Eet oude Kasteel.
DAOBUW VOOS* SCHIEDAM OM&mEKEM*
FEUILLETON.
46ste Jaargang.
Dinsdag 29 Mei 1923.
No= 13651.
Buitenlandseb Nieuws.
DE CONFERENTIE TE LAUSANNE.
BSunenlaad.
IEUWE SCHIEDAMSCHE COURANT
BureauKOEMARKT 4. Telefoon Inteïcommunaal 85. Postbus: 39.
Abonnementen per 3 maanden 2.per week 15 cent, franco per
post 2.50 per kwartaal. Afzonderlijke nummers 3 cent.
Advertentiëni 15 regoii 1.75 j elke regel daarboven 35 cent, 3 maal
plaatsen wordt 2 maal berekend. Ingezonden mededeelingen 75 ct. per regel.
Speciale conditiën voor herhaaldelijk adverteeren. Tarieven worden op aanvraag
toegezonden. Incassokosten worden berekend.
HET HERSTEL.
Van parlementaire zijde te Berlijn deelt men
mede, dat de leiders van het centrum, de Duit-
sche volkspartij en de democratische partij gis
terochtend het aanbod van de industrie hebben
besproken, waarin zij een verheugend bewijs zien,
dat het Duitsche bedrijfsleven bereid is voor de
vrijheid des lands de zwaarste offers te brengen
om het Duitsche-productievermogen te herstel
len. De gestelde voorwaarden zullen bij de ver
wezenlijking van de aangeboden waarborgen
dientengevolge noodzakelijkerwijs het onderwerp
van algemeene politieke besprekingen moeten
uitmaken. Dergelijke onderhandelingen dienen
zoo spoedig mogelijk aangeknoopt te worden.
De rijksbond der industrieelen heeft gister een
memorandum gepubliceerd, dat hij aan den
rijkskanselier heeft gericht inzake de schadeloos
stelling en het deel, dat de nijverheid van de
betaling zou willen garandeeren.
In dit memorandum wordt er op gewezen, dat
wanneer het rijk en de verschillende staten uit
eigen inkomsten niet het noodige kunnen op
brengen, die plicht dan overgaat op het volk en
dat elk burger zich offers zal moeten getroosten,
teneinde de politieke en economische bevrijding
des lands te verkrijgen.
Intusschen bezit de staat talrijke Vermogens
objecten, die minstens op 600, doch bij juist be
heer op 1000 millioen goudmark zouden zijn te
schatten. Als er in het geheel 500 millioen goud
mark bijeen te brengen zouden zijn, zou de in
dustrie 200 millioen daarvan op hare rekening
kunnen nemen, terwijl handel, financiën en de
onroerende goederen in de steden de rest zouden
kunnen garandeeren.
Over de juiste verdeeling en de regeling van
den omslag moeten nadere schikkingen worden
getroffen, eveneens over de mogelijkheid tot
afkooping der heffingen. Hieraan moet gepaard
gaan een verlichting van den druk op de burgerij
en op de bedrijven voor zoo groot mogelijke
spaarzaamheid, terwijl tevens de productie moet
worden vergroot. Alleen op die wijze en met sta-
biliseering van het geld is redding te verwachten.
Bovendien behoort voor Duitsche, producten in
den vreemde een open markt te bestaan.
Ten slotte wijst het memorandum ér op, dat de
staat zich zoo min mogelijk moet mengen in de,
vrijheid van bedrijf, dat prijswoeker moet worden
tegengegaan, doch dat tevens het bedrijfskapi
taal niet mag worden aangetast.
IN IIET BEZETTE GEBIED.
De „Vossische Zeitung" verneemt uit Bochum:
De mijnwerkersstaking om meer loon breidt
zich steeds verder uit. Te Gelsenkirchen heerseht
thans in het mijnbedrijf algemeene staking. Van
de staatsmijn „Hibernia" werden de werkwilli
gen door de stakers verdreven. Eerstgenoemden
trokken daarop in hun Werkkleeren door de stad
en hielden een vergadering, waarin tot deelne
ming aan de staking Werd besloten, ofschoon de
meerderheid vóór voortzetting van den arbeid
was. IleL besluit tot stillegging van het werk werd
evenwel genomen, omdat men vreesde, dat de
stakers tot sabotage aan de machines zouden
overgaan, om dezelfde reden werd ook op de an
dere mijnen het Werk neergelegd.
De stakers hebben thans een centrale stakings
leiding voor het Roergebied gevormd, die haar
zetel te Essen heeft.
De staking in de metaalindustrie is eveneens
als een gevolg van de mijnwerkersstaking te
beschouwen.
Volgens een gister door het bestuur van den
mijnwerkersbond te Bochum ontvangen tele
gram uit Berlijn is aldaar in den loop van den
middag bij de onderhandelingen over de nieuwe
loonregeling voor de mijnwerkers overeenstem
ming bereikt.
Volgens de nieuwe regeling zullen de mijn
werkers een loonsverhooging van 10.000 mark
per dagtaak ontvangen. Dit staat gelijk met een
loonsverhooging van 100 in vergelijk met de
loonen, welke in April werden uitbetaald.
De nieuwe loonregeling zou heden aan de
arbeiders worden medegedeeld. Tegen mórgen
zullen dan vergaderingen van mijnwerkers
Worden gehouden, waar over de aanneming van
de nieuwe overeenkomst zal worden beslist.
Of de mijnwerkers in het Roergebied zich met
de nieuwe regeling zullen vereenigen, valt nog
niet met zekerheid te zeggen.
Door de vertegenwoordigers der mijnwerkers
te Berlijn is de nieuwe loonregeling aanvaard op
voorwaarde, dat de regeering onmiddellijk ener
gieke maatregelen zal nemen ter bestrijding van
de duurte en tegen de deviezenspeculatie.
Ismed Pasja verklaarde aan vertegenwoordigers
der Turksche pers te Lausanne, dat de nog be
staande moeilijkheden zullen worden onderzocht
in' huishoudelijke besprekingen tusschen de ver
tegenwoordigers der geallieerden. Hij voegde er
aan toe, dat de vrede binnen tien dagen zal wor
den geteekend.
POLEN.
De voorzitter der Poolsche Volkspartij heeft
de opdracht aanvaard om een nieuw kabinet te
vormen.
DE STAKINGEN IN BELGIE.
De spoorwegstaking heeft gister opnieuw een
uitbreiding ondergaan. Door de staking der
wisselwachters van het station Luik ondervindt
de verbinding van Brussel naar Luik, Verviers en
de grens veel vertraging.
ENGELAND EN RUSLAND.
Naar verluidt, staat thans vast, dat het niet
tot een breuk zal komen tusschen Engeland en
Sovjet-Rusland. In diplomatische kringen te
Londen schijnt men van mecning te zijn, dat
hoewel de jongste nota van Moskou in sommige
opzichten niet geheel bevredigend is, de punten
waar het op aankomt in déze kwestie vatbaar
zijn voor oplossing door onderhandeling.
Reuter verneemt nog, dat het Britsche ant
woord op de laatste sovjet-nota waarschijnlijk
in het midden der week zal worden overhandigd.
Het kabinet is van meening, dat hoewel het
Sovjet-antwoord een groote verbetering is,
bij zij n voorganger vergeleken, en bevredigend op
de meeste punten, er volledig meeningsverschil
blijft bestaan ten aanzien der propaganda. In
dit opzicht wordt het antwoord onbevredigend
geacht!
116
,,Uw ontslag?" herhaalde hij op luiden, slee
penden toon, zoodat allen hem hooren konden
„Gij schijnt te vergeten, dat ik Heer van Wisburg-
ben en dat gij eerst over uzelf beschikken kunt,
zoodra uwe vijf-en-twintig jaren voltallig zijn
Wolfram was achteruit getuimeld bij de
Wteede woorden, die hem ten aanhoore van allen
tot bastaard stempelden. Hij ook was doodsbleek
geworden en had willen spreken, maar Bodo was
de deur al uit, was ingestegen en had zelfs het
portier dicht geslagen. Twee bedienden sprongen
achterop. Dreunend-rolde het rijtuig de donkere
poortgang door en verdween uit het gezicht.
Wolfram staarde het na.
Vader had zijne hand gegrepen en Wolfram
had zich laten voortleiden, verre van de mede
lijdende of schampere blikken der omstanders,
den weg op naar huis.
Er Was geen woord tusschen hen gewisseld, en
zwijgend had Wolfram zijne kamer opgezocht.
Tegen den avond kwam Wolfram beneden. Hij
scheen kalm en bedaard.
,,Will gij een rijtuig naar Wisburg voor mij
bestellen?" vroeg hij Vader.
IERLAND.
Uit Dublin wordt gemeld, dat de Valera en de
chef van den staf der republikeinen een bevel aan
hun volgelingen hebben gericht om den strijd te
staken. De vrijstaatsche regeering heeft docu
menten gepubliceerd, die haar Vrijdag in handen
zijn gevallen, en die een bevestiging van dit be
vel blijken te zijn. In die stukken, gericht aan alle
rangen der republikeinen, zegt de Valera, dat
hun standpunt niet langer met succes met de
wapens kan worden verdedigd, dat verdere offers
vergeefsch zijn en dat de voortzetting van den
strijd tegen het belang des lands zou zijn.
OOSTENRIJK.
Er is een conflict ontstaan tusschen Zimmer-
,,Gij wilt gehoorzapien
„Natuurlijk. Verzet zou Bodo nog meer.
prikkelen. Als ik hem uit Wisburg schrijf, zal hij
meer geneigd zijn om te luisteren. Ik heb ver
keerd gehandeld door mijn onstuimig aandringen
om gehoor. Hij was nu in geene stemming om
rustig te luisteren. Wie zou dat ook zijn, als men
zich bedrogen waant door hen, die men met zijn
gansche hart heeft vertrouwd en liefgehad
Hij is diep gewond. -En hij is alleen, hij, die
zooveel behoefte heeft aan meegevoel en gene
genheid."
„Gelukkige, die zoo spoedig eene beleediging
kunt vergeten riep ik halfluid.
.„Margreet
In Wolfram's oogen lag iets anders dan lijd
zame onderwerping maar hij drukte de lippen op
elkaar en zweeg. Toen hij eindelijk antwoordde,
was zijne stem heesch.
„Mijn vader zou Bodo beklaagd en vergeven
hebben. Mij past, geen andere houding. Op
deze wijze alleen kan ik zijn hart weer voor mij
openen."
Hij is nu vertrokken.
Vader en Moeder brachten hem tot aan den wa
gen. Op het oogenblik van instijgen miste Wolf
ram mij en keek rond.
„Waar is Margreet Groet haar nog eens
voor mij ons afscheid was zoo vluchtig
Hij was den wagen al in bij die laatste woorden
inan en de Óostenrijksche regecring, doordat de
vermindering van het aantal beambten op on
voldoende wijze heeft plaats gehad.
SPANJE.
In Ferrol, waar zich het voornaamste marine-
arsenaal van Spanje bevindt, heeft het gerucht
geloopen, dat de regeering voornemens is, een
sterke vloot te bouwen.
De plannen, om de Spaansche vloot weder een
hoogen rang te doen innemen onder de vloten
der wereld, hebben eenigen tijd op zich laten
wachten, maar, naar men vernomen heelt, zijn
thans maatregelen genomen om in Juni een uit-
gebreiden aanbouw in Ferrol te doen aanvangen.
ALLERLEI.
Uit Madrid Generaal Aizpuru, chef van den
gencralen stal' en veteraan uit de Afrikaansche
oorlogen, is tot minister van Oorlog benoemd.
Graaf Munoz, die tal van hooge functies heeft
bekleed in vroegere liberale kabinetten, is tot
minister van Justitie benoemd.
Uit Londen. De „Daily News" schrijft
omtrent de benoeming van lord Robert Cecil
tot grootzegelbewaarder, dat de premier een
regeling heeft getroffen waartoe lord Curzon
krachtig heeft medegewerkt ingevolge waar
van lord Robert Cecil, die de positie krijgt van
kabinetsminister, alle aangelegenheden betref
fende de betrekkingen der Britsche regeering
met den Volkenbond zal behandelen. Dit betee-
kent practiscli dat er voor de eerste maal sedert
het tot stand komen van den Bond een minister
voor den Volkenbond zal zijn die zitting heeft
jn het kabinet en aan wiens functie een cachet
wórdt gegeven door het feit, dat lord Robert
Cecil een der oudste ambten uit de geschiedenis
der Britsche ministeries bekleedt.
Te Dresden zijn de betoogingen van werk-
loozen voortgezet. Dezen hebben weer de slui
ting van hotels en café's afgedwongen. Tal van
vreemdelingen zijn wegens den onzekeren toe
stand vertrokken. De werkloozcn trokken naai
de dorpen in den omtrek en dwongen de boeren,
hun levensmiddelen af te slaan. Ook Maandag
bleven vele winkels gesloten. Plunderingen wor
den tot dusver niet gemeld.
Uit Berlijn. Te Hamburg dreigt een staking
in het zeevisschcrsbedrijf te zullen uitbreken.
Een arbitrale uitspraak in zake een geëischte
loonsverhooging is door de visschers verwor
pen en indien niet te elfder ure nog een rege
ling wordt getroffen, zal de geheele Duitsche
zeevisscherij worden stilgelegd.
Uit Berlijn. De „Vossische Zeitung" ver
neemt uit Essen, dat ten gevolge van de inbe
slagneming van de gelden bij het filiaal der
rijksbank de particuliere banken genoodzaakt
waren, kort na de openstelling barer kassen deze
weer te sluiten, daar zij geen geldmiddelen genoeg
hadden om de klanten te bedienen.
-Uit Barcelona. Een bende individuen drong
gister een voetbalterrein binnen, waar juist een
wedstrijd plaats vond. Schoten werden gelost op
daar aanwezige arbeiders, die tegen de instructies
van het stakingscomité werk verricht hadden
in de haven. Twee arbeiders werden gedood, en
drie gewond, benevens twee vrouwen.
Uit Amman (Transjordanië) Sir Her-
bert Samuel, de Engelsche Hooge Commissaris in
Palestina, heeft hier in een rede namens de Brit
sche regeering de onafhankelijkheid van Trans
jordanië geproclameerd en de regeering van
Transjordanië erkend.
Directeur-Generaal der Posterijen en Telegrafie;
Bij Kon. besluit is, met ingang van 1 Juni 1923
Ik ben hem niets
18 October 1781
„Mijn brief aan Bodo ligt klaar," schrijft
Wolfram „In de eerste dagen kon ik mij niet
daartoe zetten ik had volkomen rust noodig om
tot mijzelven te komen Ik had veel te bespreken,
uit te leggen en op te helderen, en dat op eene
wijze, die hem krenken, noch verbitteren kon Ik
geloof, dat ik ben geslaagd als Bodo mijn brief
gelezen heeft, zal hij mijn strijd, mijne gevoelens
en plannen kennen en zal alle misverstand op
geheven zijn
Wisburg kwam hem stiller en eenzamer dan
ooit voor. Hij had zijne gewone bezigheden her
vat, was op het slot gehuisvest en vond in den
Heer Kern een aangenamen chef. Bij den Schout
had hij een koel onthaal gevonden De instruc
tion, hem door de Vrijvrouwe ten opzichte van
Wolfram gegeven, speelden hem klaarblijkelijk
door het hoofd, en de lastbrief van den Vrijheer
scheen hem dezelfde gedragslijn voor te schrijven
„Onder geen voorwendsel met verlof naar
Sturmfels vast op de plaats geene vrijheid om
zich te verwijderen Kern is daarvoor aanspra
kelijk," had hij gemompeld En met deze brom-
merij cn een genadig knikje had hij Wolfram
laten gaan
Wolfram's toon is opgewekt. Wij behoefden
niet bekommerd om hem te zijn met den dood
aan E. P. Westerveld, minister van marine, op
zijn verzoek, eervol ontslag verleend uit zijn be
trekking van directeur-generaal der posterijen
en telegrafie, onder dankbetuiging voor de vele
in die betrekking aan den lande bewezen .ge
wichtige diensten, en is, met ingang van voor
noemden datum, benoemd dot directeur-generaal
der posterijen en telegrafie, A. A. H. W. König,
oud-minister van waterstaat, te 's-Gravcnhage.
Hofnieuws.
De Koningin zal tijdens haar verblijf in Enge
land het meerendistrict bezoeken en verblijven
op Rydall Hall, het historische huis van Rydall
Water en dicht bij Wordsworth's huis. Zij zal
daar verblijven van het einde van Juni tot het
midden van Augustus.
Staatsraad prof. Struycken.
De toestand van Staatsraad prof. Struycken
bijft volgens de laatste berichten zorgelijk.
Het bezoek van koning Ilaakon.
De Nederlandsche gezant te Kopenhagen,
tevens geaccrediteerd bij het Hof van Noorwegen
de heer W. L. F. C. Ridder van Rappard, zal
tijdens het bezoek van den koning van Noorwe
gen hier te lande zijn.
De verliooging der college-gelden.
Verschenen is de Memorie van Antwoord
aan de Tweede Kamer, betreffende het wets
ontwerp tot wijziging der Hooger Onderwijswet.
De minister wensclit, ofschoon hij geens
zins de bezwaren, verbonden aan de voor
gestelde verhooging van college-gelden en
andere daarmede samenhangende begroo-
t.ingen, wil onderschatten, toch het voorstel te
handhaven,nu de toestand van 's lands financiën
versterking van de middelen dringend noodzake
lijk maakt.
Tegen invoering van de progressieve schaal
heeft de minister ernstige bedenking.
Ook het openen van de mogelijkheid van
betaling van een eersten termijn met recht
om de colleges te volgen, zal dc invordering van
de andere termijnen in de praktijk te veel
bemoeilijken.
Het ligt aanvankelijk niet in de bedoe
ling van den minister het aantal beurzen in
de naaste toekomst wederom te vergrooten.
De datum van inwerkingtreding dezer wet
wordt nader voorgesteld op 14 Juli 1923.
De malversaties te Maasdam.
De burgemeester van Maasdam, dc heer Klaar,
werd jl. Vrijdag opnieuw door de Justitie ge
hoord. Het onderzoek werd Zaterdag voort
gezet. Thans vernemen wij, dat de justitie ter
men gevonden heeft om den burgemeester in ver
zekerde bewaring te houden.
De heer Klaar is na afloop der verhooren
gearresteerd en in het Huis van Bewaring te
Dordrecht ingesloten.
Zomerdienst op de spoorwegen.
De officieele reisgids der spoorwegen zal van
Dinsdag 29 Mei af verkrijgbaar worden gesteld.
Weldadig Nederland.
A.s. Vrijdagmiddag 3 uur wordt te Amersfoort
een extra-trein met ongeveer 400 Óostenrijksche
kinderen, voor verschillende plaatsen in ons
land, verwacht.
Amsterdam - Moskou door de lucht.
Binnen enkele dagen zal de Fokker F. V., het
nieuwste type verkeersvliegtuig van de N. V. Ne-
derlandscheVliegtuigenfabriek naar Rusland ver
trekken tot het deelnemen aan een concours,
der Vrijvrouwe was alle gevaar voor hem ge
weken hij vertrouwde op zijn goed recht en op
Bodo's genegenheid wij zouden bemerken, dat
hij zich met geene hersenschimmen had gevleid.
Wolfram's brief zou Bodo ongeveer den 22sten
October te Berlijn bereiken.
Daar schrikte een brief van den Heer Mcrlé,
gedateerd 16 October, ons uit onze rust op.
„Wolfram's zaak vordert,. Ik heb het geluk
gehad een open oor bij den Stadhouder te vinden.
Toen ik hem alles uitgelegd en mijne bewijzen
voorgelegd had, beloofde hij mij zijne hulp hij
hezreep, dat de behandeling spoed eischte, en
zond reeds dezen morgen een schriftelijk bevel
aan den Schout van Wisburg om Wolfram's over
komst naar Munster te gelasten."
De Heer Merlé heeft alzoo Vader's brief met
het bericht van den dood der Vrijvrouwe en zijn
betoog over de noodzakelijkheid van een uitstel
niet ontvangen en zich aan den bepaalden ter
mijn gehouden.
De Schout zal Bodo Wel onmiddellijk met, dat
oponthoud in kennis hebben gesteld. Die ki rnL-
gi ving is hem vermoedelijk tegelijk met. Wolf
ram's brief geworden
Zal Wolfram's schrijven onder deze omstan
digheden de uitwerking hebben, die hij zich ooi-
stelt
(Wordt vervolgd.)