitenlandseh Nieuws.
DE CONFERENTIE TE LAUSANNE.
Blsnenlmd.
Tegen baron van Wijnbergen.
SSads» eia Gevesielqb Nieuws»
NIEUWE SCHIEDAMSCHE COURANT
Advertentiëni 15 regsh 1.7 5 elke regel daarboven 35 cent, 3 maai
plaatsen wordt 2 maal berekend. Ingezonden mededeelingen 75 ct. per regel.
Speciale conditiën voor herhaaldelijk adverteeren. Tarieven worden op aanvraag
toegezonden. Incassokosten worden berekend.
bbbbksw
BureauKOEMARKT 4. Telefoon Intercommunaal 85. Postbus39.
Abonnementen per 3 maanden 2.—, per week 15 cent, franco per
post 2.50 per kwartaal. Afzonderlijke nummers 3 cent.
Bij of krachtens wetten of verordeningen voor
geschreven en andere officieele af- en aan
kondigingen van het Gemeentebestuur.
UITSLAG VERKIEZING GEMEENTERAAD.
De Voorzitter van het Centraal Stembureau
voor de verkiezing van de leden van den Ge
meenteraad maakt bekend, dat het besluit,
waarbij de uitslag der verkiezing is vastgesteld
voor een ieder ter Secretarie, Afd. Algemeene
Zaken, ter inzage is nedergelegd.
S c h i e d a m, 28 Mei 1923.
De Zaterdag gehouden besprekingen in zake
het Grieksch-Turksche conflict eindigden na drie
uur met een overeenkomst tusschen de partijen.
De dreigende breuk is daardoor vermeden en
Venizelos verklaarde bij het verlaten van het
conferentie-gebouw, dat de vrede behouden was.
Bij de besprekingen der geallieerden met
Ismet Pasja en Venizelos, waartoe ook de ge
delegeerden van Amerika, Japan, Roemenië en
Joegoslavië uitgenoodigd waren, werd een over
eenkomst in zake de Grieksch-Turksche schade
loosstellingskwestie verkregen op de volgende
grondslagen
lo. erkenning van het principe, dat Grieken
land verplicht is schadevergoeding te betalen
2o. Turkije ziet af van betaling in baar der
schadevergoeding door Griekenland.
3o. Herziening der Turksche grenzen en
afstand van Karagatsj.
4o. Teruggave van de na den wapenstilstand
van Moedros door elk der partijen in beslag
genomen schepen (de Grieken hebben ongeveer
50, de Turken slechts twee koopvaardijschepen
in beslag genomen).
De besprekingen werden door generaal Pellé
met een toespraak ingeleid. Voordat Ismet zich
bereid verklaarde, de overeenkomst te sluiten,
vroeg hij aan de vertegenwoordigers der ge
allieerden, of zij ook bereid zouden zijn met de
financieele positie van Turkije rekening te hou
den bij de behandeling der nog hangende kwes
ties, indien de Turken af zouden zien van iedere
betaling in baar door Griekenland. Deze vraag
werd bevestigend beantwoord.
De uitwerking der details werd aan de des
kundigen opgedragen.
Het schijnt, dat de geallieerden en ook de
Amerikaansche vertegenwoordiger zeer krach
tig bij de Turken hebben aangedrongen om de
overeenkomst te aanvaarden. De Turken, die
slechts zeer ongaarne zijn ingegaan op het aan
bod om Karagatsj af te staan, aangezien zij
vreezen in moeilijkheden te zullen geraken met
Bulgarije, verklaarden, dat zij slechts hebben af
gezien van betaling der schadevergoeding in
baar, maar in plaats daarvan op ander gebied
van Griekenland schadevergoeding konden ei-
schen.
De Grieken zijn daarom met de overeenkomst,
ingenomen, omdat zij succes hebben gehad met
het vasthouden aan hun principe, geen betalin
gen in baar te doen en aangezien zij hopen,
hun leger thans spoedig te kunnen demobili-
seeren.
De „Vossische Zeitung" verneemt uit Lau
sanne in verband met de bereikte overeen
stemming tusschen de Grieksche en Turksche
delegaties, is van de Bulgaarsche regeering een
nota ontvangen, waarin door die regeering wordt
verklaard, dat zij er niet genoeg den nadruk op
kan leggen, hoezeer de belangen van Bulgarije
zijn betrokken hij de kwestie van het afstaan
van Karagatsj aan Turkije. Dit toch is een ge
bied aldus de nota dat door Bulgarije op
grond van het verdrag van Neuilly aan de ge
allieerden is afgestaan en waardoor de uitweg
voor Bulgarije naar de Egeische Zee loopt.
De vraag, die thans moet worden gesteld, is,
of het afstaan van een gebied, dat door Bul
garije tijdens een gemeenschappelijk met Tur
kije gevoerden oorlog is verloren, aan Turkije,
wel gerechtvaardigd kan worden en of zulks
geen gevaar voor de goede betrekkingen tus
schen beide landen met zich zal brengen. Ook
moet worden gevraagd, of deze schadeloosstel-
ling van Turkije met een aan Bulgarije ont
nomen gebied niet den toekomstigen uitweg
voor Bulgarije naar de zee illusoir maakt, om
dat de spoorwegen, die dezen uitweg moeten
verzekeren, door twee verschillende vreemde
gebieden leidt.
Aan het slot van de nota wordt de verwach
ting uitgesproken, dat bij de definitieve beslis
sing rekening zal worden gehouden met de be
langen van Bulgarije, die bij het vredesverdrag
zijn erkend.
spoedig dusdanige bindende en bij de Wet gere
gelde garanties te verstrekken, welke tot ver
zekering en aanvulling van het Duitsche aanbod
aan de geallieerden noodig Worden geacht, en aan
het verstrekken waarvan door de geallieerden
groote waarde wordt gehecht. Cijfers voor het
bedrag, tot het welk deze garanties zich zullen
uitstrekken kunnen op dit oogenblik nog niet
worden genoemd. De te verstrekken waarborgen
zullen echter overeenkomen met het bedrag,
hetwelk de rijksregeering na grondig en zorg
vuldig onderzoek en na overweging van alle door
het buitenland op het jongste aanbod ingebrach
te bezwaren als te dragen zal bepalen.
Door deze verklaring van de zijde der Duitsche
industrie is een van de meest belangrijke punten
uit de nieuwe nota, welke de Duitsche regeering
nu spoedig aan de geallieerden zal aanbieden, op
gunstige wijze geregeld.
IN HET BEZETTE GEBIED.
Volgens schattingen van goed ingelichte zijde
bevonden zich Zaterdagmiddag rond 2 millioen
mijnwerkers in staking. Daarbij komen nog ver
scheidene tienduizenden metaalbewerkers. Het
gtakingsgebied omvat in de eerste plaats het cen
trum van het Roergebied van Gelsenkifchen tot
Bochum en strekt zich oostelijk uit tot Dortmund
en naar het Westen tot Hamborn. De arbeiders
der aan de noordelijke gemilitariseerde mijn ge
legen mijnen zullen waarschijnlijk binnenkort
eveneens het werk neerleggen.
Het. centrum der stakingsbeweging bevindt
zich te Bochum. In het geheele gebied ziet men
mijnwerkers in Zondagsche kleeding in de stra
ten. Sterke afdeelingen communistische Hun-
dertschaften trekken van mijn tot mijn om de
daar arbeidende mijnwerkers uit de mijnen te
halen.- De communisten verlangden volledige
stilligging van den arbeid en eerst na langdurige
onderhandelingen konden vertrouwenslieden der
arbeiders verkrijgen, dat de allernoodzakelijkste
werkzaamheden zullen worden verricht.
Toch staan reeds eenige mijnen onder water.
In verschillende plaatsen als Bochum, Dort
mund, Essen, kwam het de laatste dagen ook
weer tot onlusten, waarbij verschillende dooden
en gewonden zijn te betreuren.
Naar gemeld wordt, heeft generaal Denvinges
het door den plaatsvervangenden regeerings-
president gedane verzoek om Schutzpolizei te
gebruiken ter onderdrukking der onlusten in
het door de Franschen bezette gebied, afgewezen.
DE STAKINGEN IN BELGIE.
De staking in het goederenvervoer dreigt in
omvang toe te nemen.
Wat, het reizigersverkeer betreft is de toestand
stationnair. De telefoon- en telegraafdienst wordt
dagelijks beter.
Volgens mededeelingen van zekere zijde schijnt
de regeering het plan te overwegen, om zoolang
de staking duurt aan de particuliere industrie de
exploitatie der arsenalen cn spoorwegwerkplaat-
sen over te dragen. Op deze wijze zou België
dus het voorbeeld volgen, dat Frankrijk in 1921
heeft gegeven, toen ook in dat land een spoor
wegstaking was uitgebroken.
CHINA.
Gemeld wordt, dat groote troepenafdeelingen
de provincie Kwangtoeng zijn binnengevallen,
liet gebied, waar wordt gestreden tusschen de
troepen van de Peking-regeering en die van de
regeering van Canton en de constitutioneelen
van Soen Jat Sen. Genoemde troepenafdeelingen
dienen ter versterking van de Peking-troepen.
De Canton-regeering heeft harerzijds versterkin
gen naar Sjioe-kwam gezonden.
De- stad Sjioe-hing, ongeveer 50 mijlen ten
Westen van Canton is door de constitioneele troe
pen van de Canton-regeering ingenomen, nadat
de poorten der stad waren opgeblazen. De stra
ten zijn versperd door de lijken der soldaten. Het
verslagen leger heeft alvorens zich terug te trek
ken dé stad geplunderd.
te weiken voor de samenstelling van een nieuw
hof van justitie.
1 it Moskou Volgens hier binnengekomen
berichten is in Georgië een complot tegen de
radenregeering daar ontdekt. Vijftien vertegen
woordigers van den hoogsten adel, die beschul
digd worden van deelneming aan dit complot-,
zijn ter dood veroordeeld.
Uit Parijs. De Duitscher Schlagetter, die we
gens sabotage door den krijgsraad te Dusseldorf
ter dood was veroordeeld, is gisterochtend daar
gei'usileerd.
Dit is de eerste terechtstelling in het bezette
gebied.
Uit Parijs. De overeenkomst inzake de kos
ten van het Amerikaansche bezettingsleger is
geteekend. De Japansehe gedelegeerde teekende
niet, daar hij zijn instructies niet tijdig had ont
vangen.
Het monument voor professor de Groot.
Op Woensdag 30 Mei a.s. zal op het R.K.
kerkhof te Buitenveldert de plechtige onthul
ling plaats hebben van het momument op het
graf van wijlen prof. mag. dr. J. V. de Groot O.P.
Dc onthulling' zal geschieden door den hoog-
eerw. pater mag. B. D. van Breda O.P., Provinci
aal der Dominicaner-orde in Nederland.
Te 3 uur vangt'de plechtigheid aan in de kerk
te Buitenveldert, waar na gebeden en liturgische
zangen, een gedachtenisrede zal worden uitge
sproken door den zeereerw. hooggeleerden pater
prof. R. R. Welschen O.P. Daarna heeft de ont
hulling plaats op het kerkhof.
De plechtigheid is voor iedereen toegankelijk.
Het comité van voorbereiding verwacht dat
zeer vele vrienden en leerlingen van wijlen prof.
De Groot zich dien middag rond zijn graf zullen
vereenigen.
Aanwezig waren de ministers dr. De Visser,
mr. Heemskerk, Van Swaay en De Graaff.
Faillissementen.
Volgens mededeeling van het Handelsinfor
matiebureau van Van der Graaff Co's Bu
reaux voor den Handel zijn over de afgeloopen
week, eindigende 25 Mei in Nederland uitge
sproken 88 faillissementen tegen 50 faillissemen
ten in dezelfde week van het vorige jaar.
Van 1 Januari tot en met 25 Mei 1923 1674
faillissementen tegenover 1109 over hetzelfde
tijdperk van het vorige jaar.
De stemplicht.
Naar de „Nieuwe Arab. Crt." .verneemt, zal
ditmaal in alle gemeenten van ons land te
gen de kiezers voor de gemeenteraadsverkie
zing, -die niet hun stemplicht hebben vervuld
en geen geldige reden van verhindering kun
nen opgeven, een vervolging worden ingesteld.
Naar de „Tel." verneemt zal te Amsterdam
tegen hen, die hun stemplicht niet vervuld heb
ben, geen vervolging worden ingesteld, hetgeen
bij vorige verkiezingen ook niet is geschied. In
dc eerste plaats is een vervolging van het groote
aantal niet-ste'mmers practisch onmogelijk en
voorts is daarvan ook geen aanteekening gehou
den op de stembureaux.
Oud-minister H. A. van IJsselstcvn.
Oud-minister H. A. van IJsselsteijn is Zater
dagavond van zijn buitenlandsche reis in den
Haag teruggekeerd.
In de vergadering van den Bond van R.K.
Kicsvereenigingen in den Rijkskieskring Utrecht
werd besloten den afgevaardigden naar de ver
gadering van den Alg. Bond te verzoeken bij de
verkiezing van een voorzitter van den Alg.
Bond te stemmen op de candidatuur-van Schaik.
Ook op de vergadering van de R.K. Kamer
centrale te Haarlem en te 's-Gravenliage werd
deze verkiezing ter sprake gebracht.
HET HERSTEL.
Naar de „B.Z.a.M." mededeelt, heeft het
fteiehsverband der Deutsche Industrie Zaterdag
ter kennis van de Duitsche rijksregeering ge- i -«-v.. uc muxisberraau ciroeg aan aen
bracht, dat de Duitsche industrie bereid is minister van Justitie Golrat op, een ontwerp uit
ALLERLEI.
Uit Berlijn Naar de „Vorwarts" meldt, is het
socialistisch congres te Hamburg Zaterdagmid
dag gesloten. Bij ontstentenis van den voorzitter
der Internationale, Henderson, hield de voor
zitter der Duitsche sociaal-democratische partij
nog een korte toespraak.
Uit Berlijn De „Börsenkurier" verneemt,
dat de parlementaire commissie, die de oorzaken
van de jongste daling der mark zal onderzoeken,
op 29 Mei a.s. met haar werkzaamheden zal
aanvangen. Als eerste getuige zal worden gehoord
de directeur van de Rijksbank, Havenstein:
Uit Madrid De ministers van Oorlog en
Justitie hebben hun ontslag ingediend.
Uit Parijs De ministerraad heeft besloten,
dat het dossier in de zaak tegen de communisten
door den procureur-generaal zal worden ter hand
gesteld aan den procureur van de republiek, die
het op zijn beurt zal doorgeven aan den rechter
van instructie. De ministerraad droeg aan den
De uitslag te Nijmegen.
„De Gelderlander" schrijft onder meer
„Exsultate et laetamini in Domino zoo be
gon vandaag het Epistel. Verheugt en ver
blijdt U in den Heer. Deze woorden vertolken
onze stemming, omdat wij niet enkel tevreden
zijn met den uitslag der stemming, maar ook
blij ermee. Die verhouding 16:15 drukte;ons.
(Men weet, dat het eerste voorstel van B. en
W. tot subsidieering van de R.K. Universiteit
tnet 16 tegen 15 stemmen werd aangenomen.
Hed.). Lag op ons als een smaad. Heel Katho
liek Nederland keek er ons op aan hoe is het
mogelijk, dat Nijmegen, een katholiek geheeten
stad, haar katholieke meerderheid slechts even
over het nippertje brengen kan! Zoo ging de
vraag rond in Nederland, en als er hier een
spreker kwam van buiten, dan moesten wij
dat weer hooren als een zacht verwijt.
De schande is van ons af1615 werd 1914!
De. 15 één achteruit en naar 14 geduwd.
De 16 drie sprongen vooruit
Exsultatë et laetamini er is reden tot blijd
schap en dank."
W erk voor meubelmakers in Frankrijk.
De directeur van den rijksdienst der werkloos
heidsverzekering en arbeidsbemiddeling deelt
mee, dat een aantal Nederlandsclie meubelma
kers in Frankrijk zou kunnen worden geplaatst.
Inlichtingen over loon enz. kunnen worden ver
strekt door het orgaan der openbare arbeids
bemiddeling ter plaatse, of, maar dan alleen
schriltelijk, door den directur voornoemd.
Het Chr. N. V.
Het Christelijk Nationaal Vakverbond houdt
zijn elfde algemeene vergadering op Maandag
25 en Dinsdag 26 Juni te Utrecht.
Drank-smokkelarij
Bij de administratie van de invoerrechten en
accijnzen zijn gegevens verkregen, waaruit moet
worden afgeleid, dat gedistilleerd, hetzij uit het
buitenland, hetzij uit geheime branderijen hier te
lande afkomstig, op groote schaal per spoorweg
onder valsche benaming wordt vervoerd.
In verband hiermede zal door genoemde admi
nistratie een verscherpt toezicht op de spoorwe
gen worden uitgeoefend, zoowel wat betreft de
vervoerde goederen, als de reizigers en hun
bagage in de treinen en op de stations.
Verbinding met Duitscliland en Zwitserland.
Naar men uit Frankfort meldt, zal met ingang
van 1 Juni een D-trein AmsterdamDeventer
Soest—HammCasselFrankfort Karls
ruhePforzheimBazel rijden. Het wordt een
zeer snelle verbinding dc vertrekuren zijn tien
uur 's avonds van Amsterdam, elf uur 's avonds
van Frankfort. In den trein loopen slechts wa
gons eerste en tweede klas.
Algemeen Nederlandseh Verbond.
Zaterdag is te Dordrecht de groote feestelijke
vergadering van het Algemeen Nederlandseh
Verbond gehouden.
Vaststelling vcrmenigvuldigingsrijfcr
Inkomstenbelasting 1923'24.
De financieele commissie schrijft aan B. en YV.
De in bovenstaand onderwerp vermelde zaak
heeft in onze, op 15 dezer gehouden vergadering
een punt van ernstige bespreking uitgemaakt.
Gaarne had de Commissie bij Uw College ge
komen met een gunstiger advies, doch gezien de
vooruitzichten, die niet gunstig zijn te noemen, is
zij van meening, dat tot verlaging van den be
lastingdruk niet kan worden overgegaan. Een
zeer kleine minderheid meende evenwel dat men
zonder bezwaar 0.1 kon laten vallen en alzoo
voor 1923/'24 het vermenigvuldigingscijl'er op
0.9 vast te stellen.
De Commissie grondt hare meening op het
volgende.
Met een factor van 1 was het totaal der kohie
ren dienst 1922/'23 1.215.000.—, waarvan door
het Rijk werd afgetrokken 140.000.— voor
nonvaleurs, zoodat de opbrengst de raming met
f 35.000 te boven ging.
Als men mag aannemen, dat door de malaise
een belastingverlaging van 20 verscheidene
gemeenten stellen dit op 25 wordt aan
genomen, zou met een factor van 1 een bedrag
van 972.000.te bereiken zijn. Op de be
grooting voor 1923 bedraagt de raming 855.000.
De verhoogde uitgaven, t.w. steunregeling, toe
slag ambtenaren, schoolkleeding bedragen pl.m.
180.000.zoodat een bedrag van 1.035.000.-
moet Worden gevonden. Zooals hiervoren reeds is
gezegd, is met een factor van I 972.000.te
bereiken, indien althans het percentage van
vermindering der inkomsten niet te laag is ge
raamd, zoodat er nog een tekort blijft van
63.000.—.
Naar aanleiding van de hierboven genoemde
cijfers werd besloten Uw College te adviseeren
den Raad voor te stellen voor het belastingjaar
1923/'24 tot geen belastingverfaging over te gaan
en geen vermenigvuldigingscijl'er vast te stellen.
B. en W. schrijven aan den Raad
Bovenvermelde zaak heeft in onze vergade
ring een punt van ernstige overweging uitge
maakt.
Na de zeer ongunstige vooruitzichten reeds bij
het opmaken der begrooting voor 1923, zal men
zich daaromtrent Wel geen illusies' hebben ge
maakt.
Konden vele andere gemeenten hun belasting
verlagen, met het oog op de verschrikkelijke
werkloosheid in onze gemeente, zal men reeds
hebben voorgevoeld, dat dit ons deel niet zou
kunnen zijn.
Buiten alle verhouding toch heeft de malaise
onze gemeente getroffen met het gevolg, dat zij
niet alleen ontzaggelijke uitgaven heeft te doen
voor de werkloozenuitkeeringen, maar dat ook de
draagkracht der ingezetenen zwaar is aangetast.
Wanneer wij dan voorstellen de belasting zoo
te laten als zij is, gaan wij reeds verder dan waai--
